N°. 2223.
Zondag 17 Januari 1909.
22ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
van en naar Texel.
Het Arbeidscontract.
Binnenland.
BOOT- EN SPOORDIENST
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Texel.
aansluiting gevende
BOOT:
v.Texel 6,15; 8,15; 11, 3,
TREIN:
v. Helder 5,18*; 7,31 12,13; 4,-; 7,-
TREIN:
a. Helder 8,27*; 11,20; 2,56; 6,31
BOOT:
V. Helder 7,15; 9,30; 12,15; 4,15;
Zondags 10,20.
Men lette er wel op dat de met
een aaDgeteekende treinen des Zondags
niet rigden.
Voor de uren van de boot geldt de
gewone tijd, voor die der treinen Green-
wicbtijd, alzoo 20 minuten later.
Men raadplege verder de door ons
verstrekte Boot- en Spoordienst, gratis
aan ons bureau verkrijgbaar.
i
In de Staatscourant is bepaald dat de
wet op het arbeidscontract den 1 Februari
in werking komt.
Ten einde onze lezers een denkbeeld te
geven omtrent'het bepaalde bij deze wet,
kunnen wij zeker niet beter doen dan door
in een tweetal artikelen over te nemen
hetgeen door Mr. Coert op de alg. verg.
van de H. M. v. L. in September des vorigen
jaars alhier gehouden, over deze wet werd
gezegd.
Mr. Coert zegt als volgt
Om de beteekenis der nieuwe bepalingen
goed te begrypen, moet men in het oog
houden, dat men met de nieuwe wet
tweeërlei doel had: nl. 1. eene volledige
regeling van het arbeidscontract te geven
en 2. om den arbeider bescherming te ver-
leenen en hem te helpen zich billijke
arbeidsvoorwaarden te bedingen.
Eene volledige regeling.
De thans bestaande wet geeft haast geen
regeling—en de regeling die ze geeft is
dan nog maar alleen van toepassing op
dienstboden en werklieden,
Hierin is thans voorzienuitvoerig is
thans alles in de wet geregeld en de rege
ling geldt voor allen tusschen wie dienst
verhouding bestaat (uitgezonderd zijn alleen
schipper en schepelingen en zij die in over
heidsdienst zijn.) Wel wordt er drieërlei
onderscheid van arbeiders gemaakt: f4—
en daarboven per dag verdienende en min-
derverdienende- in- en uitwonenden- minder
en meerderjarigen. De regeling is zoo
volledig dat, wanneer oen boer een knecht
in dienst neemt en zij spreken heelemaal
niets daarbij af, zelfs het loon wordt niet
bepaald, dan kunnen we thans in de wet
vinden wat het loon is, voor hoe laDg de
dienst is aangegaan, enz. enz.
Tevens heeft men de bevoegdheid van
gehuwde vrouwen om arbeidscontracten
aan te gaan nader geregeld: tenzij de man
uitdrukkelijk zich verzet, zijn zij bevoegd
contracten als arbeidster aan te gaan of
voor de huiehouding dienstboden aan te
nomen. De gehuwde arbeidster mag hare
verdiensten zelfstandig ten bate van het
gezin besteden.
Ook is geregeld de bevoegdheid van
minderjarigen om arbeidscontracten te
sluiten met machtiging van hun wettelijken
vertegenwoordiger. Deze mogen ook zelf
loon ontvangen, tenzij de vertegenwoordiger
zich verzet.
Het tweede doel was als gezegd
de beachorming van den arbeider.
Alvorens het arbeidscontract zelve te
bezien, hierover ook een enkel woord.
Het oude standpunt is: in het maatschap
pelijk verkeer moet men aan de partijen
zelve overlaten welke bedingen zij maken
willen. Men ging daarbij uit van het
standpunt, dat de partijen, gelijk gerechtigd,
ook gelijk sterk tegenover elkaar stonden.
Dit uitgangspunt is echter voor de arbeids
overeenkomst niet juist. Werkgever en
arbeider staan niet gelijk sterk tegenover
elkaarde werkgever kan wel buiten den
arbeider een tijd lang, de arbeider niet
buiten den werkgever, wil hij geen gebrek
lijden. De arbeider moet zijn arbeid ver
huren, moet per slot iedere voorwaarde
aannemen die men hem oplegt. Misbruik
bleef niet uit en daartegen heeft de wet
gever zich nu gekeerd, inziende het belang
dat de maatschappij heeft dat haar arbeiders
behoorlijke levensvoorwaarden kunnen
bedingen.
Bezien we thans het arbeidscontract zelf.
Het is de overeenkomst, waarbij de eene
partij, de arbeider, zich verbindt, in dienst
van de andere partij, den werkgever, tegen
loon gedurende zekeren tijd arbeid te
verrichten.
Er zijn dus twee partijenwerkgever en
arbeider, die wederzijdsche rechten en
verplichtingen hebben, de rechten van den
een zijn de verplichtingen van den ander
en omgekeerd
de werkgever heeft recht op arbeid en is
verplicht loon te betalen, de werknemer
arbeider heeft recht op loon en is verplicht
zijn arbeid te praesteeren.
Over de rechten van den werkgever
d.w.z. de verplichtingen van den arbeider-
is de wet kort. De wet kan hier kort zijn
de werkgever heeft niet als den arbeider
zijn specialen steun noodig.
De werkgever heeft recht op den arbeid
van den arbeider. De arbeider zal de arbeid
zelf moeten verrichten, hij zal zich daarbij
hebben te houden aan de voorschriften
van den werkgever omtrent het verrichten
van den arbeid alsmede aan die, welke
strekken ter bevordering van de goede
orde in de onderneming des werkge rers.
De inwonende arbeider zal zich bovendien
hebben te gedragen naar de orde des huizes.
Hiermede zijn wij uitgepraat over de
rechten van den werkgever en de verplich
tingen van den arbeider. Wat kan men
trouwens meer verlangen.
Veel uitvoeriger is de wet over de rechten
van den arbeider dwz. de verplichtingen van
den werkgever. Trouwens dit is het car
dinals punt van de nieuwe wetgeving, in
deze bepaling vinden we de bescherming
van den arbeider in zijn strijd om het
bestaan door de werkgever verleend.
Op te merken is, dat vele dier bepalingen
alleen van toepassing zijn voorzoover f 4
of minder per dag verdiend wordt. Arbeiders
die meer verdienen, worden geacht minder
steun noodig te hebben.
De wetgever wil
I. dat de arbeider zijn loon in bruikbaren
vorm en tijdig ontvange.
II. dat hem eene behoorlijke behandeling
ten deel valle.
III. dat zijne vryheid niet door al te
knellende bepalingen kan belemmerd
worden.
I. Onder loon verstaat de wet alles wat
de arbeider als bedongen vergoeding voor
zijn arboid van den werkgever ontvangt
dit zal voor uitwonendo arbeiders in den
regel in hoofdzaak uit geld bestaanbp de
inwonenden daarentegen zal in den regel
do kost en inwoning hoofdzaak zijn en
geld bijzaak. Do uitwonende arbeider moet
met zijn gezin van zijn loon leven, de
inwonende zal van dat loon in deD regel
slechts zijn kleeren hebben te betalen.
Hoofdzaak is dus voor de uitwonenden dat
hij zijn loon ontvangt in een bruikbaren
vorm om van te leven, hoofdzaak voorde
inwonenden is behoorlijke kost en verpleging.
De wet onderscheidt dan ook bij dit punt
tusschen inwonende en uitwonende arbei
ders, en geeft ten aanzien van de uitwo
nende mimtieuse voorschriften, die moeten
waarborgen, dat zij een bruikbaar loon
ontvangen, voorschriften, die ten aanzien
van de inwonenden niet gelden.
De meest bruikbare vorm nu acht de
wetgever geld. Wil men het loon daarin
vaststellen, dan is men geheel vrij, wil
men het in een anderen vorm vaststellen
dan is men beperkt. De wetgever gaat
er daarbij van uit, dat wil men het loon
niet in geld bepalen men het toch in
elk geval zoo bepale, dat de arbeider dingen
ontvangt, waarvan hij zelf en zijn gezin
direct nut kunnen hebben, geen dingen,
die de arbeider weer zelf van de hand zou
moeten doen.
Ook hier zijn nog de noodige waarborgen
bij verstrekt, dat de arbeider niet door den
werkgever wordt benadeeld.
Zie uit dat oogpunt art. 1637 p. hetwelk
luidt
Het loon van arbeiders, welke niet bij
den werkgever inwonen, mag niet anders
worden vastgesteld dan in
1°. geld
2°. voedsel te nuttigen, alsmede ver-
lichtings- en verwarmingsmiddelen te ge
bruiken, ter plaatse waar ze worden
verstrekt
3°. kleeding, door den arbeider bij de
waarneming der dienstbetrekking te dragen;
4°. eene bepaalde hoeveelheid der voort
brengselen van het bedrijf, waarin het loon
verdiend wordt, of der grond-of hulpstoffen
in dat bedrijf gebruikt, een en ander voor
zoover die voortbrengselen of grond- en
hulpstoffen, wat aard en boeveelheid
betreft, bebooren tot de eerste levensbe
hoeften van den arbeider en zijn gezin, of
als grond- of hulpstoffen, werktuigen
of gereedschappen in bet bedrijf des land
bouwers worden gebezigd, en in ieder geval
met uitsluiting van alcoholhoudenden drank.
5°. bet gebruik van een aangewezen
woning of lokaal, van een bepaald stuk
grond of van weide of stalling voor een
bepaald aantal naar de soort aangeduide
dieren, toebehoorende aan den arbeider of
aan een der leden van zijn gezinbet
gebruik van werktuigen of gereedschappen,
alsmede het onderhoud daarvan
6°. bepaalde werkzaamheden of diensten
door of voor rekening van den werkgever
voor den arbeider te verrichten
7°. onderricht, door of vanwege den
werkgever aan den arbeider te verstrekken.
Bij art. 1737 p. no. 4 vadt op te merken,
dat een boer dus bet loon wel gedeeltelijk
in aardappels, die een eerste levensbehoefte
zijn, mag vaststellen, niet in kazen echter,
daar deze niet een eerste levensbehoefte
vormen.
Op te merken is ook, dat natuurlijk niets
belet, dat de arbeider vrijwillig bij den
werkgever dingen koopt, of een woning,
een schuur of een stuk land van hem in
huur neemt, maar dit moet dan buiten het
arbeidscontract om geschieden, en wordt
daarbij aan den arbeider crediet gegeven,
dan zijn daarbij bepaalde voorschriften in
acht te nemen, wil de werkgever hetgeen
bij zoo te vorderen krijgt met bet loon
kunnen verrekenen.
(Wordt v e r v O' 1 g d.)
TEXEL, 16 JANUARI 1909.
Gaf Januari des vorigen jaars ons te
kronieken een kort doch hevig onweder
op den avond van den Bisten dier maand,
ook dit jaar deed zich in den nacht van
13 op 14 dezer hetzelfde voorboven het
loeien van den stormwind hoorde men
het rommelen van den donder, terwijl
het hemelvuur alles verlichtte in den
donkeren nacht.
Ben Hoorn, 14 Jan.
Bij den strandvonder alhier is aan
gebracht en opgeborgen een zware balk,
merk F F F E L en een stuk van een ra.
De tweede uitvoering van de Red.
Kamer „Oefening kweekt kennis" zal
in het begin van Febr. plaats hebben
en belooft veel genot. Er zullen vier
blijspelletjes worden opgevoerd.
Oosterend, 15 Jan.
Niettegenstaande het ruwe weder kon
de Voorz. gisterenavond nog aan velen
het welkom toeroepen in de eerste ver
gadering die „Nut en Genoegen" in dit
jaar hield. Inzonderheid werden welkom
geheeten eenige vrienden van Oudeschild,
die overgekomen waren om het een en
ander ten beste te geven.
Als eerste spreker trad op de heer
W. Mets Tz., die eene keurige lezing
gaf over „Iets over lezen, schrijven en
rekenen," waaruit men ongetwijfeld
menige leerzame gedachte naar huis heelt
medegenomen.
't Was de heer M. Kroon, die met de
twee ernstige stukjes „In het kritieke
oogenblik" en „Vrede" de aandacht van
de vergadering wist te boeien, 't Waren
keurige stukjes, waarnaar men met veel
genoegen hoorde.
De heeren T. C. Bakker en K. Zegel
hadden een groot lachsucces 'met een
drietal zangstukjes, de eerste met „Daar
gaat ie weer voor niks" en „de Lucht
vaarder" en de heer Zegel met „de
Strandjutter," waarin alleraardigste mo
menten voorkwamen.
Als slot gaf de heer J. de Jongh eene
bijdrage over „Spietsen en toasten."
Natuurlijk voldeed dit slot uitermate.
Met hartelijken dank aan allen, die
tot zoo 'n succesvolle vergadering hadden
bijgedragen, en met een „tot weerziens"
in de volgende vergadering, werd de
bijeenkomst gesloten.
Vlieland
In de Rijkspostspaarbank ten postk.
alhier, werd gedurende de maand Dec. '08
ingelegd f 411,46,
terugbetaald f 741,84.
Het laatst uitgegeven boekje was n°. 331.
9 Jan. Heden werd op het strand
nabij het Posthuis het lijk van een man
gevonden, ongekleed, geen merkbare
teekenen.
Het lijk, in verren staat van ontbinding
verkeerend, is op de begraafplaats alhier
ter aarde besteld.
Tot predikant bij de Ned. Herv.
Gemeente alhier is beroepen de heer
J. L. van Tricht, candidaat tot den H.
Dienst te Haarlem.
Opgepast moeders.
Terwijl het kindje van J. H. P. te
Hasselt, dat in den kinderstoel zat, een
oogenblik door de ouders alleen was ge
laten, geraakte het halsje van den kleine
die onderuit gegleden was, bekneld in
het koordje, waaraan het speentje ge
bonden was.
Toen de moeder in de kamer terug
keerde was het kindje een lijk.
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per S maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco petpost door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentién.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
O
Aankomst Trein Helder. Vertrek Boot.