IJ
N°. 2454.
Donderdag 6 April 1911.
24ste Jaargang
Nieiuws- en
Advertentieblad.
PREMIE.
Binnenland.
dertig cents.
Van week fot week
Advertentiën vóór 9 nnr op den dag der uitgave
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor r>E Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
l inden met verhooging der porto's.
COURANT.
Prijs der Advertentiën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer S Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANÖEVELD DE ROOU, Parkstraat, Burg op Texel.
Aan onze lezers bieden wij het met
dit nummer eindigend feuilleton
„De Verloren Zoon",
in boekformaat als premie aan, tegen
den lagen prijs van slechts
De Burgemeester van Texel brengt ter
openbare kennis dat met ingang van
31 Maart 1911 bet vervoeren of doen
vervoeren van herkauwende dieren en
varkens naar deze gemeente is verboden.
Maken bijzondere redenen afwijking
van dat verbod noodzakelijk, dan kan
die door hem (burgemeester) worden
toegestaan, onder de door den districts
veearts aan te geven voorwaarden.
Texel, 31 Maart 1911.
De Burgemeester vnd.,
J. S. DDT, L.B.
26 Maart—1 April.
We hebben er reeds eerder op gewezen
dat de in 1913 te houden algemeene ver-
kieziugen al begonnen zijn hun schaduw
vooruit te werpen Geldt aan de zijde
van rechts de vraag of straks de coalitie
op denzelfden voet zal worden voortgezet,
bij do linkerzijde is men bezig de toover-
fonnule te zockea die de doleerende partijen
weder tot eenheid brengen an. Waar
schijnlijk zal het de leuze van het algemeen
kiesrecht zijn, al laten zich dan ook aan
de uiterste rechtervleugel der linkerzijde
zich daartegen enkele stemmen hooren.
Intusschen schijnt men in 'Friesland al
een stapje nader tot het doel gekomen.
Daar toch worden pogingen aangewend
om alle vrijzinnigen in het gewest onder
één vaan te vereenigen, Een uitgebreid
programma is ontworpen en daarin ziju
de algemeene beginselen aangegeven voor
de begeerde samenwerking. Men wil trach
ten er te komen tot een „Provinciale bond
van Vrijzinnigen in Friesland," die o.m.
op de volgende grondslagen zal worden
opgebouwd
A. De Staat wordt bestuurd met eerbie
diging van, maar tevens onafhankelijk van
elke kerkelijke richting.
B. Het algemeen belang vordert weg te
nemen de maatschappelijke oorzaken, die
de zedelijke, verstandelijke en economische
ontwikkeliug van het volk belemmert,
doch zij eischt niet den klassenstrijd, noch
opheffing van het privaat bezit dei produc
tiemiddelen.
C. Aan de vrije ontwikkeling van het
individu en aan het particulier initiatief
wordt alle ruimte gelaten voor zoover zulks
met het algemeen belang vereenigbaar is
en niet leidt tot onderdrukking van econo
misch misdeeld6n.
In den breede werkte het voorloopige
bestuur verder uit over hetgeen behoort te
worden gedaan om do bovengenoemde
algemeene grondbeginselen te verwezen
lijken. Onze ruimte laat niet toe daarover
in bijzonderheden te treden. We volstaan
daarom alb en met te vermelden, dat do
Bond zjjn krachten o.m. zal wijden aan de
handhaving van den grond wettigen eisch:
voldoend openbaar onderwijs van Staats
wege; handhaving van het beginsel „vrij
ruilverkeer"; totstandkoming cenor grond-
wetswijziging inzake algemeen kiesrecht;
maatregelen tot leniging van de geldelijke
gïvolgen van ziel tc, invaliditeit en ouder
dom enz.
Afgewacht moet worden of r 11e vrijzin
nigen in Friesland beieid zullen worden
bevonden op het aangeboden program
samen te werken.
De voorbereidingen voor 1913 worden
reeds gemaakt wat ook uit het bovenstaande
blijken kan.
—o—o—o
ThaDS heelt ook de Duitsche regeering,
bij monde van den Rijkskanselier haar
standpunt uiteengezet omtrent de bekende
outwapenings- en abritagedenkbeelden van
president Taft. Ea het kan al direct gezegd
worden, de redevoering door Von Bethmann
Eolweg in den Rijksdag gehouden, doet
weinig hoop koesteren dat van Duitschlands
zijde het voorbeeld van Engeland nagevolgd
zal worden. Zoo hoopgevend en sympathiek
de rede van den Engelschen eersten minis
ter was zoo weinig bemoedigend en on
sympathiek was de redevoering van den
Duitschen kanselier. Het denkbeeld van
beperking der krijgstoerustingen werd door
hem zoo goed als verworpen omdat hij
de verwezenlijking daarvan niet mogelijk
acht dan bij het opmaken van een rang
orde der mogendheden. En daartoe zou
Duitschland in geen geval willen mede
werken. Wat het abritagedenkbeeld betreft
zou Duitschland wel mee willen gaan als
er hechter grondslagen kunnen worden
gevonden voor zoo'n verdrag dan een vel
broos papier. Deze en dergelijke beden
kingen bracht Von Bethmann ter tafel en
omkleedde hij breedvoerig met redenen.
En tot slot kwam er een oratie, die alleen
reeds voldoende genoemd kan worden, om
op Duitschlands medewerking niet al te
spoedig zijn hoop te bouwen.
„Tot vredelievendheid" - aldus de spre
ker behoort kracht. Het volk, dat niet
meer de middelen kan bijeenbrengen tot
handhaving van zijn politieke kracht daalt
af in de tweede rij. Wij Duitschers zijn in
het bizonder er op aangewezen deze ruwe
werkelijkheid onvervaard onder do oogen
te zien Slechts dan zullen we den vrede
en ons zelf, ons bestaan handhaven.
't Is doidelijk als meu al dadelijk het
standpunt inneemt als 't bovenstaande uit
drukt, als m.a.w. boven alles het streven
volgehouden wordt om sterker te zijn dan
zijn tegenstander er al heel weinig te
verwachten is ten opzichte van het be
langrijkste denkbeeld, dat vau geleidelijke
ontwapening.
Van Duitsche zijde zal waarlijk niet veel
medewerking te wachten zijn,
—o-o-o—
Dat de rede van Von Bethmann Holweg
op de houding van andere regeeringen
haar min verblijdenden invloed zal lal en
gelden, ligt voor do hand. Duidelijk bleek
dat reeds uit hetgeen in de Fransehe K mier
Vrijdag voorviel Aan de orde waren daar
de beraadslagingen over den bouw van
twee pantserschepen en daarbij zeide. mi
nister Delcassé, dat door de regeering in
afwachting van de algemeene ontwapening
van welke, zooals blijkt uit de rede van
den Duitschen Kanselier, voorloopig nog
geen sprake zal zijn. de behoefte van de
uationalo verdediging in het oog moeten
worden gehouden.
„Wij moeten voorkomen" vervolgde
Delcassé dat wij overvleugeld worden
door andere volken, die met bewonderens
waardige volharding en energie schepen op
stapel zetten."
Ook verklaarde hij verder dat Frankrijk
op deie wijze een voortdurend sterker
wordende goed geoefende vloot zal<
krijgen, die zich met eere zal kunnen
vertoonen, overal waar de eer en de be
langen van Frankrijk haar roopen.
De rede van Delcassé werd zeer toege
juicht en het wetsontwerp tot schepenbouw
aangenomen.
De Kamer heeft zich verder eens weer
bezig gehouden met de geestelijke congre
gaties. Aan een congregatie van-de Dames
Ursulinnen te Bazas was onderwijsverlof
verleend en daarover werd geïnterpelleerd.
Minister Monis deelde mede, dat hot verlof
verleend was in afwachting van de stichting
eener leekocschool Het golden hier dezelfde
mocielijkheden die zich overal voorgedaan
hadden waar eon congregate cho schoul
door oen leekenschool' vervangen meest
worden. Bovendien do toe stemming was
door de vcrige regi ering ge.even mi Monis
wilde, daarvoor niet ter verantwoording
worden geroepen. Hij eischte daarom de
gebruikelijke motie van vertrouwen en deze
werd hem niet onthouden. Met 313 tegen
139 stemmen werden de regeeringsverkla-
ringen goedgekeurd. Tevens werd besloten
dat een lijst zal worden uitgegeven vau de
kloosterscholen, die nog gesloten moeten
worden.
0—0 0
In Oostenrijk is voor de zooveelste maal
de parlementaire machine weder eens vast-
geloopen. De strijd tussehen de nationali
teiten was in deD laatsten tijd feller dan
ooit en het mocht de regeering niet gelukken
ook maar met een enkele groep tot over
eenstemming te komen over de voorloopige
begrooting eD de voorgestelde leening van
75 millioen voor militaire doeleinden. Geen
der partijen schijnt te begrijpen dat het
algemeen belang boven dat van de een of
andere nationaliteit moet staan. Zeker de
partijen willen de begrooting wel toestaan
als de regeering maar bereid was af te
dokken. De Polen eischten nieuwe spoor
wegen in hun gebied de Italiaansche leden
wilden geen cent toestaan als de regeering
niet de begeerde Italiaansche faculteit toe
stond de Tsjechen vorderden bijeenroepiDg
van den Boheemschen LaDddag en een soort
muilkorvenwet voor de Duitschers en de
Duitschers wilden in geen geval de aange
vraagde 75 miljoen toestaan, hoogstens 50.
Zoo had ieder zijn voorwaarden en toen de
regeering niet gezind scheen gehoor aan
allen te geven werd het oude middel
„obstructie" toegepast.
't Gevolg is nu geworden dat het Huis
van Afgevaardigden ontbonden is en dat de
regeering zonder hulp van het parlement
de voorloopige begrooting en leening vast
stelt.
—o—o—o—
In Marokko schijnt het in den laatsten
tijd alweder niet recht pluis te wezen.
Allerlei in de laatste dagen ontvangen be
richten, wijzen er op, dat er weder een
opstand uitgebroken is, die hoewel niet
van algemeenen aard, toch wel van eenigen
omvang blijkt te zijn. Er is althans nogal
hevig gevochten. De stam der Beni-Abtir
heeft zich gesteld tegenover het gezag van
den Sultan en tastte reeds eenige malen
de regeeringotroepen met meer of minder
succes aan.
De Fransehe Kamer hield zich dezer
dagen ook reeds met de kwestie bezig en
daarbij deelde de minister van buitenland-
sche zaken, Cruppi, mede dat de regeering
zich, wegens een aanval op de troepen,
genoodzaakt gezien heeft krasse maatregelen
te nemen. De oppermacht van den Sultan
zal geëerbiedigd worden en ook zal de
regeering zich geheel houden binnen de
grenzen van de te Algeciras gesloten over
eenkomst, maar dat sluit niet uit dat
krachtig opgetreden kan worden.
—o—o—o—
De afgeloopen week heeft de oplossing
gebracht van een diplomatieke kwestie van
veel betcekenis, n. 1. de kwestie van den
Bagdadspoorweg. Zo 'als den lezer bekend
zal zijn werden er al sedert langen tijd
onderhandelingen gevoerd om een spoorweg
verbinding tot stand te brengen tussehen
Europa eu de Perzische golf. Deze onder
handelingen werdeu gevoerd tussehen de
de Porte Bagdad spoorwegmaatschappij die
weliswaar met buitenlandsch kapitaal werkt
maar waarin de Duitschers toch wel het
meest geintcresseerd zijn. Vooral met het
oog op Perzië hadden Rusland en Engeland
eerst nogal veel bezwaren, maar de toe
standen zijn langzamerhand veranderd en
het plan zal nu waarschijnlijk tot uitvoering
komen. De maatsohappij en de Porte zijn
tot. overeenstemming gekomen en daardoor
is de aanleg van de lijn tot Bagdad nu zoo
goed als verzekerd En tevens ook de tot
standkoming van de lijn van Bagdad naar
de Perzische golf, die aan een Turksche
maatschappij zal worden overgelaten. Bag
dad zal derhalve een eigen verbinding met
de zee krijgen.
Wel is waar werden de zakon direct ge
regeld tussehen do Porte en de Bagdad-
maatschappij, doch do eiginljjke onder
handelingen werden gevoc rd tussehen
Boilyn en Londen. De ovenenkomst ten
opzichte vau dezo spoorwegaanleg door
Rusland cu Duitschland geslo .en vereischte
de goedkeuring van Engeland en tevens
liet Turkije zijn rechten gelden. Zoo was
de kwestie een met recht diplomatieke
kwestie geworden. De uitslag der bespre
kingen is voordeelig voor Turkije geworden
omdat het de voor zijn economische ont
wikkeling en strategische veiligheid zoo
zeer gewichtigen verbindingsweg in weinige
jaren verkrijgen zal.
Een zegen zal deze lijn stellig worden
voor de betrokken streken. Daar liggen de
verwoeste streken waar als 't ware de
kuituurgeschiedenis der menschheid een
aanvang genomen heeft. Een viuchtbaar
land, maar verwaarloosd. Alsevenwel straks
de lijn er ligt en het weder productief
maken van den bodem ter hand genomen
zal worden kan de verwachting worden
gekoesterd, dat de welvaart weder haar
intocht zal houden in het gebied dat eens
zoo vruchtbaar was.
TEXEL, 5 April 1911.
Uit een door ons ontvangen opgave
betreffende het op 1 April gehouden
eindexamen aan deRijkslandbouwwinter-
school te Schagen, stippeD wij aan, dat
van hier slaagden de leerlingen A. Dros
en J. G. Flens.
Bij Kon. besluit is benoemd tot
directeur van het post- en telegraaf
kantoor te den Burg (Texel) de heer
J. Renier, thans commies der posterijen
en telegrapbie 2e klasse.
De opening der Bijzondere Normaalschool.
Zaterdagmiddag om 4 uur had in de
school te Waal de opening plaats van de
Bijz. Normaalschool.
Aanwezig waren de heeren J. S. Dijt
(L.-B.) de onderwijzers en alle (22) leerlingen.
De directeur der lessen, de heer De Jongh,
voerde allereerst het woord, en heette de
aanwezigen welkom.
Spr. zeide, dat 1 April 1911 voor velen
op Texel een gewichtige dag was, omdat
de wensch werd vervuld, dat weer eene
Normaalschool in het leven werd geroepen.
Hij bedankte den heer Dijt voor den
steun en de medewerking, bij de oprichting
ondervonden, en vooral voor het vertrouwen
dat deze stelde in de onderwijzers, door
twee zijner kinderen aan de leiding van
ben toe te vertrouwen Spr. hoopte, ook
namens zijn collega's, het bewijs te leveren
dat het vertrouwen niet zal worden be
schaamd Bij voortduring beval hij de be
langen der nieuwe inrichting bij het
Dag. Best. onzer gemeente aan.
Vervolgens wendde spr. zich tot zijn
medeonderwijzers, dankte ook hen voor
den steun bij de oprichting en de vele
werkzaamheden daaraan verbonden, ge
schonken en sprak den wensch uit, dat
ieder met hem dooi drongen was van den
ernst van hat oogenblik. Hij hoopte, dat
ieder steeds op zijn post zou zijn en al
zijn krachten zou inspannen, om het ver
trouwen, dat de ouders der leerlingen in
ons stellen, niet te beschamen, en dat niets
hun te veel zou zijn om de kinderen te
voeren tot de overwinning.
Tot de leerlingen zeide sprde kinder
schoenen zijn thans door u allen uitge
trokken en ge hebt ze verruild voor steviger
schoeisel, omdat ge den aangenamen en
gemakkelijken weg, die leidt van school
naar huis en van huis naar school, hebt
verlaten, om den meer steilen en meer
moeilijken weg op te gaan, die leidt naar
meerdere ontwikkeling voor den een, naar
het verkrijgen van vakkennis voor den
ander, om daarmee het dagelyksch brood
te kunnen vi-rdienen.
Zeker, jongelui, moeilijkheden zullen er
komen, maar wij, onderwijzers, zullen
steeds gereed staan, om u met liefde over
en door die moeilijkheden heen te helpen.
Maar dan verwachten wij, en vooral ook
uwe ouders, dat ook gij al uwe krachten
zult inspannen, om hel beoogde doel te
bereiken. Van één kant kan hel niet komen,
samenwerking is ook hier het blijvend
wachtwoord.
Spant u in, en pakt de moeilijkheden
