Buitenland.
Oproep aan liet MerMsche Volt!
Oudeschild, 12 Sept. De zesde garnalen-
kokerij is thans nabij de haven in aanbouw.
Met het koken zal vermoedelijk wel niet vóór
November begonnen worden, omdat de uit
komsten sedert vele jaren hebben geleerd, dat
er voor de kokers met het artikel in het
najaar niet veel voordeel is te behalen.
't Is zeer te wenschen, dat ook voor de
kokers in het aanstaand seizoen de resultaten
gunstiger mogen zijn dan dit verledene jaar
het geval was.
De heer W. A. Scholten te Groningen, die
op 6 Oct. zyn SOjarig jubelé als fabrikant viert,
zal by die gelegenheid een pensioenfonds oprichten
voor de werklieden aan al zijne fabrieken in
Nederland. Alle werklieden, die 65 jaar oud zijn
en 35 dienstjaren hebben, zullen een derde van
het loon, in het laatste dienstjaar verdiend, ge
nieten.
Hoe minder dienstjaren, hoe minder pensioen
'3 weeks. Die geen twintig dienstjaren heeft,
kan geen aanspraak daarop maken.
Ieder, wien in of buiten de fabriek door de
werkzaamheden een ongeluk overkomt, waardoor
hy geheel ongeschikt tot werken wordt, geniet
1/3 1/4 1/5 of 1/6 van het werkloon, het laatste
jaar verdiend, al naar den diensttijd.
De heer J. Stoffel te Deventer heeft eene
brochure in het licht gegeven onder den titel
De oplossing der sociale quaestie door opheffing
van het privaat grondbezit, waaraan de volgende
mededeeling wordt ontleend.
In Engeland neemt het kapitaal, dat belegging
zoekt, ieder jaar met 2400 millioen gulden toe,
en de jaarlyksche toeneming wordt, ondanks den
„slechten tyd", in de geheele beschaafde wereld
op 6000 millioen gulden geschat. Het kapitaal
is zóó overvloedig, dat onlangs van de inschrij
vers eener conversie-leening van het Russische
Ryk slechts 14 pet van het bedrag hunner in-
schryvingen kon worden aangenomen.
De rente van het kapitaal, in veilige belegging,
in grond-hypoteek en solide staatspapieren, daalt
voortdurend en de kapitalisten snakken naar
een oorlog, om plaatsing te krijgen voor hun
met ieder jaar nieuw te beleggen kapitaal, waar
door er weer kans bestaat tot verhooging der
rente.
De beurszwendel bloeit als nooit te voren.
Omdat er „over productie" is, kan het kapitaal
zich niet in productieve ondernemingen steken
en daarom gaat het op roof uit. In plaats van
een werktuig te zijn in de handen van den arbeider,
dat hem rijker maakt, is het een knuppel geworden
in de handen van den voornamen roover, waar
mede hij den arbeider zijn loon afperst.
Kennis, grondstoffen en kapitaal zijn dus genoeg
voorhanden om, goed gebruikt, aan allen overvloed
te kunnen geven.
By het boren van een Norton put te
Krommenie deed zich een merkwaardig verschyn-
sel voor. Toen men op eene diepte van pl. m.
10 meter was gekomen, spoot uit de ingeslagen
buis een straal water en zand omhoog, die bijna
tot den „nok" van een boerenplaats reikte.
Daarna welde een groote hoeveelheid zand op,
die zich rondom de opening verspreidde en gevolgd
werd door een opstyging van gas, dat met een
groote vlam ontbrandde. Toen geraakte de buis
verstopt* Men doet echter alle moeite om de
verstopping uit den weg te ruimen. (Tijd.)
In Drente neemt de emigratie naar de
Transvaal van lieverlede toe. Te Assen is thans
wederom een gezin derwaarts vertrokken. Uit
de berichten van vroeger van daar vertrokkenen
biykt, dat het den emigranten aldaar zeer voor-
deelig gaat.
Voor de vacante betrekking van Hoofd der
School No. 1 te Purmerend, hebben zich niet
minder dan 159 solicitanten aangemeld en 54
sollicitanten voor de vacante betrekking van
onderwyzer aan genoemde school.
Een Rotterdamsch onderwijzer schreef ge
durende geruimen tyd, onder het pseudoniem
„Willem Van Oevere" in het Radicaal Weekblad
hartstochteiyk scherpe verhalen en artikelen in
sociaal-democratischen trant.
thans brengt hy ter algemeene kennis, dat
hy niet alleen die schrijverij heeft opgegeven,
maar bovendien zyn bekomst heeft van zijn eigen
denkbeelden, althans van de wijze waarop hij
ze luchtte.
„Ik heb indertijd" zoo luidt zijn mededee
ling „ik heb indertyd geschreven onder impres
sie van de ellende die ik onder het volk zag.
Sinds heb ik echter geleerd, over personen en
zaken anders te oordeelen. Zoo zie ik, dat de
mij antipathieke „bourgeois" niet alleen onder
de kapitalisten voorkomen, en dat niet alle kapi
talisten „bourgeois" zyn. Zoo ook, dat de indertyd
zoo gewraakte onvrijheid van de pers, evenals
zoo veel, niet veel meer dan een klank is; hoewel
ik toch in mijn onverstand tamelijk heftig ben
geweest soms, heeft men mij nooit gehinderd.
Zoo ook nog honderd andere zaken."
Ziedaar er een die zeker wel niet zooals thans,
van zijn waanwijsheid en van zyn dwaasheden
zou genezen zijn, indien men door vervolging
een martelaar van hem had gemaakt. Daarmede
wordt niet gezegd, dat men vervolging altijd
vermijden kan; maar wèl, dat zij ongetwijfeld,
indien al volkomen gerechtvaardigd, ook dan nog
heeft een zeer ernstige schaduwzijde."
(Sociaal Weekbl.)
Een echtpaar te Zelhem, te zamen tellende
bijna 140 jaar, had zich in het hoofd gezet,
eens per extra-trein van Zevenaar naar den
Haag te gaan. Om dat doel te bereiken, werd
de reis van Zelhem via Doesburg te voet onder
nomen en kwam men des morgens te ruim vijf
uren te Zevenaar aan. Des nachts te bijna twaalf
ure per trein teruggekeerd, werd direct de reis
weer langs denzelfden weg terug gedaan. Wanneer
men bedenkt, dat de afstand van Zelhem naar
Zevenaar via Doesburg zeven unr bedraagt, wat
met de terugreis 14 uur is, en de trein te zes
uren wegreed en te twaalf uren terugkeerde, zal
men erkennen, dat deze kloeke lieden wat voor
hunne pleizierreis over hadden. Zij waren daar
voor 32 uur op de been.
De heer Corvilain, die, op het oogenblik
van de ramp te Parijs was, heeft zich bij zijn
terugkeer te Antwerpen dadelijk ter beschikking
van de justitie gesteld. De officier van justitie
de heer Nieuwland is terstond met den rechter
van instructie Van Gutsem en den Griffier Van
der Cruyssen naar zijne woning gegaan en heeft
hem, na een verhoor, dat 2 uren duurde, verzocht
de stad niet te verlaten.
Intusschen is de vraag gerezen of het wel in
de patronenwerkplaats was, dat de brand begon.
Dit schijnt nog niet volkomen zeker. Men heeft
op den puinhoop der fabriek een deksel gevonden
van een der petroleumreservoirs van het naburige
erf der heeren Rieth Co. Dit deksel was be
dekt met puin, hout, enz., van de verwoeste
gebouwen afkomstig, terwijl hetzelf op den naak
ten grond lag. Het moet er dus geweest zijn,
vóór de ontploffing in de werkplaats gebeurde.
Bovendien is het middelstuk van dit deksel
dat voor het z. g. „mansgat" behoort, op grooten
afstand teruggevonden en moet dus door eene
heftige werking zijn weggeslingerd. Ook zijnde
resservoirs van Rieth Co., die anders steeds
gesloten zijn, vol patronen en andere overblijfselen
van de ontploffing, welke dus, nadat de deksels
waren weggeslingerd, er ingekomen moeten zyn.
De ingenieur van de patronenwerkplaats, de
heer De Launay, heeft, naar aanleiding van deze
waarnemingen, aan de rechter van instructie
verklaard dat het zeer wel mogelijk is dat bij
Rieth Co. eene petroleumontploffing heeft plaats
gehad, waardoor eenige stukken metaal in de
werkplaats van Corvilain werden geworpen en
zoodoende de verschrikkelijke ontploffing teweega
brachten.
Als oorzaak van de ontploffing wordt nu ge
noemd het broeien van het kruit, dat reeds uit
de patronen gehaald was. Deskundigen zeggen:
de patronen zijn blijkbaar vochtig geweest; is nu
het kruit, door de vocht aangetast, niet afzonder
lijk gehouden en gedroogd, zoo kan eene lang
zame ontbranding ontstaan zijn,; welke den
geheelen voorraad aangestoken kan hebben.
De heer Corvilain beweert dat de ramp ontstond
door het ontploffen van een der petroleumhouders
en dat, ais gevolg daarvan, zyne werkplaats in
de lucht vloog.
De „Times"-correspondent te Konstantinopel
meldt, in tegenspraak met andere berichten, dat,
luidens door de Porte ontvangen mededeelingen,
tusschen Servië en Bulgarije eene onrustwekkende
spanning heerscht. Bulgarije zou aan Servië
ophelderingen hebben gevraagd omtrent de jongste
wapeningen
De behandeling der longteiing door middel
van koolzuur. Volgens dr. Hogo Weber Berliener
Klin Wochenschrift van 2 September '89 zou de
reden, waarom arbeiders in kalkovens bevrijd
blijven van longtering, niet gezocht moeten worden
in het inademen van heete droge lucht, maar in
het inademen van belangrijke hoeveelheden kool
zuur, dat zich bij het kalkbranden ontwikkelt.
Weber behandelde enkele lijders aan longen- en
darmtuberculoso, door hen bijna gelijktijdig zout
zuur en dubbelkoolzuur natron te doen nemen.
Bij deze behandeling wordt in de maag eene
aanzienlijke quantiteit koolzuur voortgebracht,
dat grootendeels langs de longen wordt uitge
scheiden en storend schijnt te werken op de
ontwikkeling der tuberkel bacillen.
Te Ciney, in de provincie Namen, is zekere
Joseph Meunier overleden in den ouderdom van
103 jaar. Meunier heeft onder Napoleon I gediend
bij de huzaren, is in den Russischen veldtocht
half bevroren en in den slag bij Leipzig gewond,
ter herninering waarvan Prins Victor Bonaporte
hem voor drie jaren, op zijn lOOsten verjaardag
zijn portret met handteekening toegezonden heeft.
Joseph Meunier was een zwaar rooker, de tabaks
pijp was nauwelijks uit zijnen mond, en hij dronk
dagelijks zyn 15 a 20 borreltjes. Zwaar te rooken
en te drinken, op 20jarigen leeftijd eerst half te
bevriezen en vervolgens zwaar gewond te worden,
en daarbij 103 jaai oud te worden, het is
waarlyk eene constitutie om jaloersch van te
wezen
Een inwoner van Lyon, een zekeren Lefort
die de Italiaansche hongerlijders Succi en Merlatti
wilde navolgen, is deze grap duur te staan ge
komen. Twintig dagen lang leefde hij van niets
dan water, maar hij overschatte zijne krachten
door zijn marteltijd met nog 5 dagen te verlengen.
Ondanks de pogingen van de geneesheeren om
zijne geschokte gezondheid te herstellen, overleed
hij.
Een zekere Steve Brodie heeft zich in een
pak van caoutchouk (model kapt. Boyton) van
den Niagara laten vallen. Hij werd in bewus-
teloozen staat opgenomen, maar hoewel hy eenige
kneuzingen kreeg, is zyn toestand niet ernstig.
Nadat hij was bijgebracht, nam de politie hem
gevangen wegens poging tot zelfmoord, maar
liet hem eenigen tijd later weer vry, tegen be
lofte, dat hij zijne roekeloosheid niet zou herhalen.
Gezocht: John James Pearce, stucadoor,
uit Brixham afkomstig en laatst te Northampton
gezien, doch nu zonder bekende woonplaats.
Hij is opgeroepen om een erfenisje van een
oom een predikant, te Sydney overleden, in
ontvangst te nemen, bedragende het bagatel van
1.400.000 pond sterling! Daar de man dooreen
ongeval bij 't werk verminkt is, acht men het
niet onwaarschijnlijk, dat deze rechthebbende op
bijna 17 millioen gulden als bedelaar rondzwerft
Antiverpen 10 September 1889.
LANDGENOOTEN
Een noodkreet stygt op van de Scheldeboorden I Die
kreet, hy is een angstige dringende bede om hulp
en erbarmen I
Eene kruitontploffing die Antwerpen op zyne grond
vesten deed schudden, herschiep onze dokken, aan
vreedzame werkzaamheid en handel gewyd, in eenen
vuurspuwenden dood en verderf aanbrengenden
krater I Tal van ïyken, in stukken van een gereten,
bedekten den bodem; honderde gezinnen van man,
vrouw, zoon of dochter beroofd, zyn aan de grootste
ellende ten prooi; kleine kinderen staan troosteloos
bij de rookende puinhopen, die vader, moeder, broe
der en zuster bedielven en die de arme kleinen in
ééne seconde tyds tot weezen maakten; vrouwen
staan, van alles beroofd, in wanhoop voor de treurige
overblyfselen van wat haar eens eene geluk en
tevredenheid ademende woonstede was, of loopenin
vertwyfeling rond om onder de zakken vol overblyf
selen van medemenschen, naar iets te zoeken waar
aan ze man of kind zouden kunnen herkennen;
mannen, vrouwen en kinderen, nog gisteren krachtig
en gezond zwoegende om een schamel stukje brood
te verdienen, liggen met de afgryselykste wonden
overdekt en vreeselyk verminkt in de overvolle
gasthuizen en smeeken kermend om hulp voor hunne
van alles beroofde betrekkingen!
LANDGENOOTEN
Klein is Noord-Nederland, klein is Zuid-Nederland
maar gróót is de solidariteit tusschen de kinderen
van denzelfden Nederlandschen stam! En gróót
vooral daar waar het geldt „helpen in nood" 1
Dat toonde Vlaanderen steeds waar overstrooming
of ramp ons Vaderland of de koloniën teisterde!
Dan bestonden er voor het Vlaamsche land nooit
grenzen tusschen België en Nederland; goud stroom
de dan steeds van de Schelde naar de Maas- en
Rynboorden; goud, met milde hand gegeven om den
Nederlandschen broeder ter hulpe te komen.
Vóóraan stond daarby dan Antwerpen met de vlaam
sche steden en dorpen van het aloude Zuid-Nederland
Vooruit dan Nederlanders, groot en klein, ryk en
armVooruit in dichte drommenDe Engel der
Weldadigheid wenkt U van uit onze Scheldestad
Ze roept U op tot het vervullen van den heiligen
broederplicht der erkentelykheid; ze roept U op tot
weldoen aan broeders en zusters die, waar het er
op aan kwam wel te doen, nooit jegens U te kort
schoten- Vooruit, ter bestryding van den nypenden
nood, daar waar zooveel ellende te verzachten is
Aan U, Nederlandsche Pers, de taak om onze
roepstem te doen hooren in stad en land, by groot
en kleinen Uwe kolommen voor inschry vingen
te openen!
Burgemeesters en overheden van Nederlandsche
