N°. 2432. Donderdag 19 Januari 1911. 24ste Jaargang Nieuws- en Advertentieblad. Binnenland. Van week tot week Dit blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagavond Advertentiën vóór 9 nar op den dag; der uitgave ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANÖEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Texe l. 7—14 Jan. De werkzaamheden op parlementair gebied liggen thans weder voor een poosje geheel stil. Ook de Eerste Kamer, die de vorige week nog enkele zaken afdeed, is thans weer uiteen, waarschijnlijk tot het einde der maand en de Tweede Kamer zal mis schien wel niet voor half Februari weder bijeenkomen. Voor de ministers dus een goede gelegenheid om eens flink aan den arbeid te gaan. En dat ze de handen uit 5 den mouw steken blijkt ook in de laatste dagen. De nieuwe bewindsman voor „Oorlog" I minister Colijn heeft reeds de door I zijn ambtsvoorganger aanhangig gemaakte ij wijzigiDg der Militiewet gereed en naar den j Raad van State gezonden. Ook de herziene I editie van de regeling der Bakkersraden en I der Bakkerswet moet zoo goed als gereed I zijn, terwijl de minister van Financiën zijn I ontwerp tariefherziening reeds bij den I Raad van State aanhangig maakte. Hoewel I nog niet precies kan gezegd worden hoe I dit laatste ontwerp er uit zal zien, werd I toch in een buitenlandsch blad dezer dagen met stelligheid beweerd, dat gemiddeld op I een verhooging van 7 pCt. gerekend zal moeten worden. Het maximum zou 12% I bedragen. Graanrechten zullen niet worden geheven en ook zal de invoer van ruwe I stoffen, voor de fabricatie van verschillende I goederen benoodigd, niet getroffen worden. Minister Kolkman denkt uit de tariefs- 1 herziening ongeveer 15 millioen te kunnen halen. We hopen later nog op dit belangrijk I' ontwerp wanneer de inhoud ervan be kend zal zijn - terug te komen. Voor de Kamers is er dus voorloopig nog heel wat „in 't vet", heel wat ook waarvoor I in den lande meer dan gewone belang- stelling bestaat. Dit laatste geldt stellig ook ten opzichte van het ontwerp inzake de Kustverdediging waarover in de voorbije j week weer nog al het een en ander ge schreven is. Het ging daarbij inzonderheid om de plannen tot versterking] van Vlissingen j waartegen van Belgischen kant nogal be zwaar gemaakt wordt. Het Belgische blad j „Le Soir" is begonnen met het plaatsen van een aantal interviews, die zyn ver- I legenwoordiger had met eenige van onze bekende mannen op dit gebied. Onze groote bladen toonden nogal belangstelling voor die artikels en brachten er lange uittreksels van onder de oogen hunner lezers, —o—o—o In België volgt men al eenige dagen met I bezorgden blik de beweging onder de mijn- werkers. In het kolengebied van Luik is J n. 1. weder eens een werkstaking uitge- I broken. Het aantal stakende werklieden in het bekken van Luik bedraagt reeds meer dan 10000 en in dat van Seraing 5000. Ook S heerscht er onder de stakers een bittere I stemming, welke kan blijken uit enkele I botsingen, die reeds plaats gehad hebben, [j Daar het zeer wel mogelijk is dat do be- I weging zich in de komende dagen zal B uitbreiden is het niet overbodig hier even 3 stil te staan by de oorzaak van het conflict. In België is den 1 Januari j. 1. de ge- wijzigdo mijnwet in werking getreden, I waardoor de arbeidsduur in de mynen verminderd is van 10 tot 97o uur, bjj wyze van overgang tot den 9-urigen arbeidsdag. Door de directies dor mynen zyn evenwel met ingang van denz,elfden datum nieuwe arbeidsvoorwaarden i.ngevoerd en de schaft tijden zoodanig geregeld dat zij van het „verloren" half uur geen schade ljjden. De arbeiders hobbon al hot mogelijke gedaan om de directies 'te bewogen de nieuwe voorwaarden in te trekken, doch zonder succes. Het gevolg daarvan was, dat een deel der werklieden den arbeid neerlegde en de kans dat de staking zich ook tot de mijnen te Charleroi en de Borinage zal uitbreiden. De directies zijn met kracht tegen de stakers opgetreden. Niet alleen hebben ze elke onderhandeling met de stakers gewei gerd, doch tevens bij voorbaat verklaard dat als de stakende mijnwerkers nog weer aangenomen mochten worden deze in elk opzicht als nieuwe arbeiders beschouwd zullen worden en zij dus alle premies, zooals voor langen diensttijd enz. zullen verliezen. En de directies zyn nog verder gegaan. Ze hebben zelfs niet met den gouverneur van Luik willen onderhandelen over de kwestie. Deze had op verzoek der stakers op zich genomen, bemiddelend op te treden. Het lijkt er dus wel naar dat het hard tegen hard zal gaan en wie in dezen ten slotte het hoofd zal buigen is nog moeilijk te zeggen. In elk geval, de directies be schikken over financieele kracht wat van de stakers niet gezegd kan worden. Van de 37000 mijnwerkers zijn er maar 6 a 7000 georganiseerd en alleen de laatsten kunnen een beroep doen op de weerstandskas, die echter ook niet zoo heel „vet" is men zegt 800,000 francs, te gering voor langdurige ondersteuning. —o—o—o— Na een tweetal maanden lang de aan dacht gevraagd te hebben is het.Moabiter proces dezer dagen eindelijk geëindigd. Zooals te verwachten was zijn enkele der grootste belhamels tot vrij zware straffen veroordeeld dochuit het proces is niet gebleken dat waar was dat de eigenlijke schuldigen de sociaal-democraten waren. Integendeel, in de rechterlijke uitspraak wordt daarvan niet gerept, doch wel van het optreden der politie, dat volstrekt niet oordeelkundig was, ofschoon er verschil lende verzachtende omstandigheden aan gevoerd konden worden. Men herinnert zich hoe onlangs bij het scherpe debat in den Ryksdag de politie in bescherming genomen werd door Von Bethmann Holweg en hoe deze degeheele schuld op rekening der socialisten schreef. En al wil het lijforgaan van den kanselier ook niet toegeven dat de rechterlijke uit spraak eigenlijk een halve nederlaag voor Von Bethmann is, de meerderheid der bladen oordeeld anders. Dat de „Vörwarts", het roode orgaan met de uitspraak in de wolken is, ligt voorde hand. —o—o—o— Ü6 „geest des tijds" baant zich overal een weg. Zelfs in landen waar voor enkele jaren nog de meest autocratische regeerings- vorm heerechte, b. v. in Turkye, Perzië e. a. heeft die voortstuwende kracht een weg weten te vinden om haar invloed te doen gelden. Zoo is ook in den laatsten tijd h6t kleinste sou vereine Vorstendommetje Monaco aan de beurt gekomen. En „de geest des tyds" heeft ook daar een opene deur ge vonden. Monaco is wel een eigenaardig rykje. Er heerscht naast de grootste mogelijke vrijheid een uiterst autocratisch regime. De vryheid is er echter een van bedenkelijk karakter, want het is de speelvryheid. In het wapen van het Vorstendom behoorde een speelbank voor te komen, want dez6 is de eenige bron van inkomst voor het Vorstendom. Een bron die zoo mild vloeit dat de vorst van Monaco er door in staat gosteld wordt naar de eischen van den tijd te leven en die tevens de onderdanen vrijstelt van het weinig beminde offeren op het altaar van den fiscus. Er heerscht algeheele belastingvrijheid, dank zij de groote opbrengst van de pacht der speel banken. De hofstaat, het staatsbestuur, het onderhouden van het Monacaansche leger van 5 officieren en 70 minderen, benevens het 50 personen sterke politiekorps, alles wordt er uit de opbrengst der speelpacht bestreden. De economische toestand der onderdanen is dus niet zoo slecht temeer daar de vorst in zijn vaderlijke wijsheid verboden heeft dat de onderdanen de speelbanken bezoeken waar zij hun hebben en houden zouden kunnen verliezen. Tot nog toe hadden de burgers van Manaco derhalve niets te betalen, doch ook niets te zeggen. Medespreken in 's lands zaken was voor hen uitgesloten. Frankrijk zorgde voor de invoerrechten, spoorweg en den post- en telegraafdienst en het overige regelde vorst Albrecht zelf. Hij maakte zelf de begrooting op en besteedde het geld naar eigen goedvinden. Doch de „geest des tijds" is gekomen en heeft den vorst in zijn souvereine rechten getast. Ge Monagassen hielden een paar keer een betooging voor constitutioneele rechten en vorst Albrecht was zoo verstandig zich niet tegen den „geest des tijds" te verzetten. Hij gaf een proclamatie uit waarin hij het „tot het gelukkigste land der wereld ge worden en aan de spits der beschaving marcheerend vorstendom" een grondwet beloofde. Aan een drietal Fransche rechts geleerden gaf hij de opdracht deze Grond wet te ontwerpen en in de afgeloopen week is deze reeds in concept verschenen. De hoofdinhoud komt ongeveer op het volgende neer lo. Het vorstendom is een vrije onaf hankelijke staat onder souvereiniteiten van Vorsten, zooals bepaald is bij verdragen met Frankrijk. 2o. Alle burgers van Monaco zijn gelijk voor de wet. 3o. De constitutie waarborgt de persoon lijke vrijheid, de onschendbaarheid van het domicilie, den eigendom, de vrijheid van godsdienst, meening en vereeniging. De Regeering berust onder de hooge autoriteit van den Vorst, bij een Minister bijgestaan door een raad. 4o. De wetgevende macht wordt uitge oefend door den Vorst en een nationalen raad van 21 leden. 5o. Het recht van initiatief, de bekrach tiging en de uitvoering van de wetten be rusten bij den Vorst. 6o. Het gebied van het vorstendom is verdeeld in drie gemeenten, die elk een gemeenteraad hebben. Vrouwen mogen deel nemen aan de verkiezingen voor de ge meenteraden. 7o. Ten opzichte van de rechtspleging is niets gewijzigd. Wel houdt de vorst nog een deel van zijn souvereine macht, doch zijn onderdanen krijgen toch ook hun constitutioneele rechten. En zelfs de vrouwen krijgen een aandeel zooals men zi6t. —o—o—o Ook in de afgeloopen week hebben jle buitenlandsche bladen, inzonderheid de Engelsche, zich bezig gehouden met de Russisch-Du itsche overeenkomst, waarvan we reeds melding maakten. Intusschen heeft Sasonaf de Russische minister van Buitenlandsche Zaken getracht de veront ruste Fransche en Engelsche gemoederen te kalmeeren door aan de respectievelijke regeeringen geruststellende verklaringen toe te zenden. Ook verklaarde Sasonaf aaneen vertegenwoordiger van de „NowojeWremija" dat, hoewel hij niet in bijzonderheden kon treden, hij slechts de reeds vroeger gegeven mededeelingen gestand kon doen. Mocht inmiddels de ontworpen overeenkomst tot stand komen tusschen Petersburg en Berlijn dan zou deze volstrekt niet geheim worden gehouden, doch volledig publiek worden gemaakt. Verschillende' bladen wisten in de afge loopen week reeds verschillende bepalingen uit de overeenkomst op te sommen, doch het is alles nog een gissen daar de onder handelingen nog niet eens geëindigd blijken te zijn. In de Fransche Kamer zijn intusschen dezer dagen de beraadslagingen aangevan gen over de buitenlandsche politiek der regeering en minister Pichon heeft daarbij al dadelijk gelegenheid gehad over de Duitsch-Russisebe overeenkomst het woord te voeren. Wat hij mededeelde klonk al zeer geruststellend. Gevaar voor verzwak king der triple entente, daarvoor behoefde volstrekt geen vrees te bestaan De toestand zou geen enkele wijziging ondergaan, de verhouding met Rusland was nog altijd even vriendschappelijk. En dat er te Potsdam besprekingen zijn gehouden kon geen aan leiding geven tot ongenoegen. In dezen toon redeneerde de minister alle bezwaren weg. Ook over de verschillende andere buiten landsche aangelegenheden was Pichon zeer optimistisch gestemd. Geen wolkje aan de lucht, Het debat over de buitenlandsche aan gelegenheden, waarin inzonderheid Jaurès een werkzaam aandeel had is nog niet geëindigd. o—o—o De ministerieele crisis in Oosteniijk behoort thans tot het verleden. Minister president Bienerth is in de afgeloopen week met het samenstellen van zijn derde Kabinet klaar gekomen. Het is een combinatie van ambtenaren, Ministers en eenige partij ver tegenwoordigers. Bienerth heeft getracht de kerk midden in het dorp te laten door zoowat alle partijen in zijn Kabinet te doen vertegenwoordigen. Dat was met het vorige echter ook het geval en heeft toen niet veel uitwerking gehad. Intusschen kregen nu de Polen een streekje voor. Weliswaar moesten ze het aanzien, dat de gehate Minister van Financiën, Billinski die hun kanaalplannen zoo tegengewerkt heeft, aan het bewind is gebleven, doch daartegenover staat dat twee der hunnen een zetel in het Kabinet kregen. Mogelijk dat ze nu wat volgzamer worden. Doch de Regeering heeft meer noodig dan hun steun Zal er vrucht bare parlementaire arbeid verricht worden, dan is noodig dat de Tsjechen en Duitschers eindelijk eens tot overeenstemming komen. En daar is nog niet veel kans voor zoo het schijnt. Mogelijk dat het Bienerth gelukt enkele ondergeschikte wetsontwerpen af te handelen, doch overigens ziet het er voor het nieuwe Kabinet nog niet zoo hoopvol uit. TEXEL, 18 Januari 1911. i'apendreclitsche Strafzaak. De bekende strafzaak, bovengenoemd, die reeds zooveel tongen en pennen in bewegiDg bracht, was het hoofdnummer van het programma Zondagavond in het Hotel „Texel." Het publiek, voor een deel van verre, was niet in groote getal opgekomen, de zaal was maar matig bezet. TEXELSCHE COURANT. Abonnementsprijs per 3 maanden Voor de Borg 30 Cts. Franco per post door ge heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere anden met verhooging der porto's. Prijs der Advertentièn. Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1911 | | pagina 1