N° 2220,
Donderdag 7 Januari 1909,
228te Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der uitgave-
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Texel.
i
5 Jan.
We zijn weder een nieuwen jaarkring
ingetreden en geene onzer lezers zal het
aan gelukwenschen zegenbeden ontbroken
hebben in de laatste dagen. Ook schrijver
dezes wenscht de zijne daar nog aan toe
te voegen. Moge 1909 voor de lezers van
dit blad een jaar van veel zegen zijn
De dagen van herdenking liggen thans
weer achter ons en de rusteloos voortjagende
tijd voert ons al weder van gebeurtenis tot
gebeurtenis. De Oudejaarsavondstemming
is reeds geweken en onze aandacht wordt
weer in beslag genomen door hetgeen er
belangrijks om ons heen voorvalt.
Ook in de achterliggende week waren
er opnieuw meer of minder belangrijke ge
beurtenissen die tot ons spraken en die
we als naar gewoonte in de herinnering
wenschen terug te roepen.
Op politiek en parlementair gebied was
de afgeloopen week arm aan nieuws. Onze
Kamer is met vacantie om nieuwe krachten
te garen voor het slotgedeelte van hftar
laatste zittingsperiode. Nu dat'mag daü
ook wel, want 't is hard werken geweest
in de laatste weken voor ons lagerhuis.
Avondzitting op avondzitting, die meer
malen zelfs tot middernacht duurden, niet
tegenstaande de Kamer vroeger dan anders
met den begrootingsarbeid was begonnen
't Was weer de oude kwaal der veelspre
kendheid, waaraan de heeren laboreerden
en waarover ouder gewoonte ook weder in
sommige bladen geducht is geklaagd. Zij
die er vermaak in scheppen een statistiek
te maken van de Kamerdebatten hadden
dan ook weer een aardig kluifje, want er
zijn weer heel wnt kolommen der Hande
lingen volgepraat. De Haagsche correspon
dent der „Telegraaf" is reeds met zjjn
statistiek gereed gekomen zoodat we alvast
weten wie der heeren het royaalst met den
„nationalen tjjd" heeft omgesprongen. En
't is wel opmerkelijk dat het de sociaal
democraten zjjn die bovenaan op 't lijstje
staan. In alle opzichten waren zij hun po
litieke tegenstanders de baas. De kleinste
partijgroep in de Kamer nam voor haar
redevoeringen 284 kolommen der Hande
lingen in bezitdan volgen de uni-liberalen
met 264, de katholieken met 197, chr. his-
torischen met 172, de vrijz. democraten
met 132, de anti-revolutionairen met 128
en ten slotte de oud liberalen met 108 ko
lommen. De 24 uni-liberalen hebben te
zamen dus nog lang zoo veel niet gespro
ken als de 7 sociaal-democraten, wat nog
beter uitkomt als men het gemiddelde
neemt rekening houdende met de sterkte
der verschillende fracties. Dan komen we
tot het resultaat dat gemiddeld zijn gehou
den door: 1 soc.-dem. lid 18redevoeringen
a 40 kolom 1 chr. historische 10 redevoe
ringen a 20 kolom1 oud lib. 7 redevoe
ringen a 12 kolom; 1 vrjjz.dem. 6 rede-
a 12 kolom 1 uni-lib. 7 redevoeringen a
11 kolom; 1 anti-rev. 4 redevoeringen a
8 kolomen 1 kath. 4 redevoeringen a 8
kolom. Het grootste aantal redevoeringen
hield de sociaal-democraat Hugentholtz ten
wiens name niet minder dan 80 komen,
terwijl diens partijgenoot Troelstra met
66 kolommen d6r Handelingen bovenaan
staat op het lijstje van hen die het grootst
aantal kolommen druks wisten te vullen
met hun redevoeringen.
Op alle linies dus een overwinning van
de sociaal-democraten.
—o-o-o—
De ruzie in de sociaal-democratische
arbeiderspartij, waarover we voor eenige
weken het een en ander zeiden, is nog
maar steeds niet bijgelegd. De berichten
der laatste dagen wijzen er integendeel op
dat de kwestie eerder verscherpt, dan
kalmpjes verloopt. De heeren Helsdingen
en Schaper hebben naar aanleiding van
het- besluit van het partijbestuur inzake de
houding tegenover de Marxisten ontslag
genomen als leden van dat bestuur en
weer naar aanleiding daarvan is een refe
rendum uitgeschreven of de Partij een
buitengewoon congres zal houden dan wel
of zij de ruzie op het gewone Paaschcon-
gres zal uitvechten. Tot een buitengewoon
congres zal wel worden besloten. De
afdeeling Enschede, b.v. sprak de wensche-
lijkheid daarvan reeds in een' motie uit en
de heer Troelstra schreef in „Het Volk"
een lang artikel, waarin ook de noodzake
lijkheid van een buitengewoon congres
bepleit wordt. De leider der sociaal demo
cratische Kamerfractie vreest terecht dat
de verkiezingsactie er onder zal lijden als
het Paaschcongres gewjjd wordt aan een
bespreking van de kwestie. Het Paasch
congres moet een verkiezingscongres worden
waarop men zich voorbereid op den strijd
bij de stembus van dit jaar. Hoe eerder
dus de zaak uitgevochten wordt hoe beter.
Nu daarvoor is thans nog de tjjd. De
S. D. A. P. krijgt dus waarschijnlijk twee
congresen in dit jaar het jaar dat voor
haar niet onder zeer gunstige omstandig
heden is geboren.
oo—o
We kunnen helaas het „buitenlandsch
gedeelte" van ons overzicht niet aanvangen
met over heugelijke gebeurtenissen te
vertellen. Integendeel, het nieuwe jaar
heeft zijn intrede gedaan, terwijl geheel
de beschaafde wereld onder den indruk
verkeerde van de vreeselijke ramp die het
zuiden van Italië op zoo ontzettende wijze
teisterde. De kuststreken van Calabrië en
Cicilië aan de Straat van Messina zijn in
een spanne tijds door een aardbeving, die
haar wederga niet vindt, zoo goed als
geheel verwoest. Behalve de schoone
steden Messina en Reggio zijn een groot
aantal kleine plaatsen in puinhoopen her
schapen, waaronder duizenden, tienduizen
den, ja men spreekt zelfs van drie honderd
duizend verpletterd begraven liggen. Al
kunnen we ons ook niet het rechte begrip
vormen van de vreeselijkheid van den
toestand die er in de geteisterde streken
moet heerschen, toch sidderen we reeds
als we de ellenlange verslagen lezen die
over de ramp en het lijden der getroffen
bevolking door de groote bladen gegeven
worden. Onbeschrijfelijk groot is de jammer
daar in de zoo schoone streken aangericht.
Een onderaardsche vulkaan tot uitbarsting
gekomen joeg het zeewater huizenhoog op
en deed een vloedgolf ontstaan die alles,
van de wankelste tot de hechtste ge
bouwen, in een deed storten als een kaar
tenhuis. En alles ging zoo vlug in zijn
werk dat de bevolking geen tjjd had ljjf
en goed te bergen en zij die niet omkwa
men dit enkel aan een af ander gelukkig
toeval te danken hadden.
De reuzenkracht der elemonten is weer
ontketend geworden en 't is of we in deze
dagen meer dan ooit onze eigen kleinheid
n nietigheid gevolen.
—o—o—o—
Geen wonder dat er in de voorbije week
weinig dc aandacht geschonken word aan
de andere buitenlandsche gebeurtenissen,
waar de reuzenramp schier aller belang
stelling en deernis tot zich trok. 't Was
of al de kwesties hoe belangrijk ze ook
mogen zijn op den achtergrond werden
gedrongen en men alleen den blik onaf
gebroken moest blijven richten naar het
oord der verschrikking, dat eenige dagen
geleden, door zjjn schoone ligging nog het
troetelkind van de Natuur scheen te zijn.
Nu waren er evenwel in de achterlig
gende week ook weinig andere gebeurte
nissen van eenig belang te vermelden. De
parlementen zijn meest alle met eenige
dagen vacantie en bovendien deden zich
in de laatste dagen geen internationale
geschillen voor, die den Enropeeschen
hemel met donkere wolken bedekten.
Alleen uit het verre Oosten kwam eenig
belangrijk nieuws. Het betreft Servie en
wijst er op dat de troon van Koning Peter
aan het wankelen is. Reeds lang heerscht
er in dit land groote beroering onder de
bevolking, naar aanleiding van de annexatie
van Herzegowina en Bosnië, door Oostenrijk.
De Serviërs willen den oorlog, doch de
regeering is verstandiger en ook Koning
Peter wordt als een rem tegen het gewapend
optreden beschouwd. Nu is dezer dagen
gemeld dat de regeering inplaats van aan
Oostenrijk den oorlog te verklaren met dit
land weder het handelstractaat in alle
stilte heeft vernieuwd en dat heeft den
storm tegen het gezag opnieuw ontketend.
Als men de berichten gelooven mag, dan
bereidt de bevolking zich op een revolutie
voor, die niets anders ten doel moet hebben
dan de huidige dynastie omver te werpen.
In verschillende bladen is dan ook reeds
openlijk of bedekt te verstaan gegeven aan
Koning Peter dat hij in zijn eigen belang
zal handelen als hij afstand van de kroon
doet en het land verlaat.
Dat zal misschien ook nog wel het ver
standigste wezen van den vorst die door
Koningsmoordenaars ten troon verheven is,
wil hij althans niet het gevaar loopen het
lot te deelen van zijn voorganger die zoo
wreed om het leven gebracht werd. Temeer
daar de inwendige toestand van Servië
ook op economisch gebied, met den dag
slechter wordt. Ook de financiën van het
land zijn geheel in de war. Een groote
staatsschuld is er al en de staatsontvang-
sten nemen gestadig af. Nu is de regeering
van plan een leening te sluiten van 200
miljoen francs en tot dekking daarvan een
brandewijn-monopolie in te stellen. Kenners
van het land beweren evenwel dat als dit
monopolie ingevoerd wordt, dit een revo
lutie slechts kan verhaasten, omdat het
volk zich dergelijke belastingen nimmer
zal laten welgevallen. Komt er geen geld
dan staat een staatsbankroet voor de deur,
legt de regeering het volk zwaardere
financieele offers op dan komt er opstand.
Geen prettig vooruitzicht voorwaar.
Neen Koning Peter zal niet onverstandig
doen als hij zijn biezen pakt.
—o—o—o—
Met de oplossing der Balkankwestie wil
het nog maar niet vlotten. Thans zijn
opnieuw do onderhandelingen tusschen
Oostenrijk en Turkije afgebroken, naar
aanleiding van het feit dat Oostenrijk terug
krabbelt ten opzichte van het geven ran
een geldelijke schadevergoeding, Naar
verluidt is dat een gevolg van de wauwil-
ligheid der Hongaarsche r6geering in een
schadevergoeding toe te stemmen. Hoe
het zjj de toestand wordt er weer ernstiger
door.
TEXEL, 6 JANUARI 1909.
Verkiezing Prov. Staten.
Bij de Dinsdag gehouden herstemming
voor een lid der Prov. StateD, werden
uitgebracht 4050 stemmen.
Daarvan bekwamen de heeren
A. P, Staalman 2144 stemmeD,
J. J. Verfaille 1906
Zoodat tot lid van de Prov. Staten
voor het district Helder is gekozen de
heer STAALMAN.
Dammen.
Op verzoek van de Dam- en Schaakclub
„Vermaak door Oefening" zal de heer
Broekkamp, redactenr van de damrubriek
in „de Amsterdam mer" en schryver van
de „Damspeler"" en „Jonge Dammer",
op Zaterdag 9 Jan. a. s. een simultaan-
séance geven in het clublokaal van boven
genoemde club, hotel „de Oranjeboom".
Aanvang des avonds 7VS uur. Intro
ductie en deelname voor de séance is
voor allen geheel vrij.
Oucleschild, 28 Dec.
Door het Bestunr van den Texelschen
Schippers en Visschersbond is het vol
gende schrijven ontvangen
De Minister van Waterstaat, beschik
kende op het adres van het bestuur van
den Texelschen Schippeis- en Visschers
bond te Oudeschild, waarbij verzocht
wordt een onderzoek te doen instellen
naar de aanwezigheid van een voor de
scheepvaart hinderlijk voorwerp op den
zeebodem op ongeveer 200 M. uit den wal
ten westen der haven van Oudeschild
en zoo mogelijk over te gaan tot oprui
ming daarvangelet op de ingekomen
ambtsberichten, geeft aan adressant te
kennen, dat bij een ingesteld onderzoek
het bedoelde voorwerp niet is gevonden,
doch dat zoo de belanghebbenden te
eeniger tijd de plaats daarvan nauwkeurig
kunnen aanwijzen, dienaangaande mede-
deeling kan worden gedaan aan den
opzichter van den Rijkswaterstaat te
Den Helder, zullende vervolgens, bij geble
ken nooizakelijkheid maatregelen kunnen
worden genomen, om het voorwerp van
Rijkswege te doen opruimen.
Den Hoorn, 4 Jan.
Ds. Scherpenhuysen heeft aan zijne
gemeente bekend gemaakt, dat hij het
beroep naar den lip en Landsmeer heeft
aangenomen.
Oosterend, I Jan.
Gisterenavond heeft Ds. M. Kramer
afscheid genomen van de Ned. Herv.
Gemeente, alhier, met eene prediking,
naar aanleiding van het tekstwoord
„De eeuwige God zij u eene woning",
(Deut. 33 27 a Ds. Kramer aan
vaardt heden zijne nieuwe betrekking
als Directeur der Voogdijinrichting te
Leiderdorp,
5 Jan.
Voor eenigen tijd ontving de heer J. L.
van Grasstek, candidaat tot den heiligen
dienst te SchageD, toezegging van beroep
bij de Ned. Herv, Gemeente, alhier, wat
door Z. Eerw. werd aangenomen.
Thans is dit beroep officieel uitgebracLt.
Vlieland.
De heer J. C. Dekker, onderwijzer
alhier, is in gelijke betrekking benoemd
te O. en N.- Pekela.
Het lichtschip de „Uitlegger, ge
stationeerd ter Vlierede, is wegens ijs
gang binnengehaald. In den loodsdienst
wordt nu voorzien per ijsvlet aan den
Noordoosthoek. De gasboeien in storte-
melk zijn opgenomen.
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per S maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentiën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 C
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruim
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.