N° 2134.
Donderdag 5 Maart 1908
21ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der uitgave.
Prijs der Advertentiën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Cts
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LAN GEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Texel.
Kostelooze Vaccinatie.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Texel maken bekend, dat de
gelegenheid zal zijn opengesteld tot kos
telooze inenting en herinenting van de
ingezetenen, die zich daartoe aanmelden:
te De Koog, in de O. L. School, op
Donderdag 5 Maart, namiddags 2'/2 uur;
te Oosterend, ten huize van IJ. Koppen,
op Zaterdag 7 Maart, namiddags 4 uur;
Texel, den 26 Februari 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
RUIBING W. F. HIDDINGH.
RAADSVERGADERING.
De Burgemeester der Gemeente Texel
Gelet op art. 41 der Gemeentewet
Brengt naar aanleiding daarvan, ter
keenis van de ingezetenen, dat eene ver
gadering van den Gemeenteraad is belegd op
Zaterdag den 7 Maart 1908,
des voormiddags te lOVa ure in de daarvoor
bestemde zaal ten Raadhuize dezer Ge
meente.
Texel, den 3 Maart 1908.
De Burgemeester van Texel,
W. F. HIDDIJSGH.
Te behandelen onderwerpen
21 Febr. 38 Febr.
Dc laatste week van Februari is bjjna
ten einde op het oogenblik dat we dit
schrijven en als ons overzicht onder de
oogen der lezers komt, zal Lentemaand reeds
haar intocht hebben gedaan.
Lentemaand I Er is een blijde klank in
dat woord het wekt de vreugdgedachten
het is een schoone profetie van bljjde
dingen.
Wel staan nog de boomon als in droef
gepeins verzonken, druilerig in de somber
heid van de triesterige regenvlagen, maar
het zoekend oog speurt hier en daar toch
reeds hoe aan de teere twijgen de eerste
bladerknopjes zwellen.
Wel trekken dag aan dag nog over onze
lage landen grauwe wolkgevaarten, maar
.tusschen deze door zien wo heel hoog de
reine lucht, zich tooiond reeds met't zachte
teere Lenteblauw en lacht somwjjlen de
zon ons tegen en in haar lach is Lente-
weelde en Lentegoud.
Wel dwingt 't veelstemmig voglenkoor
ons oor nog niet tot luisteren, maar van
de dorre zode stijgt alweer de leeuwerik
op. en in zijn lied is reeds de Lentejubel.
„De Lente komt van ver, ik voel haar
komen Het is een blijde weten.
De laatste week van Sprokkelmaand.—
Niet enkel de gedachte aan al het schoone
dat te komen staat, vermocht ze te wekken,
Ook heeft ze ons opnieuw bepaald bij ern
stige droevig-ernstige dingen, al liggen ze
dan ook achter ons in den nevel van 't
voorbije. Die laatste week, ze bracht in
onze herinnering terug, hoe we juist een jaar
geleden met diepe deernis elkander deden
het verhaal van 't woeste spel van wind
en golven. De laatste week van Februari
1907 de Berlin-week.
En we hebben weer herdacht, met hui
vering herdacht, wat nu een jaar geleên
de Sprokkelmaand in rouw en tranen schei
den deed.
Een jaar geleden. Ons vaderland was
als verslagen onder den ontzettenden indruk
van de ramp, die zoo menigeen het leven
kostte en die zelfs ver buiten onze land
palen, in zoo menig hart bloedende wonden
sloeg.
Maar had niet de laatste week van
Sprokkelmaand 190S, de week die thans
tot het verleden behoort bijna een nog
wreeder, een nog droeviger gebeurtenis
gebracht? Weinig had het gescheeld of
Februari was ondergegaan in nationalen
rouw. Het ernstig ongeval, dat onze Vorstin
en Haar gemaal Dinsdag overkwam en
hoe ais door een wonder onze beminnelijke
Koningin gespaard is gebleven we hebben
er allen van gehoord en gelezen.
We zullen hier niet de bijzonderheden
geven van het ongeluk, dat de Koninklijke
familie overkwam. We gelooven dat ze
onzen lezers bekend zjjn. Ook zullen we
ons niet wagen aan bespiegelingen over de
mogeljjke gevolgen voor ons land en volk
als eens het ergste was gebeurd. We willen
alleen dankbaar zijn, dankbaar omdat ons
land voor een zoo groote, nationale ramp
bewaard is gebleven.
Eu we willen onze dankbaarheid mengen
met lof. Lof voor den moed, de koelbloe
digheid, de tegenwoordigheid van geest,
die onzen Prins ook nu weer in de ure
des gevaars heeft doen blijken. Heeft hij
reeds in de droeve Februaridagen van een
vorig jaar het hart van ons volk tot zich
getrokken in de voorbije week heeft hij het
Vaderland opnieuw nog meer aan zich
verknocht.
En wij, die hem wellicht te lang nog
als een „vreemde" hebben beschouwd, we
hebben gevoeld dat hij recht heeft onze
Prins te zijn, dat hij reeds geheel één is
met het volk dat hoe klein in aantal, hoe
onaanzienlijk ook, zoovele helden heeft
voortgebracht.
—o—o—o—
Politiek nieuws was er weinig in de
afgeloopen week. De nieuwe ministers zijn
druk aan den arbeid en ze schijnen zich
goed te willen voorbereiden, voor en aleer
ze in de parlementaire arena verschijnen.
De Tweede Kamer is althans pas tegen
Dinsdag over een week, 10 Maart a.s. bijeen
geroepen. Nu dat de nieuwe bewindsman
nen zich eerst eens goed in de zaken van
hun departementen gaan inwerken, is te
prjjzen. Als er later met vrucht gearbeid
zal worden dan dient men het Kabinet,
dat ook weldra de begrootingen voor 1909
op te maken zal bobben, den eersten tijd
de noodige kalmte te gunnen om zich
voldoendo op de hoogte te stellen,
—o—o—o—
Van het overige binneniandsch nieuws,
dat er in de afgeloopen week alzoo gemeld
werd, heeft ongetwijfeld dat omtrent de
plannen van onzen Nederlandschen dichter-
prozaïst-economist Frederik van Eeden de
aandacht van menigeen getrokken.
Van Eeden heeft den vaderlandschen
grond voor eenigen tjd vaarwel gezegd en
is de Oceaan overgestoken om in de nieuwe
wereld, het land van den dollar, zijn eco
nomisch geluk te beproeven. Voor zijn
vertrek heeft hij in de „Pionier" een af
scheidswoord gericht tot de leden van
„Gemeenschappelijk Grondbezit" en daarbij
tevens uiteengezet wat hij in Amerika
denkt te doen.
Hij wil daar trachten te doen wat hem
in Holland niet mogelijk was, n.l. den stoot
te geven aan een nieuwe beweging van
economisch socialisme, die het verder zal
brengen dan „G. G. B."
Nu, van Eeden heeft ten onzent niet veel
plezier van zijn ijveren beleefd. Zijn tijd,
zijn krachten en zoowat zjjn geheel ver
mogen heeft hij aan zijn hervormingsplannen
gegeven, maar het heeft niets uitgewerkt.
Politiek-socialisme is volgens van Eeden
een onding en alleen in het economisch
socialisme ziet hij heil. Zijn plan is een
groot internationaal commerciaal lichaam
te stichten, dat de productie middelen tot
zich trekt en het zich ophoopend kapitaal
in gemeenschappelijk bezit houdt. Voor
dat plan zal hij nu medewerking zoeken
in het land over de Oceaan. Zijn ideeën
zal hij daar trachten ingang te doen vinden
en een ruim gebruik maken van de nuttige
en dure ondervinding in Holland opgedaan.
In Amerika zal hij trachten te vinden
een „vrij en ruim arbeidsveld, waar geen
ingeroeste vooroordeelen en kleingeestig
heden geen eenmaal diep ingevreten dwaal
begrippen de beweging versmoren en ver
lammen." En verder zegt van Eeden: „In
een landje, waar een groepje u op de gemeen
ste manier belastert omdat men zijn dogma's
niet deelt, en waar een ander groepje de
stuipen op 't lijf krijgt, als men van strenge
tucht spreekt, en de rest u wezenloos
begrinnikt als men van een poging tot
beter maatschappelijke organisatie rept,
daar is niet veel uit te richten."
Zeer vereerend is dat getuigenis voor
hen, waaronder van Eeden zijn idealen heeft
trachten ingang te doen vinden, zeker niet.
Of het Amerikaansche volk evenwel rijp
is voor het stelsel dat deze economist te
bereiken waant, blijft nog zeer de vraag.
Intusschen de „drager van het nieuwe
licht" kan er geen tonnen meer bij inschieten
en dat kan voor hen die 't maar zonde
vinden dat al dat geld zoo voor niemendal
wordt weggesmeten een geruststelling zijn.
—o-o—o—
Van het buitenland vroeg inzonderheid
Duitschland in de voorbije week onze aan
dacht. Von Bulow heeft in het Pruisische
Heerenhuis een schitterende overwinning
behaalt met zijn onteigeningsontwerp voor
Polen. De geschiedenis van dit ontwerp
zal onzen lezers bekend zijn, we hebben
daarvan vroeger reeds uitvoerig melding
gemaakt. Waar alle middelen om de macht
der Polen te fnuiken tot nog toe hadden
gefaald en deze niets onbeproefd lieten om
hun eigen invloed te vergrooten en dien
der Pruisen tegen te gaan, wilde von Bulow
door landonteigening de Polen machteloos
maken.
Dat ging natuurlijk niet zonder slag of
stoot. De Poolsche afgevaardigden gingen
braaf te keer tegen het middeleeuwsche
wetsontwerp en zelfs werd door de voor
standers daarvan eenigen tijd nog gevreesd
dat het er zou spannen in het Heerenhuis.
Geen wonder dan ook dat de belangstelling
in de zitting van het Heerenhuis bijzonder
groot was. Zelfs de Kroonprins was aan
wezig en de tribunes waren overvol.
't Slot was dat het ontwerp met 143
tegen 111 stemmen werd aangenomen,
waarmede dus aan de Regeering is toe"
gestaan 70000 H.A. ten bate van Pruisen
te onteigenen.
Of daardoor echter Von Bulow zijn doel
heeft bereikt Geenszins naar het ons wil
voorkomen. Wel ligt het voor de hand,
dat de strijd door de Polen nog met meer
hevigheid zal worden gevoerd.
—o—o—o—
Maakten we in ons vorig overzicht mel
ding van het einde van de geruchtmakende
gerechtzaak tegen den held van Port-
Arthur, thans kan het einde gemeld worden
van het niet minder opzienbarende proces
tegen den Italiaanschen oud-minister Nasi.
Zooals de lezer weet werd deze beschuldigd
van verduistering van groote sommen ten
nadeele van het rijk, door hem tijdens zijn
ministerschap gepleegd. En het proces
heeft inderdaad aan het licht gebracht dat
deze Senator al heel roekeloos met de
gelden uit 's lands kas heeft omgesprongen,
al deed hij 't dan ook in navolging van
zijn voorgangers. Zijn vrienden n.l. be
weren, dat Nasi de zondebok is geworden
van een regeeringsstelsel en met zijne ver
oordeeling het vonnis is uitgesproken over
tientallen ministers die vóór hem aan het
bewind geweest waren.
Nasi is intusschen veroordeeld geworden
en daaruit blij kt dat het met zijn financieel
beheer lang niet zuiver is geweest,
—o—o—o—
De dubbele Koningsmoord in Portugal
ligt nog versch in het geheugen en reeds
weer bracht de telegraaf ons het bericht
van een aanslag op een gekroond hoofd.
In Teheran heeft men getracht den Sjah
van Perzië te dooden door middel van eenige
bommen. De aanslag is mislukt, de Sjah
werd niet getroffen, maar toch werd een
groot aantal personen het slachtoffer van
deze gewelddaad, waarschijnlijk mede door
dat de soldaten van het escorte maar
blindelings op het volk inschoten. Volgens
de laatste berichten verwacht men in
Teheran ernstige onlusten.
Omtrent de beweegredenen voor dezen
aanslag kunnen we nog geen bijzonderheden
mededeelen, omdat ze nog niet bekend
zijn. Wel was het in Perzië den laatsten
tijd niet erg rustig en heerschte er tegen
den in weelde badenden heerscher in het
economische zwakke land sedert lang groot
misnoegen.
TEXEL, 4 MAART 1908.
Lezing AVitte Kruis.
Wij maken onze lezers attent op de
aangekondigde lezing van wege „Het
Witte Kruis," door Dr. Wagemaker, te
houden op Vrijdagavond a. s.
Het aangekondigde onderwerp„De
strijd tegen de Tuberculose," is zeer zeker
een onderwerp dat aller belangstelling
verdient en deze lezing zal, verduidelijkt
met lichtbeelden, ontegenzeggelijk van
zeer groot nut kunnen wezen.
Leden van de Vereeniging „het Witte
Kruis" hebben vrijen toegang, evenzoo
zij die zich als lid aanmelden, doch ook,
en daarop willen wij wel de aandacht
vestigen: vrijen toegang hebben ook
de huisgenoolm.
TEXELSCHE COURANT,
1. Mededeelingen. Ingekomen stukken.
2. Formatie Stembureaux.
3. Verzoek telefoonhouder te de Koog
om uerhoogmg oan jaarwedde.
4. Benoeming hoofd der school te Mid-
den-Eierland.
5. Voorstel tot tijdelijke uoorziening in
de oacature oan hoofd der school
te Midden-Eierland.
6. Voorstel tot gedeeltelijken uerbouiu
uan de school te Oudeschild.
7. Vaststelling richting oan den nog on-
uoltooiden weg bijlangs de gasfabriek.
8. Voorstel tot uerleening eeruol ontslag
etc. aan de oroedurouui te de Cocksd.
9. Voorstel tot wijziging der uerordening
regelende de onderwijzersjaarwedden.
10. Verzoeken tot afschrijuing uan hoof-
delijken omslag.
11. Vaststelling kohier schoolgelden.
12. idem idem hondenbelasting.
13., idem idem hoofdelijkenomslag
14. Reclames Hoofdelijken omslag.
