i
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Het broeit in
Argentinië
STRIJD IN DE VOORSTEDEN VAN
LENINGRAD
OMSINGELING VAN STAD EN
VESTING VOLTREKT ZICH
STAP VOOR STAP
Een ton subsidie
WAAR ZIJN IRANS
KROONJUWEELEN?
Ze kwamen
„van de weermacht"
Turkije roept nieuwe
lichtingen op
Daar is hulp ooodig....
Verduisteren
19.33 uur
Twee bejaarde
dames verbrand
IGER,
reeft
S<»lun
Hoofdredacteur: J. KEESMAN. Schagen.
COKDERDAG 25 SEPT. 1941. 85e Jaargang. No. 11M7.
óf N.V. Uitg.'Mij. „HoBondt Noorderkwartier" Schagen.
dag
F.C.-,
oort-
3-S.(v
3.V.0-
E.N.-
ilder^
vaart;
r&en"j0M IEDER HUIS WORDT GEVOCHTEN.
HET LOT VAN WARSCHAU OOK
DAT VAN LENINGRAD?
2; D,
2,
A ARC
Berlijn, 24 Sept. (DNB.) Ter aanvulling
ip bet weermachtsbericht van vandaag ver-
it het DNB. van militaire zijde:
Terwijl de groote slag ten Oosten van Kief
"kchtbaar zijn. einde nadert, voltrekt zich
lap voor stap de verdere omsingeling van
en P. fci en vesting van Leningrad. Officieel heb-
luden 80 Sowj6te verklaard, dat aan de verde
lging van Leningrad niet alleen het Balti-
the leger en de vloot, maar ook de geheele
jvoHdng deelneemt. Men kan dus ver-
«chten, dat Leningrad en zijn bevolking
tot lot van Warschau zullen ondergaan. De
(uitsche troepen, die na het doorbreken van
scha verdedigingsgordel thans reeds in de
veren wreted®11 van Leningrad strijden, trekken
uien strop om de eigenlijke stad dagelijks
coeiei auwer aan.
i27(i
Dagelijksche aanvallen op de in het gebied
an Kroonstad geconcentreerde Oostzeevloot
luie 'er S9wiets dra&en eveneens bij tot ver-
wakking van de verdedigingskracht van Le-
I. tmgrad. Aangezien de verdedigingsruimte
üian Leningrad afgesneden is van iedere zen-
ia™ ing munitie, materiaal en levensmiddelen
^cr n aan den anderen kant ruim 4V& millioen
nenscben daar in een betrekkelijk klein ge-
anae iled opeengedrongen zijn, moeten zich in de
tad binnenkort rampspoedige toestanden
uitwikkelen. In ieder geval staat, thans
4 1)31 eeds vast, dat Leningrad met al zijn reser-
iH 06 voor ^en striid aan het overige Sowjet-
-^3-°«ront is uitgeschakeld,
ikaai Ook gisteren werden de Duitsche operaties
I Kfl oor Leningrad door talrijke gevechtsvlieg-
'tujd jjgen gesteund. Leningrad en de in de na-
f?eldi ïjheid liggende plaatsen werden geibombar-
:oeiei oerd. Een kazerne werd door een zeer zwa-
lev&ebom getroffen. Verder werden veld- en ar-
lleriestellingen en kazematten aangeval-
tal veen.
>—251 Troepenconcentraties werden verstrooid
or dl net zware verliezen voor de Sowjets.
or d^W DEN ZUIDELIJKEN SECTOR.
rkens
4 per B e r 1 ij n, 24 September (D.N:B.) Dult-
15!>che vliegtuigen hebben ook gisteren onaf-
f 3 (ebroken de achterwaartsche verbindingen
er Sowjets in den Zuidelijken sector aan-
auw vallen. In het gebied rondom Charkof
is) 3! verden spoorwegen en wegen gebombar-
o. 5W leerd, waarbij 38 treinen getroffen werden.
Jen deel daarvan werd vernietigd Bij aan
ballen op stations werden munitietreinen
'ken" jetroffen. ozodat zij in brand raakten. Een
f 3.50 froot aantal geladen spoorwagens vloog in
koo^ Richt. Ook stationsgebouwen en pakhui-
slaïen werden beschadigd. In hetzelfde gebied
tODM eerden talrijke Sowjetpansterwagens. die
tpeei^ aanval wilden ondernemen, vernietigd,
aibaj
W KT GETROFFEN SOVJET-
5, j JLAGSCHIP.
Berlijn, 24 Sept. (D.N.B.) - Van mili-
24. taire zijde verluidt, dat het groote Sowjet-
5role' lagschip. dat door den aanval van Duit-
f 120
Lebe
e ai
vkers
5in#
i45
f I
Mé
onne
Le-
olda;
—25,
12-
e d*
abele
npe
nan
iroot
No-
val-
f 14
jiboo-
elen;
Bon-
:leau
f 15
f 10
Dnifschland strijdt voor Earopa
Chaotische toestanden
rond Kiew
Uit het hoofdkwartier van den
Führer, 24 Sept. (D.N.B.):
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
In het gebied ten oosten van Kiew zijn
gisteren weer andere onderdeelen van
de vijandelijke strijdkrachten vernie
tigd. De rest is samengedreven in twee
hauw omsloten ringen. Uit de lucht
genomen foto's toonen aan, dat hierin
chaotische toestanden heerschen. Bin
nen enkele dagen tijds kan de volko
men vernietiging van deze strijdkrach
ten verwacht worden. In de baai van
Kroonstad plaatsten gevechtsvliegtui
gen en duikbommenwerpers voltreffers
op slagschepen en een torpedojager der
Sovjets. In het kustgebied van de Wit
te Zee heeft een formatie gevechtsvlieg
tuigen een groote electrische centrale
vernietigd. Nachtelijke aanvallen van
het luchtwapen waren gericht op mi
litaire werken van Leningrad en Mos
kou.
In den strijd tegen Groot-Brittannië
bombardeerden formaties gevechtsvlieg
tuigen in den afgeloopen nacht haven
werken aan het Kanaal van St. Georg,
alsmede aan de Zuidkust van het ei
land. Groote branden, o.a. in Mildford-
haven, duiden op het resultaat van de
ze aanvallen.
De vijand heeft noch overdag noch
des nachts eenige gevechtsactie boven
het gebied van het Duitsche rijk on
dernomen.
eche vliegtuigen op 23 Sept in de Fiusche
Golf door verscheidene voltreffers in zin
kenden toestand gebracht is, het slagschip
Ma rat is van 23.606 ton. De Marat kreeg
drie voltreffers van bommen, nadat het
reeds op 18 Sept door twee bommen zoo
zwaar getroffen was. dat het naar de ha
ven gebracht moest worden. Naar verder
gemeld wordt, konden de Duitsche vliegers
reeds voor gemelden aanval op het in een
haven van de Finsche Golf liggende slag
schip October-revolutie waarnemen, dat het
schip met den boeg onder water lag. Het
voorschip van de October-revolutie had,
zooals bekend, bij den Duitschen aanval
van 21 Sept twee zware treffers gekregen.
SOVJETS TREKKEN TERUG
OP DE DONLINIE.
Terwijl de geweldige slag aan den Dnjepr
met de vernietiging van de vier omsingelde
Sowjetlegers zijn einde nadert, hoopt het
Sowjet-opperbevel in den zuidelijken sector
de verdediging opnieuw te organiseeren aan
de Don.
Volgens een extra bericht van Stefani,
aldus verneem de „Deutsche Zeitung in den
Niederlanden", laten de Sowjet-reserves in
den zuidelijken sector de omsingelde legers
aan hun lot over, zonder dat zij door aan
vallen pogen den druk op de ingeslotenen
te verminderen. De reserves trekken terug
en volgens de mededeelingen van gevange
nen zendt het Sowjetopperbevel ook nog
rserves naar het Zuiden, die tot dusver ten
Zuiden van Moskou en aan de Wolga lagen.
VOOR BESTRIJDING TUBERCULOSE
ONDER HET RUNDVEE.
Hel provinciaal bestuur van Noord
holland hooft besloten aan de ver-
eeniging tot bestrijding der tubercu
lose onder het rundvee en van andere
veeziekten een subsidie van f 100.000
toe te staan, ten einde daaruit toe
slagen te verleenen tot een bedrag
van f 25.voor elk rund, dat als po
sitief reageerend ter gelegenheid van
de verplichte veelevering boven het
verplichte percentage van 20 extra
wordt geleverd voor de slachtbank.
Wij komen op deze voor de veehou
ders uitermate belangrijke kwestie
morgen nader terug.
ONRUST OVER WERKING VAN DE
SMEROE.
Men maakt zich te Batavia ongerust over
de steeds sterker wordende activiteit van
den vulkaan Smeroe, die als de gevaarlijkste
vulkaan van Java geldt, aldus meldt U.P.
Op het oogeniblik is men bezig de bevolking
uit het in de buurt van den vulkaan liggen
de gebied zoo snel mogelijk weg te voeren..
De geleerden zijn van meening dat het ge
vaarlijke punt nog niet is bereikt. De Sme
roe, die 130 km. van Soerabaja ligt, stoot op
het oogenblik lavamassa's en asch uit, De
vlammen, die soms door de aschwolken heen-
breken, zijn zelfs te Semarang, dat 400 km.
van den vulkaan verwijderd is, zichtbaar.
PRAATJE VAN MAX BLOKZIJL.
«De ophitsers zijn gewaarschuwd".
's-Gravenhage. 25 Sept. Max Blokzijl
spreekt hedenavond over den zender Hil
versum II over het onderwerp: „De op
hitsers zijn gewaarschuwd".
S£« G&ZOrtoe BO£figttSTÊXO-EEH ÖEZOKD VOLgt,
WELVARENDE LfiHDBOÜW
I- WELVARENDE HAMDEL EN IMDUSTRIE,
(Foto Polygoon-van Bilzen).
Vacaotie voor sfationhoaders
der P.T.T.
's-Gravenhage: De. directeur
van het Staatsbedrijf P.T.T. heeft
naar aanleiding van een verzoek
van den Ambtenarenbond bepaald,
dat aan stationshouders bij den
P.T.T.-dienst voortaan voor reke
ning van het bedrijf een jaarlijk-
sche vacantie van 6 dagen zal wor
den verleend. Hiermede is een reeds
vele jaren bestaande wensch van
de ongeveer 2000 stationshouders in
vervulling gegaan. Het N.V.V. heeft
in dezen zijn bemiddeling verleend.
Deel ervan wordt vermist
Nadat er berichten bekend waren gewor
den, volgens welke een groot deel der kroon-
juweelen, waarvan men had aangenomen
dat zij als dekking voor het Iraansche be
taalmiddel bij de Nationale Bank van Iran
berustten, vermist wordt, is te Teheran een
tegen yroegeren Sjah gerichte fluistercam
pagne begonnen, zegt U. P. Oo het oogenblik
is een parlementaire commissie van twaalf
leden bezig de juweelen op te sporen. Onder
de ontbrekende juweelen moeten zich edel-
steenen uit het kroonbezit bevinden, die een
waarde van millioenen dollar vertegenwoor
digen, o.a. een der grootste juweelen van de
kroon.
Volgens berichten uit Teheran hebben te
genstanders van den vroegeren Sjah een be
weging georganiseerd met het doel den af
getreden Sjah te arresteeren en voor het ge
recht te brengen.
Verder meldt S.P.T., dat het nieuwe kabi
net van Iran zich volgens een officieele me-
dedeeling, „ten doel heeft gesteld, veelom
vattende verbeteringen op het gebied van
wetgeving, economie en financiën in te voe
ren. Het zal zich in het bijzonder bezighou
den met den landbouw en de industrie, den
aanleg van nieuwe verkeerswegen en de
volksgezondheid. De regeering, die slechts
Iraansche belangen zal behartigen, aldus
wordt deze verklaring besloten, zal ten nauw
ste samenwerken met de landen, die even
eens het belang van dit land op het .oog
hebben."
OEFENINGEN MET TANKS OP JAVA.
Langs de kust van Midden Java zullen
omvangrijke manoeuvres worden gehouden,
die eenige weken zullen duren. Hierbij zal
gebruik worden gemaakt van tanks in groo
te hoeveelheden. Voorts van vliegtuigen, ja
gers zoowel als bommenwerpers. Tevens zul
len tweeduizend parachutisten worden ge
bruikt.
Maar waren doodgewone oplich
ters-
Het gebeurde op een avond in Mei, dat er
aan de woning van een kleermaker aan het
Oosterpark te Amsterdam, werd aangebeld.
De kleermakersvrouw, die open deed, zag
twee mannen, die op onhebbelijke wijze naar
binnen kwamen, en zeiden dat zij mijnheer
moesten spreken. Op de vraag, met wie zij
het genoegen had, kreeg de vróuw alleen te
hooren: „Dat zult u direct wel merken." Een
maal binnen, vertelden de mannen, dat zij
van de Duitsche weermacht waren, en dat
zij 100 gulden en een partij stoffen moesten
hebben, welke de kleermaker voor een ze
keren van D. bewaarde, maar waarop de
Duitsche weermac1 chten kon doen gel
den. De geschrokken kleermaker zei, dat hij
noch geld, noch goederen van van D. in be
waring had en dat hij de heeren dus niets
kon afgeven. De mannen bleven echter aan
dringen en toonden een pas vol stempels om
indruk te maken. Toen zij hun zin niet kre
gen, dreigden zij met de politie. De kleerma
ker bood daarop aan gewillig mee te gaan,
doch dat wilden de mannen niet. „U bent
-earresteerd", zoo zeide de woordvoerder, „u
blijft hier en mag uw woning niet verlaten.
U kunt ook niet telefoneeren, want uw tele
foon staat onder controle".
De mannen gingen daarop weg en beloof
den terug te komen-
Omdat men het _aakje niet heelemaal ver
trouwde, ging de doe'-ter des huizes snel
naar het politiebureau. Er kwam een recher
cheur, maar hoewel hij lang wachtte, had
hij niet het genoegen de mannen te ontmoe
ten. Hij vertrok derhalve om half tien.
Maar nauwelijks was hij weg of weer
meldde het duo zich. Nu wilden zij dan maar
den kleermaker arresteeren. Deze was be
reid om mee te gaan. doch nu gooide het
dienstmeisje roet ir het eten. Zij liep naar
buiten, riep twee passeerende agenten, en
wees de beide mannen, die intusschen op
straat gekomen waren, aan. Zij werden ge
arresteerd en bij onderzoek bleek, dat men
te doen had met twee oplichters, die zich
valschelijk als vertegenwoordir s van de
weermacht hadden uitgegeven, doch die
niets met de Duitsche weermacht hadden uit
te staan. Zij hadden door hun optreden dan
ook de weermacht niet weinig beleedigd.
Het blek-.i te ziin 27-jarige ambtenaar
van maatschappelijke steun eh een 25-jarige
chauffeur. Zij zullen zwaar moeten boeten.
De Officier van Justitie bij de rechtbank
Amsterdam eischte resp. 1 y% jaar u V2 jaar
gevangenisstraf wegens poging tot oplich
ting.
Eigenmachtig optreden der lucht*
macht? Regeering neemt voorzorgs
maatregelen.
Buenos Aires, 24 Sept. (DNB). Gisteren
zijn in politieke kringen alhier geruchten op
gedoken over z.g. beraamde eigenmachtige
acties van de luchtmacht Reeds sinds vrij
geruimen tijd werd erover gesproken, dat
militaire kringen, waaronder vooral de
luchtmacht, verstoord zijn door herhaalde
lasterpraat over de Argentijnsche weer
macht door parlementaire instanties.
In de wandelgangen van de Kamer deed
Dinsdagavond het berieht de ronde, dat in
de provincies Cordoba, Tucuman en Entre
Rios militaire bewegingen aan den gang
zijn. De geruchten schijnen indirect beves
tigd te worden door de verklaringen van
den fungeerenden vice-president Castillo,
volgens welke alle maatregelen zijn geno
men om de rust en orde in het geheele land
te handhaven. De minister van oorlog ad
interum. &chout-bij-nacht Fincati, heeft te
genover journalisten verklaard, dat de ge-
namen maatregelen niets buitengewoons be-
teekenen.
Officieel is. toegegeven, dat ook in de Ar
gentijnsche hoofdstad de troepen in de ka
zernes zijn geconsigneerd. Volgens verkla
ringen van den schout bij nacht Fincati, in
zijn kwaliteit van plaatsvervangend minis
ter van oorlog, gaat het daarbij om een voor
zichtigheidsmaatregel. Ook de wachtposten
bij de marine zijn versterkt. Verder is be
kend gemaakt, dat de chef van de militaire
vliegerschool in Cordoba, Lt. Kolonel Sustai-
ta, in arrest is gesteld. Volgens de officieele
lezing is deze arrestatie slechts van disci-
plinairen aard.
Washington, 24 Sept. (DNB). Op de
persconferentie heeft Huil naar aanleiding
van de gebeurtenissen in Argentinië, waar
militaire vliegvelden bij wijze van voorzorgs
maatregel door troepen bezet zijn, verklaard,
dat de staten van het Westelijk halfrond in
dertijd zijn overeengekomen, samen te wer
ken bij de bestrijding van revolutionaire ac
tie, dat echter Argentinië zich in dit geval
niet tot de Vereenigde Staten gewend heeft.
JAPANNERS UIT NED. INDIë TE KOBE
AANGEKOMEN.
Meer dan duizend Japansche geëvacue er-
den, voor het grootste deel vrouwen en kin
deren, zijn met een Japansch schip te Kobe
aangekomen. Dit das de grootste groep ge-
ëvacueerden, welke tot dusver uit Ned. Indië
is teruggekeerd. De Japanners, die nog in
Ned. Indië zijn gebleven, kunnen sedert de
verordening der Ned. Indische regeering in
zake het blokkeeren van de Japansche saldi,
hun zaken niet meer voortzetten en probee-
ren thans hun bezittingen zoo snel mogelijk
van de hand te doen.
Naar de geëvacueerden mededeelen, heb
ben vele Britsche Amerikaansche en Austra
lische soldaten betrekkingen aangenomen,
zoogenaamd in het belang der verdediging
van Ned. Oost Indië.
Uit publicaties der kranten blijkt, aldus U.
P., dat in Turkije in de volgende dagen eeni
ge lichtingen voor den militairen dienst zul
len worden opgeroepen.
PAARD EN WAGEN GEGREPEN BIJ ON-
BEWAAKTEN SPOORWEGOVERGANG.
Het paard verpletterd, voerman
was van den bok gesprongen.
Gistermorgen omstreeks half negen zijn
bij den onbewaakten spoorwegovergang
Broekweg te Oegstgeest op de spoorlijn Lei
denHaarlem een paard en wagen, beladen
met melkbussen, gegrepen door een electri-
schen personentrein. De bestuurder, de 21-
jarige L. van Leersum sprong van zijn voer
tuig en werd licht gewond, terwijl het
paard werd verpletterd en de wagen gedeel
telijk vernield. Det trein stond na de bot
sing direct stil.
In de gebieden, die de Duitsche troepen
op de Sovjets veroveren treft men overal de
grootste armoede en ellende aan.
Waterleidingen zijn opgeblazen, electrische
centrales en gasfabrieken zijn vernield, alle
levensmiddelen vernietigd
Duizenden burgers, grijsaards, vrouwen en
kinderen zijn van alles verstoken, hun hui
zen zijn verwoest, eten noch. onderdak heb
ben zij, deze stakkers
Daar is hulp noodig
De Nederlandsche ambulance zal die hulp
verleenen, want naast de verzorging van de
gewonde strijders zal zij zich ook bezig hou
den met de hulpverleening aan de getroffen
burgerbevolking.
Nederlanders helpt daarom mede aan de
totstandkoming van deze ambulance.
Stort uw bijdrage op girorekening
8-7-6 O^O
Nederlandsche ambulance, Koninginne
gracht 22, 's-Gravenhage.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
7.31 uur
Drama te Nieuwe Pekela. Geestes
zieke speelde met vuur.
Personeel van de N.V. Cartonnagefabriek
v.h. Gebrs. Sparreboom, ontdekte een begin
van brand ten huize van de dames Veld,
aan de Wijk te Nieuwe Pekela. Men ver
schafte zich toegang tot de woning en kwam
tot de vreeselijke ontdekking, dat beide da
mes in lichter laaie stonden.
Onmiddellh'k werd hulp verleend en een
dokter gewaarschuwd. Toen deze arriveerde,
bleek de zestigjarige ongehuwde mej. K. Veld
reeds te zijn overleden. Haar zuster, de 56-
jarige ongehuwde nej. M. Veld, werd met
zware brandwonden naar het R.K. zieken
huis te Winschoten overgebracht, waar ook
zij niet lang daarna bezweek.
De brand kon door het personeel van de
frbriek spoedig worden gebluscht.
De oorzaak van dit drama moet gezocht
worden in het spelen met vuur door een der
beide zusters, die geestesziek was Haar klee
ren vatten daardoor vlam. Op haar hulpge-
roép kwam de andere zuster toesnellen, doch
ook haar kleeren geraakten in brand, waar
op zij, in vlammen gehuld, naar buiten snel
de.
Noodlottig einde van
fietstocht
Merkwaardig ongeval ln de
Zaanstreek.
De wiel rijdster mej. S. V. te Nauerna
werd, terwijl zij zich naar Zaandam begaf,
onwel. Met een passeerenden auto aan
vaardde zij op een zeil gezeten, den terug
tocht. Eentouw van dit zeil geraakte in
het wiel van de auto verward, waarop de
50-jarige juffrouw tusschen de auto en de
daarachterrijdende generator viel, welke
laatste over haar heen reed. In deernis-
wekkenden toestand werd het slachtoffer
naar haar woning vervoerd, waar ze na
eenige uren overleed. Zij laat een man en
twee kinderen achter.
Vermindering van
prestatie niet toegestaan
Aibetalingsprijzen mogen oeen
contantprijzen worden.
Reeds eenige malen deelde de gemachtigde
voor de prijzen mede, dat iedere directe of
indirecte vermindering van de prestatie bij
een transactie wordt beschouwd als een ver
kapte prijsverhooging. die uiteraard ver
boden is. Dit beteek ent. dat ook het laten
vervallen van aan de koopers verleende
faciliteiten zonder dat hiermede een prijs
verlaging gepaard gaat, is verboden.
Wanneer dus b.v. een winkelier op 9 Mei
1940 bereid was zijn afnemers zekere crediet-
faciliteiten toe te staan (afbetaling b.v.)
en hij dit thans niet meer doet, is hij ver
plicht een prijsverlaging toe te passen. Hij
moet de prijzen der op 9 Mei 1940 onder
dergelijke voorwaarden verkochte artikelen:
brengen op den prijs, die op 9 Mei 1940
voor contante betaling gold.
OPENING VAN HET DUITSCHE
WINTERHULP-WERK.
Op plechtige wijze is gisteravond in hot
Concertgebouw te Amsterdam het Winter
hulp-werk voor het Duitsche volk in Neder
land geopend. De groote zaal en de balcons
waren tot de laatste plaats bezet. Op het po
dium was een gouden adelaar tegen een wit
ten achtergrond aangebracht, terwijl het
spreekgestoelte geflankeerd werd door twee
adelaars. Verder hingen er hakenkruiswlmr
pels. Het geheel was omzoomd door witte en
roode bloemen.
Nadat de vlaggen waren binnengedragen,
sprak de Amtsleiter der National-Sozialisti-
sche Volkswohlfahrt, Moelier, een begroef
tingswoord, waarin hij met cijfers den groei
schetste van het Duitsche winterhulp-werk,
dat in het tweede oorlogsiaar 2.300.000 gul
den opbracht, tegen 243.00 gulden in het
jaar daarvoor.
DE OPROEP VOOR VERPLEEGSTERS
VERVALT VOORLOOPIG
Het Vrijwilligerslegioen Nederland maaifÉ
bekend, dat de oproep voor verpleegsters,
welke Dinsdag 23 September 1941 gepubli-.
ceerd is. voorloopig als niet gedaan moet
worden beschouwd, aangezien het personeel
voltallig is Het ligt in de bedoeling den!
oproep te herhalen, zoodra de ambulance
van het legioen naar het Oosten zal zijn
vertrokken.
