N° 2274,
Donderdag 15 Juli 1909.
22ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland,
Van week tof week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cis. Franco per post door go-
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 nar op den dag der uitgave
Prijs der Advertentiën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBtjbg op Texel.
3—10 Juli.
Ook in de afgeloopen week kwam het
onderwerp „ridderorden en verkiezingsgeld"
nog in ruime mate onze aandacht vragen.
Veel nieuws valt er evenwel niet van te
vermelden dan alleen dat af en toe nog
briefjes werden gepubliceerd door Dr. Kuy-
per aan mej. Westmeijer geschreven. De
aangevallene bewaart na zijn eerste ver
dediging nog steeds het stilzwijgen. Althans
van een weerlegging der verschillende
beschuldigingen zijnerzijds was nog geen
sprake. Wel schreef hij in de „Standaard"
een klein ingezonden stukje waarin hij
mededeelt nog niet te kunnen antwoorden
vóór hij de zekerheid heeft dat de laatste
briefjes van hem gepubliceerd zijn. In-
tusschen heeft hij zijn koffers gepakt en
is afgereisd naar het buitenland. Hoe lang
hij de nieuwsgierigen nog zal laten uitzien
naar een weerlegging der inderdaad ernstige
beschuldigingen is dus moeilijk te zeggen,
maar dat over de kwestie zijnerzijds nog
wat gezegd zal worden mag in elk geval
verwacht worden.
Zooals te begrijpen is worden er uit de
kwestie tal van conclusies getrokken.
Zoo lazen we in de afgeloopen week o. a.
ook dat de „lintjeskwestie" de oorzaak zou
zijn geworden dat een terugkeer van Dr.
Kuyper achter de ministerstafei— wat aan
vankelijk het voornemen zou geweest zijn
voorgoed afgesneden was. We kunnen
natuurlijk over de meer of mindere juist
heid van deze bewering niet oordeelen
maar achten het niet ondienstig er op te
wijzen dat van een reconstructie van het
kabinet blijkbaar geen sprake is. Zelfs
het lijforgaan van Dr. Kuyper heeft in de
afgeloopen week zich in dien geest uit
gesproken. Wel duikten dezer dagen weer
geruchten op over het aftreden van eenige
ministers n.l. van Minister Nelissen wegens
gezondheidsredenen en van minister Iden-
burg, die bestemd zou zyn om den open
gevallen zetel van gouverneur-generaal
van Indië te bezetten. Ook werd gemeld
dat minister-president Heemskerk heen zou
gaan om het ambt van Commissaris dei-
Koningin te ontvangen en dat minister
Sabron wegens gezondheidsredenen ontslag
zou nemen. Van deze geruchten heeft
alleen die omtrent minister van oorlog
bevestiging gekregen. Zooals men weet
is de heer Sabron vry ernstig ziek geweest
en schynt zyn gezondheidstoestand het niet
toe te laten dat hij verder aan het hoofd
van het departement van oorlog blyft.
Door hem is dan ook reeds ontslag aan
gevraagd. De andere geruchten zijn door
het offleieuse I-Iaagsche correspondentie
bureau vrij pertinenttegengsproken, behalve
over het aftreden van minister Idenburg
waarover gezwegen werd. Een optreden
als onderkoning van Indië lykt gezien den
„dienststaat" van dezen bewindsman dan
ook verre van onwaarschijnlijk.
—o—o—o—
De afgeloopen week brachten ons land
de gemeenteraadsverkiezingen, die nog even
weer den stembusstrijd deden opvlammen,
maar meest van plaatselijk belang zijn,
waarom wo ze verder stilzwijgend voorbij
gaan.
Nu we toch het onderwerp „verkiezingen"
aanhalen, willen we nog even in herinne
ring brengen dat do heer de Meester die
voor ons district gekozen werd en van
een vrij ernstige ziekte herstellende is
voor Schoterland heeft bedankt, waardoor
ons een nieuwe stembusstrijd bespaard is
gebleven. Behalve in Schoterland zal ook
in Harlingen een nieuwe verkiezing moeten
plaats hebben omdat Dr. de Visser voor
Leiden opteerde. Voorts vermelden we nog
dat in Amsterdam IV waar de heer IJzer
man zijn zetel ter beschikking van een
anderen man van links stelde, gecandideerd
zijn prof. van Hamel die tot de Unie
liberalen behoort en de Marxistische ean-
didaat Wijnkoop.
Aanvankelijk had men verwacht dat
de liberale candidaat bij enkele candidaat-
stelling zou worden gekozen omdat de
kerkelijke partijen alsmede de S. D. A. P.ers
medegedeeld hadden geen candidaat te
zullen stellen. De Marxisten hebben evenwel
een spaak in het wiel gestoken, zoodat
een stemming noodig zal zijn om prof.
Van Hamel den Kamerzetel te bezorgen.
Het staat toch vrijwel vast dat de professor
zal worden gekozen in dit vaste liberale
district.
—o—o-o—
In Utrecht werd in de afgeloopen week
de algemeene vergadering gehouden van
den bond voorStaatspensioneering, waarvan
we enkele bijzonderheden meenen te moeten
vermelden.
Deze vergadering was druk bezocht en
stond in het teeken van den vooruitgang.
Geen wonder want het afgeloopen jaar was
voor den bond eene van groote groei en
krachtsontwikkeling, wat wel het best kan
blijken uit eenige cijfers die we aan het
jaarverslag ontleenen. Blijkens dat verslag
bestond de bond op 1 Januari 1909 uit
237 afdeelingen met 23.744 leden en 430
algemeene leden. In 1908 werden 37 al-
deelingen opgericht en 8 opgeheven.
Aangesloten waren 66 bonden en landelijke
vereenigingen met plus minus 25000 leden.
Na 1 Januari 1909 werden nog opgericht
111 afdeelingen met 5222 leden en traden
nog 3 vereenigingen met 400 leden toe,
zoodat de totaalsterkte van den Bond is
348 afdeelingen met 28966 leden en 430
algemeene leden, dus een totaal van 29396
en 70 Bonden en vereenigingen met 25500
is totaal 54896. Alleen in April werden
dit jaar 46 afdeelingen opgericht,
Van hetgeen ter vergadering behandeld
werd kunnen we natuurlijk geen uitvoerig
verslag geven, maar toch willen we niet
onvermeld laten dat een motie aangenomen
werd waarin op de regeering een beroep
wordt gedaan om een wetsontwerp tot
stand te brengen,'waardoor voor de aller-
behoeftigsten een staatspensioen wordt
mogelyk gemaakt. Een motie die stellig
niet alleen naar het hart van de bondsleden
zal zijn maar ook gaarne onderschreven zal
worden door allen die buiten den bond
staande toch dringend voorziening tegen
het „oud en arm" noodig achten.
—o—o—o
Van het buitenland bleef Duitschland
nog steeds onze aandacht vragen. Met
vrij groote haast heeft het nieuwe bloc
van clericalen en conservatieven de flnan-
cieele hervormingsplannen doorgedreven.
De Rijksdag is thans er mee klaar en
alleen een derd6 lezing zal noodig zijn
om de verschillende belastingen definitief
vast te stellen. Het Centrum en de jonkers
hebben een paar belastingen, n. 1. de
„Koherungssteuer" alsmede de molenaars
belasting teruggenomen om de regeering
tegemoot te komen maar in plaats daarvan
enkele nieuwe belastingen aangenomen.
Von Bulow's taak is thans tenoindc.
—o—o—o—
In België is in de afgeloopen week de
legerkwestie aan de orde gesteld. De lezer
herinnert zich dat ook onlangs daarover
een en ander door ons werd geschreven,
naar aanleiding van de interpellatie van
een der liberale afgevaardigden in de
Belgische Kamer over de plannen tot-reorga
nisatie van het legervraagstuk. Door de
regeering werd toen de mededeeling gedaan
dat binnenkort een ontwerp mocht worden
tegemoet gezien. Met belangstelling werd
dit ontwerp afgewacht, voornamelijk omdat
noch de rechter- noch linkerzijde voorspel
len kon hoe het er uit zou zien, omdat in
het ministerie zelf geen volkomen eenstem
migheid over het legervraagstuk gevonden
werd. De minister van oorlog toch had
zich in een redevoering in de Kamer uit
gesproken ten gunste van de invoering
van algemeene dienstplicht en de afschaffing
van het remplaganten stelsel. De liberalen
wilden daarin meegaan en ook de jong-
Rechtschen, die bij de Kamermeerderheid
behooren. Deze meerderheid evenwel kantte
zich tegen den algemeenen dienstplicht en
eveneens tegen de afschaffing van de
plaatsvervangers, waarna de minister-pre
sident de beteekenis van de redevoering
van den minister van oorlog trachtte te
verzachten door namens de andere ministers
te verklaren dat de heer Hellebaut in
bedoelde redevoering enkel zijn persoon
lijke meening en niet die van het Kabinet
had weergegeven. Een verklaring, die blijk
baar gegeven werd om de rechtsche Kamer
meerderheid weer gerust te stellen.
Thans is het ontwerp tot reorganisatie
bij, de Kamer ingediend, maar het gaat
niet in de richting van den algemeenen
dienstplicht. De loting zal worden afgeschaft
en ieder gezin zal een zoon leveren voor
den militairen dienst, terwijl het rempla-
gantenstelsel gehandhaafd blijft. Welke
houding de liberalen, die in de minderheid
zijn, tegenover dit ontwerp zullen aan
nemen is nog niet bekend, doch de rechter
zijde is er hoewel niet voldaan over, dan
toch tevreden mee, zoodat het kans heeft
aangenomen te worden.
Ook minister Hellebaut schijnt zich er
mee te kunnen vereenigen, wat de liberalen
wel eenigszins vreemd vinden na zijn
redevoering in de Kamer ter aanbeveling
van algemeene dienstplicht en afschaffing
der plaatsvervangers.
Waarschijnlijk, dat daarover in de
komende dagen nog wel een hartig woordje
zal worden gesproken.
In de Italiaansche kamer heeft het ge-
spooktin de voorbije week. Door deregeering
was een ontwerp ingediend waardoor aan
de Italiaansche Lloyd (stoomvaartmaat
schappij) verschillende rechten werden
toegekend waarvan steden als Palermo
en Venetië groote schade duchten. De
bevolking van Palermo heeft zich dan ook
reeds niet onbetuigd gelaten en op echt
Italiaansche, dat is woeste, wijze tegen het
wetsvoorstel geprotesteerd, zoodat politie
en carabiniers bijna niet in staat waren
de orde te herstellen.
In de Kamer nu heeft het wetsontwerp
tot even heftige tooneelen aanleiding ge-
geveD, waarbij zelfs geducht gevochten
werd Een der Siciliaansche afgevaardigde
deed de regeering heftige verwijten waarop
de minister van posterijen en telegrafie
woedend van zyn zetel sprong en den
afgevaardigde bij de kraag greep. Een
hevig tumult ontstond hierdoor die in een
algemeene vechtpartij ontaarde.
Don volgenden dag toen de gemoederen
wat gekalmeerd waren werd het wetsont
werp bohandeld en de regeering beducht
voor nieuw verzet, deed de toezegging de
rechten niet alleen te geven aan de Itali
aansche Lloyd doch ook andere maatschap
pijen in de gelegenheid te stellen in te
schrijven. In verband met die toezegging
besloot de Kamer de verdere behandeling
eerst te staken.
Later zullen we er dus wel meer van
hooren.
TEXEL, 14 JULI 1909.
Vergadering Texels Belang.
Zaterdag j.l. had in 't hotel „de Lin
deboom" de vergadering plaats van
„Texels Belang" uitgeschreven door het
Dag. bestuur dier vereeniging naar aan
leiding van het rapport van een deskun
dige, wiens oordeel was gevraagd over
de levensvatbaarheid van T. B. In de
oproeping tot die vergadering waarin alle
leden werden uitgenoodigd te verschijnen
werd door het bestuur volgens opdracht
der algemeene vergadering d.d. 26 Juni
j.l. een uittreksel uit het rapport van
den deskundige gegeven, terwijl er in
werd betoogd, dat T. B, reeds in de
naaste toekomst niet meer aan hare
verplichtingen zou kunnen voldoen,
waarom door het bestuur werd voorge
steld de vereeniging op een duurzame
leest te schoeien en dus niet meer uit
te keeren, dan volgens de wiskunstige
berekening kan worden uitgekeerd f 150
a f 170 in eens of f 20 per jaar) welk
bedrag zoo noodig nog kan worden aan
gevuld met eene extra uitkeering uit
een te vormen hulpkas.
Dit voorstel werd door verschillende
personen, waaronder de eere-voorzitter
warm verdedigd, terwijl weer anderen
waaronder de algemeene secretaris der
vereeniging het met vuur bestreden, deze
beweerde dat op Texel of minstens in
spr. omgeving de kans op een lang
leven veel grooter was als door den heer
Turksma was gerekend, terwijl blijkbaar
bij spr. niet weinig gewicht in de schaal
legde de omstandigheid dat bij aanneming
van het bestuursvoorstel bijna alle leden
te Oosterend en ook elders zouden
bedanken. Door de inlassing in het
reglement van de clausule, dat het
pensioen zou worden uitgekeerd voor
zoover de kas het toeliet, was het best.
volgens spr. gewaarborgd tegen mogelijk
lateren last.
Lang en breed werd over het onder
werp gediscusseerd. Ten slotte werd
het voorstel op de convocatie vermeld
in stemming gebracht en verworpen
met 31 tegen 14 stemmen. Twee van
de 3 leden van het dag. bestuur stem
den tegen.
Door deu algemeene Secretaris werd
daarop voorgesteld op den ouden voet
door te gaan en alleen het reglement
in zooverre te wijzigen dat eene weduwe
mits met goedvinden vau het bestuur
ook eene uitkeering in eens zou kunnen
krijgen van f 175, of meer, het bedrag
later vast te stellen, in plaats van pen
sioen en verder de uitkeeringen en pen
sioen zouden plaats hebben voor zoover
de kas het toeliet. Ofschoon sterk be
streden door enkele der aanwezigen,
werd dit voorstel met groote meerder
heid aangenomen.
Door den eerevoorzitter werd dit besluit
ten zeerste betreurd, omdat nu de ver
eeniging op zeer losse schroeven staat,
spr er vast van overtuigd is, dat de
donatiën veel minder zullen vloeien.
Vrij duidelijk was er tevens uit sprekers
woordeu te begrijpen, dat ZEd. zou
ophouden eere voorzitter der vereeniging
te zijn. Ook uit het sluitingswoord van
TEXELSCHE COURANT.
—o—o—o—