DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
ct
EEN HARDE WINTER
OPROEP
VERPLEEGSTERS
FINSCHE SUCGESSEN
TER ZEE
Verduisteren
19.35 uur
Pond boter in
19 dagen
TfTREINBOTSING
IN ZWITSERLAND
Geen/ oorlogsschepen
door de Dardanellen
Officieel erkende
spbrtbonden
DEN HAAGS OUDSTE
BEWOONSTER 102 JAAR
Geen anthraciet
voor kookdoeleinden
Botsingen tusschen Britsche
en Sovjettroepen
«vComMiil
Hoofdredacteur: J KEESMAN. Schaden.
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1941. 85e Jaargang. No. 11606.
Schagen.
DE MARKTREGELING VERZEKERT DEN BOER
AFZET VAN ZIJN PROOUC^TEN
DOOF? <SÏ?ÖÖTÊ& PRODUCTJE STEGEN 53 !J ÖSLUK BL8JVHHÖS PAUZEN
VAK DEN DUtTSCHSn LANDBOUW VfitS S KS^TILUARD TOT
;0©5.MiLtJA»Ö OM. 29.
PAJ ZAL Slü ONS NOpiT NÖODIG ZIJN
poHh
I,
3 91
(Foto Polygoon-van Bilsen).
Dnitschlaod strijdt voor Europa
Oatbindingsverschijoselen bij
de ingesloten Sovjets
Uit het hoofdkwartier van den
Föhrer, 23 September (D.N.B.):
Het opperbevel van de weermacht
f Brei maakt bekend:
66
riJ's Nadat de uitvalspogingen van de
t *>la Bolsjewistische strijdkrachten dié in
iet gebied ten Oosten van Kief waren
ingesloten, zonder succes gebleven wa
ren, hebben zich toenemende verschijn
selen van ontbinding onder de vijande
lijke strijdkrachten vertoond. Op vele
plaatsen hebben de officieren en com-
missarisseh der Sowjets op laffe wijze
de vlucht genomen en hun troepen in
pcfl de steek gelaten, teneinde zichzelf in
veiligheid te stellen. Niettemin konden
zij hun lot niet ontgaan. Het aantal
esidwlkrijgsgevangenen uit dezen veldslag
inmiddels gestegen tot 380.000. Meer
bespr dan 570 pantserwagens en 2100 stukken
/er ee geschut werden tot dusver buitgemaakt
es mi of vernietigd. Deze cijfers stijgen nog
'eenii voortdurend. Vijftig divisies der Sow-
e prlj jets kunnen als volkomen vernietigd
beschouwd worden. Onder de geyange-
Énen bevindt zich de opperbevelhebber
de y van het vijfde Sowjet-leger. Behalve de
spoed reeds genoemde legers hebben aan den
achti gelukkigen afloop van den slag ook de
ir ve« legers van generaloberst Freiherr von
Weichs en van den generaal der infan-
ie, Mi terie, von Stuelpnagcl een belangrijk
at me aandeel gehad.
In den strijd tegen Bolsjewistische
m? zeestrijdkrachten en transportschepen
heeft het luchtwapen ook gisteren groo
te successen behaald. Puikbommenwer-
peri hebben ten* zuiden van Odessa een
kruiser met bommen bestookt, die daan
op in brand geraakte. Voorts werden
LI een torpe^öboot en een patrouillevaar
tuig ernstig getroffen en werden negen
vrachtschepen niet tezamen 15.000 brt.
10-1 vernietigd. In de wateren van Kroon-
00 Kr stad bracht het luchtwapen een krui-
W ser en een torpedojgcr tot zinken. Op
>er IC een andere kruiser en twee torpedoja-
f 49- gers werden bomtreffers geplaatst. Een
.00 Kr tankboot geraakte in brand,
kropsl Andere doeltreffende aanvallen wa-
f 7- ren gericht op militaire inrichtingen te
Leningrad, voorts op spoorlijnen van
K? den vijand om Bransk en Charkow, als-
P< 'mede in de Krim.
In den strijd tegen ,de Britsche ravi-
tailleeringsscheep vaart bracht het lucht
wapen in den afgeloopen nacht ten
Dosten van de monding van de Hum-
ber een koopvaardijschip van 8.000
omate
wori
bo
X 4460
getó
-625;
kaive
nud
voq
verii
en f 1
ken ei
-55; 1
,De winter vraagt iedereen extra uit
gaven. Vele landgenooten moeten
daardoor gebrek lijden.
Winterhulp Nederland zal zich weer
over die Nederlanders ontfermen.
Uw bijdrage is daarvoor echter on
misbaar;
Brengt daarom eeti bewust offer
bij de begin October te houden
lij stencollecte. -
Vrijwilligers voor het Oostfront
's-Gravenhage. Eenigen tijd is door
de organisatieleiding van de Nederlandsche
ambulance Oostfront medegedeeld, dat, in
verband met de groote daaraan verbonden
risico's geen vrouwelijk personeel kon wor
den ingeschakeld. Ongetwijfeld is dit besluit
voor tallooze verpleegsters, «die zich bij eer
sten oproep spontaan hadden gemeld een
groote teleurstelling geweest.
Naar wij vernemen wordt thans de mo
gelijkheid geschapen, om deze en ook ande
re verpleegsters deel te laten nemen aari
hef ambulance werk achter bet front. Het is
de bedoeling in de verschillende Roode
Kruis ziekenhuzen waar gewonde soldaten
zijn ondergebracht een of meer zalen door
Nederlandsche verpleegsters te laten ver
zorgen Hier zullen bij voorkeur Nederland
sche en Vlaamsche gewonden opgenomen
worden. De verpleegsters zullen voor zij
hun 'taak aanvangen, in een der „zuster-
heimen" van het Duitsche Roode- Kruis een
korte vooropleiding ontvangen, waarna zij
bij de verschillende ziekenhuizen zullen
worden ingedeeld Er ontplooit zich hier; een
arbeidsterrein van schier onbeperkten om
vang. Hier is plaats en werk voor honder
den jonge vrouwen, die ook hun krachten
willen geven voor de leniging van het
oorlogsleed. De daad is thans aan de Ne
derlandsche vrouwen!
Verpleegsters, die zich reeds voor' de Ne
derlandsche ambulance beschikbaar gesteld
hadden, wórdt verzocht, indien zij aan bo
venomschreven'taak willen medewerken, dit
zoo spoedig mogelijk te berichten.
De inschrijving voor nieuwe aanmeldingen
is heden opengesteld Opgaven met uitvoeri
ge inlichtingen, omtrent opleiding enz. kun
nen gericht worden aan de Nederlandsche
Ambulance, Koninginnegracht 22, 's-Graven-
hage.
Duitsche stuka's boven de land
engte van de Krim.
WANHOPIGE POGING TOT
UITBREKEN BIJ KIEF.
1 H e 1 s i n k i, 23 Saptember (D.N.Bï)
Officieel wordt medegedeeld, dat een
Finsche motortorpedoboot in den
nacht van 21 op 22 September ten
Oosten van het eiland Suursari in de
Finsche Golf "een Sowj et-mijn veger
van 500 ton tót zinken heeft gebracht.
Eén opvarende werd gered en ge
vangen genomen, de-rest der beman
ning, die uit 35 koppen bestond*
kwam om net léven. Op het Ladoga-
meer is een transportvaartuig der
Sowjets tot zinken gebracht.-
Duitsche stuka's hebbeif nieuwe geslaag
de aanvallen op Bolsjewistische veld- en ar
tilleriestellingen op de landengte van de
Krim gedaan. Op een-vliegveld werden lood
sen en gebouwen zwaar beschadigd en tien
vliègtuigen vernield.
Eveneens van militaire zijde wordt ge
meld, dat stuka's en gevechtsvliegtuigen in
de Finsche Golf een Sowjetschip zóó ernstig
hebben getroffen, dat het. onder'hevige ont
ploffingen begon te zinken. Bij vroegere aan
vallen was dit schip reeds zwagir bescha
digd. Het tweede Sowjetslagschip in de Fin
sche Golf, de October-ftevolutie, dat gisteren
zwaar beschadigd was, werd weer door twee
bommen op het achterschip getroffen. In
dezelfde haven werd aan boord van een groo-
ten torpedobootjager brand veroorzaakt
DE OMSINGELING TEN OOSTEN
VAN KIEF.
B e r 1 ij n, 23 September (D.N.B.):
Op 21 September hebben twee escadrons
Sowjetcavalerie een wanhopige poging ge
daan, om het1 voortdurende opdringen •der
Duitsche troepen ten Ooéten van Kief tot
staan te brengerDoor het geconcentreerde
Duitsche vuur mislukte de aanval volkomen.
De ecadrons werden, volkomen vernietigd. De
weinige' overlevenden tverden gevangen ge
nomen. Zij vertelden, dat zij de opdracht,
hadden, den Duitschen opmarsch naar het
oosten met^lle mogelijke middelen tegen te
houden. De politieke commissarissen hadden
achter hen machinegeweren in stelling ge
bracht en gedreigd ieJer te zullen neerschie
ten, die aanstalten maakte om om te keeren
of zich over te geven.
Van pakhuis weer tot kathedraal.
B e r 1 ij n. 23 September, (D.N.B.)
Zooals ook réeds te Smolensk en elders in
het bezette Sowjetgebied geschied is, is op
order der Durtscfie militaire autoriteiten dé
kathedraal te Borrissof aan de bevolking te
ruggegeven voor. het houden van godsdienst
oefeningen. Nadat dit bekend was geworden,
maakte óe bevolking de kathedraal, die door
de Bolsjewisten als pakhuis was gebruikt,
schoon en versierde haar voor de inwijding.
Heiligenbeelden, die voor de bolsjewisten bij
na 25 jaar verborgen moesten worden ge
houden, werdén te voorschijn gehaald en
naar de kerk gebracht. Een veldgeestelijke
zegende de kerk in. Daarbij waren ook vele
Duitsche soldaten aanwezig. Toen de geeste
lijke den zegen gaf, knielde de bevolking
neer. Na bijna 25 jaar kon zij «veer de ortho
doxe lithurgie zingen.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
7.30 uur
's-Gravenhage, 24 Sept. De .secretaris
generaal van het departement vaft' landbouw
err visscherij maakt bekend, ,dat, zooals reeds
eerder werd aangekondigd, in den vervolge
gedurende een tijdvak van 19 dagen twee
bonnen voor het koopen van boter zullen
worden geldig verklaard.
Gedurende het tijdvak van Donderdag 25
September t.m. Maandag 13 October a.s. ge
ven (jle met „36" en „37" gepummerde bon
nen van de boter- en vetkaart elk recht op
het koopen van 250 gram boter.
Op de bonnen van de vetkaart zal per 250
gram cent reductie worden verleend.
brt. tot zinken en bombardeerde de ha
ven van Great-Yarmouth.
Bij den afweer van een vijandelijke
luchtaanval op een konvooi, schoten
mijn vegers vier Britsche vliegtuigen
omlaag.
Noch des nachts noch overdag heeft
de vijand eenige militaire actie boven
het gebied van het Duitsche rijk onder
nomen.
Tien doodén, veertien gewQnden.
I; ged Bern, 23 September (DNB). Op de lijn
f 35 Bern—Thun is bij het dorp Kiesen tijdens
f 3.5 mist een sneltrein in botsing gekomen met
5, 9$ één boemeltrein. Volgens de tot. dusverre
en f i,ontvangen berichten zijn zeven a acht per-
witi sonpn gedood en vijftien a twintig zwaar ge
wónd.
N^der verneemt het D.N.B.: Het spoorweg-
f 3.9 ongeluk bij Thun heeft 10 dooden en 14 ge
ntje-s wonden geëischt. Onder de gewonden heb
pee 'ben eenigen zware verwondingen bekomen.
.6, "6S(i Dc oprzaak van het ongeluk ligt in het feit
1 f 35 dat 4iet traject voor den sneltrein vrijgege-
>mat« Ven werd, zoodat deze op den personentrein
•s f 50 wed. -
Een eventueel verzoek van Bul-
garHe zal afgewezen worden.
Berlijn. 23 Sept. (A.N.P.) Op den
voorgrond der belangstelling staan de lan
den Turkije en Bulgarije. In zijn voor het
buitenland bestemde uitzendingen legt An
kara er in scherpen vorm den nadruk op.
dat de Britsche regeerine zich volstrekt
vergist, wanneer zij aanneemt, dat bespre
kingen van Turkije met Bulgarije ep Italië
betreffende den doorvaart van Ptaliaanschp
oorlogsschepen onder Bulgaarsche vlag door
de Dardanellen gevoerd zouden zijn Moch
ten voorstellen van dien aard gedaan wor
den. aldus de Turksche omroep, dan zou
den zij een ijskoude weigering van den
kant der Turksche regeering ontmoeten.
Bulgarije, zoo wordt geconstateerd, moet
ondubbelzinnig als oorlogvoerende staat be
schouwd worden. De geruchten, óie men
over het Turkse lïe standpunt in de Darda-
nellenkwestie uitstrooit, móeten slechts be
oordeeld worden als manoeuvres om Tur
kije van zijn neutraliteitspolitiek af te
brengen.
107. millioen pond voor de Turk
sohe verdediging aangevraagd.
Ankara. 23 Sept (A.N.P.) - De Turk
sche nationale raad is gisteren bijeengeko
men om het wetsontwerp aan t,e nemen; dat
voorziet in een buitengewoon erediet ten
bedrage van 57 millioen Turksche nonden
voor de nationale verdediging en in het
uitgeven van nieuwe spaarbons voor een
waarde van 50 millioen Turksche ponden,
eveneens-voor de nationale verdediging. Na
afloop van de debatten zal de nationale raad
waarschijnlijk tot' begin November op reces
gaan.
Von Papen weer in Turkije.
Istanboel. 23 September (D.N.B.)
De Duitsche ambassadeur, von Panen, is,
komepde uit Duitschland. vandaag om 13
uur op het vliegveld van Yensjukrui geland
en heeft zich naar het zomerverblijf van
de Duitsche ambassade te Therapia bege-
I ven.
Voor enkele takken van sport
leidende organisaties nog niet
aangewezen.
Naar wij vernemen heeft de secretaris-ge
neraal van het departement van opvoeding,
wetenschap en cultuurbescherming de vol
gende sportbonden aangewezen -als bevoegd,
om in overeenstemming met de door het col
lege van gevolmachtigden voor de sport te
verstrekken aanwijzingen, leiding te geven
aan het wedstrijdwezen op het gebied van
lichamelijke oefening en sport, voor zoover
dit door ieder der voornoemde organisaties
afzonderlijk wordt bestreken en bij den
naam van ieder der aangegeven organisa
ties is vermeld; met dien verstande, dat alle
sportwedstrijden, sportdemonstraties en
soortgelijke sportevenementen, waaraan
wordt deelgenomen, door meer dan één ver-
eeniging, aan de goedkeuring van het be
stuur der daahbij betrokken organisatie zijn
onderworpen.
De Nederlandsche Athletiek-Unie (athle-
tiek); Nederlandsche Biljartbond (biljart
spél); Nederlandsche Bokshond (bokssport);
Nederlandsche Cricket -Bond (cricketspel);
Nedertëtndsch Gymnastiek Verbond (gym
nastiek); Nederlandsche Bond van Hand
boogschutterijbn (handboogsport), Nederland
sche Hockey Bond (hockeyspel), Nederland
sche Honkbal Bond (honkbalspel), Neder
landsche Jiu-Jitsu-Bond (jiu-jitsu), Nedér-'
landsche Kaatsbond (kaatsspel), Nederland
sche Kano Bond (khnosporli, Nederlandsche
Kege! Bond (kegelsporU. Nectejlandsche Kolf
Bond ('kolfspel). Nederlandsche Korfhal
Bond (korfbalSpel), Nederlandsche Kracht
sport Bond (krachtsport', Nederlandsche
Lawn tennis Bond (tennisspel), Nederland-
sche Roeibond (roeisport), Nederlandsche
Rugby Bond (rugbyspel), Nederlandsche.
Amateur Schermhorid (schermsport), Vereen
van 'Nederlandsche Scherpschutters (schiet
sport). Nederlandsche Ski Bond (skisport),
Nederlandsche Squash Rackets Bond
(squash raclfetspel). Nederlandsche Tafel
tennis Bond (tafeiterinisspel), Nederland
sche Voetbal Bond f voetbalspel), Nederland
sche Wandelsport ,;Bofid wandelsport^ Ver
bonden Nederlandsche AVatersport Vereehi
gingen (zeil- eri motorhootsport), Nederland
sche Wielren Unie (wielrensport), en Neder
landsche IJshockey Bond (ijshoekeyspel).
Voor enkele takken van sport zijn de lei
dende organisaties' riog niet aangewezen Dif
houdt verband met het feit. dat met enkele
honden en officieelé instanties nog onder
handelingen worden gevoerd over diverse
aangelegenheden van organisatorischen aarrl
Deze beschikking van den; secretaris-gene
raai zal dus binnen afziénbaren tijd worden
gevolgd door een tweede, waarin de thans
nog niet opgenomen "bonden nader zullen
worden aangewezen.
„Opoe Klaasje" k^n geen drukte
hebben.
(Van onzen Haagschen correspondent.)
Den Haags oudste inwoonster,de weduwe
ftlaasje van Eijk, wonende in de Paramari-
bostraat. wordt morsen. Donderdag. 102
jaar. Een zeldzame gebeurtenis welke ech
ter in stilte gevierd zal moeten worden,
want opoe Klaasje, zooals het stille buurtje
haar pleegt te,noemen, kan niet veel druk
te meer hebben. De hoogbejaarde brengt im-
.njers sedert den afgeloopen winter het kroot-
^-ste deel van den dag, en vele dagen geheel
in beó door. waarbij haar dochter eri schoon
zoon zooveel mogelijk er voor zorgen, dat 't
het oudje aan niets ontbreekt. Haar gehoor
is erg slecht geworden sëdert zij de 100 ge
passeerd is en van zich Zaterdagsavonds
naast de kachel in de woonkamer „poede
len" komt niet meer. Rustig verglijden haar
dagen en het oudje is stil tevreden met
haar lot, alleen cïat zij haar kopje thee moet
missen, begrijpt ze niet goed en dat de oor
log, toch al een vaag begrip voor haar, hier
aan. schuld heeft, ontgaat haar geheel.
Er kan dus ditmaal op 25 September geen
open hof gehóuden worden aan de Para-
maribostraat 121. maar opoe van Eijk zal
op dezen gedenkwaardigen dag zeker niet
vergeten worden. Misschien stuurt iemand
haar wel een zakje thee!
Aflevering op bon K F verboden.
's-Gravenhage, 23 September:
De directeur van het -Rijkskolenbureau
vestigt, er de aandacht van het publiek op,
dat het den brandstoffenhandelaren tot na
der order verboden is anthraciet af te leve
ren op de bonnen gemerkt. K F (kookdoelein
den). Deze maatregel is noodzakelijk, on^-
dat anthraciet voor sommige' doeleinden on
misbaar isv terwijl voor koken zeer goed an
dere brandstoffen gebezigd kunnen worden.
BRITSCHE BOMMEN OP ZUID
JUTLAND.
Kopenhagen. 23 Sept (DNB). Op enkele
nlaatsen in het. Zuiden van Jutland hebben,
naar het telegraafa-gentschap Ritzau meldt,
Fngelscbe vliegers in den nacht van Zater
dag op Zondag een aantal brand- en bri
santbommen neergeworpen. Enkele huizen
werden beschadigd.
EIGEN RECHTER GESPEELD
Met tragischen afloop.
(Van onzen Haaeschen corres pon dept).
Een diep-tragische gebeurtenis heeft zich
dezer dagen in het naburige Rijswijk afge
speeld Een dame in de Beetslaan. die veel
ireplaagd werd door de ieue-d in de.buurt
'trok op een midpag ©en 10-iarigen iongen
behoorende tot een troepje belletrekkers,
dien zij op straat achterhaald had. mee in
- huis. ^'aar zii hem opsloot De moeder
slaagde er tegen den avond niet in. den
iongen te bpvriiden en een rechercheur van
nolitie had pas na veel moeite en dreige
menten. succes Voor de ouderlijke woning
aangekomen, zakte de iongen, die erg van
-treek was toen bij werd aangetroffen in
het huis van %de vórholgen dame plotseling
'n elkaar en* hleek aap hart verlamming
•cngevolee van: de doorgestane emoties
,.i nP knaan was kort te
voren ernst'e 7™; geweest en nog e enigs
zins verzwakt.
Deze dra.mnt.isch gebeurtenis heeft groote
consternatie veroorzaakt en de verontwaar
diging iegen.s de dame die als eigen rech
ter was ongetreden en de deernis met de
zwaar getroffen ouders is eroot in het an-
1er«. weinig geëmotioneerde Rijswijk.
De Justitie heeft de zaak in onderzoek en
heel de huurt hoopt dat de bewuste dame
voor de Haagsche rechtbank zal moeten
verschijnen.
IRAN
Vermogen van den vroegeren
sjah in beslag enomen.
Ankarav23 Sept. .(A.N.P.) Naar uit de
Iraanschefhoofdstad wordt gemeld, heeft
zich te Teheran tusschen Britsche,en Sow-
jet troepen een hotsing voorgedaan. Van
weerskanten werd geschoten, zoo wordt in
dit bericht gezegd. Voor zoover tot dusver
bekend is geworden, zijn verscheidene per
sonen gewond. Naar aanleiding van dit in- -
oident ziin tusschén de commandanten van
de Britsche en Sovjet troepen besprekingen
gevoerd. Van Britsche zijde zijn als gevolg
van dit incident alle verloven- voor de sol
daten in Teheran opgeschort om nieuwe*
incidenten te voorkomen.
Beslag op het vermogen van den
vroegeren sjah,
New York, 2 3Sept. (D.N.B.) Volgens de
Associated Press is in Londen officieel be-
hekend gemaakt, dat het in Londen belegde
vermogen van den vroe.gëren Sjah Tran
geblokkeerd is. Hoe groot dit vermogen is,
Ankara, 23 Sept. (D.N.B.) Uit Teheran
meldt de pmroep te Ankara, dat de afgetre
den sjah met zijn gezin uit Ispahan is ver
trokken en voornemens is. zich naar Britsch
Indië te begeven.
Rijksduitschers aan de Turksche
grens.
Berlijn. 23 Sept. (A.N.P.) Naaf wij van
.welingelichte zijde vememn, zijn totdusvep
nog geen betrouwbare berichten ontvangen
over het lot van de uit Iran uitgewezen
Rijksduitschers. Men draagt hier alleen ken
nis van berichten, dat de Rijksduitschers, of
tenminste een deel van hen aan de
Iraansch-Turksche grens zou zijn aangeko
men.
De grenzen door de Sovjets ge
sloten.
Ankara. 23 Sept. (A.N.P.) Tn Teheran
en Tabris zou, volgens gisteren ontvangen
berichten uit Teheran, door de Sowjet.troe-
nen, het geheele openbare verkeer verboden
zijn. Van de door de Sowjets bezette zone
in Iran is het onmogelijk in verbinding te
komen met het onbezette deel van het land
óf zelfs contact met het buitenland te krij*
gen. Tn de door de Sowjets bezette zone is
het verder verboden de grenzen naar dó
nabuurlanden te overschrijden. Niemand
kan het bezette gebied verlaten of ginnen-
'komen.^
Ankara, 23 Sept. (A.N.P.) Naar de
Iraansche pers gisteren heeft medegedeeld
hebben opnieuw Iraansche tróepenonderdee-
len de Iraansch-Turksche* grens overschre
den, waarna zij geinterneerd werden.
