r
dagblad voor hollands noorderkwartier
dagblad voor holland's noorderkwartier
n
ROTTERDAM ZWAAR
in
IG
len
>9
JIILITAIRE
MAATREGELEN
in Ned. Indië
JAPANNERS NEMEN
TSJENGSIÈN
GEBOMBARDEERD
Nederlandsche
arbeidsdienst
Verduisteren
19.08 uur
Geen bloem op
kleine bonnen
PETROLEUM
Gunstige vordering der
aanvaisoperaties
Hoofdredacteur: J. KEESMAN, Schagen.
.vuil
El*
ng-
Een bijzondere correspondent van de „Deut-
Khe Allgemeine Zeitung" te Bangkok meldt
volgens het Hsbl. radiotelegrafisc'h aan dit
Wad:
Uit de agressieve uitingen in de laatste
yede van den Amerikaanschen minister van
marine, Knox, blijkt, dat de onderhandelin
gen tusschen de Vereenigde Staten en Ja-
m op het doode punt zijn gekomen. De
iladen spreken van het einde van de onder-
landelingen, die geen succes hebben gehad.
Tot dusver werd er niets bekend gemaakt
orer het resultaat van de conferentie van de
Uriteche diplomaten en militairen, die in
Singapore plaats vond. Duif Cooper begeeft
lich thans per vliegtuig naar Britsche In/dië
jm een onderhoud met den onderkoning te
lebben. Men verklaart zijn aangekondigde
reis naar Sjanghai voor zeer onzeker.
Reizigers, die in Thailand aanko
men, hoort men vertellen over Inten
sieve oorlogsvoorbereidingen in Ne
derland sch Oost Indië.
In alle steden wordt hard aan kelders voor
luchtbescherming gewerkt. In Batavia zijn
reeds kelders gebouwd, die plaats bieden aan
IO.BOO menschen. In de munitiefabriek te
Bandoeng wordt koortsachtig gewerkt lp
roote holen'in de bergen wordt deze muni-
e opgeborgen. Amerika ontvangt voortdu-
nieuwe opdrachten voor bommenvlieg-
juigen en vrachtwagens.
Watervliegtuigen bewaken de kus
ten van de eilanden. Op verschillende
eilanden heeft men in de rimboe
ijverig militaire vliegterreinen aan
gelegd en deze gecamoufleerd. In het
luchtwapen ziet men de beste be
scherming tegen een poging van een
vijand om te landen. Men is van
plan het leger volledig naar behoo-
ren uit te rusten om het goede we
gennet van de eilanden te kunnen
gebruiken en troepen op de snelst
mogelijke wijze pp bepaalde punten
te kunnen cpncentreeren. Zoo veel
mogelijk inlanders worden opgeleid
tot bestuurders van vrachtwagens.
Voor het geval van oorlog heeft men reeds
voorraden levensmiddelen, hoofdzakelijk
•ijst, opgeslagen. Verder heeft men, parachu-
kten-jagers opgeleid, die van „een bijzon
dere, geheim gehouden techniek" voor tro-
lische verhoudingen gebruik zullen ma-
m.
Terwijl de Vereenigde Staten het wapen-
ireenaal kunnen vormen, is Singapore het
centrale militaire middelpunt voor geval
rm oorlog.
De hulp aan de Sowjets.
Tokie, 4 Oct (ANP.) De woordvoerder
Tan de Japanscbe regeering heeft op de
randaag gehouden persconferentie zijn stand
punt medegedeeld met betrekking tot de le-
wranties van Nederlandsch Indië via Wla-
liwostok. Hij verklaarde, dat de ónderhan
delingen van den consul-generaal Isjizawa
Batavia nog aan den gang zijn. 't Japansch
-Ned. Indische handelsverkeer staat prac-
Ssch Stil. Wanneer onder deze omstandig
heden N ed. Ind ië vrij groote materiaal le
veranties via Wladiwostok zendt, dan is dit
aen weinig aangename houding jegens Ja
pan.
Tokio, 4 October (Domei):
De Japansche troepen zijn heden de Chi-
neesche stad Tsjengsien binnengetrokken,
waarmee zij een offensief van drie dagen
hebben bekroond. Tsjengsien in het noorden
van de provincie Honan is een knooppunt
van de strategisch belangrijke spoorlijnen
PekingHankau en Loenghai.
Conferentie in» Manila.
Tokio, 5 October (D.N.B.):
Naar het blad Nitsji Nitsji Sjiniboen uit
Sjanghai meldt, heeft Tsjangkaisjek zijn mi
nister van oorlog, Hojingstjin, die tevens
chef van den generalen staf is, naar Manila
gezonden ter deelneming aan de Engelsch
Amerikaansche militaire conferentie, die
daar over enkele dagen zal worden gehou
den. Naar bekend wordt, heeft de generaal,
vergezeld van nog een hooggeplaatst gene
raal van Tsjoengking, per vliegtuig Hong
kong verlaten en is hij reeds naar Manila on
derweg.
Italiaansch
Wèermachtbericht
NA
Rome. 5 October (Stefani). Weer-
machtbericht no. 490 luidt als volgt:
In Noord-Afrika ontmoetingen van plaat
selijken aard met srunstig verloop voor onze
troepen. De Italiaansche luchtmacht heeft
hevige bombardementen uitgevoerd en tref
fers eeplaatst op installaties en kaden te
Tobroek, benevens op de installaties en
barakken in de zone van Mensa Matroeh.
Branden en ontploffingen werden veroor
zaakt. Tijdens een nieuwen luchtaanval op
Benghasi zijn nog twee vijandelijke vlieg
tuigen brandend neergehaald, een derde
vliegtuig is dóór Daiitsche jagers neerge
schoten,
Onze luchtmacht heeft doeltreffend luoht-
bases gebombardeerd op Malta. Andere toe
stellen# hebben met succes op het eiland
Cyprus de vliegvelden van Nikosia en La--
aaca bestookt en in de- haven Paphos vij
andelijke schepen tot zinken gebracht.
De strijd aan het Oostfront. Overal teekenen brandende boerderijen
en dorpen den weg, dien de sovjettroepen op hun* terugtocht volgen
(Atlantic-Holland).
Britsche bommenregen
vanaf groote hoogte
VELE DOODEN EN GEWONDEN,
VEERTIG STRATEN GE
TROFFEN.
Op den avond van 3 October is de
stad Rotterdam het doelwit geweest
van een bomaanval door de En-
gelsche luchtmacht, welke een groot
aantal slachtoffers onder de bur
gerbevolking heeft gemaakt Bij
helder zicht vlogen de Engelsche
machines stelselmatig steeds weer
op militair onbelangrijke woonwij
ken af, die met brisant- en brand
bommen bestookt werden. Zieken
huizen, kerken en musea oefenden
daarbij hun gebruikelijke bijzondere
aantrekkingskracht op de Britsche
piloten uit
Ook ditmaal schrokken zij er niet
voor terug om met voorbedachten
rade inrichtingen van het roode
kruis te bombardeeren, die als zoo-
danig duidelijk gekenmerkt waren,
zoo b.v. een ziekenhuis aan den
Bergweg en een voor anker liggend
hospitaalschip.
Ook hier is weer duidelijk het bewijs ge
leverd, dat het de Engelsche legerleiding
niet zoo zeer er om te doen is den vijand
militair te treffen,doch dat zij niet er voor
terugschrikt om dóór uitgesproken terreur-
pogingen van dezen aard onrust te zaaien
onder do bevolking van de bezette gebieden
in de ijdele hoop hierdoor aan de bezet
tende macht moeilijkheden te kunnen be
reiden.
De gevolmachtigde van den rijkscommis
saris voor de stad Rotterdam, president
dr. Voelkers, bezichtigde de aangerichte
vernielingen en betuigde namens den rijks
commissaris aan de getroffen gezinnen en
aan het bèstuur van het tehuis voor ouden
van dagen zijn deelneming. Tevens worden
alle maatregelen genomen om door onmid
dellijke beschikbaarstelling van geldmid
delen den eersten nood te leenigen en hulp
te verleenen
Onder leiding van den waarnemend hoofd
commissaris van politie, den heer Roszbach,
heeft een aantal journalisten met den Presse-
dezernent bij het rijkscommissariaat, den
heer W. Janke, een bezoek gebracht aan een
reeks plaatsen, welke door bommen zijn ge
troffen. Zij hebben kunnen constateeren, dat
wederom de burgerbevolking werd getroffen,
zónder dat ook maar in het minst een gel
dige reden hiervoor gevonden kan worden,
met den besten wil van de wereld niet. In
het totaal heeft deze laffe aanval tot nu toe
118 dooden geëischt met 190 zwaar gewon
den, waarvan eeh groot aantal zoo zwaar,
dat zij er. niet meer boven op zullen komen
en nog een driehonderd lichtgewonden,die
na te zijn verbonden, naar hun huis, voor
zoover nog aanwezig en bewoonbaar, kon
den terugkeeren. Bovendien worden acht
personen vermist, vermoedelijk liggen zij nog
onder het puin.
Een mededeeling in het eerste bericht
dient evenwel gerectificeerd: Gelukkig is
het gemeentelijk tehuis voor ouden van da
gen niet geheel vernield, zooals werd gemeld.
In het nachtelijk duister was het niet ge
makkelijk de eerste, alarmeerende berichten
op hun juistheid te toetsen. In waarheid zijn
twee explosieve bommen.aan weerszijden
van den rechtervleugel, waar de mannelijke
verpleegden zijn ondergebracht, rteergeko-
men. Hierdoor werden 6 van de bejaarde be
woners op slag gedood, en 2 zoo ernstig ge
wond, dat zij later in het ziekenhuis zijn
overleden. Ook zijn hier velen door rondvlie
gende scherven en gebroken ruiten licht ge
wond. Indien de bommen evenwel een me
ter meer naar links of rechts terecht geko
men waren, dan was er werkelijk fan het ge
sticht niet ^eel over gebleven en zouden
werkelijk alle 536 bewoners zijn omgekomen.
Het hoofd van het tehuis, de heer J.' A. van
Ojen, heeft ons rondgeleid en duidelijk bleek
hij onzen rondgang, dat men hier bij wijze
van spreken door het oog van een naald ge
kropen is,. Door de luchtdruk zijn vrijwel al
le ruiten' vernield, vele deuren zijn uit de
hengsels gelicht.
Groote vernieling ls ook aangericht in het
kerkzaaltje
De grond is bezaaid met glasscherven en
de banken staan schots en scheef over el
kaar. Opmerkelijk is. dat het altaar temid
den van deze vernieling geheel ongeschon
den bleef.,
Kerken getroffen.
Behalve dit tehuis voor ouden van dagen
zijn nog enkele kerken getroffen en wel het
aardige houten Nöorsche kerkje, dat inder
tijd uit Noorwegen hierheen is gebracht en
waar de Noorse he zeelieden ter kerke gin
gen. Het vriendelijke, geheel in 'Noorschen
stijl opgerichte gebouwtje is niet meer te
herstellen. Ook de StN Elisabethkerk aan
de Mathenesserlaan moet als verloren wor
den beschouwtd. Een zware explosieve bom
heeft het middenschip geheel vernield en
-muren en fundamenten zijn zoo ontzet, dat
waarschijnlijk het geheele gebouw afgebro
ken zal moeten worden. Het patronaat van
de St. Ignatiuskerk in de van Vollenihovenr
straat is eveneens geheel vernield! door een
voltreffer.
Onze rondgang bracht ons ook naar het
Museum Boymaüs. Op het terein van het
museum werden 71 brandbommen geworpen
waarvan velgn een begin van brand deden
ontstaan. Een woord van grooten lof en
hulde (moet hier worden gebracht aan de
beide 'nachtwakers van het museum. C. W.
Baak en T. Wouters, alsmede aan den agent
van politie P. J. Noordzij, d'ie terwijl het
bombardement nog duurde, onmiddellijk te
gen den brandhaarden optraden en het be
gin van brand bluschten met het in emmers
gereed staande zand.
De schade, welke het gebouw heeft gele
den, wordt door den directeur, den heer Han-
nema, geraamd op f 40.000.
Hospitaalschepen.
In de Zalmhaven liggen een zestal hospi-
taalscbepen, welke bij de gemeenté Rotter
dam in gebruik zijn als hulpziekenhuis. Hier
worden alleen zieke burgers verpleegd. In
een van deze schepen was een operatiezaal
ingericht. Dit schip werd door een bom ge
troffen. Het projectiel is dwars door het
schip heengeslagen en op den bodem van de
haven ontploft. Door het lek is het schip
vol water geloopen en gezonken. Zondag had
men het lek gedicht en was het schip weer
zoover leeggepompt, dat het boven water
dreaf. Hét zal evenwel naar een werf ge
bracht moeten worden om geheel te worden
hersteld.
Deze zes schepen zijn alle zeer duidelijk
gekenmerkt met het roode kruis, dat alle
oorlogvoerenden heilig heet te zijn.
Het zwaarst getroffen is een wijk
in het Zuiden der stad, bewoond door
kleine middenstanders en arbeiders.
Hier is een reeks zware explosieve
bomme» neergeworpen, welke een
aantal woonhuizen hebben vernield
en geheele huizenblokken hebben be
schadigd. Hier zijn ook de meeste
dooden en gewonden gevallen, ruim
zestig personen werden op slag ge
dood.
Men moet zich het gebeurde voorstellèn.
Rustig zijn de menschen bijeen, na volbrach
ten dagtaak. Zij zitten in hun huiskamer,
temidden van hun gezin, of scheppen nog
èen luchtje op straat. Enkelen, die den vol
genden dag wederom vroeg naar hun werk
moeten, begeven zich reeds ter ruste. Daar
hoort men op groote hoogte vliegtuigen
brommen, zoo hoog zijn de testelleri, dat het
bijna niet gehoord wordt. Men let er niet
op. Dan, plotseling, een gefluit, dat enkele
seconden duurt, gevolgd door de zware
knal van een, ontploffing. Daarna nog een
MELDT U TER KEURING.
Aanvang van den diensttijd op
3 November 1941. Na afloop hier
van bemiddeling voor arbeid in
Nederland.
Keuringen hebben plaats op 7
Lm. 10 en 14 t.m. 16 October '41.
Voor vrijwillige dienstneming hij den Ne-
derlandschen Arbeidsdienst zal op onderver-
melde data en plaatsen gelegenheid zijn voor
keuring voor vrijwillige dienstneming.
Ieder, die aan de volgende voorwaarden
voldoet, kan zich haar de dichtstbijgelegen
keuringsplaats begeven en zich aanmelden
bij den voorzitter van den keuringsraad.
Reiskosten voor de heen- en terugreis wor
den vergoed.
Gegadigden moeten aan de volgende voor
waarden voldoen:
a. niet jonger zijn dan 17 en niet ouder zijn
dan 23 jaar,
b. ongehuwd zijn,
c. gezond zijn.
Meldt u ter keuring aan.
Dinsdag 7 October te Leeuwarden, St.
Anthoniusstraat 4. Te Alkmaar, Doelenstr.
15. Te Rotterdam, Oranjeboomstraat 109.
•Woensdag 8 October te Groningen, Vióo-
lenstraat 40. Te Amsterdam, Iepenweg 13.
Te Rotterdam, Oranjeb'oomstraat 109.
Donderdag 9 October te Assen, Ja-vastraat
7. Te Amsterdam, Iepenweg 13. Te Breda,
Leuvenaarstraat 97.
Vrijdag 10 October te Zwolle, Blijmarkt
25. Te Den Haag, Huygenspark 23. Te Bre
da, Leuvenaarstraat 97.
Dinsdag 14 October te Almelo, Oude Kloos
terweg 1. Te Den Haag, Huygenspark 23.
Te Eindhoven, Kruisstraat 53.
.Woensdag 15 October te Apeldoorn, Gen.
v. d .Heydelaan 64. Te Utrecht,Radium-
straat 12. Te Eindhoven, Kruisstraat 53.
Donderdag, 16 October te Nijmegen, .Rid
derstraat 4. Te Gouda, Nieuwe Haven 312.
Te Arnhem, Menthenstraat 12.
Aanmelden tusschen 9.00 en 15.00
uur.
Ieder, die wordt goedgekeurd en overigens
aan de te stellen eischen voldoet, wordt op
3 November 1941 opgeroepen om gedurende
5V2 maand in den Nederlandschen arbeids
dienst te dienen.
Na beëindiging van den diensttijd van
SVz maand kan de vrijwilliger bij gebleken
geschiktheid, in aanmerking komen voor 'n
van de drie volgende groepen:
a. opleiding tot kader:
b. vrijwillig nadienen gedurende nader
te bepalen tijd;
c. na eervol ontslag voorkeur bij arbeids
bemiddeling in Nederland.
knal, en nog een en nog eendeze knal
len gepaard aan het gekraak van instor
tende huizen, het gerinkel van glas, het ge
kreun en geroep van gewonden, het ge
huil van vrouwen en kinderen
Waarom?
Men vraagt zich af waarom dit alles
moest geschieden. Militair voordeel viel
er'niet te behalen: Waarom dan? Militaire
deskundigen veronderstellen, dat men aan
de overzijde van het kanaal Rotterdam be
schouwt als een 'gemakkelijk oefenterrein,
als een manoeuvre-terrein voor jonge, nog
niet geoefende piloten. De stad is gemak
kelijk te vinden en niet ver van huis. Men
kan veel bommen meenemen en men be
hoeft geen zware versperringen van lucht
doelgeschut te doorbreken. Het gevaar is
betrekkelijk gering en men kan probeeren
van groote hoogte is een bepaald gebouw,
dat duidelijk te zien is, te raken. Bovendien
kan men een groot .aantal bommen luk
raak werpen, in de hoop ook nog wel er
gens een of ander militair doel te raken.
Deze veronderstelling, dat Rotterdam ge
bruikt wordt als oefenterrein wordt nog
versterkt, doordat Engeland bij zijn zooge
naamd non-^top-offensief, ondernomen om
den bolsjewistischen bondgenoot te verlich
ten, niet alleen vele vliegtuigen heeft verlo
ren, doch ook vele goede, geoefende piloten.
Velen van hen zijn gevallen, anderen
krijgsgevangen gemaakt, weer anderen zijn
gewond naar huis teruggekeerd. Dat dit
zoo is blijkt wel uit het feit, dat den laat-
sten tijd talrijke jonge piloten, jongens van
zeventien of achttien jaar, uit omlaag ge
schoten vliegtuigen krijgsgevangen zijn ge
maakt.
40 Straten getroffen.
Bij het bombardement van jongstleden
Vrijdag, dat bijna twee uur heeft geduurd,
zijn meer dan 40 straten der stad getroffen.
Volgens de berekening der )>olitie is de scha
de van dit bombardement grooter dan die
van het bombardement van 14 Mei van het
vorige j$ar. Dat zij thans niet veel grooter
is geweest, is te danken aan het onmiddellijk
krachtig optreden van de hulpdiensten, zoo
dat elk begin van brand onmiddellijk kon
worden bestreden en nergens het vuur om
zich heen kon grijpen. Zeer aanzienlijk is ook
de elasöcbade. Enkele honderdduizenden
veirkante meter classis vernield.
Een groot geluk is, dat vele bommen geen
doel hebben getroffen. Zij zijn .of wel ont
ploft op het open veld. of wel zijn in 't ge
heel niet ontploft. Ook liggen er nog een aan
tal tiidbommen. Hiérvan is één Zaterdag ont
ploft voor het huis van Ds. Buffinga. De
geheele voorzijde werd hierdoor vernield,
waardoor de kostbare bibliotheek verloren is
gegaan.
De aanval geschiedde van zeer groote hoog
te, naar schatting meer dan 7000 meter. Het
zicht was zeer goed de maan scheen helder
en bovendien werden nog een aantal licjht-
fakkels uitgeworpen.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en dunrt tot morgenochtend
7.50 nur
6°|0 opslag v.m. land
en zeemacht
6 pet. opslag. Normen tijdelijk
verhoogd.
's-Gravenhage, 4 October. Het hoofd van
het departement van defensie heeft bepaald,
dat te rekenen van 1 December 1940 de bij
besluit van 23 September 1933 (staatsblad no.
486) vastgestelde normen tijdelijk met 6 pet.
worden verhoogd.
Alleen brood en gebak
Om misverstand te voorkomen wordt er de
aandacht op gevestigd, dat, zooals ook uit
de lijst van geldige bonnen voor voedings
middelen van Zaterdag 4 October 1941 blijkt
de kleine bonnen van de broodkaart uitslui
tend recht geven op het koopen van een half
rantsoen brood of gebak, zoodat op deze
bonnen geen bloem kan worden gekocht.
voor kookdoeleinden
Nieuwe bon 12 weken geldig.
's-Gravehhage, 4 October. De secretaris
generaal van het departement van handel,
nijverheid en scheepvaart maakt bekend, dat
het noodzakelijk is gebleken, de periode,
waarin de nieuw aan te wijzen bon voor pe
troleum voor kookdoeleinden geldig zal zijn,
van acht op twaalf weken te brengén.
Derhalve geeft gedurende het tijdvak van
6 October tot en met 27 December a.s. elke
dér met „14" genummerde bonnen van de
bonkaarten „M" en recht op het koopen
van twee liter petroleum voor kookdoelein
den.
DISTRIBUTIE VAN VASTE BRAND
STOFFEN AAN SCHIPPERS.
In een officieele publicatie, welke elders
in dit blad is opgenomen, wordt een rege
ling bekend gemaakt, volgens welke schip
pers zich ter verkrijging van brandstoffen-
kaarten en losse bonnen voor vaste brand
stoffen, dienen te wenden gpt de bevrach
tingscommissarissen of hun agenten.
Voor nadere bijzonderheden wordt naar ge
noemde publicatie verwezen.
Duitschland strijdt voor Europa
Hoofdkwartier van den Fuehrer, 5
October (D.N.B.) Het opperbevel der
Duitsche weermécht maakt bekend:
De aanvaisoperaties in het Oosten
vorderen gunstig. In het zuiden van
de Oekraïne hebben infanteriedivi
sies bij gevechten om sterk opgebou-
de en taai verdedigde Sowjetstellin-
gen in het gebied van Perekop en bij
dé zuivering van het schiereiland be
zuiden de Dnjeprmonding en van eeni-
ge kleine eilanden in de Zwarte Zee
in den tijd van 24 tot 29 September
ruim 12.000 gevangenen binnen ge
bracht en 34 tanks, 179 kanonnen en
472 machinegeweren buitgemaakt.
Vanuit Oesel hebben pioniers met
stormbooten in stoutmoedigen aanval
het eiland Abruka bezet en de bezet
ting gevangen genomen. In Oost Ka-
relië hebben de Finsche troepen hun
operaties met succes voortgezet.
Luchtaanvallen zijn in den afgeloo-
pen nacht gericht op een belangrijke
-wapenfabriek ten zuidoosten van
Tsjarkof en op militaire installaties
in Moskou en Leningrad.
Aan de Oost- en Zuidoostkust van*
Engeland hebben gevechtsvliegtuigen
in den afgeloopen nacht voor den oor
log belangrijke installaties gebombar
deerd.
In Noord-Afrika hébben Duitsche
duikbommenwerpers losplaatsen en
materiaalopslagplaatsen in de haven
van Tobroek en Mersa Matroeh met
succes aangevallen. Tijdens luchtge
vechten zijn twee Britsche jagers neer
geschoten.
Er zijn geen vijandelijke toestellen
naar het Rijksgebied gevlogen.
Bunkerstelling doorbroken
teruggeslagen divisies l
Steunt de Nederlandsche ambulan
ce van het Oostfront. Koninginne
gracht 22, Giro 87600 's Graven-
hage.