N°, 2244,
Donderdag 1 April 1909.
22ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week.
l»it blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 nar op den dag der nitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD& DE ROOIJ, ParkstraatBurs op Texel.
INVORDERING
'S RIJKS DIRBCTB DBHSTI1VGEN.
De Burgemeester dor Gemeente Texel
maakt bekend, dat de kohieren nos. 8
en 1 der P9rsoneele belasting over het
dienstjaar 1909 invorderbaar verklaard op
den 25 Mrt. 1909 aan den Ontvanger ter
invordering is ter hand gesteld en ieder
daarop voorkomende belastingschuldige
verplicht is zijnen aanslag, op den bij
de wet bepaalden voet te voldoen.
Texel, den 27 Maart 1909.
De Burgemeester voornoemd,
HIDDINGH.
20—27 .Maart.
In ons Lagerhuis is in de afgeloopen
week hut debat ten einde gebracht over de
interpellatie van den Winschoter afgevaar
digde Dr. D. Bos omtrent de houding der
regeering ten opzichte van de invoering
der z. g. vereenvoudigde spelling op de
scholen. Twee dagen heeft de Kamer zich
met deze interpellatie bezig gehouden en
hetgeen er over gezegd werd, zal ongetwij
feld vooral in onderwijskringen met aan
dacht en belangstelling zijn gevolgd. De
aanleiding tot de interpellatie moet gezocht
worden in het optreden van den minister
van binnenlandsche zaken tegen de school-
autoriteiten in het district Winschoten die
de invoering der z.g Kollewijnsche spelling
op de scholen aldaar hadden goedgekeurd.
Zooals we reeds vroeger in ons blad ver
meldden werd over deze kwestie te Win
schoten destijds heel wat stof opgejaagd.
De schoolhoofden, die allen de vereenvou
digde spelling voorstaan, brachten deze op
hun leerplans die door B. en W. en de
schoolopzieners worden goedgekeurd. Een
aantal ouders die van een partieele invoe
ring last en schade voor hun kinderen
vreesden, protesteerden bij den raad. B en W.
lieten een bespreking toe en verdedigden
de invoering dei nieuwe spelling, doch de
meerderheid der raad dacht er anders over
en nam een motie van afkeuring aan.
B. en W. stoorden zich niet aan die motie
omdat de raad over de leerplans niets heeft
te zeggen, waarop een aantal ouders aan
de Koningin verzochten de leerplans niet
goed te keuren. Dit nu geschiedde inder
daad en de reeds ingevoerde nieuwe spelling
moest weer uit de scholen verdwijnen.
De Winschoter afgevaardigde, zelf voor
stander der nieuwe spelling, keurde de
houding der regeering af en hield daarom
een interpellatie in de Kamer. Hij deed
in den breede uitkomen dat de regeering
zich buiten de spellingkwestie behoorde te
houden en hij vraagstukken van dergeljjken
wetenschappelijken aard die zich zelf ont
wikkelen niet in hun loop mocht stuiten,
waarbij hy zich ook beriep op de onzijdigheid
van vroegere regeeringen by de invoering
der tegenwoordige spelling. Minister Heems
kerk verdedigde zijn houding en bleef van
meoning dat de regeering wel degelijk
verplicht was zich met dergelijke vraag
stukken te bemoeien omdat anders de
belangen van het onderwijs zouden kunnen
worden geschaad.
Tal van heeren hebben in do Kamer het
hunne over do kwestie gezegd, zoowel
voor- als tegonstauders der niouwe spelling.
Ook Dr. Kuyper bracht het zijne er ovey
to tafel, voor het eerst weder na zijn
ministerschap het woord voerende.
Het resultaat van de breedvoerige be
sprekingen is intusschen geweest, dat
minister Heemskerk zich bereid verklaarde
een Staatscommissie in het leven te roepen
dio het spellingvraagstuk nader onder de
oogen zal zien.
—o—o—o—
In ons vorig overzicht maakten we mel
ding van de stichting der nieuwe politieke
partij, die der Marxisten, de Sociaal Demo
cratische Partij, kortweg S. D. P. Ook
deelden we met enkele woorden mede,
dat er door de „Internationale" pogingen
werden in het werk gesteld der S. D. A. P.
en S. D. P. bij elkaar te brengen en de
broeders weer met elkaar te verzoenen.
Dit is evenwel niet mogen gelukken. Het
bemiddelingsvoorstel door de „Internatio
nale" aan beide partijen aangeboden kon
de instemming der 8. D. P. niet verkrijgen
en op een in der haast bijeengeroepen
partijdag werd het verworpen en werden
de voorwaarden opgesteld waarop de
Marxisten terug wilden keeren in den schoot
van vader-Troelstra. Deze weinig tegemoet
komende houdiDg heeft de „Internationale"
alles behalve vriendelijk jegens de jonge
partij gestemd om maar niet te spreken
van den indruk die er dooi in den boezem
der S. D. A. P. 'werd gewekt. En dat niet
alleen. Ook een paar der Marxistische
kopstukken w.o. Mr. Mendels konden zich
niet met bet besluit der S. D. P. vereenigen
en naar verluid moeten ze van plan zijn
de nieuwe organisatie den rug toe te
keeren. Daarbij heeft de afdeeling Utrecht
haar protest tegen het overhaastig genomen
en naar haar inzicht onverstandig besluit
uitgesproken en het betreurd dat een zoo
gewichtig pogen om weer samen te voegen
wat een behoorde te zijn door den onwil
van de meerderheid in de S. D. P.-vergade
ring werd verijdeld.
Zooals men ziet is het ook in de nieuwe
onvervalschte sociaal-democratische partij
al niet „couleur de rose".
o—o o
Zooals we in ons vorig overzicht mede
deelden werd er ter gelegenheid van de
indiening der Engelsche marine-begrooting
in het Engelsch Lagerhuis nogal door de
ministers Kenna en Asquith afgegeven op
Duitschland, wiens verontrustende ijver op
maritiem gebied het voor Albion noodig
maakte ook op vlootuitbreiding verdacht
te wezen. De plannen van den Engelschen
minister gingen dan ook in die richting
wat uit de verhoogde credieten maar al te
duidelijk kon blijken.
Zooals te begrypen was heeft een en ander
de aandacht van Duitschland getrokken en
wel inzonderheid de bewering van minister
Asquilh dat Engeland wel meer schepen
moest bouwen omdat bij een onderzoek
gebleken was dat Duitschland niet bereid
was in eenig overleg te treden omtrent
beperking der vlootuitgaven.
Naar aanleiding nu van een daarover
gehouden interpellatie in de vergadering
der begrootingscommissie uit den Duitschen
Rijksdag heeft minister Van Schoen het
woord gevoerd en een verklaring afgelegd
waarin o.a door hem werd gezegd dat van
Engeland nooit officieel een voorstel ge
komen was ten aanzien van de vlootpro
gramma s, ofschoon er wel eens door de
diplomaten het een en ander over gezegd
werd. Met nadruk deed de minister uit
komen dat Duitschland's wettelijk vastge
stelde vlootprogram uitsluitend berekend
is op eigen behoefte aan bescherming en
geenszins een bedroiging voor welke natie
ook.
Natuurlijk zorgde de minister ook voor
een klinkend slot waarin gewaagd werd
van de blijde hoop dat de verhouding
tusschen Engeland en Duitschland, trots
de vlootuitbreidingen steeds zoo vriend
schappelijk als thans zoude blijven.
Aan beperking der vlootuitbreiding schijnt
men intusschen noch in Duitschland, noch
in Engeland te denken. Helaas!
—o o—o
De staking te Parijs van de post- en
telegrafiebeambten behoort reeds tot het
velleden. Spoediger dan men verwacht
had. Zondag werden de leiders der stakers
door de regeering in gehoor ontvangen en
werd door dezen de eisch herhaald dat de
onder-minister Simyan zou verdwijnen, een
eisch waarin de regeering niet wilde treden.
Clemenceau gaf de stakers de toezegging
dat indien ze Dinsdagsmorgens den arbeid
zouden hervat hebben niemand der stakers
ontslagen zou worden en alleen discipli
naire straffen zouden worden opgelegd.
Die Dinsdagmorgen evenwel den arbeid
niet hervatte zou onverbiddelijk ontslagen
worden. De stakers wilden hiervan eerst
niets weten, doch toen ze inzagen dat het
der regeering ernst was kozen ze eieren
voor hun geld en met groote meerderheid
van stemmen werd de staking opgeheven.
Parijs herademde Dinsdag weder, want
het had den toestand donker ingezien en
reeds ontzettend veel last en schade van
de staking ondervonden. En in de hoofdstad
niet alleen, ook in verschillende andere
steden der republiek had de staking ver
warring gesticht en schade veroorzaakt.
Waar intusschen gebleken is dat de
actie der beambten enkel tegen hun chef
Simyan gericht was en deze inderdaad wel
wat wreed met zijn ondergeschikten schijnt
omgesprongen te hebben, verwacht men
dat zijn dagen spoedig geteld zijn.
o—o—o—
Voor de zooveelste maal in den laatsten
tijd kunnen we melden dat de dreigende
wolken, die weer aan denOost-Europeeschen
hemel hingen in de vorige week, weder
aan het afdrijven zijn. De vrees voor
oorlog schijnt voorloopig weer verdwenen
te zijn ofschoon de beide partijen, Oostenrijk
en Servië, nog niet tot een vergelijk zijn
gekomen. De aandrang der mogendheden
schijnt intusschen op Servië wel eenigen
goeden indruk te hebben gemaakt zoodat
het niet zoo dreigend meer optreed als
wel eens vroeger het geval was. Door de
mogendheden wordt nu hard gewerkt
zoodanige voorwaarden op te maken die
beide partijen zullen kunnen bevredigen
en zoo houdt men zich op het oogenblik
bezig met een voorstel van Engelsche
kant dat wel eenig kans van slagen belooft
te hebben.
Te midden van de Balkan-wederwaardig
heden komt nu vrij plotseling een eenigs-
zins verrassend bericht. De Servische
Kroonprins George, die al zooveel van zich
spreken deed en een der eerste opstokers
tegen Oostenrijk was, heeft aan den minis
terraad medegedeeld dat hij afstand doet
van zijn rechten van troonopvolger ten
behoeve van zijn jongeren broeder Alexan
der. Omtrent de reden daarover loopen de
berichten uiteen. Van de eene zijde wordt
gezegd dat het in de crisis herhaaldelijk
op den voorgrond treden van dezen Konings
zoon meer dau eens ernstig gevaar deed
ontstaan, wat wel niet ontkend zal kunnen
worden, en dat daarom de regeering hem
gedwongen moethebben van zijn aanspraken
op den kroon afstand te doen, omdat hij
een groote hinderpaal was op den weg
naar een vreedzame oplossing der Balkan
kwestie. Van andere zijde daarentegen
wordt beweerd dat de kroonprins, die een
ware tiran voor zijne omgeving is, dezer
dagen een zijner bedienden doodgeslagen
zou hebben en hij daarom tot zijn verzoek
gedwongen geworden is. Heel onwaar
schijnlijk blijkt dit laatste niet, want in de
afgeloopen week is inderdaad een der be
dienden van den prins overleden, officieel
aan de gevolgen van „nierziekte" en een
val, maar officieus aan de gevolgen van
een weerzinwekkende mishandeling die hij
van prins George onderging. Verschillende
Servische bladen hebben zelfs uitvoerig
vermeld op welke wijze de prins zijn
slachtoffer mishandelde, waardoor in Bel
grado de gemoederen zeer verbitterd moeten
zijn tegen dit lieve koningskind.
Hoe het zij, prins George zal waarschijnlijk
zijn rechten op den troon over zien dragen
op zijn broeder en dat is op zichzelf al een
geruststelling zooals het ook nu reeds eenige
verademing brengt dat dit koninklijke
heerschap niet meer zoo de stokebrand zal
kunnen spelen in de Balkankwestie als hij
tot nog toe deed.
TEXEL, 81 MAART 1909.
Stoombootdienst „De Dageraad."
Wij willen er de aandacht op vestigen
dat Texels Eigen Stoombootonderneming
thans den dienst heeft vastgesteld voor
1 April tot 30 April en die aanvangende
1 Mei.
Van 1 tot 30 April 1909.
Van Texel,
Dagelijks 6,15; 8,15; 11; 3; 6 uur.
Van Nieuwediep.
Dagelijks 7,15; 9,30*; 12,15; 4,15; 7,30
'des Zondags 10,20
Dienst aanvangende 1 Mei 1909.
Van Texel.
Dagelijks 4,45*; 6,40; 11; 3; 6 uur.
*Des Maandags
en na feestdagen 4,15.
Van Nieuwediep.
Dagelijks 5,45; 9,20*; 12,15; 4,15; 7,30
*Zondags 10,20.
Gerekend wordt Amsterdamsche tijd.
Wij meenen het voorzichtig om zich
een dienstbiljet aan te schaffen, waartoe
zeker wel gelegenheid zal worden gegeven.
De blijde gebeurtenis.
De bladen bevatten in deze dagen
kolommen vol van feestelijkheden welke
in verschillende plaatsen zullen worden
gehouden, wanneer de blijde gebeurtenis
een feit zal zijn geworden. Muziek- en
zang uitvoeringen staan daarbij op den
voorgrond, doch in het overgroote deel
van gemeenten wordt bedoeld den kin
deren een vreugdedag te bereiden.
Hoe zal Texel dit feit gedenken?
Wij hoorden daarvan nog niet gewagen, j
Maandag had in hotel Texel een
vergadering plaats van de Vrijzinnige
Kiesvereeniging „Texel". Zooals we zulks
bij de meeste vergaderingen van ver-
eenigingen gewoon zijn was de opkomst
der leden niet groot. Na opening der
vergadering werden de notulen der beide
vorige vergaderingen gelezen en goed
gekeurd. De ingekomen stukken werden
voor kennisgeving aangenomen. Aan
gezien het bestuur onvoltallig was( de
heeren Wagemaker en Kikkert in eene
vorige vergadering benoemd hadden hun
benoeming niet aangenomen) werd op
nieuw overgegaan tot verkiezing van
2 bestuursleden. Ditmaal bleek men ge
lukkiger in de keuze, de heeren van 't Hof
TEXELSCHE COURANT,
