tYftlll'flllI
IKA
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
ONZE VOEDSEL-
VOORZIENING
ia
BOLSJEWISTISCHE
TEGENAANVALLEN AFGESLAGEN
Uitreiking nieuwe
aardappelkaarten
Zes Britsche koopvaarders'
vernietigd
Kwaadaardige
laster achterhaald
Namen levende leden
Huis van Oranje Nassau
Voorsteden van
Teheran bezet
Bewegingsvrijheid
in Londen beperkt?
Verduisteren
19.49 uur
Een nieuwe
te-xtielkaari
OMRUILING VAN
MELKK AARTEN
S.S.-P.K. Nederland
Vrijwi egioen
ID
10£ geen
ol
n, truc
etv rijn
ook
On-
kte hij
in dat
daar.
«rond.
val
HET
DE
ie Beti]
land
aansla
van he
he
heel
echtsho
de op
atie nie
e en d
wor
Minder brood en vet,
meer aardappelen te wachten
ONGUNSTIGE WEERSOMSTANDIG
HEDEN DRUKKEN DE OOGST
OPBRENGST.
Wrarenhage, 17 September:
Van deskundige zijde vernemen wij, dat
i ongunstige weersomstandigheden, die de
cgstopbrengst gedrukt, hebben, de voedsel-
oorziening voor den komenden winter in
as land niet gemakkelijker maken.
Reeds in normale tijden zijn wij van in-
joer van elders afhankelijk. Ons land is op
én" na het dichtstbevolkte land van Europa,
elgië heeft 4.6 inwoner per h.a. cultuur-
rond, Nederland 3 7 en het is onmogelijk
cn volk van 9 millioen zielen te voeden van
opbrengst van den hier beschikbaren cul-
wrgrond. Steeds moest een aanzienlijk
Ml van het benoodjgde worden ingevoerd,
n ia de oogstopbrengst gelijk thans het ge
il ie, niet al te gunstig, dan stijgt de nood-
ikelijkheid van inVoer in dezelfde mate. Nu
het békend, dat Engeland zich van het wel
wee der burgerbevolking van zijn voor-
lalige bondgenooten zeer weinig aantrekt,
et hoeft den voedsel toevoer naar alle door
e as-mogendheden bezette landen zonder
ïeer stopgezet
wsberlco
ng. 10 j
ensemb!
GOliStt
.43 Rcvl
3 Jon u
lectuui
5 "B N.O.
^iant.
4.1
Gr»
Rachm»
;eleldic|
slek.
nmuziel
i Neder
en 20.Ö
ezet.
18.15 UII
VIER SOORTEN.
cu 's-Gravenhage, 17 September. De secre-
.gte taris-goneraal van het departement van
andbouw en visscherij deelt het volgende
aéde:
Gedurende het tijdvak van 22 Sept. tot 3
jpfoct. a.s. zullen nieuwe aardappellcaarten
,iee vorden uitgereikt ï)e plaatselijke distribu-
be- iediensten zullen nader bekend rftaken, op
Hoofdredacteur:
DONDERDAG 18 SEPT. 1941. 85e Jaargang. No. 11601.
IfffgOvv der N.V. Uitg.-Mij'. „HoKonds Noorderkwartier" Sobagen.s
Zoodoende slaat de ongurwt van het
weer en de vermindering van de
oogstopbrengst op de distributiesno-
gelijkheden tenïg en dwingt tot eeni-
ge beperkingen. Het broodrantsoen
zal, daar de graanoogst vrijwel oven
al lager geweest is dan normaal,
eenige vermindering ondergaan. Ook
de vetpositle van ons land wordt er,
gesien het feit, dat het kraoKtvoer
voor het vee inkrimpt, niet* beter op
'en een kleine vermindering der rant
soenen behoort niet tot de onmoge
lijkheden.
Inmiddels wordt al het mogelijke gbdaan.
Mj verklappen geen geheim, wanneer wij
pggen, dat de Duitsche autoriteiten hier te
tiek. m ttde zich zeeri veel inspanning getroo&ten,
b.n.o ck bij de autoriteiten te Berlijn, om de
ziek°wjpedselpositie van Nederland zoo gunstig
ilijk te maken en aan de Nederlandsche
De Nederlandsche distributie-autoriteiten
BTRÖSeToeicn diep leed over elke beperking, die,
U aan de bevolking, moeten opleggen en
ei'haii ouden liever blijde klanken doen hooren.
een sóbS oc^ voorzichtig en vooruitziend bèleld is
eenmaal eisch.
dit beleid zal te meer «acces hebben
sarmate de bevolking de autoriteiten ster-
ar steunt en alleszins helpt om het sabo-
der distributie door den sluikhandel
te gaan.
Inmiddels behoeft ook dit stukje
niet enkel somberheid ie ademen,
Het aardappelrantsoen wordt ver
hoogd; Wat wij in granen tekort ko
men. hebben wij des te ruimer yi
aardiappelen mogen oogsten. Het rijn
voorloopig in hoofdzaak veenaard-
appelen, die een maximale op
brengst geven en het eerst op moe
ten. En dit zijn niet de mooiste
aardappelen. Maar daarna^, komen
de mooiere aardappelen.
Al zullen van ons in het komende winter-
eizoen niet direct heldendaden worden ge
vraagd, als van Willem Barentsz en de zij
len, het Hollandsche hart kan zich toch
Indook hed^n aan hen sterken.
-- "De winter moge koud zijn» en de distribu-
b af en toe wat aan-den krappen kant,
j volhardende kracht van het Nederland
sche volk blijft den ouden volksroem ge
lullet (tand doen.
beetje
zaken
ZONDER GROOTERE TOEPASSING VAN MACHINES
GE EN'PRODUCTIETOE NAME
bcobagen sesteco DÓCH) het öuit3cmé LAND BOUW BEDRUP voo» MACHINES ïn WP.S<tutcen
333/3 a 1838/39
aio miiaioih sasywuuatw
'■yê
(Foto Polygoon v. Bilzen).
FELLE STRIJD BIJ LENINGRAD. AAN
BEIDE ZIJDEN VECHTEN HON
DERDDUIZENDEN SOLDATEN.
Berlijn, 17 Sept. (DNB.) Bij de gevechten
om den overtocht over den Dnjepr .is het
Duitsche pantserwagens gelukt, naar het
DNB.van militaire zijde verneemt, tezamen
met vluchtende bolsjewisten over een 1200
meter lange noodbrug over den Dnjepr op te
rukken en op die wijze het eerste brugge-
hoofd aan den- Oostelijken oever van den
Dnjepr te vormen. Ondanks de. hardnekkige
tegenaanvallen der Sovjets, die eenige da
gen aanhielden, kondenwie Duitsche troepen
onder zware ^verliezen der Sovjets het brug
gehoofd behouden en verder uitbouwen.
Bij de gevechterC in dezen sector werden op
een dag zeven Sovjet/batterijen tot zwijgen
gebracht, talrijke pantserwagens en vijf kan-
nónneerbooten vernield en 1500 gevangenen
gemaèikt Op andere plaatsen a. d. Dnjepr
drongen eveneens Duitsche troepen tot den
Oostelijken oever van den Dnjepr door en
leden de volledig verraste bolsjewisten ook
in deze geevchten zware bloedige verliezen.
De telkens weer tegen de bruggehoofderf on
dernomen bolsjewistische aanvallen misluk
ten door de standvastigheid der Duitsche
soldaten. Van honderd Sovjetpantserwagens,
die in den sector van een Duitsch legercorps
aanvielen, werden er in korten tijd 68 ver
nield, terwijl bij een den volgenden dag on
dernomen Sovjetaanval 29 Sovjetpantserwa
gens in den strijd bleven. Door een ander le
gercorps werden binnen twee dagen 97 Sov
jetpantserwagens vernietigd. In gevechten,
die verscheidene dagen duurden, verloren de
Sovjets bij pantseraanvallen op een lichte
Duitsche divisie 127 v pantserwagens. Een
Duitsche divisie infanterie maakte bij een
aanval vanuit een bruggehoofd ondernomen
in anderhalven dag 3700 gevangenen, ter
wijl tijdens zware gevechten om een ander
bruggehoofd 13.000 gevangenen werden ge
maakt.
Felle strijd bij Leningrad.
Berichten van het front van Leningrad
melden, volgens U. P., dat de slag, welke
dag en nacht voortwoedt, voortdurend in he
vigheid toeneemt. Aan beide zijden nemen
ongen
Enge
1. W!
ze bij
oesten
od 63
ten
niks
zich,
o]
r m<
zijn R'elke ,da£en dit precies zal geschieden.
De nieuwe kaarten zijn te,onderscheiden
brief n v*e'r verschillende soorten en wel:
breeda- Kaarten, gemerkt met de letter U, be-
de staande uit dertien bonnen met opdruk
dat „aardappe^n" en genummerd van 38 tot
'edoel en met 50^ elk nummer gevolgd door de
punt letter A.
ns in b. kaarten, gemerkt mat de letter V, be-
i zijn staande uit veertien bonnen met opdruk
van- „aardappelen" en genummerd van 01 tot
hem en met 14, elk nummer eveneens door de
letter A gevolgd.
brief kaarten, gemerkt met d® letter W, wel-
t zeke dezelfde kenteekeiien vertoonen als
iooit de kaarten U, doch waarbij elk nummer
gevolgd wordt door de letter B.
eder d. de kaarten, gemerkt met de letter X,
ach- welke overeenkomen met de kaarten V,
eveneens achter elk nummer gevolgd door
-de letter B.
Hierna volgte en overzicht van de ver
schillende kaarten, welke aan de verschil
lende categorieën van personen zullen wor
den uitgereikt
Kaarten U en V.
a. 0-3 j. na 1 Oct. 1938 1 U-kaart en 1 V-krt.
b. 4-13 j. na 1 Jpn. 928 2-Ukaarten en 2 V-
voor 2 Jan. '38 kaarten
e. 14-20 J. na 1 Jan. 1921 3 U-kaarten en 3 V-
v oor 2 Jan. '28 c. kaarten
d. volwassenen voor 2 Jan. "21 2 U-kaarten en
2 V-kaarten
Voorts krijgen personen, die zwaren arbeid
verrichten, een kaart U extra en personen,
die zee zwaren arbeid verrichten, ttvee kaar
ten U extra.
Houders van vetkaarten
Aan houders van vetkaarten zullen onge
acht den leeftijd of werkzaamheden, die zij
verrichten, bovendien nog een kaart W. en
een kaart X worden uitgereikt, zoodat een
houder van een vetkaart, zoowel kaarten U
en V als kaarten W en X ontvangt
Aardappeltelers.
Zoowel de beroepsaardappeltelers als de
niet ingeschreven telers, die vijf are of meer
telergrond dan wel 10 are of meer zandgrond
bebouwen, komen niet voor aardappelkaar
ten in aanmerking. In verband hiermede
dienen deze personen zich met hun stam
kaarten en die van hun gezinsleden en hun
inwonend personeel bij de plaatselijke dis
tributiediensten te vervoegen. Dit kal dienen
te geschieden op een nader door deze dien
sten te bepalen dag, doch vóór 21 September
as.
Omtrent het gebruik der kaarten zullen
nog nadere gegevens worden bekend ge
maakt.
honderdduizenden soldaten aan de gevech
ten deel. De schepen der Oostzeevloot on
dersteunen de Sowjet-troepen te land, ter
wijl alle matrozen en mariniers, die op de
schepen kunnen worden gemist, aan den
strijd te 'land deelnemen. Duizenden leden
van de volksgarde die enkele weken gele
den nog in de fabrieken werkten, bevinden
zich thans eveneens aan het front.
In aansluiting op het weermachtbericht
van heden verneemt D.N.B. het volgende:
Een nieuwe fase in de succesvolle gevech
ten tegen de Sowjets is ingetreden, nu de
Duitsche zuidelijke vleugel weder den strijd
heeft opgenomen en een energieken aanval
tot over den Dnjepr heeft ingezet. Achter
dezen belangrijken riviersector waande de
Sowjetverdediging zich voorloopig volko
men veilig, te meer waar het aanhoudend
slechte weer der laatste weken de bewe
gingsmogelijkheid der Duitsche eenheden
buitengewoon bemoeilijkte. Hoewel de
Dnjepr in zijn benedenloop 1 k 2 km. breed
is, zijn de Duitsche troepen er toch in ge
slaagd hem op die plaatsen te bedwingen,
die voor een verdere voortzetting der ope
raties van belahg zijn.
Doitschland strijdt voor Europa
Hoofdkwartier van den Führer, 17
September (D.N.B.)
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
ln het Oosten 'ontwikkelen zich de
aanvalsihandelingen tot een operatie
van den grootsten omvang.
Duik'booten hebben in het noordelijk
deel van den Atlantischen Oceaan zes
vijandelijke koopvaarders toet een to
talen inhoud van 27.000 brt. tot zinken
gebracht In het zeegebied rondom En
geland hebben gevechtsvliegtuigen in
den afgeloopen nacty in schèervluch-
ten twee groote vrachtschepen zwaar
beschadigd. Andere luchtaanvallen wa
ren gericht op havenwerken aan de
zuidoostkust van het eiland, alsmede
op verscheidene vliegvelden.
In Noprd-Afrika vielen Duitsche ge
vechtsvliegtuigen op 15 September con
centraties van .Britsche automobielen
aan de LyhisohEgyptische grens aan
en verstrooiden deze door het vuren met
de boordwapens. Bij een aanval van
Duitsche gevechtsvliegtuigen op het
vliegveld" Heliopolis bij Cairo in den
nacht, van 15 op 16 September, ontston
den groote branden en ontploffingen
in vliegtuighangars en muhitie-opslag-
plaatsen.
De vijand wierp in den afgeloopen
nacht met zwakke strijdkrachten een
gering aantal brisant- en brandbommen
op enkele plaatsen in Zuidwest-
Duitschland. In woonwijken .werd
schade aan gebouwen "aangericht. Ma
rine-artillerie schoot twee, de luchtdoel-
artillerie een Britschen bommenwer
per neer.
's-G ravenhage, 17 Sept. F. A. A.
van der Pas te Tilburg heeft in 't openbaar
de door niets gegronde bewering gfcuit, dat
N.S.B.-ers in de -Meidagen van het vorige
jaar in Rotterdam op Nederlandsche solda
ten hebben geschoten.
Wegens de lichtvaardige en l&terlijke
bedoeling van zijn bewering werd van der
Pas in hechtenis genomen en voor zes
maanden naar een concentratiekamp ge
stuurd.
Onderhandelingen
Batavia-Tokio
voortgezet
Tokio, 17 Sopt (D.N.B.) .De woordvoer
der der Japansche regeering heelt medege
deeld, dat de onderhandeligen tusschen Ja
pan en Nederlandsch-IndiS worden yoortge-
zet. De Japansche consul-generaal te Bata
via, Isjizawa, zet de besprekingen met de
Nederlandsche autoriteiten voort.
Het Rijkscommissariaat deelt mede:
In aansluiting op de gisteren bekend ge
maakt verbeurdverklaring van de vèrmo-
gerjswaarden der levende leden van het
Huis Oranje Nassau wordt op grond van art.
45 (1) van de verordening no. 138/41 door
den commissaris-generaal voor de veiligheid
bepaald:
Art. 1.
Het noemen of gebruiken va» namen der
levende leden van het Huis Oranje-Nassau
door economische en niet-ecónomische ver-
eenigingen en stichtingen, openbare en par
ticuliere instellingen en inrichtingen, als
mede in firmanamen en als aanduiding van
een handelsartikel is verboden. Eveneens is
het gebruik van afbeeldingen verboden,
waardoor een contact met het huis Oranje
Nassau wordt aangeduid.
Art. 2.
Handelingen in strijd met deze verorde-
ning zijn overtredingen en worden overeen
komstig art. 45 (2) van de verordening no.
138/41 bestraft, voor zoover niet volgens an
dere bepalingen een zwaardere straf is vast
gesteld.
Art. 3.
De afkondiging van deze verordening ge
schiedt door bekendmaking in de pers. .Zij
treedt met haar publicatie in werking.
Gezantschappen vertrokken.
De Britsche troepen zijn gistermiddag on
geveer 14 uur in de' zuidelijke voorsteden
van-Teheran aangekomen. De bevolking
toont egn gelaten kalmte.
Naar verluidt, zegt U. P., blijven de
Sowjet- en de Britsche troepen voorloopig
nog buiten Teheran staan, voornamelijk
daar de Sowjets blijkbaar eenïgen tijd vroe
ger afmarcheerden en daardoor voor de En-
gelschen arriveerden.
De geruchten volgens welke de Sowjets
met opzet den Britschen troepen den weg
naar Teheran versperden, zouden niet op
waarheid berusten
Het Bulgaarsche en het Hongaarshe ge
zantschap zijn uit Teheran vertrokken.
Volgens berichten uit Bangkok heeft Gan-
dhi openlijk de maatreeeten der Engel-
schen in Iran veroordeeld $n verklaard, dat
hierin de reden ligt. voor de Moslemliga om
de premiers van den Pendsjab, Bengalen
en Assam terug te trekken uit die India
Defence Committee.
De algemeène toestand.
Wat betreft den door het aftreden van
den Sjah gekenmerkten toestand in Iran
is men in kringen der Wilhelmstrasse van
meening, dat het besluit van den Sjah een
onmiskenbaar teeken is voor het feit, dat
hij met zijn politiek van tegemoetkoming
jegens de Engelschen en Sovjets, op wier
beloften hij meende te kunnen vertrouwen,
schipbreuk heeft geleden. De Sjah, evenals
andere kringen in het midden-oosten heb
ben klaarblijkelijk, zoo merkt men hier op,
met schrik gezien, dat de Engelschen zich
bereid hebben getoond deelen van het -land
en ook aan de gebeurtenissen part noch
deel hebbende rijksduitschers aan de bolsje
wisten uit te leveren. Er zijn verschillende
berichten-ontvangen, waaruit op ondubbel
zinnige wijze den indruk blijkj,, welke dit
Britsche optreden in het midden-oosten
heeft gemaakt.
Om het aantal slachtoffers van
bombardementen te verkleinen.
In afwachting van toekomstige bombarde
menten, hefoben de Britsche autoriteiten de
vraag overwogen, of het niet wenschelijk
ware de onbeperkte bewegingsvrijheid van
de Londensche bevolking te beperken.
Een van de belangrijkste .maatregelen, al-
düs S.P.T., die opder het oog worden gezien,
bestaat in een voorstel allen personen, die
geen ambtelijke funclie vervullen, te verbie
den zich na het vallen van de duisternis
op straat te begeven. y
De deskundigen-comr' .issle, die kort gele
den Moskou heeft bezocht, heeft kunnen con-
•stateeren, dat dank zij den in de Sovjet
hoofdstad geldenden dwangmaatregelen het
aantal slachtoffers van de bombardemen
ten kleiner is dan te Londen, daar het groot
ste aantal slachtoffers vooricomt onder hen,
die uit nieuwsgierigh'eid in de straten ver
toeven of die óp weg zijn naar huis uit bios
copen en schouwburgen. Overwogen wordt
everteens de winkels vroeger te doen sluiten.
Vanavond gaat de
▼erduiatering in om
en duurt tot morgenochtend
7.20 uur
PER 1 NOVEMBER.
's-Gravenhage, 19 Sept. Naar
men ons van officieele zijde mede»
deelt, kan de uitreiking van de nieu*
we textielkaart tegen 1 November as.
tegemoet worden gezien.
Uitvoerige mededeolingen over de
nieuwe distributieregeling van kloe
ding en huishoudgoederen zullen tij
dig worden verstrekt
VG r a v te n h a g e, 17 September. De
secretaris-generaal van het departement v.
Landbouw en Visscherij maakt bekend, dat
nog tot Woensdag 1 October a.s. de gele
genheid wordt gegeven groene melkkaarten
bij de distributiediensten te ruilen tegen R-
melkkaarten. Zooals reeds eerder is gepu
bliceerd, komen uitsluitend de groene
melkkaarten van kinderen, die op 1 Febru
ari jl. nog geen 14 jaar oud waren, in aan
merking voor dit inruilen. Bij het ruilen
moet de distributiestamkaart van het be
trokken kind getoond worden.
Na 1 October a.s. zal geen gelegenheid
tot ruilen meer geboden worden.
LOONEN IN WERKVERRUIMING EN
„VEREVENINGSHEFFING.'.
De rijksdienst voor de werkverruiming
heeft, ter beantwoording van een van ver
schillende zijden gestelde vraag, na ge
pleegd overleg met het college van rijksbe
middelaars. aan die burgemeesters een cir
culaire gericht, waarin wordt medegedeeld,
dat' van het loon der in dè werkverruiming
te werk gestelde arbeiders geen korting ten
behoeve van de zoogenaamde „verevenings
heffing" mag plaats vinden.
BRITSCHE LUCHTAANVALLEN.
's-Gravenliage, 17 Sept. In den afgeloo
pen nacht vonden enkele aanvallen van
Britsche vliegtuigen plaats. Door neergewor
pen bommen ontstond vrij groote glasscha
de aan <een kloosterkerk, terwijl ook een sa
natorium beschadigd werd. Dooden of ge
wonden zijn niet te betreuren.
Van de Nederlandsóhe Propagandakom-
pagnie aan het Oostfront kwamen de eer
ste berichten binnen. De S.S.-P.K. Nederland
bestaat uit een aantal Nederlandsche jour
nalisten, filmoperateurs, fotografen, radio
omroepers, met bedieningspersoneel voor
auto's en motoren, die aan het Oostfront
werken en zorgen dat zij die achterbleven, ia
hun couranten, op de film en via hun radio
toestel op de hoogte blijven van de krijgsr-
verrichtingen in het Oosten.
S.S.-P.K. Nederland bericht: en dan
volgen verslagen die vertellen van den strijd
tegen de bolsjewisten staaltjes van moed
en trouw, van offervaardigheid, doorzet
tingsvermogen en van goede kameraadschap.
Dan zullen verslagen volgen van daden, ver
richt door Nederlandsche mannen, die met
de wapens in de hand de eer van óns volk
en land hooghouden.
De eer van ons land en volk, die gebiedt
dat ook een legioen bestaande uit Neder-
landers, zich schaart aan de zijde van hen,
die begrijpen en weten wat er verwacht
wordt van een natie, die-etraks als gelijk
waardige partner wil deelnemen aan den
opbouw van een nieuw Europa.
S.S.-P.K. Nederland zal berichten over
trotsche daden, verricht door waarachtige
Nederlanders, waaraan straks ons volk on
eindig veel te danken zal hebben.
Indien U meent, dat bovenstaande overdre
ven is blijft u dan weg, want er is geep.
plaats in het legioen voor betweters en af-
wachters. Maar indien u de teekenen van
dezeri tijd verstaat, indien ook u begrijpt en
wéét, waarom de Europeesche wapenen aan
het Oostfront moeten overwinnen, meldt
u dan aan bij het
KonlngInn»»racht 22, Gravenhage.
