Buitenland.
Ingezonden Stukken.
In de Betuwe is door de hagelbuien van
de laatste dagen aan de vruchtboomen nogal
wat schade toegebracht. De bloei is echter
zóó buitengewoon groot, dat men van de
opbrengst, als geene andere nadeelige invloeden
zich doen golden, veel goeds verwacht.
Uit Tilburg meldt men van 19 dezer
Heden voormiddag omstreeks 11 uur werd
plotseling een enkele, maar hevige donderslag
gehoord, die een bliksemstraal op den voet
volgde. Do huizen dreunden nog op hunne
grondvesten, toen er eene regen- en hagelbui
!osbvak, vergezeld van een windhoos, die maar
een paar minuten aanhield. In dien korten tijd
is echter eene aanzienlijke schade aangericht.
Op vele plaatsen werden geheele rijen pannen
van het dak geslingerd, geheele ramen uitge
licht, ruiten gebroken en boomen ontworteld,
terwijl van vele woningen, o. a. ook van eene
keet van de aannemers der nieuwe werken
aan de ateliers der staatsspoorwegen, het dak
grootendeels vernield werd.
Hoe gevaarlijk katten zijn, wanneer ze
jongen hebben, ondervond dezer dagen een
landbouwer te Haarlem. Een jong poesje had
van de melk gesnoept, en toen hij bezig was
met het dier eene kastijding toe te dienen,
kwam eensklaps de oude kat toegeschoten,
welke den man aanvloog en hem een hevigen
beet in de hand toebracht. Kort daarop is
de landbouwer ongesteld geworden en ligt
thans bedenkelijk ziek.
Te Amsterdam loopen een man en vrouw
met bedellijsten rond, wier levenswijze door
bestuurderen van het genootschap „Liefdadigheid
naar vermogen" aldaar, omschreven wordt
's Morgens gebruikt men voor ontbijt eenige
eieren en cadetjes (ander brood komt niet op tafel)
2 fleschjes bier en een paar maatjes jenever.
Ging men vroeger, toen men in de logementen
nachtverblijf hie'.d, dineeren in een der restaurants
op het Damrak fl de persoon, thans wordt
tehuis het middagmaal gebruikt en wordt er
gewoonlijk soep, vleesch, Maltha-aardappelen en
groenten opgedischt een bloemkooltje ad f0.40
is met te duurDrie kan melk daags en
ongeveer 50 eieren per week worden volgens
onpartijdige iniorraatiën bovendien voor de be
hoeften noodig geacht.
Ook de kleeding laat niets te wenschen over,
de man stelt hoogen prijs op fijnen snit en goede
qualiteit. Over dag gaat hij, niettegenstaande
het heet dat hij door belemmerde bewegingen
geen arbeid kan doen, eemge uren wandelen en
drinkt zijn cognacje in de netste cafésonderwijl
laat hij zijne vrouw het werk loopen met
bedellijsten doen. Hij maakt wel degelijk
nog veel gebruik van sterken drank.
De vrouw geeft hem in dit opzicht weinig toe.
Ook omtrent het gedrag der dochter krijgt men
geene gunstige inlichtingen.
Met 1 October a. s. is er gelegenheid
tot plaatsing van leerlingen aan de rijks-kweek
scholen voor vroedvrouwen te Amsterdam en
te Rotterdam.
Worden vele liefhebbers van de phono-
graaf weerhouden zich zoo'n toestel aan te
schaffen, thans wordt de gelegenheid aangeboden
om een soortgelijk werktuig voor betrekkelijk
zeer geringen prijs te kunnen koopen. Dit
instrument is genaamd „Grammophoon. „Wij
waren dezer dagen in de gelegenheid deze
„Grammophoon" in werking te zien en moeten
dan ook zeggen, dat de uitkomst verrassend
is. Het wordt alhier verkocht door de firma
B. D. Krüseman, Geldersche Kade (Plan C), en
kost slechts f 35. Evenals de phonograaf hoort
men verschillende aria's, solo's, voordrachten,
enz. enz., die zeer getrouw worden teruggeven.
Het werktuig is eene Amerikaansche uitvinding
en in verschillende landen van Europa is daar
voor reeds patent genomen. KI. Ct. v. Bott.
De influenza breidt zich in geheel Zuid-
Rusland meer en meer uit eu de epidemie is
thans ook naar Russisch Polen overgeslagen,
waar geheele dorpen door de ziekte zijn aange
tast. De sterfte neemt toe.
Edison maakt, volgens berichten uit de
Vereenigde Staten, voor de wereldtentoonstelling
te Chicago een nieuwigheid gereed, welke de
wereld weer verbazen zal voor een poos. „Ik
hoop," zoo zeide hij tot eenige leden van het
tentoonstelling-comité, „voor de wereldtentoon
stelling een gelukkige combinatie van photographie
en electriciteit gereed te hebben, waardoor iemand
in staat is in zijn eigen kamer te zitten on op
een gordijn voor zich de gedaanten te zien van
de zangers en zangeressen, die op een verafgelegen
tooneel eene opera uitvoeren, teiwijl hij tevens
hunne stemmen hoort. Als ik er geheel mee
klaar ben, en dat zal, hoop ik, voor de tentoon
stelling zijn, zal men iedere spierbeweging, eiken
blik kunnen waarnemen. Ook zullen alle kleuren
der costumes nauwkeurig worden weergegeven
en men zal de gedaanten op het gordijn zich even
natuurlijk zien bewegen als de personen zei ven."
Op die manier behoeft men niet meer uit te gaan
voor publieke vermakelijkheden van dien aard.
Misschien gelukt het zoo den „toovenaar van
Menlo Park" in onzen tijd van uithuizigheid iets
van de oude huiselijkheid terug te tooveren.
Een man te St. Petersburg, die zijn vrouw
verloren had en haar dood weet aan een krachtig
werkend middel, dat de dokter haar op den
voorlaatsten dag van haar leven had voorge
schreven, hing dit laatste recept op aan het kruis,
dat haar graf aanwees, opdat iedereen kon zien,
waaraan zij stierf en wie haar dat middel voor
schreef. Nu was die wraak van den verstoorden
weduwnaar vrij denkbeeldig, want recepten zijn
doorgaans zoo geschreven, dat bijua geen leek
uit den iDhoud en allerminst uit de onderteekening
wijs kan worden.
Maar de dokter zag er toch een poging in om
hem in zijn goeden naam en zijn practijk te
benadeelen, en hij deed den weduwnaar een proces
aan, dat thans aanhangig is.
Te Ottawa, in Canada, is vei leden Donder
dag nacht het lijk van den heer Patiick Purcell
uit zijn graf gestolen. Het overleden Canadasche
Parlementslid liet een fortuin na van twee milli-
oen dollars en het doel der dieven is eenvoudig,
om zijne erfgenamen een goede som af te zetten.
Te Siecle (Polen, Pruisisch-Russisch grond
gebied) zijn de zwarte pokken uitgebroken. Ten
gevolge daarvan mogen personen beneden de 18
jaar de grenzen niet passeeren.
Op de Dnieper kwam nabij Krementscheng
een stoomboot in aanvaring met een boot, die
42 arbeiders vervoerde. 19 hunner verdronken.
Bij een voorstelling van hot circus Salamonski
te Moskou zou ODlangs de dierentemster Senaïde
„werken" met hare dierentwee leeuwen, een
panter, een tijger en een beer, in een groote
kooi, toen een der leeuwen weerspannig werd
hij wilde niet over een hok springen, maar bleef,
tegen de traliën gedrukt, grommend in een hoek
zitten. Senaï's handlar.ger, dio buiten de kooi
stond, porde den leeuw met een ijzeren stang
aan, en op dat oogenblik sprong het dier woedend
op zijne meesteres los, wierp haar op den grond
en zette de tanden in hare rechterzij. Het publiek
was zeer verschrikt. Dames vielen flauw en
verscheidene heeren snelden naar de kooi om te
helpen. Maar de handlanger der dierentemster
rukte de kooi open, gaf met zijn ijzeren stang
den leeuw een slag op den kop, zoodat hij zijn
prooi losliet, trok de halibewustelooze Senaïde
uit de kooi, en sprong er toen ook zelf uit. De
geneesheer, die onder de toeschouwers was, ver
leende de eerste hulp aan de gewonde. Hare
kwetsuren waren niet gevaarlijk, en zij kon zelfs
na verloop van eenige oogenblikken weder even
in de circus verschijnen, om het publiek gerust
te stellen.
De werkstaking te Brussel breidt zich uit.
De meeste meubelmakers-werkplaatsen staan siil.
Het aautal stakers wordt op tienduizend geschat.
Er zijn drie personen gevat, en de politie heeft
buitengewone maatregelen van voorzorg genomen,
voornamelijk in den omtrek der Kamer. Zooals
men zich herinneren zal, was de 20e Mei de dag,
die op het werkliedencongres voor de staking was
aangewezen. Het aanzien der stad is zeer kalm.
De stakers wandelen bij troepjes rustig rond. In
den namiddag worden in het Volkshuis brooden,
kolen en aardappelen onder de werkstakers uit
gedeeld.
Een trein met materialen en een lading
dynamiet voor het doen springen van rotsen is
op den Hudsonriviersproorweg bij Tarrytown
door het ontploffen van het dynamiet vernield.
Een 20 werklieden kwamen om sommigen hunner
werden in de rivier geworpen, o. a. de stoker,
met den kolenwagen waarop hij zat. De schok
werd mijlen in het rond gevoeld. Vijfentwintig
man werden gekwetst. Naar men wil worden
twee Italianen vermist, die, geheel ongedeerd ge
bleven, van schrik in de rivier sprongen. Het
onheil moet veroorzaakt zijn door het in brand
raken van een rol touw, waarop een vonk van
de locomotief gevallen was.
Gkoningen, Mei 1891.
Geachte Redactie!
In uw No. 373 van Do. 30 April 11. vond ik eene
mededeeling, die in bijzondere mate mijne aandacht
trok. Zij gold de hoeveelheid sterken drank die,
zoo ik vermoed in het verloopen jaar 1890, op Tercel
is verb uikt. Z(j is blijkbaar van de hand van iemand
die levendig beseft met hoe groote gevaren een toe
nemend drankgebruik een volk bedreigt en die zoo
groote govaren oprecht wenscht af te wenden. Ik
erken iq dien mij onbekenden inzender een geest
verwant. Gaarne wil ik hem trachten te steunen,
althans helpen beproeven om sluimerende geesten
wakker te maken. Misschien kan daartoe ook dienen
eene herinnering aan hetgeen er in 't jaar 1856 op
Texel heeft plaats gehad. Als gij, Geachte Redactie!
het mij vergunt, wil ik aan de lezers van uw blad
iets mededeelen, omtrent een vroeger ernstig tegen
gaan van
Dc sterke drank op Texel.
Het was op den 13den November des jaars 1856
dat ik in de Kolfbaan van het logement; de Vergulde
Kikkert, voor een ruim honderdtal toehoorders eene
toespraak hield, waarvan ik een gedeelte der inleiding
hier wedergeef.
„Wie een menschlievend hart, bezit vestigt gedurig
en als onwillekeurig zijne blikken op de hem omrin
gende maatschappij waarin hij leeft, welker medelid
hij is. Met vreugde beschouwd hij alles wat tot
bevordering van haren wezelijken welstand dienen
kan; met droefheid ziet hij en overpeinst hij wat
daaraan hinderlijk is. En er is voel wat hemalzoo
verheugen, maar ook tegelijk veel wat hem alzoo
bedroeven moet. Ach, er is zooveel ellende overal
te aanschouwen! Wat al klagten over gebrek aan
werk of verdienste! Wat al huisgezinnen in bitteren
nood, vooral in den schralen wintertijd, vaders,
moeders, kinderen zonder geld, zonder brood, zonder
behoorlijke kloeaing, zonder een koesterend bed, in
armzalige huttenEn dan nog, wat ligt te denken
is, zonder tevredenheid, zonder troost of hoop, het
eene jaar na het andero, telkens dezelfde ellende!
Maar dan ookWat al losbandigheid, wat al ondeug
den, wat al zonden; Wat steeds toenemende verbas
tering met de rampzalige gevolgen daarvan! Achter
uitgang, in welvaart, in zedelijkheid, in geluk, is
zoovelerwego te bespeuren. En dat niet alleen bij
de laagste klassen der maatschappij! Ach, men
vindt der ongelukkigen zoovelen ook in alle standon
des levens!
De menschenvriend spoort de oorzaken na van het
bestaand en toenemend kwaad voor welvaart en
zedelijkheid en geluk. Hij vindt ze van velerlei aard,
H(j vindt ze vele in verschillende ongunstige omstan
digheden des tijds die door geenmenscheljjk vermogen
zijn te weeren. Maar vele, de meeste oorzaken
van het kwaad dat hem het diepst bedroeft, ziet
hjj voortkomen uit ééne gemeenschappelijke bron,
die wilde men het met standvastigen ernst,
onder den zegen van boven, door menschenmagt
ware te stoppen. Kent gij die bron M. H Twee
honderd jaren geleden bestond zij niet als
zoodanig. Langzamerhand in het aanzijn getreden,
is zij eerst in onze eeuw die bron van steeds toene
mende ellende geworden. Ja, gij raadt haren naam I
Sterke drank heet zij. Dat is de bron, die, wilde
men het met standvastigen ernst, onder de zegen
van boven, door menschenmagt is te stoppen, zoodat
hare verderfelijke stroomen niet langer de welvaart,
zedelijkheid en het geluk onzer maatschappij bedreigen
en verwoesten.
Lang reeds, lang ook voor dat ik in uw midden,
Burgers van Texel, mijn werkkring vond, meende
ik zulks te zien, en trachtte naar vermogen de
gevaren van den sterken drank tegen te gaan. Ook
hier vervolgde ik mijne werkzaamheid. En ik bleef
niet lang alleen. Mannen van eer en aanzien onder
steunden mij. En ik spreek mijne vreugde en mijnen
dank uit voor wat in 't verloop van een tiental jaren
door hunne bemoeingen en vooral door hun voor
beeld in dezen, goeds mag zjjn verrigt. Weinig
nogtans trad onze vereeniging in het openbaar op,
en men meende dan ook (althans velen vi nden wjj
in dat gevoelen) dat het met bijzonder noodig was
om aan de neiging tot sterken drank hier op Texel
den oorlog te verklaren, deze alhier krachtig te
bestrijden. En toch M. H. welk cijfer meent gij,
dat reeds in het jaar 1843 het aantal Nederl. kannen
sterken drank bedroeg, die naar uitwijzen van het
boek des plaatselijken ontvangers, alléén hier op
Texel, in één enkel jaar, werden gedronken. Gij
zult verbaasd staan als gij verneemt dat het niet
minder is dan 24.167 kan, ongerekend wat welligt
het kantoor des plaatselijken ontvangers mag zijn
voorbijgegaan. Yier on twintig duizend kan alzoo
ten minstenen dat voor 5000 inwoners. Zoo ook
ieder zijn deel daarvan zoude ontvangen, zou toch
elk huisgezin, ik stel van vijf personen, klein en
groot, omstreeks 25 kannen sterken drank jaarlijks
moeten gebruiken. Mogt het geene stoffe tot naden
ken geven?
Jaren verliepen intusschen. Wie zou niet hopen
en verwachten dat onze mede-ingezetenen, vanzelre,
het onheil wat de drank veroorzaakt, zouden erkennen?
dat daarbij het drankgebruik afnemen, althans niet
winnen zoalHelaas, na gedaan onderzoek bleek
dat die hoop geheel üdel was. In een tijdvak van
tien jaren toch, was het drankgebruik hier op Texel
met niet minder dan 10.000 Nederl. kannen toege
nomen, zoodat het in den jare 185434,398 bedroeg.
Met recht gaf zulks aanleiding tot ernstige beden
kingen. Met recht begon men in te zien de nood
zakelijkheid om zich krachtig te verzetten tegen een
vjjand, die als ongemerkt hier binnen gedrongen,
zich langzamerhand vaster hier zou nestelen om
weldra alles te overheeren. Of zou het raadzaam
zijn hem ongehinderd te laten voortdringen? Moest
men niet vreezen dat welligt met nog een tiental
jaren zijne kracht nogmaals voor een derde vergroot,
en dan onw6eratandelijk zoude wezen.
De erkentenis van het dreigend gevaar maakt
indruk op velen, vooral na eene over dat onderwerp
gehoudens lezing op 13 October in de Nutsvergade-
ring alhier. Weldra traden een aantal mannen op
die van het gehoorde diep getroffen en daardoor tot
ernstige overwegingen geleid, vast besloten waren
om al het mogelijke tegen het verder voortdringen
des kwaads te beproeven. Zij verbonden zich daartoe
onderling op plegtige wijze, hopende op - en biddende
om den zegen van Hem die altijd ons zegenen wil
als wij waarlijk willen werken in Zijnen naam, tot
Zijnen eer, tot bevordering van het waar geluk der
menschheid. En het is tengevolge van dien M. H.
dat ik althans openlijk mag verkondigen dat er op
Texel een vereeniging bestaat die zich bepaaldelijk ten
doel stelt:
de Weering vau Sterke dranken.
En het is in naam van die vereeniging dat ik thans
van deze plaats het woord tot u voere."
Ik wil niet verder voortgaan met het mededeelen
van de toenmaals gehoudene toespraak, maar alleen
iets zeggen van de gevolgen waartoe zij heelt geleidt.
Z(j maakte dien gewenschten indruk op velen dat
weldra de zaak die het hier gold het algemeen onder
werp werd van de gesprekken over heheel het eiland.
Vóór- en tegenstanders lioten zich hooren, de laatst
genoemden meestdoor hunne spotternijen en verdacht
makingen. Maar intusschen sloten zich velen aan
de Vereeniging aan. De bestuurders trokken maan
delijks van dorp tot dorp en herhaalden in goed
bezochte vergaderingen hunne waarschuwende en
