2240.
Donderdag 18 Maart 1909.
22ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
van en naar Texel.
Binnenland.
BOOT- EN SPOORDIENST
Van week tot week.
l>it blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 CU. Franco per post door ge
heel Nederland 45 CU. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der nitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 CU. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 CU. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Texel.
aansluiting gevende
BOOT:
v.Texel 6,15; 8,15; 11, 3, 6,
TREIN:
v. Helder 5,18'; 7,31 12,13; 4, 7,
Aankomst Trein Helder. Vertrek Boot.
TREIN:
a. Helder 8,27*; 11,20; 2,56; 6,31
BOOT:
V. Helder 7,15; 9,30; 12,15; 4,15; 7,30
Zondag komt 'n trein 9,32, uaart boot 10,20.
Men lette er wel op dat de met
een aangeteekende treinen des Zondags
niet rijden.
Voor de uren van de boot geldt de
gewone tijd, voor die der treinen Green-
wicbtijd, alzoo 20 minuten later.
Men raadplege verder de door ons
verstrekte Boot- en Spoordienst, gratis
aan ons bureau verkrijgbaar.
6—13 Maart.
Van de binnenlandsche gebeurtenissen
der afgeloopen week vermocht het debat
in de Tweede Kamer over de motie van
den heer Schaper wel het meest onze aan
dacht tot zich te trekken. Een debat soms
zoo scherp als in langen tijd niet heeft
plaats gevonden. Door den heer Schaper
de sociaal-democratische afgevaardigde van
Appingedam was zooals men weet een
motie ingediend waarvan het hoofddoel
was d6 Kamer zich te laten uitspreken
over de wenschelijkheid van de invoering
van een wettelijken arbeidsduur van 10 uur.
Werd deze motie door de Kamer aangenomen
dan zou daarin voor de Regeering een
aanwijzing opgesloten zijn dat een eventueel
wetsontwerp tot invoering van denlO-urigen
arbeidsdag met instemming door onze
volksvertegenwoordiging zou worden tege
moet gezien. We kunnen hier niet uit
voerig op het lange debat ingaan want
gedebatteerd is er over deze motie alsof er
het heil van het geheele vaderland van
afhing. Werd ze van verschillende zy den
gesteund, ook de bestrijding bleef niet
achterwege. Ofschoon algemeen haast de
noodzakelijkheid van een wettelijke regeling
erkend werd achtten velen echter de zaak
niet voldoende voorbereid en het tijdstip
nog niet gekomen om de Kamer door een
belofte te dier zake te binden. Ook vreesden
velen dat een uniforme werkdag voor alle
bedrijven niet ingevoerd kon worden. Of
nu deze bestrijding den heer Schaper niet
aangenaam was, dan wel of hij het niet
ondienstig oordeelde met het oog op de
dichtbije verkiezingen wat reclame voor
de sociaal-democratie te maken, we weten
het niet, maar wel dat hij op ouderwetsche
wijze tegen de heeren uitpakte zoodat de
iDterrumpties in de Kamer niet van de lucht
waren en er zelfs nu en dan een oorver-
doovend tumult ontstond, 't Mankeerde er
nog maar aan dat niet met inktpotten en
andere projectielen word geworpen. Hoe
hetzij de Appingedammer afgevaardigde die
over heel wat temperament en een scherpe
tong beschikt slingerde zijn banbliksems
naar links en rechts, maar bereikte daar
door nog minder zijn doel dan anders.
Want zijn motie word met groote meerder-
derheid verworpen. Daarentegen werd
aangenomen een motie van den katholieken
afgevaardigde Aalberse, die slechts hoel
weinig met die van don hoer Schaper
verschilde en pas het licht zag nadat de
heer Schaper zijn vlammend betoog in de
Kamer geslingerd had.
De motie Aalberse die aangenomen werd
spreekt de wenschelijkheid uit van een wette
lijke beperking van den arbeidsduur van vol
wassen arbeiders en wel tot die van 10 uur
per etmaal, behoudens dringende noodzake
lijke uitzonderingen en overgangbepalingen.
De beteekenis van deze Kameruitspraak
springt in het oog. Verwacht mag althans
worden dat straks of later de een of andere
regeering met een wetsontwerp tot wette
lijke regeling van den arbeidsduur bij de
volksvertegenwoordiging komt. De Kamer
meerderheid heeft de wenschelijkheid ervan
uitgesproken en de regeering is zedelijk
verplicht met die uitspraak rekening te
houden. Maar toch gelooven we dat er
nog wel heel wat daagjes ongereglemen
teerd gewerkt zal moeten worden voor een
dergelijk ontwerp in het Staatsblad komt.
En welk een ontwerp dan nog! Want als er
bij een wettelijke regeling al dadelijk tal van
uitzonderingen moeten worden vastgesteld
en dat zal naar de sprekers in de Kamer
meerendeels van meening waren wel moeten
dan gaat er alvast veel van haar kracht
verloren
Toch blijft niettegenstaande dat, het feit
op zich zelf dat de Kamer de wenschelijk
heid eener regeling uitsprak, eene die
waardeering veidient. Want waar de erva
ring geleerd heeft dat in heel wat fabrie
ken en werkplaatsen overmatig lang
gewerkt moet worden en de patroons zelf
niet ingrijpeD dan is bet plicht dat de
overheid ingrijpt, al gaat het desnoods ook
met wat moeielijkheden gepaard. In zoo
menig opzicht is de arbeider weinig meer
dan een lastdier en ontbreekt hem tijden
lust zich te leeren verheffen boven het
dag-aan-dag even drukke gezwoegleven.
Ook hij moet in de gelegenheid zijn te
genieten van het gezinsleven van den
rijkdom zijner kinderen. En als door de
aanneming der motie in deze richting een
stap is gedaan, dan verdient hij die het
initiatief nam een woord van hulde, onver
schillig tot welke party hij behoort.
De Fransche minister van financiën
Caillnux is met zijn belastingwetten voor
spoediger geweest dan zijn Duitschen collega
van Syndou tot nog toe was. Want onze
Duitsche naburen zitten nog steeds met
de belastingwetten dwars in de maag. Wel
is er tusschen de conservatieven en vrij
zinnigen van het bloc een vergelijk getroffen
doch die geldt maar voorloopig en de
liberalen krabbelen al weer terug, terwijl
Von Bulow intusschen al weder naar een
nieuwe oplossing van het conflict op zoek is.
De Fransche regeering daarentegen heeft
haar. nieuwe belastingwet tot heffing van
een inkomstenbelasting in plaats van de
andere er met vlag en wimpel doorgekregen
in de Kamer. Wel heeft het nog al wat
voeten in de aarde gehad voor en aleer
men zoover was doch het succes voor
minister Caillaux zon anders ook te groot
zijn geweest. Toch waron er onder de
voorstanders van het beginsel der wet een
vry groot aantal dat de wet niet wilde
verwerpen om het beginsel, maar overigens
de hoop uitsprak dat de Senaat er nog
maar het e6n en ander aan mocht ver
beteren.
Of dit zal gebeuren moet de tyd leeren,
dooh kans daarop bestaat er wel.
o—o—o—
In Italië hebben in de afgeloopen week
de verkiezingen voor do Kamer plaats
gehad. Zooals men weet werd de oude
Kamer ontbonden omdat de regeering meer
moeielijkheden vreesde van de zijde der
leden naar aanleiding van de verhouding
met Oostenrijk en van het optreden der
regeering bij de ramp die Zuid-Italië trof.
Niet zonder eenige spanning nu werd de
uitslag der verkiezingen afgewacht omdat
ze een votum waren van het Italiaansche
volk over de regeeringsdaden. Nu, het is
een votum van goedkeuring geworden,
want de samenstelling der kamer mag in
het belang der regeering worden geacht.
Wel heeft er een kleine opschuiving naar
links plaats gehad, doordat eenige clericalen
het veld voor de socialisten moesten ruimen,
doch de regeering houdt een voldoende
Kamermeerderheid achter zich.
Een opmerkelijk feit bij deze verkiezingen
was, dat de katholieken druk aan de ver
kiezingen deelnamen. Zoo als men wellicht
weet is er een Pauselijk rescript dat de
Italiaansche katholieken verbiedt zich met
de verkiezingen te bemoeien, doch dit
bevel werd thans opgeschort en in breede
scharen trokken de geestelijken en andere
geloovigen ter stembus. Dit gaf soms
aanleiding tot wanordelijkheden want de
katholieken werden niet altijd even hartelijk
begroet.
Behalve enkele relletjes liepen de ver
kiezingen overigens vrij kalm, kalmer dan
men het in Italië gewend is en stellig ook
verwacht had. Want overal waren de
troepen in de kazernes geconsigneerd. Ze
behoefden evenwel niet uit te rukken en
de geheele verkiezing liep af zonder dat
er een droppel bloed behoefde te vloeien.
De Balkanverwikkelingen blijven nog
maar steeds onverminderd onze aandacht
vragen. In den laatsten tijd was het
inzonderheid de gespannen toestand tusschen
Oostenrijk en Servië die ernstige reden
tot ongerustheid heeft gegeven. En nog is
het conflict tusschen beide rijken nog niet
opgelost. Zooals de lezer weet bleef Servië
nog steeds vasthouden aan zijn eischen
tot territoriale schadevergoeding van Oos
tenrijk voor [de annexatie van Bosnië en
Herzegowina. De Donauregeering weigerde
beslist op die eischen in te gaan en evenmin
op die van Rusland om de annexatie van
Bosnië en Herzegowina te onderwerpen
aan het oordeel eener internationale con
ferentie. Servië's houding werd steeds
dreigender waarschijnlijk mede onder de
verwachting dat Rusland als het tot een
ooilog kwam wel een handje zou willen
helpen. Die hoop is evenwel verdwenen
want Rusland heeft Servië den raad ge
geven mede in overleg met de mogendheden
van een verder verzet af te zien en de
dreigende houding te laten varen in het
belang van den vrede. Dat is al eenige
dagen geleden doch Servië gaf geen ant
woord op de Russische nota, doch verscherpte
daarentegen wel zijn houding tegenover
de Donaumonarchie. Dat begon Oostenrijk
ten slotte te vervelen en het meende dat
het nu eens tyd werd Servië de duimschroe
ven aan te zetten. Het richtte een schrijven
aan de Servische regeering waarin het
deze verzocht binnen 3 weken te berichten
of zij bereid was de dreigende houding te
staken, vriendschapsbetrekkingen met Oos
tenrijk aan te knoopen en zich te onder
werpen aan den raad door de mogendheden
gegeven om van haar eischen inzake schade
vergoeding afstand te doen. Wilde Servië
dit niet dan zou Oostenrijk zijn grenzen
voor Servië sluiten. Aangezien nu Servië
veel uitvoert inzonderheid naar Oostenrijk
zou een dergelijke maatregel den handel
en de landbouw een geweldigen slag toe
brengen. Dat heeft Servië ingezien en
thans is reeds het antwoord op de Russische
nota verzonden, waarvan de inhoud in 't
kort hierop neerkomt dat Servië verklaart
boven alles den vrede te willen en in 't
belang daarvan afstand doet van al zijn
eischen om geldelijke, territoriale econo
mische schadevergoeding. Het geeft al
zijn belangen in handen der mogendheden
en verwacht dat deze over de Bosnische
kwestie een rechtvaardige beslissing zullen
nemen.
Servië wil dus ophouden met de sabel te
rammelen en mogelijk dat de donkere
wolken in het Oosten nu weldra weer
afgedreven zijn, temeer daar Oostenrijk
om aan Rusland tegemoet te komen thans
ook wel reeds half en half bereid is de
mogendheden een woordje mee te laten
spreken in de kwestie. We willen het
beste maar hopen.
TEXEL, 17 MAART 1909.
Van voorbije en komende dagen.
Terwijl we in de bladen mochten
lezen dat te New-York de winter eens
klaps was verdwenen en had plaats
gemaakt voor het heerlijkste lenteweder,
dat heeren die des morgens nog met de
pels aan naar hunne kantoren togen, des
avonds in hemdsmouwen met den jas
over den arm terugkeerden, en de dames
in zomertoiletten uit wandelen gingen,
(gelukkige New-Yorkers) tijdens dat we
dit mochten lezen, werden we Zondag
hier onthaald op zoo'n groote massa
sneeuw als waarmede de winter ons
nog niet had begunstigd en welke het
geboomte een éénig mooi aanzicht gaf.
Voor de veehouders werd dat zeker
echter wel een zorgvolle en kostbare
geschiedenis, voor den veldarbeider een
nieuw oponthoud in de werkzaamhedeü,
voor de straatjeugd een welkome gele
genheid om zich te vermaken Zoo
verschillen toch maar veler belangen.
Mocht nu maar deze toegift van sneeuw
de slotperiode wezen van de heerschappij
van den wintervorst, gedurende zoo
ongeveer vijf lange maaDden; waDt
wanneer half Maart de communicatie te
land, voor vervoer van post, personen
en goederen nog per slede kan geschieden,
dan is het zeker welletjes.
Eene welkome gelegenheid was het
dan ook Zondagavond, na het gedwongen
binnenshuis blijven, om zich naar Hotel
Texel te begeven en te gaan hooren
naar de muziek welke de beroemde
Jacob Kelder, van Purmerend; de har
monica-virtuoos, aan zijn instrument wist
te ontlokken.
De opkomst van belangstellenden was
zeker bevredigend en de concertgever
kon tevreden zijn niet alleen over de
goede opkomst van het publiek, doch
ook over de onverdeelde aandacht welke
aan zijn spel werd geschonken.
Die aandacht bewees alreeds de inge
nomenheid van het publiek over hetgeen
ten gehoore werd gebracht, terwijl het
daverend applaus na afloop van ieder
nummer, daarvan nog te sterker getuigde.
't Mag dan ook gezegd dat de heer
Kelder zijn goeden naam als virtuoos
ook hier wist te handhaven. Harmonica
spel zooals ons dat hier in den regel
wordt voorgezet, biedt Diet zoo heel
veel aanlokkends, doch harmonicaspel
zooals de heer K. dat levert, dat is voor
velen eenig. Geen wonder dan ook dat
TEXELSCHE COURANT.
O
—o—o—o—
—o—o—o
