N°9 2132.
Donderdag 27 Februari 1908,
21ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tof week
öif blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 nor op den dag der uitgave.
ABONNEMENTEN en ADV
15 Febr. 22 Febr.
De voorbije week was er eene waarin
de „liefhebbers" zich ruimschoots konden
verdiepen, verlustigen of verliezen al naar
den aard hunner stemming in politieke
overpeinzingen en beschouwingen van ver
schillenden aard. 1-Iet nieuwe Kabinet
bood aan onze Vaderlandsche pers een
aardig journalistisch kluifje en de verschil
lende bladen voor zoover ze zich tooien
met do kleuren van do eene of andere
politieke richting, hebben dan ook niet nage
laten, wellicht mede door gebrek aan
belangrijke onderwerpen, zich de laatste
gebeurtenissen in ons staatkundig leven
bezig te houden. En ook waar sommige
onzer volksvertegenwoordigers geroepen
waren voor hun kiezers op te treden, heeft
hier en daar het nieuwe Kabinet en de
nieuwe politieke toestand het onderwerp
van redevoering en debat uitgemaakt. Dat
nu we bedoelen de belangstelling in het
nieuwe bewind is op zichzelf evenwel
geen ongewoon verschijnsel; ieder feit van
eenige beteekenis voor ons staatkundig
leven heeft doorgaans niet over te weinig
belangstelling te klagen. Maar toch geven
niet alle belangrijke gebeurtenissen in den
regel zooveel stof tot bespreking als thans
met de komst van het Kabinet-Heemskerk
het geval is.
Waarschijnlijk is dit toe te schrijven aan
het feit, dat algemeen verwacht was dat
er een kabinet zou komen enkel van de
coalitie vrienden en dat dit niet gebeurde.
Door de opname van althans twee vrijzin
nigen - do heeren Sabron en Wentholt (de
heer Van Swinderen is reeds ingedeeld bij
de chr. historischen) is er niet gekomen
wat men een anthitese kabinet noemt en
zoo zijn de politieke organen aan het pole-
miseeren geraakt over de vraag of we nu
werkelijk wel van een rechts kabinet mogen
spreken of niet. De bladen der rechterzijde
beantwoorden de vraag in bevestigenden
zin en „Standaard" kwam zelfs in de afge-
loopen week verklaren, dat door het nieuwe
Kabinet principieel werk zal worden gele
verd, maar de bladen der linkerzijde geven
dat niet zoo grif toe. Intusschen de vraag
is niet momentelijk te beantwoorden, daar
voor dient allereerst de verklaring van
minister Heemskerk afgewacht te worden
en dat niet alleen, maar ook de daden en
de voornemens van het nieuwe bewind.
We moeten dus maar geduld hebben, 't zal
mettertijd wel blijken wie gelijk heeft.
Datzelfde geldt eveneens van de vraag
wat de toekomst op wetgevend gebied zal
brengen, een vraag die ook in de laatste
dagen van verschillende zijden is gedaan.
Er is nog een andere vraag die in den
laat3ten tijd van verschillenden kant ge
hoord werd, n.l. of we binnenkort Dr. Kuyper
weder 's Lands vergaderzaal zullen zien
binnentreden. Men acht het niet onwaar
schijnlijk dat hem daarvoor de gelegenheid
in het district Sliedrecht zal worden geboden
het district dat door de bonoeming van
don heer Heemskerk tot minister openge
vallen is. Dr. Kuyper zelf moet weinig
trek aan een Kamerzetel hebben, maar toch
zal hij wel niet weigeren als de- kiezors
het van hem vragen' Maar ook voor Slie
drecht het district dat hein reeds vroeger
naar de Kamer zond, zal wel zijn eisch
zijn, dat hij door alle coalitio partijen
gesteund moet wordon. De geschiedenis
mot Schiedam on Sneek ligt nog versch
in het geheugen on het is niet aan to
RTENTIËN worden aangenomen bij
nemen, dat de oud-minister het standpunt
van toen zal verlaten. Hoewel het nog
niet vaststaat dat men ernstig in het district
Sliedrecht aan een candidatuur-Kuyper
denkt, is dit toch geenszins onmogelijk.
Is dit het geval en verschillende bladen
spraken die veronderstelling uit dan zal
samenwerking van de anti-revolutionairen,
katholieken en chr. historischen zaak zijn.
De Katholieken zullen waarschijnlijk daar
voor wel te vinden zijn, maar wat zullen
de partijgenooten van Lohman doen? Dat
is wel de vraag. In Sneek en Schiedam
hebben ze roet in 't eten geworpen en
zullen de Sliedrechters hetzelfde doen?
Mogelijk is het dat het niet gebeurd en
er volkomen samenwerking wordt verkregen
maar zeker is het iu geen .geval. Vooral
als men in aanmerking neemt dat de leider
der chr. historischen niet meegewerkt heeft
om minister van Rappard een beentje te
lichten en de chr. historischen niemand
hunner voormannen in het Kabinet hebben
zien opnemen, 't zij dat deze geweigerd
hebben of niet aangezocht zijn.
Zoo bly'ven er verschillende vragen
waarop alleen de toekomst het antwoord
zal kunnen geven. Dat intusschen in de
pers de huidige politieke toestand druk
wordt besproken is alleszins begrijpelijk,
—o—o—o—
Er zitten weer donderkoppen aan het
Oostelijk deel van Europa's staatkundigen
hemel. Gelukkig mogen we elkaar evenwel
geruststellen met de verzekering dat er
voorshands nog geen ernstig gevaar dreigt
en de lucht langzaam aan weer helder
wordt. In het begin der vorige week scheen
het er echter meer donker uit te zien want
er word niets minder voorspeld dan een
oorlog tusschen het Czarenrijk en Oosten
rijk—Hongarije, en zelfs liepen er reeds
geruchten die evenwel ongegrond bleken
te zijn dat de diplomatieke betrekkingen
tusschen beide rijken verbroken waren.
Zooals te begrijpen is, werd er heel wat
stof over dit conflict opgejaagd.
Tot goed begrip onzer lezers geven we
hier omtrent deze kwestie eenige nadere
bijzonderheden, 'n Dertigtal jaren geleden,
toen ouder gewoonte Turkije zijn zaakjes
niet al te best voor elkaar had achten zijn
goede buren het noodig tusschenbeide te
treden, waarvan o. a. het gevolg was dat
een paar Turksche provinciën, Bosnië en
Herzegowina onder Oostenrijkschen invloed
kwamen te staan, wat zooveel beteekent
als dat het Oostenrijksch gebied met een
paar landstreken vergroot werd. Oostenrijk
zond er wat soldaten heen en de bevolking
die trachtte de vreemde overheersching af
te schudden werd met de scherpte des
zwaards tot rede gebracht en leerde zich
al spoedig in de omstandigheden schikken.
Echter, er was ook nog een ander district,
waaromtrent een afzonderlijke bepaling was
gemaakt. Dit was het district Novibazar,
waaromtrent de Oostenrijk Hongaarsche
regeering geen verplichtingen op zich wilde
nemen en daarom onder beheer der Otto-
maansche regeering bleef. Evenwel behield
Oostenrijk—Hongarije zich het recht voor
in het belang van zijn veiligheid in overleg
met Turkeije er garnizoenen te leggen en
militaire en handelswegen aan te leggen.
Dit werd door het tractaat van Berlijn, na
den Ru8s. Turkschen oorlog goedgekeurd.
Tot nu toe had Oostenrijk het te druk
om daaromtrent met Turkeije te onder
handelen, maar nu achtte de regeering
daarvoor het tijdstip gekomen. En zoo werd
het dezer dagen bekend dat dwars door
genoemd district een spoorweg zou worden
aangelegd. Die spoorweg zou een handels
weg van botcekenis zijn voor Oostenrijk,
een verbinding van zijn eigen spoorwegnet
met dat van Turkeije, met de Zwarte Zee
en mogelijk met de Indische zeeën. Met
ingenomenheid werd in Oostenrij k het plan
begroet, want door den nieuwen spoorweg
zou de invloed van dat land in het Oosten
zeer vergroot worden. Maar Rusland was
daarmee alles behalve content. Hot zag
daarin een gevaar voor zijn eigen invloed
en de Russische bladen gingen al spoedig
met kracht ageeren tegen hot nieuwe plan.
En natuurlijk ook Ruslauds boezemvriend
Frankrijk, waut die zag in dat plan de hand
van Duitsehland, die de bondgenoot is van
Oostenrijk en wions invloed in Turkeije
Uitgevers LANGEVELD DE R
al meer dan groot genoeg wordt geacht.
De Russische en Fransche bladen gingen
dan ook braaf te keer en joegen westelijk
Europa den schrik van een mogelijken
oorlog op 't lijf.
Gelukkig zal het zoo'n vaart niet loopen.
Want de Russische regeering houdt zich
doodkalm en langzamerhand komt men tot
het inzicht dat Oostenrijk eigenlijk niets
anders doet, dan waartoe de acte van
Berlijn het recht geeft. De bladen der door
bondgenootschap vereenigde landen Rus
land en Frankrijk beginnen dan ook al te
kalmeeren en 't laat zich aanzien dat de
heele kwestie niets anders is geweest dan
een storm in een glas water.
—o—o—o—
In het noordoosten van Engeland is deze
week een ernstige staking uitgebroken in
het machinevak. De eigenaars der ver
schillende scheepswerven hadden onlangs
besloten tot verlaging der loonen van de
scheepstimmerlieden, wat door deze met
een staking werd beantwoord. Dit gaf de
patroons aanleiding met een algemeene
uitsluiting te dreigen wanneer de strike
niet voor 15 Februarie zou zijn geëindigd.
Het gevolg hiervan was dat de algemeene
werkstaking werd afgekondigd, die ongeveer
70000 machinewerkers omvat. Wie de strijd
zal winnen is nog moeielijk te zeggen, de
patroons zitten schaars in het werk, zoodat
ze wel eenigen tijd het werkvolk kunnen
missen, terwijl de weerstandskassen der
stakers flink gevuld zijn, men zegt met
niet minder dan 810,000 pond, zoodat zij
het ook wel eenigen tijd kunnen uithouden,
—o—o—o—
Ten slotte maken we volledigheidshalve
nog even melding van de ter dood veroor
deeling van generaal Stössel. De andere
beklaagden kwamen er beter af. Wel
werd de „held" van Port Arthur ter dood
veroordeeld „zonder verlies van eer" maar
dat maakt de zaak al weinig beter. Waar
schijnlijk is die toevoeging te danken aan
Stössel's persoonlijke moed, die inderdaad
meer dan eens gebleken moet zijn, maar
het feit zijner veroordeeling doet al zijn
vroegere luister in het niet verdwijnen. Wel
iswaar zal de Czaar het doodvonnis niet laten
voltrekken maar de straf op verzoek van
den krijgsraad in 10 jaar vestingstraf ver
anderen, doch of den generaal den dood
niet vorkiezelijker lijkt onder deze omstan
digheden, dan het leven is nog zeer de vraag.
Zijn ster is voorgoed ondergegaan.
TEXEL, 26 FEBRUARI 1908.
Uitvoering Ivinderzungscliool.
De vrucht van maandenlange studie,
door de leerlingen van de Kinder-zang-
school te den Burg, werd Zaterdagavond
in Hotel Texel voor het voetlicht ge
bracht, door de opvoering van de Kinder
operette „De Woudkoningin."
Ondanks het zeer ongunstige weder
waren toch velen opgegaan en was het
bezoek goed te noemen.
De Directeur, die met een welkom
aan allen de bijeenkomst opende, gaf
dan ook zijn tevredenheid over het bezoek
te kennen. In zijn openingswoord gaf
de spr. verder eene verklaring van de
muzikale waarde van deze Operette,
waarvan niet minder dan de heer Rich.
Hol, getuigde, dat van de door den auteur
(wijlen den heer M. Schuijl) geschreven
Operette's, „De Woudkoningin" zeker de
meest volmaakte is.
De Directeur plaatste zich daarop aan
het klavier, en onder het spelen van de
Ouverture welke aan de Operette vooraf
gaat, werd langzaam het gordijn opge
trokken en vertoonde zich aan de toe
schouwers een groep kinderen iu 't rond
geschaard, op den grond zittend of liggend,
die, zooals de Operette aangeeft, een
vacantiedag in het bosch doorbrengen.
'tWas een allerliefste groep, 't pakte,
en toen daar van het tooneel zoo prettig
en vroolijk de heldere reine zangstemmen
klonken; „Yacantie, vacantie, o zalige
O IJ, ParkstraatBurg op Texel.
tijd," toen zou wel van de verstokste
„nurks" het harte ontdooit zijn, hoeveel
te meer moest het dus hen treffen die
uit liefdegevoel voor kinderen dezen
avond waren opgekomen.
Pakte alreeds de eerste aanblik bij
het opgaan van het gordijn, die blijde
kinderschaar, zoo zuiver, vroolijk en vrij
hun Yacantielied zingende, palmde als
't ware bij overrompeling ieder der aan
wezigen in en bracht hen onder de
bekoring van het oogenblik.
En zoo ging het verder toen de kinde
ren hun spelletje van „Woudkoningin"
speelden, toen de kunstenaarstroep ten
tooneele verscheen, toen Selma, het ge
roofde kind hare vrijheid terug bekwam
en met een „Vaarwel" van de kinderen
afscheid nam, dat door die allen zoo lief
en met gevoel werd beantwoord.
Daarmede eindigde het eerste bedrijf,
en de bijval, het applaus van het publiek,
dat met ingehouden adem het spel had
gevolgd, uitte zich toen op eene wijze
zoo overweldigend, als maar weinig
voorkomt. Zelfs nadat weer „gehaald"
was, kwam nog aan het applaus geen
einde, hetgeen ten gevolge had dat de
laatste acte werd herhaald, voor welke
vriendelijkheid het publiek door welge
meend applaus dank bracht.
Het tweede bedrijf had niet minder
succes: de oplossing welke hierin voor
kwam was het wedervinden door den
Kluizenaar van een hem vroeger ont
roofde dochter (Selma), tot welk weder
vinden het spelletje „Woudkoningin"
aanleiding had gegeven.
Ook nu weder volgde een daverend
apjrlaus dat welverdiend was en dat door
de kinderschaar beantwoord werd met
een allerliefst „vaarwel" tot het publiek.
De Directeur betuigde hierna voor hem
zeiven en ook namens de leerlingen
„dank" voor de stilte gedurende de op
voering en de groote aandacht waarmede
het spel was gevolgd.
Het oordeel van het publiek?
Er was maar één roep over hetgeen
ten tooneele was gebracht: „mooi," „lief,"
„heerlijk," „keurig," „prachtig" en meer
dergelijke uitingen, vertolkten de indruk
welke deze opvoering op allen had ge
maakt En naar waarheid: vele mooie
pakkende tooneeltjes deden zich voor.
Aan de zangschool bezorgde deze uit
voering een goeden naam, aan de leer
lingen veel succes, voor den Directeur
was het een triumf.
Want men achtte het niet gering om
een groep kinderen zoo te onderwijzen
om met slechts een enkele hoofdbeweging
en op de muziek der piano af, door de
leerlingen eene Operette als „De Woud
koningin" te doen opvoeren; daarvoor
is bij den onderwijzer noodig veel lust
en liefde voor zijn taak, bij de leerlingen
ijverige studie en willen.
Men zag daar kinderen vrij spelende,
weer anderen die de moeielijke taak
hadden eene rol te vervullen zoozeer
verschillend met hunnen leeftijd of aan
leg en zoo al meer. Toch deden zij zulks
met groote toewijding en wij mogen er
aan toevoegen met succes.
Het was een zeldzaam mooie avond
welke ons door de Kinderzangschool was
bereid; wij brengen daarvoor Directeur
en leerlingen hulde en dank.
Opzichtens den avond van Zaterdag
zeggen wij gaarne van Alphen na„die
perzik smaakt naar meer!''
Eene herhaling van deze opvoering,
tegen verminderden entreeprijs en met
toelating van personen van jongesen
leeftijd, zou ongetwijfeld veler sympathie
verwerven. Wij brengen 't onder de
aandacht.
URANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden-
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Cts
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.