N°. 2332.
Donderdag 3 Februari 1910.
23ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
van en naar Texel.
Binnenland.
BOOT- EN SPOORDIENST
Van week tof week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden-
Noot de Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland é5 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der nitgave
Prijs derr Advertentiën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANG-EVELD DE R O O IJ, Parkstraat, Burg op Texel.
aansluiting gevende
BOOT van TEXEL
Dagelijks 6, 8, 11,—; 2,50;
TREIN van HELDER:
7,51; 9,18; 12,33; 4,20; 7,32.
Aankomst Trein Helder. Vertrek Boot.
TREIN te HELDER
8,47*; 11,40; 3,11;
Zondags 9,50.
BOOT van HELDER:
Dagelijks 7,-; 9,30; 12,15; 4,15;
Zondags 7, 1020; 12,15; 4,15
Men lette er wel op dat de met
een aaugeteekende treinen des Zondags
niet rijden.
Voor de uren van de boot geldt de
gewoDe tijd, evenzoo voor die der treinen;
Men raadplege verder de door ons
verstrekte Boot- en Spoordienst, gratis
aan ons bureau verkrijgbaar.
23 29 Jan.
Er is in de afgeloopen week nog steeds
heel wat in de bladen te doen geweest
over de actie tegen de z.g. „absolute neu
traliteit" van den Bond van Nederlaodsche
Onderwijzers. Verschillende onderwijzers-
vereenigingen gingen zich over de kwestie
uitspreken, waaromtrent op te merken
valt, dat de afdeelingen van het Ned.
Onderwijzers Genootschap het door den
heer Ossendorp aangegeven standpunt niet
deelen, althans voor zoover ze zich uit
spraken. Ook van een enkele afdeeling
van den B. v. N. O. lazen we dat, doch
andere dezer bondsafdeelingen bleven den
voorzitter tróuw.
Deze zelf heeft ook over de zaak gespro
ken in een lang artikel in de bladen, waarin
door hem nader zijn standpunt weid toe
gelicht en verdedigd. De heer Meerkerk
zet daarentegen zijn actie voort en naar
gemeld wordt zal de op 1 April bepaalde
vergadering stellig voortgang hebben.
't Is te voorzien dat over de neutraliteits-
kwestie nog lang niet het laatste woord
gesproken is. We vreezen het intusschen
niet mis te hebben als we zeggen dat per
slot van rekening de strijd die de openbare
school in onzen tijd te voeren heeft om
het bestaan, een strjjd die inderdaad niet
heel licht is, door de „neutraliteitskwestie"
nog zwaarder zal worden.
—o—o—o—
Nog een andere kwestie heeft in de
afgeloopen week in de bladen een drukke
bespreking uitgelokt. Het eedsvraagstuk
is n.l. weder eens als bij vernieuwing om
onze aandacht komen vragen. Dat heeft
de Haarlomsche rechtbank op haar gewe
ten, door de uitspraak die ze deed inzake
een geval van eedsweigering. Ze liet een
getuige, die verklaarde gemoedsbezwaren
te hebben tegen het afleggen der eed,
vrij uit gaan, door af te wijken van den
letter der wet. De wet geeft wel uitdruk
kelijk aan dat de getuigen verplicht zijn den
eed af te leggen tenzij de gezindte waartoe zjj
behooron zulks verbiedt-de Doopsgezinde-
doch de rechtbank oordeelde „dat het niet
noodzakelijk is om voor de uitlegging van
een wetsartikel dat meer dan 70 jaar oud is,
gesohreven onder andere omstandigheden
dan thans, den historischen weg te volgen;
veeleer wanneer dit mogelijk is, het de
taak van den rechter is de wet uit te leg
gen in den zin dien de tijdsomstandigheden
en nieuwe opvattingen vergen en, zonder
de wet geweld aan te doen, die te ontwik
kelen en haar evolutionaire kracht toe te
kennen."
Door deze uitspraak heeft de rechter
uitgemaakt, dat het dwingend karakter
van de eed verouderd is en daarom daar
mede geen rekening langer moet worden
gehouden. Een uitspraak die door sommige
bladen toegejuicht wordt, doch door anderen
ten strengste wordt afgekeurd. Over de
daardoor opgeworpen vraag of de rechter
zich boven de wet mag plaatsen, is men
nog lang niet uitgepraat.
—o—o—o—
Engeland zat nog de geheele week in de
verkiezingsdrukte en nog is deze niet
geheel achter den rug. Uit de reeds be
kende uitslagen staat nu wel vast dat
deze verkiezing een groote teleurstelling
is geworden voor de liberale partij. Ook
al ondergaan d6 Unionisten de teleurstel
ling dat zij het niet tot e6n meerderheid
zullen brengen, toch is hun stemmenaantal
zeer gestegen en zal de liberale regeering
iü de toekomst slechts met steun der andere
partijen kunnen regeeren, Inzonderheid
zal ze hebben te steunen op de Iersche
nationalisten. Van dezen zal het lot der
regeering waarschijnlijk afhangen, wat de
Unionisten wel aanleiding zal geven de rol
van den „vogelaar met zoet gefluit" te
spelen. Athans in sommige Engelsche
berichten was dezer dagen reeds sprake
van een plan der Unionisten om zoomogelijk
vriendschap met de Ieren te sluiten. Of
hun dit gelukken zal mag op zijn minst
evenwel worden betwijfeld.
Zoo had een correspondent der „Neue
Freie Presse" dezer dagen een onderhoud
met eenige Iersche afgevaardigden en deze
spraken als hun oordeel uit, dat de liberale
meerderheid in het Lagerhuis groot genoeg
zal worden om de begrooting er door te
krijgen, waardoor de aanneming ervan in
het Hoogerhuis verzekerd zou zijn, waar
dit zelf verklaarde, het ten tweede male
genomen besluit van h6t Lagerhuis te zullen
erkennen. De Ieren hebben verleden jaar
wel bij de tweede lezing tegengestemd en
bij de derde zich onthouden, doch zij zullen
nu op enkele uitzonderingen na voor stem
men. De bewering dat de Ieren protectio
nist zouden zijn werd weerlegd door de
verklaring dat de invloedrijkste Iersche
voormannen vrijhandelsgezind zijn. Graan
rechten zouden zij voor Ierland een ramp
achten. Wel is men in Ierland ter bevor
dering van 's lands welvaart voor invoer
recht op eenige voortbrengselen van nijver
heid, maar tegen Engeland en Schotland
gericht, niet tegen het buitenland.
De toekomst zal evenwel moeten leeren
of deze voorspellingen waarheid bevatten.
Voor de regeering is het in elk geval niet
prettig van de Ieren afhankelijk te zijn
straks.
—o—o—o—
In Frankrijk is de bekende Schoolkwestie
aan de orde geweest in de afgeloopen week.
In de Kamer werd daarover eenige dagen
lang zeer uitvoerig van gedachten gewis
seld. Onze lezers herinneren zich zeker
nog de aanleiding tot het jongste confliot
tusschen de geestelijkheid en de openbare
onderwijzers het rondschrijven van de
bisschoppen over de leerboeken bij het
onderwijs in gebruik, waarvan verschil
lende relletjes in de scholen het gevolg
waren. Van verschillende zijden nu is
de schooll stie in de Fransche Kamer in
de afgeloopen week weder bezien. Zoowel
de woordvoerders der Katholieken als de
voorstanders der openbare school weerden
zich, waarbij ook de regeering haar ver
klaring kwam voegen en de geestelijkheid
nogal wat te hooren kreeg, 't Slot der
zaak was dat de houding der regeering
met groote meerderheid van stemmen
goedgekeurd werd. Was de schoolstrijd
daarmede nu ook maar uit, doch daarop
valt voorshands nog niet te rekenen.
Niet alleen door de Kamerdebatten werd
in de afgeloopen week onze aandacht bij
de Fransche republiek bepaald, doch niet
minder ock door de hevige overstrooming
die een groot deel van het land geteisterd
heeft. De hevige regen en sneeuwstormen
van de laatste dagen, waarvan we ook in
ons land een proefje hebben gekregen, heeft
in Frankrijk de rivieren buiten hare oevers
doen treden en gansche streken zijn door
het water bedekt. Huizen zijn ingestort,
vee is verdronken, zelfs eenige personen
kwamen om. Ook de hoofdstad bJeefniei
verschoond van den watervloed. Een ge
deelte der stad overstroomde; inzonderheid
de voorsteden moesten het ontgelden en
duizenden meDschen moesten hun wonin
gen ontvluchten. Voor menigeen was de
afgeloopen week dan ook een van ramp
en ellende, van levensgevaar en zielsbe-
nauwdheid.
o—o—o—
Hongarije heeft dan eindelijk weer eens
een nieuw Kabinet gekregen. Graaf Khuen
Hedewary is er in geslaagd zijn mannetjes
voor een nieuw ministerie te vinden, doch
of hij er in slagen zal aan den grooten
politieken strijd in Hongarije's Kamer een
einde te maken mag op zijn minst worden
betwijfeld. Integendeel de voorteekenen
voor het nieuwe kabinet zijn zoo ongunstig
mogelijk. Toen het in de afgeloopen week
zich voorstelde aan de leden van het Huis
van Afgevaardigden werd het ontvangen
op een wijze die weinig goeds voorspelt.
Dadelijk al bij het binnentreden begon het
fraaie spel der oppositie. Een waar gebrul
steeg op toen de ministers verschenen en
allerlei vijandige uitroepen werden dezen
naar het hoofd geslingerd. De koninklijke
boodschap werd zeer oneerbiedig aange
hoord en slechts met groote moeite kon
de president zich verstaanbaar maken.
Het voorstel om het schrijven van den
koning door te zenden naar het Heerenhuis
deed een waren storm van woede opgaan
en toen er over gestemd werd sprongen
eensklaps de aanhangers van Justh, den
leider der uiterste linkerzijde van de onaf
hankelijkheidspartij op de bureaux toe
en ontnamen ze aan de secretarissen de
stemlijsten die ze verscheurden en aan
flarden door de zaal strooiden. Nadat de
zitting geschorst was geweest en de ge
moederen gekalmeerd waren diende Justh
een motie van wantrouwen in tegen het
nieuwe Kabinet ofschoon hij en de zijnen
nog niets van het regeeringsprogram af
wisten. Dit laatste werd pas later door den
minister president uiteengezet. Het belang
rijkste punt er van was de aankondiging van
een kiesrechthervorming. In het Heerenhuis
was de begroeting van het kabinet heel
wat fatsoenlijker ofschoon aan den steun
van dit ook nog getwijfeld moet worden
De motie van wantrouwen door Justh
ingediend is gister door het Huis van
Afgevaardigden met een verpletterende
meerderheid aangenomen. Graaf Khuen
verklaarde toen dat er maar twee wegen
open bleven voor het kabinet, n.l. 5f af
treden, öf de Kamer ontbinden. In afwach
ting van een nadere beslissing verdaagde
bij op bevel van den koning .Ie zittingen
van het Huis, wat opnieuw tot groot6
tumulten en hevige protesten aanleiding
gaf.
De verwachting is dat de koning thans
tot ontbinding van het Huis van afgevaar
digden zal overgaan.
TEXEL, 2 FEBRUARI 1910.
Zondagavond in Hotel Texel.
De harmonicavirtuoos Jacob Kelder
van Purm erend, zou Zondagavond ander
maal proeven van zijn talent geven op
zijn eenvoudig instrument.
Wij hebben ditmaal niet van de ge
legenheid gebruik gemaakt om den
virtuoos te hooren en schrijven daarom
neder wat wij er van anderen over
vernamen.
Dat oordeel is in gelijken geest als wij
reeds vroeger schreven, geheel in het
voordeel van den concertgever. K. toonde
ook nu weder zijn meesterschap op het
instrument en wist door de liefelijke
toonen daaraan ontlokt, het opgekomen
publiek ten zeerste te boeien en te
bevredigen.
De opkomst mocht zeer bevredigend
worden genoemd, hetgeen den onderne
mer van den Concertavond zeker wel
gevallig was.
De mooie muziek welke in de pauze's
werd ten beste gegeven, verhoogde niet
weinig het genoegen van den avond.
Waal, 31 Januari.
De derde bijeenkomst van Nut en
Genoegen was, ondanks het ongunstige
weer en de zieken op ons dorp, vrij
goed bezocht.
De heer De Jongh gaf als lezing
Udo de Zanger of de liefde overwint,
eene novelle van Mr. J. van Lennep.
Met aandacht werd naar het boeiende
verhaal geluisterd en aan het einde ver
wierf de spr. een luid applaus.
Na de pauze gaf de spr. nog twee
bijdragen, getiteld: „Helpen" en „Als
men kinderen om een boodschap stuurt."
Hartelijk werd er, vooral om de
laatste voordracht gelachen.
Bij zijn slotwoord deelde de voorz.
mede, dat de laatste bijeenkomst in dit
seizoen, door het bestuur voorloopig was
bepaald in het laatst van Februari.
Den Hoorn, 31 Januari.
Bij de gisteren gehouden stemming
voor een diaken der Doopsgezinde Gem.
alhier is als zoodanig herkozen de heer
Jacob Duinker Wz.
Door de jagers N. K. en S. de J.
van hier zijn in de Karhoek in één dag
niet minder dan veertig rotganzen ge
schoten.
Duizenden van deze vogels houden
daar hun verblijf, zoodat er druk jacht
op gemaakt wordt,
Cocksdorp.
Zaterdag 1.1. gaf de tooneelvereeniging
„Eensgezindheid" eene uitvoering in het
lokaal van den heer Zoetelief.
Achtereenvolgens werden voor het
voetlicht gebracht
„Manus de Snorder," tooneelspel door
Rosier Faassen, „De Geneesheer, oldat
heeft mijn Commensaal gedaan," blijspel
door J. Hubertus Jansen, en „Wie brengt
de Pan terug," kluchtspel door W. G.
Reddingi us.
Dat de stukken in den smaak vielen
en de vertolking juist was, bewezen het
luid applaus en de gulle lach, die her
haalde malen weerklonk.
Ondanks het slechte weder en de
slechte wegen, was de opkomst goed.
TEXELSCHE COURANT.
O