N° 2233.
Zondag 21 Februari 1909.
22ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der nitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOU, ParkstraatBurg op Texel.
JACHT EN VISSCHERIJ.
De Burgemeester van Texel maakt
bekend, dat de navolgende publicatie is
aangeplakt'
De Commissaris der Koningin in de
Provincie Noord-Holland,
Gezien het besluit van Gedeputeerde
Staten dier provincie d. d. 3 Februari
1909 no. 10
Gelet op art. 11 der „Jagtwet"
Brengt ter kennis van belangheb
benden
a. dat de jacht op houtsnippen in deze
provincie zal worden gesloten op 27
Februari 1909, met zonsondergang;
b. dat de jacht op eenden zal worden
gesloten mede op 27 Februari 1909, met
zonsondergang
c. dat de jacht op ander waterwild zal
worden gesloten op 20 Maart 1909, met
zonsondergang
d. dat het wetspel van kivartelen met
steekgaren of vliegnet zal mogen worden
uitgeoefend van 1 Mei tot en met 10
Juli 1909
e. dat de visscherij met het slaande
spieringnet zal zijn gesloten van 1 Maart
tot 1 November 1909;
f. dat de visscherij met alle overige
vischtuigenuitgezonderd die met aal-
korvenaaldobbers, aalreepen en paling-
fuiken op aalpalingen grondelingen,
die met het schepnet ot de gebbe om
kleine vischjes te vangen voor de aal
dobbers en die op snoek in de gemeente
Texel, van 15 Maart 1909 tot nadere
aankondiging zal zijn gesloten, en
g. dat gedurende den gesloten vischtild,
vermeld sub f van dit besluit, ook liet
visschen met den hengel in de hand,
uitgezonderd met cle peur, is verboden.
En zal dit besluit in het Provinciaal
Blad worden geplaatst en voorts in elke
gemeente van Noordholland worden aan
geplakt.
Haarlem 6 Februari 1909.
De Commissaris der Koningin vnd.
VAN TIENHOVEN.
Texel, den 17 Februari 1909.
De Burgemeester voornoemd,
HIDDINGH.
TEXEL, 20 FEBRUARI 1909.
Verg. 26 Februari in „de Zwaan/
Daartoe aangezocht, vestigen wij de
aandacht op de vergadering welke is
uitgeschreven tegen Vrijdag 26 Februari
in het logement „de Zwaan."
Hebben wij goed verstaan, dan ligt
het in de bedoeling om ook hier eene
afdeeling van den Noordhollandschen
Boerenbond op te richten. Nu zouden
sommigen kunnen meenen dat hier
alreeds genoegzaam vereenigingen be
staan, doch bij die vele zal eene ver-
eeniging als hier bedoeld, nog de maat
niet doen overloopen wanneer de voor
stellers de oprichting er van genoegzaam
kunnen verdedigen.
Het onderwerp waarover zal worden
gesproken: „Coöperatieve Olieslagerij",
zal niet onmogelijk gegevens aan de
hand doen om de wenschelijkheid van
de oprichting eener afdeeling als bedoeld,
te bespreken, en indien gewenscht,
daartoe over te gaan.
Een bezoek aan de vergadering zal
allicht een meer duidelijk denkbeeld
geven van hetgeen de bedoeling is. Om
die reden is een bezoek alreeds aan te
bevelen.
Natuurmonumenten.
In den polder Waal-en-Burg op Texel,
zoo lezen we in elders verschijnende
bladen is in de nabijheid van het
vischwater „De Kil" een gunstig gelegen
terrein aangekocht door het bestuur der
„Vereeniging tot behoud van Natuur
monumenten."
Deze plaats zoo zegt het bericht
verder is een der vogelrijkste van
het eiland en strekt jaarlijks aan ettelijke
vogelsoorten, vooral aan watervogels,
tot broedplaats.
De indijking eu droogmaking van de
Wieringermeer.
In het liefdadig Nederland.
Op bevel der politie te Maastricht is
naar Calvariênberg overgebracht de 70-
jarige wed G. A., meld het „R. N."
Zij werd iu zeer hulpbehoevende toe
stand in haar woning, een kamertje in de
Raamstaat, aangetroffen door de buren.
De wind gierde door het vertrekje; de
vrouw was bijna geheel ongekleed; de
koude der laatste dagen had haar beenen
tot aan de knieën doen bevriezen.
Haar toestand is zorgwekkend.
Arm oudje
Verlaging van prijs.
Nu de graanprijzen in den laatsten tijd
zijn gestegen, hebben de bakkers te
Oldenzaal het brood met een cent per
kilogram verlaagd. De wonderen ziju
dus de wereld nog niet uit.
't Kan verkeeren, zei Brederode.
Te Smilde werd een bijna 53-jarige
weduwnaar, zooals het scheen, smoorlijk
verliefd op een ruim dertig jaar weeuwtje.
Hoe familie en anderen den man ook
dienden van goeden raad, het hielp niet,
de liefde kende zooals bet scheen geen
grenzen. Men kon immers samen een
goed leven hebben en het zou eene ge
zellige huishouding worden, want hij had
twee en zij (geen makke klant) had 5
kinderen. Lang verloofd was men dan
ook niet. Vrijdagmiddag bij erg vriezend
weer, stapten beiden naar het gemeente
huis. Heet gebakerd als men was,
voelde men niet eens dien scherp waalen
den Oostenwind. Over enkele minuten
was hij immers weer bruidegom en zij
voor de derde maal de bruid. Men dronk
er een flinke „sputter" op en 's avonds
thuis zong men er lustig op los„Voel
eens aan mijn linkerkant, hoe mijn hart
van liefde brandt." Maar niet altijd
is de liefde bestendig van duur, want
reeds Zondag deelde hij haar mede, dat
hij „bezwaren" kreeg. En Dinsdag ver
voegde hij zich weer bij den ambtenaar
van den burgerlijken stand, maar nu met
de boodschap: „Mijnheer ik geef'tover
heur, wil je ons maar weer „uut" doen",
't Publiek lacht. Bruidje misschien slecht
te spreken. Maar de bruidegom denkt
wellicht beter ten halve gekeerd, dan
ten heele gedwaald.
Wie geeft hier goeden raad
„Je plicht doen en daarvoor straf
krijgen—zoo meldt men aan de „Msb"
dat gebeurt niet eiken dag. Evenwel
het gebeurde d.d. voor het Utrechtsch
Kantongerecht. Daar werd n.l. een boete
geëischt tegen een beambte der Ned.
Centraal Spoorwegmaatschappij, wijl hij,
gevolg gevend aan het hem bij reglement
gedaan bevel om bij periodieke schending
op de lijnen zich daarop bevindende
voorwerpen op te nemen en het den chef
of opzichter ter hand te stelleD, een door
een trein vermoedelijk doodgereden patrijs
had opgenomen om dien af te geven ter
plaatse waar hem was voorgeschreven.
Een veldwachter ziet den spoorwegman
met het stuk wild en „kip ik heb je"
proces-verbaal wegens het vervoeren van
wild zonder de daartoe vereischte ver
gunning. Vraag: wat moet nu een
spoorwegbeambte, die op het schouwen
der lijnen is aangewezen, waar hij uit
den aard der zaak nogal eens doodgereden
of doodgeslagen gevogelte vindt, doen
Zijn reglement overtreden of de wet over
treden? Een van tweeën is toch nood
zakelijk.
Woningwet en politiek.
Te Amsterdam is eene vereeniging
opgericht, onder den naam „Propaganda-
fonds van belanghebbenden bj) uitvoering
en toepassing van Woningwet en Bouw
verordening te Amsterdam." Het doel
is bestrijding der kosten, verbonden aan
propaganda bij verkiezingen, in de eerste
plaats voor den Amsterdamschen ge
meenteraad en daarna ook voor Prov.
Staten N. Holland en voor de Tweede
Kamer. Men wil d.1 de caDdidaten
steuneD, die tegen de gebruikelijke uit
voering en toepassing van Woningwet
en Bouwverordening zijn, zulks in 't
belaDg van huiseigenaars en huizen
bouwers.
Ontduiking der Drankwet.
Te Eigelshoven (Limburg) bestaat een
„salon de coiffure," waar men voor 12
centen kan geschoren worden. Voor dat
huis is verlof enz. verleend; zoodra men
den haard kwijt is betaald men 12 centen..
Wat de borrels betreffen die men heeft
gedronken afgemaakt is de zaak. Die
meer gedronken heeft wordt ook extra
gewasschen en de haren gekamd. L.Z.
TEXELSCHE COURANT,
Abonnementsprijs per S maanden.
Voor ben Burg 30 Cta. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentiën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaateruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
In een drukbezochte vergadering heeft de heer
Dr. I. Kraus, oud-minister van Waterstaat een
voordracht gehouden over het «Wetsontwerp tot
indijking en droogmaking van de Wieringermeer.
Men weet dat tijdens het ministerie-De Meester,
waarvan de heer Kraus deel uitmaakte, de Re
geering een wetsontwerp indiende tot gedeelte
lijke uitvoering van het bekende Zuiderzeeplan
(van de Zuiderzeevereeniging en de Staatscom
missie van 1894), waarbij werd voorgesteld een
verbindiDgsdijk te leggen tusschen Noordholland
en Friesland en vier bepaald aangegeven gedeelten
van de Zuiderzee te dempen.
Ben dier vier stukken omvat bet Wieringer
meer. Het. is dat gedeelte, zonder den Noord-
HollandBrieschen afsluitdijk dat in het plan
De Meester behouden is gebleven.
Dit aldus beperkte Zuiderzeeplan is door de
tegenwoordige llegeeriDg onveranderd overge
nomen en zal overeenkomstig het voorstel van
den Voorzitter der Tweede Kamer Ba het reces
in de afdeelingen behandeld worden.
Het is 't gedeelte van de Zuiderzee bezuiden
het eiland WieriDgen, hetwelk van nature reeds
aan drie zijden zoo goed als geheel van de zee
is afgesloten, zoodat voor de indijking niet anders
noodig is dan afsluiting van het Amsteldiep en
het aanleggen van een dijk tusschen het Oostelijk
gedeelte van WieriDgen en de Noordhollandsche
kust bij Medemblik.
Door met de Wieringermeer te beginDen, zoo
werd gemeend, zou men met een beperkt kapitaal
een geheel op zich zelf staanden polder kunnen
scheppen, zonder nog iets omtrent verdere bedij
kingen, zooals die in het grootere plan werden
voorgesteld, te beslissen, terwijl de daarbij Ie
verkrijgen ervaring omtrent mocichjkbeden der
uitvoering, de boedanigheid der gronden en huDnc
aan betrouwbare raming ontsnappende verkoop
waarde voor de overige bedijkingen van onschat
baar nut zou zijn.
Op het oogenblik wordt dus slechts voorgesteld
te dempen een gedeelte van de Zuiderzee van
de grootte van de Haarlemmermeer, wat ongeveer
23 millioen gulden zal kosten, terwijl met het
elfmaal grootere plan van de Zuiderzeevereeniging
20U millioen gulden gemoeid waren.
Weliswaar vervalt de afsluitdijk en daarmede
het groote voordeel, dat een binnenmeer oplevert
voor de drooghouding en de afwatering van de
omringende lauden en voor beveiliging van de
scheepvaart, maar van het meer beperkte plan
erkent thans ieder dat er geen politieke quasties
aan vast zitten en dat het technisch volkomen
uitvoerbaar is, gezwegen nog van zijn belang uit
sociaal en economisch oogpunt.
Er mag dus met grond worden verwacht, da
in onze volksvertegenwoordiging eene groót.e
meerderheid, vertegenwoordigende alle politieke
partijen, zich voor het wetsontwerp zal verklareD.
Immers ook zij, die trots alle ondervonden lijde-
liiken tegenstand, voorstanders van het groote
plan zijn gebleven, kunnen daarin aanvankelijk
bevrediging vinden.
De uitvoering van het work zal 9 jaren vorderen
De kosten van uitvoering worden geschat op
plm. 22.6 miljoen gulden.
In alle begrootingscijfers is begrepen 15 pCt.
voor winst en onvoorzien, terwijl voor toezicht
en onderhoud noglOpCt.in rekoning is gebracht
zoodat bij de raming van 22,6 miljoen gulden,
die men in de memorie van toelichting van het
aanhangige wetsontwerp in uittreksel kan aan
treffen, voorzichtigheid waarlijk in ieder opzicht
is betracht. Bij hot genoemde bedrag is nog
400,000 gulden gevoegd om ook gedurendo de
beide eerstvolgende jaren na de voltooiing in do
kosten van bemaling te kunnon voorzien, zoodat
men ten slotte zal hebben te rekenen op een
eindbedrag van 23 millioen gulden van werkelijk
tc besteden gelden.
Stelt men zich voor, dat voor de volle te ver
werken bedragen door den Staat geleend zal
moeten worden en wel tegen ccne rento van
3,5 pCt., dan zal het werk, met bijrekening van
cnkelvoudigo rente, aan het eind van het9e jaar
bobben gekost 27,1 millioen en, als inon aan
neemt dat ook die rente niet uit do gowone
middelen betaald zal worden, en men dus rente
op rento rekent, 28 millioou gulden.
Wat krijgt nn de Staat daarvoor terug?
In de eerste plaats eene welkome uitbreiding
van zijn gebied.
Door onze voorouders zijn in de laatste 500
jaren 350,000 H.A. land op de zee heroverd. Ge
steld, vroeg spr, wij moesten ook slechts een
klein gedeelte daarvan weer afstaan aan diezelMe
zee, of aan welken vijand ook, zou er iemand
onder ons zijD, die dat niet een nationale ramp
van groote beteekenis zou achten? Welnu dan
kan het niet anders, of wii zullen een nieuwe
uitbreiding van ons tenitorium met juichtonen
begroeten.
De droogmaking van de Wieringermeer, be
schouwd als een eerste stap tot verwezenlijking
der plannen-Lely, zal ons nader brengen bij een
toekomst, waarin Nederland eene nieuwe pro
vincie zal zijn rijker geworden, bevattende even
veel voor cultuur geschikten vruchtbaren grond
als de provincies Groningen en Overijsel te zamen.
Spr. berekent, dat de ingedijkte Wieringermeer
een verkoopwaarde van 28,3 millioen gulden zal
hebben.
Zetten wij hiernaast het cijfer van uitgaven
van 28 millioen, dan zien wij dat zelfs dit bedrag
nog iets kleiner is dan te verwachten opbrengst,
zoodat de onderneming, zoo al geen groote
directe winsten, dan toch evenmin verlies in
uitzicht stelt.
De Slaat, die volgens het eenstemmig oordeel
der Staatscommissie het eecige en aangewezen
lichaam is om de onderneming tot stand te
brengen, mag dan ook niet langer aarzelen die
voorrïeelen binnen te halen. Eene onderneming
van rond 25 millioen gaat niet boven zijne-krach
ten en eene winst daarop in uitzicht van 6
millioen of rond 25 pCt. is niet te versmaden.
Bovendien het oogenblik om te handelen, is
alleszins gunstig. De klachten over werkloosheid
wijzen er op, dat in ons land veel onbenutte
arbeidskrachten schuilen.
De droogmaking vraagt schier uitsluitend eigen
arbeidskrachten en voortbrengselen van eigen
nijverheid. Zij zal dns dadelijk beweging en
welvaart kunnen brengen onder vele klassen der
bevolking, terwijl spoedig de aangewonnen landen
zelf een blijvend arbeidsveld aan duizenden zullen
bieden.
Als men zich aivraagt aldus eindigde spr.
wat toch wel de reden mag zijn geweest, dat een
zoo eenvoudige zaak, die al zoovele jaren lang
ernstig en nauwgezet door de kundigste mannen
op veelzijdig gebied is overwogen, nog steeds niet
is aangevat, dan geeft het spreekwoord «Be mienx
est l'ennemi du bien,« (het betere is de vijand
van het goede) het antwoord. In zake de Zui-
derzee-plamien hebben het goi de en het betere
elkander reeds meer dan zestig jaren bestreden.
Twee en zestig jaar is men nu ernstig doende
over een zaak van rond 25 millioen, waarvan
niemand het nut en het voordeel ontkent en die
onze krachten in geen enkel opzicht te boven
gaat. En telkenmale als er weer stemming ge
maakt wordt, om toch maar liever dadelijk een
grooteren sprong te wagen, om zich te begeven
in een onderneming, waarbij een kapitaal van
200 of ook slechts 100 millioen gulden zon zijn
betrokken, is men afgestuit op wankelmoedigheid,
zoodat tot niets werd besloten en ook wat alge
meen als goed werd erkend eenvoudig achterwege
bleef.
Moge dan nu het eventueel betere ophouden
het goede te bestrijden.
Mogen dus de voorstanders van dadelijke ter-
handneming van de plannen van verdere strekking
zich aansluiten bij hen, die voorzichtigheidshalve
eerst enkel het kleine plan wensehen uitgevoerd
te zien, want daarlangs ligt, naar spr. overtuiging,
de misschien iets langere, maar dan ook zekere
weg, om tot de verwezenlijking der groote plannen
te geraken. (N. v. d.D.)
In de zitting der Tweede Kamer van Woensdag
werd eene commissie van rapporteurs benoemd
over het wetsontwerp bovenbedoeld.