N#. 17
Donderdag 1 December.
A\ 1887.
Nieuws- en
Advertentieblad.
NIEUWE KIEZERS.
Binnenland.
a
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden
Voor den Bukg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 uur op den dag der uitgave.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Cts.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGE VELD DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Texel.
Nu na de afkondiging der nieuwe Grondwet
het kiesrecht aanmerkelijk wordt uitgebreid,
rijst bij velen, die tot hiertoe niet in het
kiezerskorps waren opgenomen, de vraag aan
welke vereischten zij moeten voldoen om kies
gerechtigde te worden. De additioneele arti
kelen der Grondwet geven op deze vraag het
volgende antwoord:
„De leden van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal worden gekozen door de manne
lijke meerderjarige ingezetenen des Rijks,
tevens Nederlanders, die:
a. hetzij over het laatstverloopen dienstjaar
ter zake van het door hen ter bewoning ge
bruikte huis of afgezonderd gedeelte van een
woonhuis in de personele belasting zijn aan
geslagen naar eene hoogere huurwaarde dan
die, welke volgens art. 1 litt a en b, van de
wet van 24 April 1843 Staatsbln°. 15) aan
spraak geeft op vermindering tot een derde
of twee derde gedeelten der belasting naar de
drie eerste grondslagen en dien aanslag ten
volle hebben betaald;
b. hetzij over het laatstverloopen dienstjaar
in de grondbelasting zijn aangeslagen tot een
bedrag van ten minste tien gulden en dien
aanslag ten volle hebben betaald;
c. hetzij, hoofden van gezinnen of alleen
wonende personen zijnde van den inwonenden
eigenaar of eersten huurder van een woonhuis
of afgezonderd gedeelte van een woonhuis,
waarvan de huurwaarde voor de personele be
lasting ten minste op het dubbele gesteld is
van het laagste in de gemeente voor den vol
len aanslag vereischte bedrag, gedurende negen
maanden, voorafgaande aan den 15den Fe
bruary, een gedeelte in huur hebben gehad
en bewoond, waarvoor geen afzonderlijke aan
slag in de personele belasting geschiedt, maar
waarvan de jaarlijksche huurwaarde, onge-
stoffeerd, in verhouding tot de belastbare
huurwaarde van het woonhuis of afgezonderd
gedeelte van het woonhuis geschat, het sub a.
bedoelde bedrag van den vollen aanslag bereikt."
Men zal het ons toegeven dat zelfs bij eene
nauwgezette lezing dezer bepalingen voor velen
een aantal vragen te beantwoorden blijven.
Vandaar de pogingen gedurende de laatste da
gen door de pers gedaan om de bedoeling van
den wetgever op het punt van kiesrecht zoo
veel mogelijk te verduidelijken. Als het meest
duidelijke in deze, is zeker het volgende voor
beeld in de Standaarddat o. i. aan volledig
heid en duidelijkheid weinig te wenschen over
laat. Wij laten het hier met eene geringe
verandering volgen:
Punt één. Betaalt ge personeele belasting
en betaalt ge die vol? Zoo ja, dan zijt ge heel
het land door kiezer.
Wat beteekent vol betalen?
Het rijk staat aan sommige minder wel-
gestelden mindering op het bedrag toe.
Waar hangt dit van af?
Van dit tabelletje:
Vermindering van een derde of twee derden
verkrijgen allen, die aan huurwaarde minder
betalen dan
zielen.
f 24 in gemeenten met eene bev. beneden 3000
28 3000 tot beneden 5000
33
38
a
44
m
5000
8000
12000
17000
8000
12000
17000
24000
36000
48000
49
55 24000
70 jg 36000
100 48000 zielen en daarbov.
Punt twee. Betaalt ge grondbelasting
Zoo ja, hoeveel? Indien het bedrag f 10
is, dan zijt ge kiezer.
Maar als ik f 4 in de eene gemeente
betaal en f 6 in een anderehoe dan
Dan geeft ge hiervan kennis in uw woon
plaats en verzoekt, dat die bedragen saam
worden gevoegd. Dan maakt f 4 plus f 6 toch
f 10 en gij zijt kiezer.
Rekenen opcenten meê?
Ja, t. w. de opcenten voor het Rijk. Niet
die voor de provincie of de gemeente. DeflO
is gerekend in hoofdsom, plus de rijksopcenten.
Punt drie. Woont ge met of zonder gezin
bij een ander in Zoo ja, ook dit kan u kiezer
maken, zoo het huis maar hoog genoeg in
huur is, en gij genoeg er van in onderhuur
hebt.
Hoe rekent dit?
Dat hangt af van de huur van het huis
en van wat gij er in verwoont.
Hoeveel huur moet het huis dan doen?
Eens zooveel als het huis van den laag-
sten vollen betaalder in uw gemeente is ge
schat. Zie bovenstaand tabelletje. Op Texel
dat tusschen de 5000 en 8000 zielen telt dus
minstens f 66.
En hoeveel moet ik daarvan in onder
huur hebben?
Minstens de helft van die som. Te Texel
moet gij dus minstens voor f 33 aan onder
huur verwonen.
Is er nog iets?
Ja dit nog. Die helft moet gij verwonen
voor de ongemeubileerde kamers, niet voor de
gemeubileerde. Woont ge dus gemeubileerd
dan moet ge er voor de meubelen een deel
aftrekken.
Ben ik dus kiezer, want ik heb juist
gisteren zulk een bovenwoning gehuurd?
Neen, vriendlief, want het rekent niet
mee, of ge moet er minstens negen maanden
gewoond hebben."
Voor het kiezen van leden der Provinciale
Staten en van leden van den gemeenteraad
gelden dezelfde regelen als die, welke in dit
artikel voor het kiezen van leden van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal zijn ge
steld, met dien verstande dat men bovendien
ingezeten der provincie moet zijn om kiezer
van leden der Provinciale Staten, en ingezeten
der gemeente om kiezer van leden van den
gemeenteraad te wezen.
TEXEL, 30 November 1887.
Heden middag ten twaalf uur, werd voor
het raadhuis der gemeente alhier, na vooraf
gaand luiden der klok van dat gebouwde
publicatie afgelezen, betreffende de plechtige
afkondiging van de vastgestelde veranderingen
in de Grondwet.
In het jaar 1887 werden aan de markt
alhier aangevoerd
10849 Lammeren.
3287 Schapen.
40 Nuchtere Kalveren.
87 Kalveren.
342 Koeien.
28 Veulens
89 Pgarden,
28 Varkens.
424 Biggen.
4 Geiten.
2 Bokken.
15 korven Kippen.
4 Eenden.
Ten gerieve van het publiek zal Zondag
4 December a. s., door de posterij de gelegen
heid worden gegeven, tot het verzenden van
postpakketten, even als op de gewone werk
dagen. (Zie advertentie).
Met het oog op het aanstaande St. Ni-
colaasfeest, wordt het publiek andermaal uit-
genoodigd, teneinde eene geregelde en onbe
schadigde overkomst der met de pakketpost
te verzenden pakketten zooveel mogelijk te
waarborgen, voor het stevig inpakken der te
verzenden voorwerpen en het zorgvuldig vast
hechten der adressen op de pakketten te willen
zorg dragen. Staatscourant
Men schrijft ons uit Kolhorn van 28 dezer:
De herlialingslessen alhier zijn aangevangen
met 16 leerlingen.
Het getal hunner voor wien dat onderwijs zeer
nuttig kan worden geacht en die hiervan (alhoewel
kosteloos) geen gebruik maken, is beduidend groot.
Tot het vormen van eene liberale kiesvereeni-
ging in deze gemeente, zijn de kiezers tot het
bijwonen eener vergadering opgeroepen.
Aan den Minister van Waterstaat is door
eenige eigenaren van bazaltgroeven aan den Rijn
een adres gericht, waarin zij hun leedwezen er
over betuigen, dat voor het bouwen van twee
schutsluizen zuilenbazalt voor dien bouw wordt
buitengesloten in het bestek. Adressanten betoo-
gen dat de uitsluiting van bazalt, om de baksteen
nijverheid te bevorderen, nadeelig voor den Staat,
nadeelig voor den Rijnvaart en nadeelig voor
adressanten is.
Uit het mondeling antwoord dat de Minister
aan adressanten gaf, bleek dat de Minister de
baksteennijverheid boven de bazaltindustrie biyft
voortrekken. Daarom hebben de eigenaars der
groeven thans hun grieven aan de Tweede Kamer
in een adres medegedeeld. (D.C.)
Volgens ontvangen bericht is de geredde mail
van het stoomschip W. A. Scholten doorgezonden
naar hare bestemming.
TEXEI£CHE COURANT.
O)
+3
05
W>
05
05
05
+3
05
C
r—
05
