N° 2280. Donderdag 5 Augustus 1909. 22ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Van week tof week
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 nar op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIÜN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Texel.
GEMEENTEREKENING.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Texel brengen ter openbare kennis, dat de
rekeniDg van de inkomsten en uitgaveD der
gemeente over het jaar 1908, is overgelegd
aan den Raad en gedurende 14 dagen, van
den 1 Augustus tot en met den 14 Augustus
aanstaande ter Gemeentesecretarie voor een
ieder ter lezing ligt en tegen betaling der
kosten algemeen verkrijgbaar is gesteld.
Texel, den 31 Juli 1909.
HIDDINGH, Burgemeester.
RUIBING, Secretaris.
NATIONALE MILITIE.
Oproeping van verlofgangers
onder de wapenen.
De Burgemeester van Texel maakt bekend,
dat de in het verlofgangersregister dezer
Gemeente ingeschreven verlofgangers, wier
namen hieronder zijn vermeld, bij deze wor
den opgeroepen om in 1909, ieder voor het
achter zijnen naam aangegeven tijdstip,
krachtens art. 111 der Militie wet 1901 onder
de wapenen te komen
10 Reg. Infanterie. Garnizoenspl. Helder
Lichting
1902 Witte, Gerardus Johannes, 11 Aug. '09
Knol, Auke 11 Aug.'09
1904 List, Cornelis 7 Sept. '09
Witte, Petrus Theodorus
Burger, Willem
Heerwaarden, van Willem
1906 Plaatsman, Pieter
Maat, Nanning
Gren. en Jagers. 's-Gravenhage
1904 Zuidewind, Jacob 30 Aug.'09
Torpedisten. Helder.
1905 Boon, Jacob 30 Aug.'09
4e Reg. Vest.-Art. Helder.
1906 Kiljan, Gijsbert 23 Aug. '09
Heerwaarden, v. Job. Hendr.
Verberne, Pieter
Dogger, Klaas
Graaf, de Johannes
1904 Bakker, Jacob 6 Sept.'09
Dob, Jan
Kok, Cornelis
Smit, Pieter
"Bakker, Gerardus
Roeper, Maarten Jan
Bruin, Pieter
Geus, Willem Anthon
1902 Roeper, Johan
SCHIETOEFENINGEN
De Burgemeester van Texel brengt ter
kennis, van belanghebbenden, dat het
volgende bericht aan zeevarenden is
uitgevaardigd
Schietoefeningen van het fort Harssens.
Reede van Texel. 3de District."
„Volgens mededeeling van den Minister
„van Oorlog zal op 6 en zoo noodig ook
„op 7 Aug. as. eene schietoefening
„worden gehouden van het fort Harssens.
„Er zal gevuurd worden met kanonnen
„van licht kaliber (6 c.M.) waarbij onvei
lig wordt gemaakt de reede van Texel
„tot op 4500 M. van het fort.
„Op den dag waarop gevuurd wordt,
„zal van het fort eene roode vlag waaien
„die 3 uur vóór het begin der oefening
„halfstok en één uur vóór de oefening
„geheel voorgeheschen wordt, alsmede
„gekleurde vlaggen, aangevende de ware
„richtingen waarin gevuurd zal worden.
„Bovendien zal op den avond vóór en
„op den dag, dat gevuurd wordt een
„waarschuwingsbord geplaatst worden
„bij het gebouw van den vischafslag aan
„de buitenhaven, vermeldende in welke
„richting dien dag gevuurd zal worden
„terwijl bij het torpedo-magazijn en
„aan den ingang der haven borden zullen
„geplaatst worden, waarop is aangegeven
„de beteekenis der gekleurde vlaggen, als
„volgt: rood witte vlag beteekent Noord,
„witte vlag N.O., zwarte vlag Oost.
„(Zie „Ned. krt." No. 201.)"
Texel, den 3 Augustus 1909.
De Burgemeester voornoemd,
HIDDINGH.
24—31 Juli.
De afgeloopen week heeft ons een nieuwen
minister van oorlog gebracht. Gezondheids
redenen noodzaakten vooi eenlge dagen
minister Sabron zijn portefeiulle ter be
schikking der Koningin te stellen en diens
ministerszetel zal ingenomen worden door
generaal-majoor W. Cool, een opperofficier,
die, als men verschillende bladen gelooven
mag, tot een onzer bekwaamste officieren
gerekend wordt te behooren. Minister Cool
behoort tot het korps genietroepen, is 69
jaren oud, mocht kort geleden zijn 40-jarig
officiers-jubileum vieren, diende zoowel in
het leger hier te lande als in Indië en
volgde in 1907 den thans als Minister af
getreden generaal Sabron op als inspecteur
van het militaire onderwijs.
Generaal Cool mag aanspraak maken op
een eervollen „staat van dienst." Dit is
voor hen die belang stéllen in onze lands
verdediging iets dat geruststelling kan
geven. Want het ambt van minister van
oorlog in ons land is verre van licht.
Reeds het zoo dikwijls verwisselen van de
oorlogsportefeuille in de laatste jaren wjjst
daarop.
Meer en meer breekt in breede kringen
de meening zich baan, dat er aan ons
militaire stelsel groote schaduwzijden ver
bonden zijn zoo niet ernstige gebreken
kleven. Menigeen is van meening dat we
eindelijk eens moeten ophouden ons legertje
een gebrekkig copietje te doen zijn van dat
onzer naburen en dat we langzamerhand
moeten komen tot wat men een volksleger
noemt. 'tValt niet te ontkennen dat do
oplossing van het militaire vraagstuk in
de laatste jaren gegaan is in die richting.
Blijkbaar is men het daarover ook in onze
volksvertegenwoordiging wel eens, doch het
verschil gaat vooral over de vraag in welk
tempo die legerhervorming tot stand zal
komen.
Daarover nu is men het in onze volks
vertegenwoordiging en in de militaire krin
gen nog niet eens, wat de taak van minister
van oorlog nu juist niet gemakkelijker
maakt.
Afgewacht dient te worden hoe de nieuwe
minister over ons legervraagstuk denkt,
—o-o—o—
Ter afwisseling eens eenige regels over
een nog niet politiek onderwerp, maar dat
toch langzamerhand ook al gevaar loopt
in de klauwen van de politiek te geraken.
We bedoelen het onderwerp „luchtsport"
als we het zoo met dit nieuw gefabriceerde
woord mogen noemen.
Het groote feit van deze week mag wel
genoemd worden de welgeslaagde tocht
van den Franschman Blériot met zijn vlieg
machine over het Engelsche Kanaal. Na
de mislukte proef van den ingenieur Latham,
die de vorige week met zijn „grooten vogel"
van de Fransche naar de Engelsche kust
wilde oversteken, maar die in plaats van
eer en roem en een mooi duitje een nat
pak kreeg, doordat hij nog niet halverwege
gekomen met zijn vliegtuig in zee viel, na
deze mislukte proef dan had men de hoop
opgegeven dat het waagstuk spoedig zou
worden bekroond met succes. Blériot heeft
het echter durven ondernemen en hij be
reikte zijn doel. Als een pijl uit den boog
sneller dan de Fransche torpedoboot die
veiligheidshalve hem volgde schoot hij
hoog door de lucht van Calais naar Dover,
In ruim een half uur volbracht hij de merk
waardige reis van strand tot strand en
oogste daardoor uitbundige roem, kreeg de
hoogste Fransche regeeringsonderscheiding
hij werd n.l. benoemd in het legioen
van eer en verdiende meteen het aardige
kapitaaltje van f 20000. Blériot is thans
de man en de Engelsche zoowel als de
Fransche bladen schallen de loftrompet
over hem. De Franschen zijn zooals te
begrijpen is het geestdriftigste. Ze zijn er
trots op dat de eerste vlieger over het
Kanaal een landgenoot was. De Engelsche
bladen onthouden Blériot volstrekt den
lof niet dien hem toekomt, maar toch gaat
het een beetje met een zuur gezicht. En
door de meeste wordt uit deze gebeurtenis
al politieke munt geslagen ook. Engeland
is zeer bezorgd over zijn veiligheid of beter
gezegd is vol vreeze zijn overwegende
meerderheid op zee te zullen verliezen, wat
tengevolge heeft dat er maar steeds nieuwe
Draednoughts op stapel worden gezet en
dientengevolge weer de belastingdruk steeds
moet worden verzwaard.
Nu door Bleriots goedgelukte tocht ge
bleken is dat de zee ook al geen veiligheid
meer biedt roeren de imperialistische bladen
opnieuw de groote trom,
—o—o—o—
Was de naam van den Franschen vlie
ger Blériot in de afgeloopen week op ieders
lippen de Fransche minister Briand trok
ook een niet gering deel der publieke aan
dacht tot zich. Hij toch was het aan
wien de president der republiek de vor
ming van een nieuw Kabinet opdroeg, die
deze opdracht aanvaardde en in korten tijd
met zijn taak gereed was. Ofschoon reeds
dadelijk na den val van het ministerie-
Clemenceau vermoed werd, dat de socialist
Briand als Kabinet formeerder zou optreden,
scheen het een oogenbliik dat dit niet zou
worden bewaarheid. De radicalen die de
oudste brieven hebben kantten zich nogal
tegen een formatie opdracht aan Briand
en waarschijnlijk naar aanleiding daarvan
noodigde de president een der radicale
voormannen uit een nieuw Kabinet samen
te stellen. Deze weigerde evenwel en de
beurt was aan Briand die zich vlug van
zijn taak kweet en een ministerie leverde,
dat als „het ministerie der republikeinsche
verzoening" aangediend werd.
Briand is de eerst6 socialistische minister
president die Frankrijk heeft ofschoon hij
niet tot de z. g. onvervalsche socialisten
partij van Jaurès behoort. Hij zelf heeft
de portefeuille van justitie verwisseld met
die van binnenlandsche zaken en de eerste
overgedaan aan den voormaligen minister
van openbare werken en posterijen, de heer
Barthou. Verder zijn uit het afgetreden
Kabinet in het nieuwe overgegaan de
minister van buitenlandsche zaken Pichon,
die van onderwijs Doumergue, die van
arbeid Viviani en die van landbouw Ruau.
Alle andere leden van Clemenceau's kabinet
zijn door nieuwe bewindsleden vervangen.
Verder valt nog te vermelden, dat het ambt
van onder-minister van posterijen en tele
grafie, het laatst door den uit den post
staking zoo bekende Simyan waargenomen
vervallen is, Simyan is dus van het tooneel
verdwenen en de postbeamten zullen er
niet treurig over zijn.
Dinsdag heeft het nieuwe Kabinet zich
aan de Kamer vertoond en 't moet gezegd
dat de eerste ontmoeting boven verwachting
vriendschappelijk was. Briand las een
ministrieele verklaring voor, waarin het
werkprogram der regeering was opgenomen
en ging punt voor punt nader toelichten.
Een en ander schijnt een goeden indruk
op de Kamer te hebben gemaakt, want
met 306 tegen 46 stemmen werd een dag
order aangenomen, waarin de Kamer haar
vertrouwen in het nieuwe Kabinet uitsprak
en keurde vervolgens verschillende credieten
goed o.a. ook die voor marine, welke laatste
dezei dagen de aanleiding werd van Cle
menceau's val.
Dat alles zoo vlot ging kan wel eenige
verwondering wekken omdat naar luid der
berichten van Zaterdag vooral de radicalen
alles behalve met het formeersel van
Briand ingenomen schenen te zijn.
De tijd zal intusschen wel spoedig leeren
of de vriendelijke begroeting van het jonge
Kabinet in de Kamer er een van heeler
harte was.
—o—o o
Spanje doorleeft moeielijke dagen. Marokko
is meer dan eens bij een wespennest ver
geleken en SpaDje heeft daarin zijn handen
gestokeD. Onrustbarende geruchten doen
er de ronde. En geen wonder; er is in
Marokko hevig gevochten in de afgeloopen
week en naar het schijnt allesbehalve met
succes voor de Spaansche troepen. Het
feit dat generaal Marina gedwongen werd
„om catastrofen te voorkomen" zooals
het in het regeeringsbericht heette nu
de vooruitgeschoven posten terug te trekken,
wijst daarop reeds. De regeering oefent
een scherpe cencuur uit op alle telegram
men uit Marokko afkomstig en daardoor
komt men het rechte niet te weten, doch
als in de doorgelaten berichten gemeld
wordt van „groote verliezen" dan laat zich
het andere gemakkelijk denken. Algemeen
gelooft men dan ook in Spanje dat de
toestand ernstiger is dan de regeering wil
laten blijken. Het gevolg hiervan is groote
ontstemming jegens de regeering die meer
en meer het reeds tot uiting gekomen
verzet tegen den Marokkaanschen oorlog
doet aangroeien. Dat verzet is reeds zoo
groot inzonderheid te Barcelona dat in de
laatste dagen de nieuwe versterkingen
alleen konden vertrekken door een groot
machtsvertoon van politie en troepen.
Uit de weinige berichten die de cencuur
doorlaat blijkt maar al te duidelijk dat er
een geest van oproer en anarchie vooral
in Catalonië tot uiting komt die tot groote
bezorgdheid aanleiding geeft en de militaire
dictatuur noodig maakt.
TEXELSCÏÏE COURANT.
Abonnementsprijs per S maanden.
Voor en Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
De opgeroepen verlofgangers zullen zorg dragen
dat zij zich, ieder op den voor hem aangegeven
dam in uniform gekleed en voorzien van hun ver
lofpas (zakboekje), alsmede van al de bij hun ver
trek met groot verlof medegegovcn voorwerpen
van klecding en uitrusting, bij hun korps aan
melden, en wel
le. zy, die woonachtig zijn in de plaats van
opkomst, uiterlijk lo 8 uur voormiddag;
2e. zij, dio woonachtig zijn binnen 20 kilo
meter van de plaats van opkomst, uiterlijk te 10
uur voormiddag
3e. de overige verlofgangers, voor zoover zjj
biunen het Rijk gevestigd zijn, op zoodanig tijd
stip, dat zjj zich op den dag, voor de opkomst
bepaald, met hot eorstvertrekkend openbaar mid
del van versneld vervoer van hun woonplaats ot
naaste station naar do plaats van opkomst moeten
bogeven, en, voor zooveel zij buiten het Rijk
gevestigd zijn, voor 4 uur namiddag.
Ingeval ziekte of gebreken de opkomst van
een verlofganger mochten verhinderen, moet hier
van zoodra doenlijk ter Gemeentesecretarie wor
den overgelegd eene gelegaliseerde geneeskun
dige verklaring, welke op ongezcgeld pipier kan
worden gesteld. Na zijn herstel vervoegt hij zich
onverwijld by zijn korps.
Hy die zonder geldige roden niet voldoet aan
deze opi ïoping wordt, na daartoo verstrekte last
van den Minister van Oorlog als deserteur afge
voerd.
Hij die zonder geldige reden zich te laat bij
hot korps aanmeldt, maakt zich strafschuldig.
Het niet ontvangen van een afzonderlijko oproe
pingsbrief ontheft een verlofganger, zoo deze
nlthans binnon het llyk-verblijf houdt, geenszins
van zijne verplichting tot opkomst in workelijken
dienst, daar de openbare kennisgeving EENIG
en ALLEEN als BEWIJS geldt, dat hij behoor
lijk is opgeroepen.
Texel, don 19 Juli 1909.
l)c Burgemeester voornoemd,
HIDDINGH.