N°. 2168., Donderdag 2 Juli 1908. 21ste Jaargang Nieuws- en Advertentieblad. Binnenland. Van week tof week. Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der uitgave. ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LAN GEVELD DE R O O IJ, ParkstraatBurg op Texel, HERIJK van Maten en Gewichten. Burgemeester en Wethouders van Texel maken bekend, dat de herijk van maten en gewichten voor deze Gemeente zal plaats hebben te den Burg, in het lokaal van R. Moojen op 10 Juli 1908, des voormiddags van 9 tot 12 uur en des namiddags van 1 tot 4 uur, op 13 Juli 1908 van n.m. 1 tot 5 uur en op 14 Juli 1908 van v.m. 8 tot 12 uur en van n.m. 1 tot 4 uur, alléén voor den Burg; op 11 Juli 1908, des voormiddags van 8 tot 11 uur, alléén voor den Hoorn; op 11 Juli 1908, des voormiddags van 11 tot 12 uur, alléén yoor de Koog; te Oosterend in het lokaal van IJ. Koppen op 16 Juli 1908, des voormiddags van 9 tot 12 uur en des namiddags van 1 tot 4 uur, alléén voor Oosterend; op 17 Juli 1908, des voormiddags van 9 tot 12 uur, alléén voor de Waal; op 17 Juli 1908, des namiddags van 1 tot 3 uur, alleen voor de buurtschap Oost; te de Cocksdorp, iu het lobaal van J Buijs op 15 Juli 1908, des voormiddags van 10 tot 12 uur en des namiddags van 1 tot 3 uur; te Oudeschild, in het lokaal van H.Dogger op 18 Juli 1908, des voormiddags van 8 tot 12 uur en des namiddags van 1 tot 3 uur. 20 27 Juni. Wio onzer lezers herinnert zich niet hoe eenige jaren geleden een krijgsman uit ons Indiö als een triomphat6r werd binnenge haald, een krijgsman van wien men getuigde dat hy do grondlegger was van een spoedige en volkomen passificatio van Atjeh, het broeinest van verzet dat al jaren en jaron aan ons overzeesch gezag handen vol werk had gegeven en onze schatkist miljoenen had gekost Maar nu zou aan al dio misero spoodig een einde komen want in generaal Von Heutz begroette men den pacificator van Atjeh. Hem was het gelukt den weg te ontdekken waarlangs eindelijk, eens aan het ernstig verzot een einde zou worden gomaakt. En dezen krijgsman, die in Atjeh getoond had een uitnemend militair en civielbestuur- der te zijn, hem meende men tot een hooger ambt te moeten roepen en zoo beklom de voormalige gouverneur van Atjeh den on derkoningszetel te Buitenzorg. De regeering die een voortzetting van zijn beleid voor Atjeh noodig oordeelde vroeg hem zelfs zijn opvolger aan te wijzen en hij deed het. Overste Van Daalen werd tot gouverneur van Atjeh benoemd en het vaderland had groote verwachtingen van hem. Maar helaas de voorspelde passificatie van Atjeh liet op zich wachten. Integen deel er kwamen berichten die van ernstige dingen gewaagden. En dat was de oorzaak dat in onze Tweede Kamer ernstig aangedrongen werd op een onderzoek naar de toestanden in Atjeh. En dat onderzoek had plaats en wel door gene raal van Heutz zelf. Geen wonder dat met groote belangstelling uitgezien werd naar het rapport, dat deze over zijn bevindingen zou indienen, te meer, daar voor eenigen tijd vrij onverwacht de gouverneur van Daalen ontslag uit zijn ambt vroeg en verkreeg. Thans is het rapport van generaal Van Heutz aan de Kamer toegezonden en open baar gemaakt. En het is voor hen die van eenspoedige passificatie van Atjeh gedroomd hadden een groote tegenslag. Het schijnt dat gouverneur van Daalen niet aan de verwachting van generaal Van Heutz heeft voldaan, en de slechte toestanden die er thans in het gewest heerschen toegeschreven meeten worden aan het minder goede beleid van den gouverneur. Generaal Van Heutz verklaart zich vergist te hebben in den man die zijn stelsel van passificatie verder moest toepassen maar die daarvan blijkbaar is afgeweken. Het rapport is dan ook een aanklacht tegen gouverneur Van Daalen. Maar het zou intusschen meer waarde bezitten als het opgemaakt was door een ander dan door generaal Van Heutz. Deze had naar hij meende het juiste stelsel gevonden, dat bij verdere toepassing bevredigende resultaten moest geven. Nu is mogelijk dat gouverneur Van Daalen vierkant tegen dit stelsel is ingegaan, maar lettende op de wijze waarop en de omstandigheden waaronder hij tot den post van gouverneur werd geroepen, is dit haast ondenkbaar. Mogelijk is evenzeer dat bij de toepassing van het stelsel heel andere resultaten werden verkregen dan men meende te zullen krijgen. Bij een beoordeeling moeten dus twee dmgen vast gesteld worden öf het stelsel deugt niet öf Van Daalen heeft het geheel verkeerd toegepast. Nu spreekt het wel vanzelf dat generaal Van Heutz vasthoudt aan zijn stelsel en de laatste omstandigheid naar voren brengt in zjjn rapport. Evenwel aangenomen, dat de heer Van Daalen hier de schuldige is, dan nog gaat ook generaal Van Heutz niet vrij uit. Deze zegt o.a. in zijn rapport dat hij wist dat de heer Van Daalen, daargelaten zijn hoe danigheden als krijgsman, als bestuurder een meer dan gewoon toezicht, oplettendheid van de regeering vereischte. En is het nu niet den heer Van Heutz als een grief aan te merken, dat waar reeds lang de toestand op Atjeh slecht werd genoemd en er van allo zijden critick werd geoefend, de gouver neur-generaal nu eigenlijk pas tot de ontdek king komt hoe ernstig het er wel uitziet Dat hjj nu pas komt vertellen Van Daalen heeft niet aan mijn verwachting voldaan en dat deze als 't ware zonder vorm van prooes aan don dyk wordt gezet? De heer Van Heutz heeft dan ook zich aan een verzuim schuldig gemaakt, hij als de hoogst verantwoordelijke bestuurder had moeten voorkomen dat het zóó misliep. Verschil lende groote bladen die dan ook het Atjeh rapport bespreken leggen op dit laatsie uitdrukkelijk den nadruk. Het rapport zal spoedig een bespreking uitmaken in onze Tweede Kamer en het laat zich voorzien, dat er heel wat harde woorden gezegd zullen worden want het rapport zal moeielijk onze volksvertegen woordigers kunnen bevredigen. De vraag echter wat er nu ten opzichte onzer koloniën gedaan moet worden, is door dit alles zeer veel klemmender geworden En niet alleen voor het onbevredigende Atjehrapport maar niet minder ook door de berichten van ernstige gebeurtenissen die in de laatste dagen uit West Sumatra tot ons komen. De bevolking weigert daar de opgelegde belasting te betalen en is ge wapend in verzet gekomen. Een krachtig optreden van het gezag zal noodig zijn aleer in de Padangsche bovenlanden de rust wedergekeerd zal zijn. We zijn er nog niet waar we wezen willen met ons Insulinde en het is voor onzen nieuwen minister van koloniën geen geluk kige omstandigheid waaronder hij het beheer over onze koloniën heeft overgenomen. Nu geldt minister Idenburg bij alle partijen als een bekwaam man, maar er zal in de eerste dagen veel van zijn helder doorzicht worden gevraagd. —o—o—o Als er niet wat over de gebeurtenissen in Perzië viel te vertellen, dan zouden we over het buitenland heel kort kunnen zij n in onze kroniek. Uitgenomen dat een jonge Spaansche prins het levenslicht aan schouwde, de oud-president der Vereenigde Staten Cleveland, het tijdelijke met het eeuwige verwisselde, en medegedeeld werd dat de van mijneed verdachte Fürst Eulen- burg binnenkort voor den rechter zal ver schijnen, viel er weinig ander belangrijk nieuws dan omtrent Perzië te vermelden. Perzie evenwel heeft de laatste dagen veel van zich doen spreken. Zooals we reeds gemeld hebben heeft de Sjah voor eenigen tijd heimelijk de residentie verlaten met het oog op de dreigende houding die de bevolking tegen hem aannam, toen hij weigeren bleef de toegezegde constitutioneele rechten te geven. De Sjah werd later in een buitenverblijf teruggevonden en daar had hij een geheel leger om zich heen verzameld. Een 3000 man, waarvan het meerendeels kozakken met 24 maxims stonden hem ten dienste en nu achtte hij het oogenblik gekomen een staatsgreep te doen. Zooals we reeds melden liet hij eenige voorname Perzen gevangen nemen. Het parlement eischte opheldering en de Sjah antwoordde„Ik wil in mijn land eindelijk rust hebben. Het parlement heeft die in al dien tijd niet kunnen tot stand brengen omdat het teveel lette op den raad van hen, die slechts op zelfzuchtige gronden spreken en zich bij elke mogelijke oppositie aansluiten om bij het volk populair te worden en dan een goede positie te ver krijgen. Die personen zal ik thans straffen. Dan zal de volks\ ertegenwoordiging kun nen voortwerken in het belang en voor het welzijn van het geliefd vaderland. Ik zal de leden van het parlement, dat door mij werd ingesteld steeds beschermen." Het parlement was daarmee niet content en sommeerde den Sjah het leger dat hij buiten machtiging van den minister van oorlog had verzameld naar huis te zenden. Mocht de Sjah weigeren dan zou het parle ment aan het volk vrijheid van handelen geven. Hem werd 24 uur bedenktijd ge- ge ven. Inplaats dat te doen, besloot de Sjah met kracht van wapenen op te treden. Dinsdagmorgen liet hij het parlementsge bouw omsingelen en eischte uitlevering van eenige voormannen. Dit werd geweigerd en het volk dat zich bij het parlementsgebouw had verzameld begon op de soldaten te schieten, waardoor deze terugtrokken om na eenige oogenblik- ken aanmerkelijk versterkt terug te komen. Het parlementsgebouw werd door de kanon nen bewerkt en een bloedig gevecht, waarin aan beide kanten een aantal dooden vielen was het gevolg. Sedert dien is er onafge broken iederen dag gevochten en hoewel de telegrammen niet geregeld inkomen en zeer verward zijn, lijkt het er naar dat de Sjah nog de baas in Teheran is. In de stad heerscht een waar schrikbewind en wat het einde zal zijn is nog niet te voor spellen. Men is in de stad nergens veilig dan in de consulaten en daarin hebben verscheidene parlementsleden en ministers dan ook een onderkomen gezocht. Dat de Sjah door dezen staatsgreep het land tot rust zal brengen en het volk aan zich verknochten is moeielijk aan te nemen. Want ondanks zijn mooie beloften, geniet hij weinig vertrouwen en dat is ook geen wonder, want de heerscher heeft reeds meer dan eens bewezen het met die beloften niet zoo heel nauw te nemen. TEXEL, 1 JULI 1908. Dat nog veel vee op Texel aanwezig is bestemd voor afzet, bewees de markt van Maandag. De aanvoer was nog al van beteekenis. De handel was vlug, d. w. z. wanneer de verkoopers geen te hooge eischeu stelden, dan waren de kooplieden niet ongunstig gestemd en was de koop al spoedig gesloten. Op hooge prijzen viel evenwel niette roemen, dit kon dus de vlugge afzet niet in de hand werken. Niet onmogelijk dat bij de nog al veel voorhanden zijnde koop waar, ook de droogte, welke het land in minder gunstige conditie brengt, de oorzaak moet worden gezocht van de ruime aanvoer. De Kermistijd. Ter nauwernood had Maandagmiddag de klok van twaalf zich doen hooreu en was door de bel aan het Gemeentehuis de kermis officieel ingeluid, of we werden onthaald op muzikaal genot van ver schillend allooi of ook wel zang, en dat dreunde maar toe tot aan den laten avond. Heusch, we konden het dien eersten dag er best mede doen, evenzoo ook de volgende dagen; er bestond zelfs gevaar van overlading. Laten we er ons in schikken, 't behoort nu eenmaal tot de kermisgeneugten. Er was dien dag veel volk op de been, waartoe wellicht ook aanleiding gaf de kerkelijke feestdag van onze Katholieke medeburgers. Kermisvreugde, zooals men dat noemt, daarvan was nog niet veel te ontdekken, men bepaalde zich er toe om eens heen en weder te wandelen. Het kermisterrein was nog maar sober aangekleed, doch werd in den loop van den dag ietwat meer gestoffeerd. Bij de onmisbare kramen met koek, suikerwerk en galanteriën, en de gelegen heid tot het bekomen van ververschingen TEXELSCHE COURANT. Abonnementsprijs per 3 maanden. Voor oen Buiig 30 Cla. Franco per post door ge heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere landen met verhooging der porto's. Prijs der Advertmtièn. Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Cts Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer. Voorts wordt het navolgende onder de aandacht der belanghebbenden gebracht le. dat de herijk der maten en gewichten dan alleen kan geschieden als deze schoon en droog worden aangeboden en zich in behoorlijken toe stand bevinden, zoodat verificatie en stempeling mogelijk is. 2e. dat de onderdeelen van het Gram (Milli gramgewichten) uithoofde der daartoe benoodigde fijne balans, ingevolge de ministerieele beschik king dd. 23 Mei 1872, no. ISO, afd. 12, Nijverheid uitsluitend aan het IJkkautoor in de standplaats kunnen worden geverifieerd; 3e. dat onjuiste gewichten, zoo mogelijk, door den IJker worden gejusteerd, volgens het bij Ko ninklijk besluit vastgesteld tarief 4e. dat belanghebbenden moeten toezien, dat de voorwerpen van het vereischte ijkmerk zijn voor zien en dat de afgekeurde maten of gewichten niet voorhanden blijven op de plaatsen in artikel 11 der lJkwet aangeduid 5e. dat, volgens beschikking van den Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid van den 18 October 1907 het goedkeuringsmerk gedurende dit jaar te bezigen by den ijk en herijk der maten en gewichten zal zijn de letter r in den gewonen schrijfvorm. 6e. dat zydie verzuimen hunne maten en ge wichten bij den IJker, tijdens diens verblijf in do Gemeente, tot het ondergaan van den herijk te bezorgen of daarin verhinderd worden, voor melde maten en gewichten nog aan het IJk kantoor to Amsterdam ter herijking moeten aanbieden. Voorts worden de belanghebbenden er nog bijzonder op gewezen, dat de maten en gewichten op gevaar van straf, voorzien moeten blijven van do vereischte stempclmerken, en dat het lantst- geplaatste goedkeuringsmerk gedurende TWEE jaren ongeschonden moet worden bewaard. Texel, den 26 Juni 1908. Burgemeester en Wethouders voornoemd, HIDDINGH, Burgemeester. ltUIBING, Secretaris.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1908 | | pagina 1