N° 2247,
Zondag 11 April 1909.
22ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
van en naar Texel.
Binnenland*
BOOT- EN SPOORDIENST
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden-
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 unr op den dag der nitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Texel.
aansluiting gevende
BOOT:
v.Texel 6,15; 8,15; 11,-; 3, 6,—
TREIN:
v. Helder 5,18*; 7,31 12,13; 4,-; 7,-
TREIN:
a. Helder 8,27*; 11,20; 2,56; 6,31
BOOT:
V. Helder 7,15; 9,30; 12,15; 4,15; 7,30
Zondag komt 'n trein 9,32, uaart boot 10,20.
Men lette er wel op dat de met
een aangeteekende treinen des Zondags
niet rijden.
Voor de uren van de boot geldt de
gewone tijd, voor die der treinen Green-
wichtijd, alzoo 20 minuten later.
Men raadplege verder de door ons
verstrekte Boot- en Spoordienst, gratis
aan ons bureau verkrijgbaar.
TEXEL, 10 APRIL 1909.
Paschen in aantocht.
De feestdagen zijn in zicht en menigeen
heeft er zich zeker op gespitst hoe hij
of zij die dagen het meest genoegelijk
zullen doorbrengen. Twee rustdagen
aaneen geeft gereedelijk aanleiding om
eenig plannetje te maken.
Paschen is dit jaar wat vroeg of de
natuur is wat achterlijkwel is de
lentezon doorgekomen en mogen we
verwachten dat daarop de zomer zal
volgen, doch voor 't oogenblik is het
natuurschoon nog maar zeer sober.
Boomen en planten geven wel alreeds
teekenen van leven, doch een groene
Paschen, zooals we ons dat wenschen,
daarvan is niet veel te verwachten.
Ook de berichten van elders zijn in
deze niet zoo gunstig. De bloembollen-
velden schijnen ook wat achterlijk, en
tooien die velden zich al met het trissche
groen, gelijk we ook hier kunnen waar
nemen, van bloemenschat zal niet zooveel
sprake zijn.
Toch is Paschen, meer nog dan de
Lentemaand het beeld van vernieuwd
leven, en die genieten wil van dat
nieuwe leven, die opmerkzaam om zich
ziet wanneer hij een wandeling maakt
door velden en langs wegen, hij zal
moeten getuigen dat het nieuwe leven
zich overal vertoont, al zij het dan ook
schoorvoetend.
Paschen herinnert ons aan het ver
nieuwde leven ook in geestelijken zin
en velen maken gebruik van de op die
dagen geboden gelegenheid om een lofzang
aan te heffen ter eere van de blijde
gebeurtenis waarvan onze Kerkgeschie
denis gewaagt.
Doch niet minder gaan zeker veler
gedachten thans naar het Koninklijk
Paleis, waar in deze blijde dagen een
nieuw leven wordt verwacht. De voor
teekenen daarvan zijn zeker bemoedigend
waar wordt verzekerd dat de toestand
van 11.M zeer gunstig is en H.M. zich
bijzonder opgewekt gevoelt.
De Paaschfeestviering zal bij velen
verschillend zijn, de smaken verschillen,
doch gewaagd is de onderstelling zeker
niet dat het Paaschteest thans aanstaande,
een feest van bijzondere bet eekenis zal
kunnen wezen, 't Zou zeker zijn naar
veler wensch.
We komen in de politiek.
De dit jaar te houden verkiezing van
leden voor de Tweede Kamer der Staten
Generaal, noemt alreeds veler gedachten
in beslag, naar we uit verschillende
courantenberichten kunnen opmaken.
Vergaderingen en lezingen zijn aan de
orde en ook namen van candidaten
worden reeds genoemd.
Ook in het district Helder, waartoe
onze gemeente behoort, begint leven te
komen en wordt beraadslaagd aan wien
de candidatuur zal worden opgedragen,
door de verschillende partijen.
Van de zijde der S. D. A. P, schijnt
met zekerheid de heer C Thomassen,
onderwijzer te Amsterdam, candidaat te
zullen worden gesteld voor dit district
en vrij zeker is het de bedoeling dat
genoemde heer zich aan de kiezers zal
presonteeren op de lezingen welke voor
dezej week worden aangekondigd op
verschillende dorpen op ons eiland.
Wij verwijzen daarom naar de in dit
nummer voorkomende advertentie, ter
wille van hen die met de beginselen
van den heer Thomassen kennis willen
maken.
Oosterend, 9 April.
Vooral in den polder het Noorden
worden vele kievitseieren gevonden. Er
is evenwel weinig vraag naar, zoodat
de prijzen reeds sterk gedaald zijn.
In den omtrek zijn vele schapen
met drio en twee lammeren. Bij den
veehouder Bas wierp een schaap zelfs
vijf lammeren, waarvan vier in leven.
Op Buitenlust waar een schaap 5
lammeren wierp, zijn deze allen in leven.
Ben Hoorn, 8 April.
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer
J. Drijver, thans onderwijzer te Rotter
dam is benoemd tot onderwijzer bij het
M. U. L. O. te 's Gravenhage.
Overgenomen op verzoek.
Iets over verzouting van H duinwater
en over de schelpenvisscherij.
Door den heer M. Oosthoek, geneesheer
te Scheveningen, werd een adres bij den
Gemeenteraad te 's Gravenhage ingezonden,
hetwelk wjj op verzoek overnemen.
Het luidt als volgt:
„Geeft te kennen enz.
„Dat Dr. A. H. Pareau bij Waltman te
Delft een boekje heeft uitgegeven over de
verzouting van 't duinwater met allerlei
theoriën, die aan 't obscure grenzen en
zonder te zeggen wat de oorzaak vau 't
zout worden van 't duinwater is en in
toenemende mate zal worden en waarvoor
ook de heer J. M. K. Pennink, directeur
van de Amsterdamsche waterleiding vreest.
Zoutwater en zoetwater dat zich niet
zou vermengen zonder rechtstreeks van
elkander gescheiden te zjjn door een on
doordringbaar tusschenschot is niet denk
baar. Dus zoo een ondoordringbaar tusschen
schot is er nog. Zij bestaat uit een natuurlijk
strand en duin. Dat natuurlijk strand en
duin is gevormd uit stuifzand waarvan
elke korrel is omgeven door een korstje
kalk, afkomstig van de door de eeuwig
durende golfslag fijn gesleten schelpen.
Zie J. W. Retgers zamenstelling van 't
duinzand van Nederland bfj Joh. Müller te
Amsterdam 1891. Noot bladzijde 25. Met
iederen liter water dat de waterleiding uit
de duiDen haalt gaat een zekere hoeveel
heid stof verloren, afkomstig van die
korstjes die om de zandkorrels zitten en
dat maakte volgens de onderzoekingen van
Dr. Josselin de Jong in 1905, ruim twee
millioen kilo's uit voor de Haagsche
waterleiding. Die twee millioen kilo's
kalk enz. jaarlijks onttrokken aan 't
tusschenschot tusschen zout en zoet water
door de Haagsche waterleiding, moet leiden
tot vernietiging van dit tusschenschot
tusschen de zee en de waterleidiug, wat dan
onherstelbaar zou blijken. Werden er geen
schelpen govischt dan zou de zee zooveel
kalk geven dat het tusschenschot tusschen
zout en zoet water bleef bestaan en nieuw
duin zou opwaaien van stuifzand met
kalkkorstjes. Stuifzand zonder kalkkorstjes
is zeer goed voor een zandhoop, waai geen
water voor blijft staan, dat vloeit weg.
De vernietiging van de kustvisscherij,
veroorzaakt door de schelp visscherij
(Duymar v. Twist) is te wijten aan water
staatsingenieurs, die in strijd met de
wetenschap een staatsrapport over de
schelpvisscherij hebben laten uitbrengen.
Minister v. d. Sleijden heeft door zijn neef
Dr. Hoek en Gerrit van Diesen (eerste Dr.
honoris causa van Delft) dat gruwelijk
stuk bestaan. In dat rapport staat de onzin
wat menschenhanden kunnen weghalen
geen schade doet. Vroeger schepte de
voerman D. v. Duijn de schelpen dioog
van het strand, dat was de eenige te
Scheveningen. Later kwamen er negentig
schelpenvisschers die de schelpen uit 't
water haalden met 't aas van de visschen
er in.
Waren de schelpen blijven liggen (nü
worden ze allen weggehaald), zouden zij
bij vloed door de visschen zijn leeggegeten.
Iedere schelpvisscher rekende per week
100 kar of kubieke meter gemiddeld af.
Nu halen zij 30 kar weg per week en het
aantal schelpvisschers is ook verminderd,
omdat door 't weghalen van de schelpen
met 't aas ook het voortteelen van die
weekdieren is verminderd en ze geheel
worden uitgeroeid. Alleen door dat ellendige
advies van Dr. Hoek zijn te Scheveningen
alleen drie duizend koopkrachtige gezinnen
in arme werkeloozen veranderd; de reederij
is naar verhouding uitgeput. Dat over
alle visscherij plaatsen aan de Noordzee en
aan de Zuiderzee door Hoek's moordkuil
adviezen de werkeloozen ook in alle groote
gemeenten jaarlijks toegenomen zijn, dat
't Rijk jaarlijks tientallen vau millioenen kost
Reden waarom ik UEdAchtbaren verzoek de
schelpvisscherij te doen ophouden en niet te
sloren aan de ingenieurs die allerlei praatjes
verkoopen b. v. dat de stoomtrawlers de
boel dood visschen.
Er zouden nooit stoomtrawlers geweest
zijn als ze de kustvisscherij niet hadden
vernietigd; dan zou de tong geen f 1.—
zijn gaan kosten, wat de coupon-knippers
lekker heeft gemaakt. Dat ze f 70.000.—
voor één stoomtrawler zijn gaan uitleggen
en toen in diep water de paarplaatsen der
visschen zijn gaan verstoren waardoor de
kustvisschers niet gevischt kon worden.
Nu zijn de stoomtrawlers bij dozijnen ver
kocht bij faillisement voor een tiende
van den kostenden prijs. Verder beweren
de ingenieurs dat de zee de schelpen
terugneemt. Die onzin spreekt Prof. Martin
in zijn Dies Ovatie tegen. Die zegt op
bl. 22 dat een oever, wal of strand uit
schelpen voortkomt. (De ingenieurs zijn
hier onbevoegden). Hoe weinig waterstaats
ingenieurs denken, kan men zien uit de
bewering van den Inspecteur-Directeur van
Waterstaat Welcker, die in Februari 1903
in een vergadering van hetKon.Aardrijks-
kundig Genootschap zeide, dat als de zee
te Scheveningen door de duinen heendrong
6r een hoogte tusschen Den Haag en
Scheveningen was van zes meters waarvoor
de zee bleef staan. De platte Scheveningsche
weg was hem nog nooit opgevallen, ook
't bestaan van 't Kanaal evenmin, zie de
couranten van dien tijd (bij mij in te zien).
M. OOSTHOEK.
Over de te wachten gebeurtenis.
Nu alles zoo vol is over de heuglijke
gebeurtenis, die onze Koningin tegemoet
ziet, mogen w(j ook wel eens beluisteren,
hoe men buiten onze grenzen over deze
blijde verwachting spreekt.
„Deze Vorstin" schrijft de Zuid-Afri-
kaansche „Volksstem" in de ginds gebrui
kelijke spelling onzer taal, „deze Vorstin
bekleedt 'n unieke plaats in de waardeering
barer tijdgenoten. Terwijl de onverbiddelijke
kritiek met 'u sterk vergrootglas elke daad
van andere staats-hoofden ontleedt en de
scherpe teken-pen der politieke karikatu
risten geen enkel gekroond individu pleegt
te sparen, verkeert Koningin Wilhelmina
in 'n sirkel van devote oplettendheid die
niemand er aan denkt te verstoren door
ruwe en grove spot.
„In dagen, toen machtige heersers in
weerwil van de overwegende stemming
onder hun volkeren de onzijdigheid
schonden, in een ongelijken en wanhopige
worstelstrijd, ten bate van de sterkste
oorlogvoerende partij, in de dagen toen 't
scheen alsof enkel karakterlozen in staats-
paleizen woonden, is er een vorstelike
figuur geweest, die 'n uitzondering maakte
op de onmannelike gedragslijn van Europa's
monarchenen die figuur was die ener
vrouw, welke regeerde over 'n klein land,
dat geen kanonnen nog veldtochtsplannen
had te bieden aan de overweldigend sterkste
mogendheid der aarde."
Uit het Duitsche rijk.
Wij behoeven het niet te verbloemen
dat voor onzen grooten Duitschen buurman
de geboorte van een troonopvolger van
een bijzondere beteekenis is. Bij ontstentenis
toch van zulk een Koningspruit zouden
ons onaangename verwikkelingen over de
troonopvolging zeer waarschijnlijk niet
bespaard blijven, en het is zeer te vreezen
dat de gevolgen daarvan ons nauwer aan
Duitschland zouden binden dan onseigenlijk
wel lief is. Want al stellen wij Duitschland's
vriendschap op hoogen prijs, onze onaf
hankelijkheid en waardigheid gaan ons
boven alles.
Ook in Engeland ziet men de groote
gebeurtenis met belangstelling tegemoet.
De „Daily Mail" geeft, met Engelsche
practische nuchterheid, uiting aan de
stemming der Engelschen, die zeer goed
beseffen, dat de geboorte van een Neder-
landschen troonopvolger van groote be
teekenis is voor de verhouding der Euro-
peesche mogendheden, met name de groote
tegenstanders en mededingers Engeland en
Duitschland, voor welke de ligging en de
volkomen onafhankelijkheid van ons land
van zoo groot gewicht is, „Nooit, zegt
het blad, hebben de vrienden van den vrede
in Europa zoo vurig naar een kind verlangd".
Het is wel goed, dat wij, gemoedelijke
Hollanders, eens worden attent gemaakt op
de groote beteekenis van de gebeurtenis,
die ons Vorstenhuis verwachtdie gebeur
tenis is meer dan een liefelijke idylle, meer
dan een nationale verheugeniszij is
ook van groot internationaal belang.
Posterijen.
Naar aanleiding van ingekomen klach
ten betreffende het met port belasten
van zoogenaamde prentkaarten, wordt
onder de aandacht gebracht, dat deze
kaarten alleen dan op den voet en tegen
het tarief der gedrukte stukken kunnen
worden verzonden, als zij, behalve het
adres en de aanduidingen uitsluitend op
de bestelling betrekking hebbende, geen
andere na den druk aangebrachte aan
duidingen en bijvoegingen bevatten, dan
de vermelding van den naam, het beroep
en de woonplaats van den afzender en
van den dag der afzending.
Prentkaarten, waarop andere schrifte
lijke mededeelingen of aanduidingen
voorkomen, behooren te worden gefran
keerd volgens het taiiet der briefkaarten.
Zij moeten dan echter ook overigens
voldoen aan de voor briefkaarten gestelde
voorwaarden.
Een vreemd bericht.
De correspondent te Winterswijk van
de „Graafschapper" zendt het volgende
aan zijn blad
„Evenals ten vorigen jare heeft de
Oranjevereeniging besloten ter gelegen
heid van de heuglijke gebeurtenis in het
gebouw „Irène" een feest te organiseeren"
„Even als ten vorigen jare"??
Geen slecht baantje.
De burgemeester van Numansdorp
rekende de raadsleden in de openbare
vergadering voor, dat de gemeenteveld
wachter daar door de vele bijbaantjes
een inkomen heeft van f 1200. Menig
advokaat zou willen dat hij er op rekenen
kon.
TEXELSCHE COURANT.
O
flankomst Trein Helder. Vertrek Boot.