aeer groot, en het vertrouwen in die boot
is na het bekende rapport en niet
zonder reden geheel verdwenen. Men
vaart meermalen met huivering over
De door ons gevraagde tarieven voor
personen zijn zeer billijk, en door ons
beslist niet laag genomen. Invoering
daarvan op 15 Juni in plaats van 1 Juni
a.s. vinden wij dan natuurlijk goed.
Bij nader inzien kunnen dan de abonne
mentskaarten wel achterwege blijven, be
halve de reeds vroeger door U ingevoerde
tarieven voor schoolgaande kinderen. Deze
laatsten blijven dus bestaan.
Onze eisch omtrent belangrijke tariefs
verlaging van vrachtgoederen en wel een
vastgesteld tarief, bij publicatie bekend
te maken (en dus niet meer eeue wille
keurige heffing) blijven wij mede met
kracht handhaven. Wat U daaromtrent
in Uw brief zegt is te onduidelijk, en U
spreekt in 't geheel niet van verlaging
van het goederentarief.
Ook omtrent reddingmiddelen, als boot,
gordels, ankergerij enz. enz. is onzen
wensch aan U uitgedrukt, zeer te recht
vaardigen. Uwe mededeeling omtrent boot
en zwemgordels, thans aan boord, is be
slist niet bevredigend. De Heer Burge
meester Hiddingh deelde ons mede dat
U er met Z.E.A. over heeft gesproken
een schroefboot te zullen bouwen, doch U
heeft ons bepaald een raderboot toege
zegd, en volgens Uwe eigen verklaring aan
ons, was eene raderboot alhier, in alle
opzichten, meer gewenscht, en veel aan
genamer voor de passagiers enz. Wij
houden U dus in deze eventueel aan Uwe
toezegging.
Uw afdoend antwoord dat U al of niet
aan onze steeds billijke eischen en wen-
schen zult voldoen, binnen acht dagen na
heden van U inwachtende, hebben wij
de eer te zijn.
Hoogachtend,
De Commissie voor verbetering
Stoombootdie'nst tussc/ien Texel
en het Nieuwediep,
(get.) A. WAGEMAKER.
H. OVER.
H. HAAKMAN.
H. FLENS.
De correspondentie met den heer Van
den Bergh, behelzende eene mededeeling
van hetgeen door de commissie werd ge
daan, hierboven reeds vermeld, meenen
wij gevoegelijk achterwege te kunnen
laten.
Op 10 Juni' 's avonds Sh uur verga
derde de Commissie opnieuw, voorname
lijk met het doel ter bespreking of het
gewenscht zoude zijn om weldra aan onze
lastgevers verslag uit te brengen van het
door ons verhandelde en den tegenwoor-
digen stand van zaken kenbaar te maken.
Op die vergadering waren tegenwoordig
de Commissieleden Wagemaker, Haak
man en Flens, benevens het waarnemend
Commissielid den heer Hiddingh. De
Heer Over had bericht gedaan ZEd.
wegens verhindering afwezig moest
blijven.
De voorzitter constateerde dat er nog
steeds geen antwoord van den Heer Bos
man op ons laatste schriiven was inge
komen, zoodat ZEd. meende er thans voor
ons alle reden bestaan om de connectiën
met den Heer Bosman, onzerzijds als af
gedaan te beschouwenna mededeeling
der brieven van en aan de Heeren Bosm'an
en Mr. Z. van den Bergh, werd dan ook
eenparig door de aanwezige Lommissie-
leden besloten ons niet meer met den Heer
Bosman in te laten, tenzij hij met zeer
aannemelijke voorstellen tot ons kwam.
Verder werd door ons overwogen om aan
de algemeene vergadering voorstellen te
doen om alsnu pogingen te doen zelf eene
boot in de vaart te brengen, al was het
dan ook, om te beginnen, daarvoor eene
soliede boot te huren. Omdat deze voor
stellen door den voorzitter gedaan, van
zoo ingrijpenden aard waren en de Com
missieleden daarover hunne gedachten nog
niet hadden kunnen laten gaan, werd na
eenige besprekingen desbetreffend besloten
daaromtrent over een paar dagen nader
van gedachten te wisselen en te bespreken
op welke wijze deze zaak het meest uit
voerbaar zou worden geacht.
Nadat de voorzitter noc heeft mede
gedeeld dat de Heer G. Kooiman, die
sedert meer dan 25 jaar de goederen per
omnibus voor den Heer Bosman van en
naar Den Burg heeft vervoerd, door den
Heer Bosman zonder vorm van proces
was op stal gezet, en deze dat vervoer aan
een ander beeft opgedragen, gaat men
uiteen om 12 dezer weder opnieuw te
vergaderen in het Café ,,Den Burg".
Op vorenbedoelde bijeenkomst op 12
Juni 's avonds 8| uur, in het Café Don
Burg waren tegenwoordig alle de Com
missieleden, de Heeren Wagemaker, Over,
Haakman en Flens, benevens het waarn.
Commissielid de heer Mr. Hiddingh. De
voorzitter herhaalde nog eens het in de
vorige vergadering behandelde, en dus ook
dat wij ons thans niet meer met den Heer
Bosman kunnen inlaten.
Na breedvoerige besprekingen werd door
ons besloten, dat met den meesten aan
drang moet worden getracht, dat door
eene combinatie van belanghebbenden en
belangstellenden, zelf eene stoomboot in
de vaart tusschen Texel en het Nieuwe-
diep worde gebracht, en wel met den
moesten spoed, al is het om te beginnen
met eene huurboot, terwijl (door) die com
binatie ook moet trachten hot postvervoer
te krijgen, een en ander als doqr onzen
voorzitter nader aan de algemeene ver
gadering zal worden voorgesteld en toe
gelicht, terwijl door ons verder aan onzen
voorzitter geheel is overgelaten om in de
weldra te houden algemeene vergadering
alle die voorstellen te doen en die inlich
tingen te geven, als ZEd. zal noodig en
nuttig oordeeleu, in verband met al het
vorenstaande.
Verder werd nog door ons overeenge
komen om dit verslag uit te brengen in
eene vergadering met de daartoe ge-
noodigden op Dinsdag 18 Juni 1907,
's avonds 8 uur, in het Café Den Burg
alhier te houden, terwijl op die vergade
ring ook de pers zal worden toegelaten.
Mijne Heeren. Met het vorenstaande
vermeenen wij U alles te hebben meege
deeld wat door ons is gedaan en verricht,
naar aanleiding Uwer vereerende opdracht
in de vergadering gehouden op 19 April.
Wij hebben gemeend zoo uitvoerig te
moeten zijn om U duidelijk te doen zien
wat door ons is gedaan, om den Heer
Bosman te bewegen aan de wenschen van
Texel, omtrent den stoombootdienst
TexelNieuwediep gehoor te geven, en
tevens in het licht te stellen dat wij
na al het door ons beproefde de over
tuiging hebben opgedaan, dat Texel van
den Heer Bosman, vrijwillig, geene af
doende verbeteringen in bedoelden stoom
bootdienst heeft te verwachten, en daarom
mijne heeren, raden wij ten zeerste aan,
de voorstellen of voorlichtingen, die straks
door onzen voorzitter zullen worden ge
daan, ernstig in overweging te nemen, en
eendrachtig en krachtig samen te werken,
om tot het groote en goede doel te komen
afdoende verbetering in den stoomboot-
dienst TexelNieuwediep"als zijnde
voor ons eiland eene zaak van het grootste
gewicht
Ten slotte mijne heeren! vertrouwen v'
met het bovenstaande rapport aan onzen,
door U verstrekte volmacht, te hebben
voldaan, en achten wij ons mandaat in
deze als geheel geëindigd.
Uitgebracht in de vergadering, ge
houden te Den Burg op Texel, in het Café
„Den Burg" op Dinsdag 18 Juni 1907i
Een luid applaus der aanwezigen was
het loon voor dit uitvoerig en zaakrijk
verslag.
De voorzitter, de Heer Wagemaker,
thans wederom het woord nemende,
spreekt ongeveer het volgende
Mijne HeerenU hebt zooeven het
resultaat gehoord van den arbeid die ge
durende de laatste weken door de door
U benoemde Commissie is verricht.
Geheel te vergeefs in onze arbeid niet
geweest, doch in de verste verte zijn wij
ook over het eindresultaat niet tevreden.
Wij als Commissie!eden zijn thans aan
het' einde van ons mandaat en zijn op het
punt dit ook weldra neer te leggen.
Voor daartoe over te gaan wil ik U
echter meedeelen wat de Commissie meent
dat in deze verder gedaan moet worden,
welken weg verder bewandeld moet worden
en het oordeel der vergadering daarover
te vragen het aan de vergadering over
latende om de juiste richting aan te
geven, die voortaan te volgen zal zijn.
Zoo mogelijk moet dan een nieuwe
Commissie benoemd worden met een
nieuw, zeer vèr strekkend mandaat, zooals
de vergadering meent haar te moeten
opleggen
De tegenwoordige Commissie meent dat
nu de Heer Bosman zijn gewone tactiek
heeft gevolgd om niets van zich te laten
hooren en het weer op de lange baan te
schuiven, zoodat het gestelde ultimatum,
waarop het antwoord werd afgewacht,
reeds geruimen tijd was verstreken, het
wenschclijk is alle verdere relaties met de
firma Bosman af te breken.
In plaats van te berusten in de ver
leende concessie, o.i. te gering, moeten
wij trachten op de een of andere wijze
ons zelf te helpen en daarom de zaak met
kracht ter hand nemen, een concurree-
rende maatschappij in het leven roepen,
en den strijd met de firma Bosman be
ginnen. Deze strijd zou ons niet zwaar
vallen indien wij tegelijk ook de subsidie
f van de posterijen en van den Staat konden
krijgen. Ik wil U echter niet verhelen
dat de kans deze te verkrijgen niet bij
zonder groot is, omdat ik veronderstel dat
noch de betrokken minister, noch de
directeur-generaal der posterijen genegen
zullen zijn met den Heer Bosman te bre
ken, daar gedurende 25 jaar dc Heer
Bosman de post uitstekend heeft bediend,
om in zee te gaan mot een maatschappij,
waarvan' zij absoluut niets weten. Waar
van zij niet weten wat deze zal kunnen
praesteeren, en of deze even goed den
dienst naar behooren zal kunnen ver
vullen.
Dat sluit echter niet uit dat wij toch
den minister om die postsubsidic kunnen
vragen, en voor 't geval deze ons niet
verleend hun worden, dan kunnen wij toch
verzoeken het postcontract niet langer te
sluiten, dan totdat wij bewezen hebben
berekend te zijn voor onze taak. Ik twijfel
er niet aan of de minister zal ons in deze
zeker ter wille zijn, en hebben wij eenmaal
onze sporen verdiend, dan kunnen wij met
een gerust geweten en met hoop oj) een
gunstiger resultaat weer om die subsidie
vragen.
Hoewel dus de kans om de postsubsidic
te verkrijgen gering is, moeten wij deu
strijd aanbinden zonder die subsidie.
Daartoe is echter noodig een zeer groote
solidariteit van alle ingezetenen van
Texel.
Ieder inwoner van Texel moet overtuigd
zijn dat het zijn eigen belang is om de
nieuwe onderneming te steunen.
Het is hier niet de strijd van den een
tegen den ander uit winstbejag, om den
een van het kussen te dringen en er zelf
op te gaan zitten, neen mijne heeren, het
is hier een veel nobeler, veel idealer strijd,
nil. een strijd van een klein energiek volk
van dit eilandje in de Noordzee, dat ge
durende bijna 30 jaren onder het juk van
de directie Bosman gebukt heeft gestaan
om zich van dit juk te ontdoen en zich
toe te eigenen wat hun rechtmatig toe
komt, wat hun wettelijk eigendom is.
Een ieder moet gevoelen, dat thans het
oogeublik is aangebroken, dat hij vrij man
ban worden, en dat hij dit Zal worden,
daaraan twijfel ik niet als een ieder
slechts overtuigd is van de noodzakelijk
heid om de handen in elkaar te slaan,
bezield van den drang om zich tegenover
de firma Bosman te verweren en zich aan
zijn onderdrukking te ontworstelen.
Daarom moet het niet worden een
particuliere exploitatie, anders komt men
slechts van den regen in den drop, maar
een algemeene zaak, een algemeen belang
van geheel Texel. Een ieder moet er bij
betrokken zijn, van welken rang of stand,
zoowel de hoogst als laagste op den maat-
scliappclijken ladder, moet er zijn aandeel
in hebben en kunnen zeggen „dat is mijn
belang, dat is mijn boot". Hier beden
kende „het doel heiligt de middelen",
moeten wij alle geoorloofde middelen ge
bruiken, die ons ten dienste staan, om
tot een goed eindresultaat te geraken. De
weldra te benoemen Commissie zal met
enorm veel energie en activiteit te werk
moeten gaan en met een heilig vuur be
zield moeten worden, om wat er ook moge
gebeuren, niet te rusten alvorens de palm
der overwinning, als de vrucht van hun
streven op Texelschen bodem wordt ge
plant.
De middelen, die ik in mijne gedachten
heb, wil ik U even mededeelen de te
benoemen Commissie moet beginnen zich
als een vereeniging te constitueeren, zich
verder met reederijen verstaan, om na te
gaan wat het meest wenschelijk is, voor-
loopig een boot huren of dadelijk een boot
te laten maken of zoo mogelijk te koopen.
Zooveel mogelijk, zooals ik straks heb
gezegd, een solidariteit, al is het een ge>-
dwongen solidariteit, van alle Texelaren
te verkrijgen.
Zij moet een ieder, doch vooral de
handeldrijvende menschen verzoeken zich
te verbinden nooit meer met de firma
Bosman mee te gaan of er goederen mede
te ontvangen, doch alleen van hun eigen
boot gebruik te maken. Neringdoenden
moeten alleen zaken doen met reizigers die
met hun boot zijn meegekomen.
Zijn deze met de boot Bosman meege-
i komen, dan moet onherroepelijk de deur
i voor hen gesloten zijn.
Leveranciers, van buiten de verplich
ting opleggen hun goederen, die via
Nieuwediep gaan, alleen te verzenden met
de nieuwe Texelsche boot, daar zij anders
onherroepelijk geweigerd worden.
Biljetten te laten drukken om bij de
bestelling te voegen, waarop die verplich
ting wordt aangegeven, zoo mogelijk zelfs
op den bestelbrief of briefkaart te laten
drukken.
Een controledienst aan de haven in to
stellen om na te gaan, wie met Bosman
komt of gaat en wie goederen er mee
ontvangt of verzendt. Deze menschen
door eenige leden der Commissie laten
opzoeken om hen tot een ander inzicht te
brengen en bij herhaling zoo noodig te
boycotten.
Circulaires en strooibiljetten rondzonden
bij een ieder om hun steeds het hoogc
streven voor oogen te brengen. Waar-
schuwings- of herinneringsborden aan de
haven zoowel te Texel als te Nieuwediep
te plaatsen.
Propaganda-avonden to houden op de
verschillende dorpen, om telkens en tel
kens dc menschen te wijzen op hun eigen
belang, het algemeen belang, hunner ge
meente.
Verzoeken om subsidie van Staat,
provincie en gemeente.
De hulp dor pers inroepen om ons in
alle opzichten van dienst te zijn.
liet bestuur der 30 gemeenschappelijke
polders te verzoeken om het erfpachtsrccht
dat vervallen is voor do firma Bosman,
niet weder te vernieuwen.
Deze en dergelijke middelen, te veel
om op te noemen, moeten er gebezigd
worden, want mijne heeren, het geldt, hier
geen concurrentie, het geldt hier een
strijd op leven en dood het is hior over
winnen of te gronde gaan. Evenals do
leer van „Amerika voor jfe Amerikanen",
geldt het hier „Texel voor Texelaren".
Ik ben overtuigd dat lo firma Bosman
den strijd met evenveel energie zal voeren
als wij, doch laten wij dan steeds liet,
verleden van circa 30-jarigc onderdruk
king voor onzen geest voorbij laten gaan,
en de toekomst helder voor oogen houden.
Laat een ieder inzien dat wij in de
toekomst van de firma Bosman evenmin
wat te wachten hebben, als het verleden
ons gegeven heeft.
Laat een ieder wat verder zien als zijn
neus lang is, om tot de overtuiging te
komen, dat ieder dubbeltje of kwartje,
dat door de firma het tarief wordt ver
laagd geen winst zal zijn, maar dat dit
dubbeltje of kwartje met rente op rente
als rijksdaalders zal moeten worden terug
betaald.
Want, mijne heeren, houdt dit steeds
voor oogen, dat mochten wij den thans
aaugegancu strijd verliezen, dan is voor
langen tijd de kans verkeken om nog eens
het groen en zwart, iu plaats van de
Alkmaarsche kleuren op onze verbinding
tusschen ons eilandje en Den Helder te
zien wapperen.
De firma Bosman zal ons dan beslist
ook niet sparen, doch de wraak zal zoet
zijn, en voor altijd Zullen wij aan handen
en voeten aan die firma gebonden zijn.
Ziet hior, mijne heeren, ongeveer het
plan de campagne wat ix mij in gedachten
had gevormd, om tot het gewenschte
resultaat te komen.
1 Het zal een reuzenstrijd zijn, waarvan
geheel Nederland zal getuigen, maar
gedachtig aan het spreekwoord „Een
dracht maakt Macht", moet het resultaat
voor ons gunstig zijn. Laat ik U echter
nogmaals dit zeggen dat alleen een Com
missie met een enorme energie en mede
werking van alle Texelaren ons de over
winning kan bezorgen, en evenals David
de reus Goliath kon verslaan, evenals het
kleine, voorheen onbeduidende Japan,
het van den Grooten Russischen beer heeft
gewonnen, evenzoo kunnen wij ook over
winnen' en zoo niet, welnu dan sneuvelen
op het veld van eer, na alles te hebben
beproefd.
Ik geef U de verzekering dat do oor
zaak van dit sneuvelen dan niet aan mijne
mcderCommissieleden of aan mij zal te
wijten zijn, want de zinspreuk van mijn
geboortegrond, het Luctor et Emergo der
Zeeuwen, zal mij ook hier steeds tot richt
snoer dienen. Eens gold de leuze van
Alkmaar begint de victorie, laten wij
trachten te bereiken dat het nageslacht
moge zeggen In 1907 hebben de
Texelaren gezegevierd, in 1907 begon voor
Texel de victorie. Ik heb gezegd.
Na deze enthousiaste met gloed en klem
uitgesproken rede volgde een daverend
applaus, ten teeken van instemming* met
het gesprokene door alle aanwezigen.
De besprekingen, welke nu volgden,
waren in hoofdzaak om instemming te be
tuigen met het werk der Commissie, die
voor hare bemoeiingen dank werd gezegd.
Het resultaat van de gevoerde onder
handelingen deed de vergadering eenparig
het besluit nemen
Alle relation met de tegenwoordige
directie af te breken en den strijd te aan
vaarden, door zelf eene stoomboot-onder-
neming TexelNieuwediep in het leven
te roepen.
Verder werden inlichtingen gevraagd op
welke voorwaarden booten in huur zouden
kunnen worden verkregen, alsook welk
bedrag noodig zou wezen voor aankoop of
het doen bouwen van nieuwe booten.
Op de verschillende vragen werd zoo
goed mogelijk geantwoord naar gelang
daaromtrent alreeds informatiën waren
ingewonnen.
Verschillende wenken werden gegeven,
waarvan wij slechts deze noemen, om te
trachten door het aanleggen van een tram,
al was het voorloopig maar een paarden
tram, het vervoer van af Helder tot Den
Burg geheel in handen te hebben.
In don loop der bespreking bleek ons
vorder nog, dat de door het waterschap
„de 30 gemeenschappelijke Polders" vcr-
lconde orfpacht aan den Heer Bosman
was opgezegd.
Ten slotte werd de Commissie, wolke
zoo nauwgezet, met ijver eu accuratesse
haar taak heeft vervuld, voor dc verdere
behandeling van deze zaak permanent ver
klaard, met het recht zich uit te breiden
naar haar keuze.
Hiermede was deze belangrijke vergade
ring geëindigd en mot belangstelling zal
zeker worden uitgezien naar hetgeen door
de Commissie alsnu in deze zal worden
gedaan.
A
