N°. 2494,
Donderdag 24 Augustus 1911.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland»
24ste Jaargang.
Van week tot week
Uit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor db Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
anden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 nur op den dag der uitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 5 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Texel.
RAADSVERGADERING.
De Burgemeester der Gemeente Texel;
Gelet op art. 41 der Gemeentewet
Brengt naar aanleiding daarvan, ter
kennis van de ingezetenen, dat eene ver
gadering van den Gemeenteraad is belegd op
Vrijdag den 25 Augustus 1911
des voormiddags te lO1/» ure in de daarvoor
bestemde zaal ten Raadhuize dezer Ge
meente.
Texel, den 22 Aug. 1911.
De Burgemeester van Texel,
GAARLANDT.
Onderwerpen ter behandeling:
1. Onderzoek geloofsbrieoen.
2. Mededeelingen. Ingekomen stukken.
3. Aanbieding gemeentebegroting 1912.
4. Vaststelling gemeenterekening 1910.
5. Goedkeuring rekening 1910 Alg. Armb.
6. Benoeming onderwijzeres aan de school
te den Burg.
7. ld. aan de school te de Cocksdorp.
8. ld. gemeentegeneesheer.
9. Voorstel opheffing betrekking onder
wijzeres in uak K etc. aan de school
te de Cocksdorp.
10. Vaststelling belooning gem. reiniger.
11. Benoeming gem. reiniger.
12. Voorstel tot toekenning uan subsidie
uoor den in 1910 gehouden teekencursus.
13. Benoeming ambtenaar u/d burgerl.st.
14 Wijziging uan de uerordening regelende
de uerdeeling der werkzaamheden uan
de ambt. u/d Burgerl. Stand. etc.
15. Afschrijuingen reclames hoofd, omslag.
12—19 Aug.
Sedert we ons vorig overzicht schreven
zjjn een tweetal bekende Néderlanders,
mannen van beteekenis, naar hun laatste
rustplaats geleid en we achten het ons
aan hun verdiensten verplicht hier enkele
woorden aan hun nagedachtenis te wijden.
De lezer zal begrijpen dat we op het oog
hebben den staatsman mr. J. C. de Marez
Oyens en den schilder Jozef Israels, wier
verscheiden dezer dagen gemeld werd.
De dood van eerstgenoemde kwam vrij
wel onverwacht. Midden uit het leven werd
hy weggerukt terwjjl hij in den vreemde
met de zynen eenige verpoozing zocht.
Waarschijnlijk tengevolge van een vnl
kwam hij in het Zwitsersch gebergte om
hei leven en eerst na eenige dagen van
angst en spanning werd zijn lijk gevonden.
Tragisch einde van den staatsman, die
nog zooveel werklust en werkkracht bezat.
Do heer de Marez Oyens behoorde tot
den kleinen kring der Christenstaatslieden
waarvoor mede- en tegenstanders beide
eerbied hadden. Was hij een overtuigd
aanhanger der rechtsche beginselen, hy
wist door de wijze waarmee hij dezen
beleed en uitleefde, alsmede door de wijze
waarop hij gewoon was, andersdenkenden
te beoordeelen, aller achting te verwerven.
In allerlei arbeid op Christelijk gebied
stond hij vooraan, maar inzonderheid op
het terrein van het publieke leven, als
dienaar van den staat was zjjn arbeid be-
teekenisvol. Lange jaren stond hy aan het
hoofd van de afd,6eling handel en spoor
wegen van hot departement van Watci-
staat totdat in 1901 door hem zitting werd
genomen in het Kabinet Kuyper als mi
nister van Waterstaat. Na z\jn aftreden
had hij zitting in allerlei staatscommissies
en het vorig jaar vaardigden de Zuid-Hol-
landscho Staten hem af naar de Eerste
Kamer ter vervanging van den heer Van
Heeckeren van Keil.
Behalve een uitnemend staatsman was
hij een voorbeeldig mensch met veel liefde
voor het schoone, ook op het gebied van
het klassieke en dat der muziek.
Ging in mr. de Marez Oyens een onzer
uitnemende staatslieden heen, in Jozef
Israels verloor ons land zijn grootmeester
onzer hedendaagsche schilderschool. Hij
bereikte bijna den 88-jarigen leeftijd en
men mag zeggen dat hij als 't ware ge
vallen is mee het penseel in de hand. Bijna
tot aan zijn laatsten ademtocht heeft hij
zich g6wijd aan de kunst die hem zoo lief
was, die hem onverwelkelijke lauweren
gebracht heeft en in wier wereld zijn naam
eeuwig zal voortleven als een der hoogst
begenadigden. Want niet alleen was hij
een man van groote beteekenis voor de
Nederlandsche schilderskunst in het bij
zonder, hij was het ook voor de kunst in
het algemeen.
En toch, als schilder van het Hollandsche
leven heeft hij zich van zijn beste zijde
laten kennen, niet van het Hollandsche
weeldeleven maar van het leven met zijn
zorgen om het dagelijksch brood en dat
heeft hij vast weten te leggen met zijn
penseel op een wijze die tot weemoed en
meélevön dwingt. Uit zijn werken spreekt
de ziel van een diep en innigvoelend mensch
naast den fijnen blik van den kunstenaar.
Zijn kunstwerken hebben zijn roem ge
dragen ver over de grenzen van ons land
en in zijn nagedachtenis in den vreemde
is Nederland geëerd.
Ook in hem is een van onze grootste
mannen heengegaan.
Te Brussel heeft Woensdag de groote
aangekondigde betooging plaats gehad van
de verbonden liberale, sociaal-democratische
en christelijk socialistische partijen ten
gunste van het algemeen stemrecht en 't
verplicht onderwijs.
Deze betooging door de pers der genoemde
partijen voldoende voorbereid was over
weldigend. Uit alle deelen van het Belgen-
land waren de manifestanten opgekomen
en de stoet die door de straten trok was
onafzienbaar. Bij de zeehaven was het punt
van samenkomst en daar werd de reus-
achtigste optocht gevormd die Brussel ooit
in zijn straten zag. Naar schatting werd
er door 200 a 300.000 menschen aan deel
genomen. Er was muziek en vaandelvertoon
in den stoet. Een kanonschot was het sein
tot vertrek en provincies gewijze werd
afgemarcheerd, waarbij iedere provincie
door een ballon met naam aangegeven was.
De optocht begaf zich naar de hoogte
van St. Gillis, een groot park, waar ver
schillende spreekgestoelten opgeslagen wa
ren en tal van sprekers het woord voerden.
Nadat vervolgens door een kanonschot
daartoe het sein was gegeven spraken de
leiders met luide stem de volgende eed uit
De werklieden en democraten van België,
vereenigd te Brussel op 15 van Oogstmaand,
in plechtige betooging, zweren te strijden
zonder duur noch ruste tot de algeheele
verwering van het Schollaertontwerp, en
tot de verwezenlijking van het algemeen
stemrecht en 't verplicht onderwijs."
Onder groot enthousiasme werd toen door
de duizenden door het opsteken der armen
den eed afgelegd.
Het was voor de oppositie tegen het
huidige regeeringssysteem in België een
dag van groote krachtsontplooiing en pro
paganda.
—o—o—o—
Engeland doorleefd dagen van groote
beroering. Niettegenstaande de bemoeiingen
der regeering, trots de waarchuwingen van
deze hebben de leiders der georganiseerde
spoorwegbeambten het gewaagd de alge-
meene spoorwegstaking uit te roepen. Wel
is de staking op het oogenblik dat wij dit
schrijven lang nog niet algemeen, maar
toch heeft ze in den treinenloop in som
mige deelen van het Vereenigd Koninkrijk
reeds veel stoornis teweeggebracht. Toch
blijft er nog eenige hoop, dat de onder
handelingen die weer heropend zijn, nog
tot een spoedig einde van den noodlottigen
strijd mogen leiden.
De spoorwegstaking kwam niet onver
wacht. Ze heeft eenige dagen lang gedreigd
voor ze uitbrak en men mag zeggen dat
zeer veel gedaan is om haar te voorkomen.
Vooral van de zijde der regeering.
De strijd tusschen de directies der spoor
wegmaatschappijen en de vakvereenigingen
gaat hoofdzakelijk over de toepassing der
in 1907 gesloten overeenkomst, speciaal
over de daarbij in het leven geroepen Ver
zoeningsraden. In 1907 wilden de directies
van deze raden eerst niets weten maar op
aandrang van de Board of Trade namen
ze er genoegen mee. Nu ze evenwel eenige
jaren gewerkt hebben willen de beambten
ze weer missen omdat naar hun beweren
de directies er een verkeerd gebruik van
maken, ten nadeele van de werklieden.
Thans echter houden de directies vast aan
de Raden en ze eischen dat de beambten
zich zullen houden aan de overeenkomst
van 1907 die tot 1914 van kracht is.
Al de pogingen om beide partijen tot
overeenstemming te brengen mislukten.
Ook niet die der regeering. Minister Buxton,
die het beheer heeft van het departement
van handel, heeft conferentie na conferentie
gehouden met de vertegenwoordigers van
de beide partijen. Donderdagmiddag stelde
de minister voor het laatst aan de leiders
der werklieden een aantal vragen, die ze
ontkennend beantwoordden. Ze bleven er
bij, dat de Verzoeningsraden verdwijnen
moesten, omdat ze de directies ruimte gaven
tot willekeur, waarop de regeering met het
voorstel kwam om een commissie in te
stellen teneinde een onderzoek in te stellen
naar de werking der Verzoeningsraden en
of deze gewijzigd dienden te worden. De
vertegenwoordigers der spoorwegmaat
schappijen verklaarden zich voor het voor
stel doch die der vakvereenigingen ver
klaarden zich er tegen. Het ultimatum
door laatstgenoemden gesteld nl. om binnen
24 uren te berichten of de directies bereid
waren nader over de Verzoeningsraden te
onderhandelen, had op de directies geen
uitwerking gehad en de algemeene sta
king werd geproclameerd.
Zooals we boven reeds opmerkten zal
van een algemeene" staking wel geen
sprake kunnen zijn omdat van de spoor
wegbeambten slechts een vierde deel bij
de vakvereenigingen aangesloten zijn. Maar
toch is hun aantal wel zoo groot, dat zc
groote stoornis kunnen brengen in het
verkeer zooals nu reeds overtuigend ge
bleken is.
Volgens de laatste berichten is de staking
opgeheven en zya de militairen naar hunne
garnizoens teruggekeerd
o oo
De onderhande'ingen omtrent de Marok-
kaansc'ne aangelegenheden willen nog maar
niet opschieten naar het schijnt. Er liepen
in do laatste dagen weer allerlei goruchten
die er op wezen dat de vertegenwoordigers
van Duitschland en Frankrijk het maar
niet eens kunnen worden. Het Parijsche
blad „Matin" wist zelfs te vertellen dat de
onderhandelingen geheel en al mislukt
waren en daarop is de Fransche pers van
leer getrokken tegen Duitschland. Naar
haar beweren weet Kiderlen Wachter niet
wat hij wil en kwam hy in den laatsten
tijd telkens met nieuwe voorstellen, die
steeds onaannemelijker werden. Naar de
Fransche bladen beweren staat de Duitsche
vertegenwoordiger te zeer onder den invloed
der Al. Duitschers, die moord en brand
schreeuwen over het toegeven aan de
eischen van Frankrijk. De Duitsche bladen
ontkennen dat evenwel. Toch is ook in de
offleieuse Duitsche pers gemeld dat Cambon
en Kiderlen Wachter het nog niet over de
grondslagen eens zijn.
Er heerscht zoo weder een pessimistische
stemming, 't Is te hopen dat er spoedig
klaarheid kome.
TEXEL, 23 Aug. 1911.
De Markt.
Geen vlugge geest kenmerkte de markt
van Maandag. De aanvoer was aan
vankelijk van weinig beteekenis, doch
langzamerhand werd die iets grooter,
mogelijk noodgedwongen, door de voort
durende droogte.
De kooplieden die maar moeilijk afzet
gebied schijnen te kunnen vinden voor
het vee, waren niet zoo erg kooplustig,
tengevolge waarvan de prijzen niet hoog
genoemd kunnen worden. Ten dezen
opzichte was er geen juichenstof.
De Meeting.
Vaal en grauw, dor en droog teekent
de weide, fel schijnt de zon aan een
wolkelooze blauwe hemel, een tiental
personen gehurkt tegen de tuinwal die
weinig of geen schaduw biedt, en idem
zooveel personen rond een bakwagen die
straks als spreekgestoelte zal dienst doen
benevens een grazend paard, zoo onge
veer was de toestand op het meeting-
terrein Zondag klokke twee.
Doch het werd beter, niet wat betreft
de dorre weide en de felle zon, doch het
aantal bezoekers werd grooter en toen
tegen half drie het spreekgestoelte, alias
bakwagen, in de schaduw der boomen
aan de weg werd geplaatst, groeide het
aantal bezoekers spoedig tot een honderd
tal.
Met een gepast woord opende de heer
J. Duinker van Zaandam de vergade
ring en verleende de eerste spreker
de hoer v. d. Sluis van Amsterdam, het
woord, die zijn rede over een vijand van
het volk begon met in eenvoudige, on
opgesmukte taal de bekende tabel van
Tolstoï aan zijn toehoorders te vertellen,
waarvan de hoofdstrekking is, te doen
zien hoe door de sterken drank de beste
en gemoedelijkste mensch, zacht uitge
drukt tot een onmensch wordt gemaakt,
die zich beneden het dier verlaagt.
Spreker gaf vervolgens uit eigen er
varing als onderwijzer in de provincie
Friesland staaltjes ten b9ste als beves
tiging van bovenstaand niet alleen, maar
tevens om te doen zien, hoe nadeelig
het drankgebruik der ouders werkt op
de kinderen in meer dan een opzicht en
op het gezin in het algemeen.
Voorts deelde spreker mee hoe, op
getuigenis vau den heer Directeur van
het krankzinnigengesticht Duin en Bosch
20 a 25 7» der gevallen van krankzinnig
heid direct of indirect te wijten zijn aan
den drank, hoe Dr. Vos van Hellendoorn
veibaudt vindt tusschen alcohol en
TEXELSCHE COURANT.
Ipgj
o—o—o
