N®. 2504.
Donderdag 28 September 1911,
25ste Jaargang
Niejuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week.
"it blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 9 nar op den dag der nitgave
^ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD&DEROOIJ, Parkstraat, Burg op Tex el.
el!
RANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 3 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
16—23 Sept.
De opening onzer Staten-Generaal heeft
op de gebruikelijke wijze plaats gehad, uit
genomen dan dat Diet H. M. de Koningin
persoonlijk [de z. g. troonrede heeft uitge
sproken, doch dit opgedragen had aan den
minister-president Heemskerk. We mogen
veronderstellen dat onze lezers met den
inhoud der jongste regeeringsverklaring
bekend zijn, wat ons ontslaat van de taak
dien hier in extenso weer te geven. Alleen
enkele aanteekeningen en opmerkingen
mogen ons hier veroorloofd zijn.
Zooals reeds door ons in het vorig week
overzicht opgemerkt werd, was onze ver
wachting omtrent hetgeen de Troonrede
de volksvertegenwoordigers en het Ned.
volk te zeggen zou hebben, niet hoog ge
spannen. De regeering heeft nog te veel
voor het mes, om opnieuw royaal in het
beloven te zijn. Het zal den lezer gebleken
zijn, dat we niet geheel mis gezien hebben.
Als we toch de algemeene opmerking over
de droogte en de mogelijke gevolgen
daarvan, alsmede de heenwijzing naar
enkele binnenlandsche aangelegenheden
over het buitenland wordt nauwelijks
gewaagd buiten beschouwing laten, blijft
er niet veel over dat we al niet wisten.
Dat de rijksmiddelen meer opgebracht had
den dan geraamd werd is even algemeen
bekend als verblijdend. En dat een gewich
tige arbeid op den jjver en toewijding der
Kamerleden wacht, eveneens,
Of de Troonrede dan in 't geheel niets
nieuws bracht? Zeker wel! Zelfs in het
aankondigen van een rijtje nieuwe wets
ontwerpen, getuigend stellig van de werk
zaamheid van het Kabinet, maar die eigenlijk
zoo eenigszins den indrnk van paradepaarden
maken. Bjj het vele wat op wetgevend
gebied nog in de beide komende zittings
jaren op afdoening wacht, hoeft waarlijk
niet veel meer gevoegd te worden. De
regeering spreekt dan ook zeer wijselijk in
zeer betrekkelijke termen over de wets-
voordrachten die in uitzicht gesteld worden.
In bewerking is een wet voor pensioneering
van gemeenteambtenaren en hun weduwen
en weezen. In gereedheid worden gebracht
wetsvoordrachten tot regeling maar
neen we zullen de opsommiDg niet ver
volgen. Slechts van een der nieuwe aan
gekondigde wetsontwerpen kan gezegd
worden dat het wat dichter bij lijkt dan
de anderen, n. 1. van dat betreffende het
verkrijgbaar stellen in eigendom of in pacht
van land met woningen aan landarbeiders.
Opmerkzaamheid verdient dat de regeeiing
niettegenstaande het ruimer vloeien der
geldmiddelen dan verwacht was met nadruk
herhaald, dat „duurzame versterking der
middelen waartoe ontwerpen zijn ingediend"
noodig bljjven.
Is dit een antwoord wellicht aan de velen
die in den laatsten tijd den strijd aanbon
den tegen Kolkman's tariefplaDnen
Niet alleen naar hetgeen er in staat maar
ook naar hetgeen er niet in staat wordt
in den regel de Troonrede beoordeeld. In
deze Troonrede mist men een woord over
de plannen tot grondwetsherziening of over
den arbeid der desbetreffende commissie.
En ook wordt niets losgelaten over de
opvatting die de regeering heeft over het
rapport der Ineenecbakelingscommissie.
De regeering kan haar goede redenen
hebben niet meer los te laten als uiterst
noodig is. Tengevolge daarvan zal misschien
menigeen deze Troonrede wat „mager"
noemeD. Wjj voor ons hebben niet meer
verwacht en meenen dat er buiten de
Troonrede om voldoende arbeid op het
parlement te wachton ligt om het nieuwe
zittingsjaar tot een hoogst belangrijke te
stempelen,
o—o—o—
De groote kiesrechtbetooging ter gelegen
heid van de opening der Tweede Kamer
in de residentie gehouden, is zonder inci
denten afgoloopen. De groote drukte die er
Dtnsdag den geheelen dag in de residentie
heerschte werd geen enkel oogenblik op
minder aangennnu wyze onderbroken.
De optocht, waaraat naar schatting dei-
bladen ongeyc-er 15UU0 personen met vuau-
dels en banieren deelDamon trok zeer veel
belangstelling. Langs den gehoelön weg
stond een dichte haag van mensehen de
betooging gade te slaan. Voor in den stoet
waren de kopstukken der partij terwijl de
lijsten van het petitionnement zelf in 97
doozen verpakt door een 4-tal landauers
naar het Departement van Binnenlandsche
Zaken werd overgebracht. Daar werden ze
in de gang gedeponeerd en kan Minister
Heemskerk als hij er behagen in schept nu
tellen of het door de sociaaldemocraten
opgegeven getal handteekeningen van
317000 wel juist is.
Te vermelden valt nog dat er vóór de
optocht redevoeringen werden gehouden
waarbij o.a. door Mr. Troelstra medegedeeld
werd dat voortaan de derde Dinsdag van
September een roode Dinsdag zal zijn
zoolang tot de Kiesrechtkwestie opgelost is.
o—oo
Zoo rustig het bij de Kiesrechtdemon
stratie toeging zoo rumoerig waren de in
de afgeloopen week gehouden Kamerzit
tingen. Keek in het vorig zittingsjaar de
obstructie reeds een enkele maal in de
Kamer om een hoekje, Woensdag en Don
derdag ging ze een stap verder met het
gevolg dat er in de Kamer tooneelen afge
speeld werden als nog nooit te voren in
het Nederlandsche parlement. Door de
sociaal-democraten zou het voorstel worden
gedaan om de openingsrede met een adres
van antwoord te beantwoorden. De rechter
zijde onder aanvoering van den leider der
Christelijk historischen den heerdeSavornin
Lohman wilde daarvan evenwel niets weten
en besloot op voorstel van dezen het voorstel
van de sociaal-democraten niet in behande
ling te nemen. Het gevolg was dat laatst
genoemden in heftige woorden protesteerden
en er eenige oogenblikken een tumult in
de Kamer heerschte waarbij hooren en zien
verging.
Door den heer Duijs werd daarbij een
redevoering gehouden op een wijze die
duidelijk deed zien dat ze enkel als obstruc
tie bedoeld was.
Donderdag begon het lieve leventje even
wel eerst recht. Door de sociaal-democraten
werd tot werkelijke obstructie overgegaan
daarin bestaande dat de heer Schaper, bij
de opmaking van de agenda voor het
afdeelingsonderzoek, een zeer gezochte en
even lange redevoering hield. Na den heer
Schaper betrad de heer Ter Laan het
spreekgestoelte, en eveneens een lange
obstructieve redevoering hield, waardoor
het houden van een avondvergadering
noodig werd.
Donderdagavond werden tot slot nog
eenige onnoodige stemmingen uitgelokt door
den heer Hugenholtz, waarna de sociaal
democraten verklaarden dat het voorloopig
genoeg was. De rechterzijde had nu gezien
wat de 60C.-dem. konden en wilde ze niet
dat de obstructie voortgezet zou worden
dan had ze amende honorable te-maken.
Dit is nog niet gebeurd en men mag
benieuwd vragen wat de volgende week
het parlement zal brengen.
o—o—o—
In Zweden waren in de afgeloopen week
de Kamerverkiezingen aan de orde. Deze
zijn reeds in het begin van deze maand
begonnen, doch de resultaten worden
thans pas bekend. De verkiezingsstrijd is
met groote krachtsinspanning gevoerd,
waarbij wel het opmerkingswaardige was,
dat de liberalen met do sociaal-democraten
samenwerkten.
Men heeft in Zweden op parlementair
gebied eigenaardige toestanden, gelijk
al aan die in Engeland. Heeft men daar
een Hoogerhuis, dat jarenlang do lakens
heoft uitgedeeld, in Zweden heeft men een
Eerste Kamer die feitelijk regeert, inplaats
van de door het volk direct gekozen Tweede
Kamer. Het eigenaardige is dat de Tweedo
Kamer een groote linksche vooruitstrevende
meerderheid heeft en de Eerste Kamer een
overwegende rechtsche conservatieve
meerderheid. Nu wil de wet dat indien
er b\j het behandelen van wetsontwerpen
verschil van meening bestaat tusschen
Eerste en Tweede Kamer de zaak beslist
moet worden door een stemming in eeu
gemeenschappelijke zitting. En dan is
steeds het gevolg, dat de Eersto Kamer
het pleit wint, omdat deze een groote
meerderheid heeft.
De libeialen eu sociaal-democraton willen
daarom het zwaartepunt verleggen naar de
Tweede Kamer omdat deze en niet- de
Eerste Kamer den wil der kiezers uitdrukt.
De regeering houdt het echter met den
Senaat en niettegenstaande haar in de
Tweede Kamer meer dan eens een neder
laag werd bereid, stoorde zij zich niet aan
die uitspraak en bleef op het kussen.
In do laatste jaren hebben de conser-
tieven echter terrein verloren, wat wel
inzonderheid het vorig jaar bleek bij de
gedeeltelijke vernieuwing der Eerste
Kamer. Niettegenstaande het stemrecht
daarvoor meervoudig en indirect is wisten
de vooruitstrevende partijen een flinke bres
te schieten in het bolwerk van den tegen
stander.
Liberalen en socialen trokken thans
gezamelijk op ten stembus onder vooraf
overeengekomen leuzen. Ze hadden goede
hoop de tegenstanders thans een geduchten
nederlaag te bezorgen, zoodat de Tweede
Kamer een nog grootere meerderheid tegen
de regeering zou krijgen.
En afgaande op de uitslagen die thans
bekend zijn, bestaat er alle kans dat hun
hoop vervuld wordt.
Met belangstelling mag afgewacht
worden of de regeering, na zoo'n duidelijke
uitspraak der kiezers, het roer nog langer
in handen zal durven houden.
o—o—o—
De „dure tijd" waarover ook ten onzent
de huismoeders reeds klagen en die zich
elders nog meer gevoelen laat, heeft j. 1.
Zondag in de Oostenrijksche hoofdstad
Weenen tot een waar volksoproer geleid.
De prijzen van het vleesch en van
schier alle andere levensmiddelen zijn in
Weenen, ja in heel Oostenrijk allang
buitensporig hoog, Verschillende oorzaken
hebben daartoe medegewerkt. Het meest
wordt gevoeld de scbaarschte van het vee
en tengevolge daarvan de z.g. vleeschnood,
omdat voor het vee de verbodsbepalingen
het scherpst zijn. Die toch hebben het
vrijwel onmogelijk gemaakt, dat er een
stuk vee binnen komt. De Rijksdag die
voor een groot deel uit agrariërs bestaat
heeft van de regeering gedaan weten te
krijgen om alle toevoer van buiten zoogoed
als geheel tegen te gaan.
Dat is één van de reden van den
heerschenden nood.
Doordat de invoer zoo goed als gesloten
is hebben de producenten gelegenheid ge
kregen om de prijzen steeds op te drijven.
Zij hebben kartels gevormd die geheel
naar willekeur de prijzen vaststellen en
voor geen concurrentie te vreezen hebben.
Dat is een tweede reden voor den nood.
Men ziet dat het geheele stelsel tengevolge
heeft dat enkele zich met hulp der regeering
ten koste van het volk verrijken.
De vleesch prijzen zijn thans zoo hoog
opgevoerd, dat burgermenschen er niet aan
kunnen denken geregeld een vleeschschotel
op tafel te hebben om van de arbeiders
bevolking maar niet te spreken. 1 K.G.
rundvleesch kost gemiddeld fl.60, kalfs-
vleesch van nuchtere kalveren fl,SO, een
paardeworst 30 ct. (vroeger 12) en 1 K.G.
paardevleescb, 2e kwaliteit, 70 cent. En
niet alleen het vleesch maar ook melk,
boter en kaas is zeer duur, terwijl voorts
bijna alle andere levensmiddelen omhoog
gingen.
En naar men beweert staat een nieuwe
verhooging van de levensmiddelen op
nieuw voor de deur.
Dat er een groote ontevredenheid heerscht
in Oostenrijk (ook op het platteland, want
daar is de toestand dikwijls erger dan in de
steden) ligt voor de hand.
En dat er maar weinig toe noodig is om
die ontevredenheid op gewelddadige wijze
te doen uiten is Zondag wel te Weenen
gebleken.
Door de sociaal-democraten was een
groote betooging georganiseerd tegen de
duurte der levensmiddelen eu als protest
togen de schuld die de regeering daaraan
heeft.
Door een groot aantal sprekers waren
redevoeringen gehouden.
De gevolgen bleven niet uit. Na de
betooging sloeg de menigte tot gewelddaden
over. Een waar oproer brak "los waarbij
een aanval werd gedaan op het
hooggerechtshof waarin geen ruit heel
bleef, op eene school die gesloopt
en in brand gestoken werd en op tal van
winkels en café's die geplunderd en een
voudig omvergehaald werden, Tramwagens
werden met petroleum in brand gestoken
en ten slotte een aanval gedaan op de
politie en de militairen, met het gevolg
dat deze het geweld met geweld keerden.
De cavalerie hakte er met de sabels op los,
de infanterie schoot op de menigte en
ging ze met de bajonetten te lijf.
De gewapende macht behield ten slotte
de overhand, maar niet eerder dan nadat
er een 70-tal slachtoffers was gevallen w.o,
1 doode en een vrij groot aantal zwaar
gewonden.
Of de regeering uit deze gewelddadige
betooging ook wat geleerd heeft moet
afgewacht worden.
o—o o—
De Amerikaansche en Engelsche pers
houdt zich druk bezig met den uitslag
van de verkiezingen in Canada. Deze
hebben tengevolge gehad dat de liberale
regeering over de geheele linie verslagen
is en dat de conservatieven een groote
overwinning hebben behaald. Het aftreden
der regeering is dan ook zoo goed als
zeker. Waarschijnlijk zal Borden, de leider
der conservatieven, aan het bewind komen
en dan kan door hem in het parlement op
een meerderheid van ten minste 50 stemmen
gerekend worden.
De Amerikaansche bladen zijn niet zeer
ingenomen met dezen uitslag. Verwacht
mag toch worden dat het wederkeerigheids-
vergelijk tusschen de Vereenigde Staten
en Canada, onlangs getroffen weer te niet
zal worden gedaan, dat Canada weder de
banden met het moederland, Engeland,
nauwer zal aanhalen.
Vooral president Taft moet teleurgesteld
wezen. Het wederkeerigheidsverdrag was
zoo geschikt om bij de a.s. presidentsver
kiezing als een wapen ten zijnen voor-
deele te dienen. Het beteekende nauwere
aansluiting van Canada bij de vereenigde
Staten en was mede het werk van Taft.
't Loopt den dikken president in den
laatsten tijd niet erg mee. Door zijn eigen
Senaat zijn de mooie arbitrage denkbeelden
waarvan hij zich zooveel voorgesteld had,
en die bij de a. s presidentsverkiezing
zoo best dienst hadden kunnen doen
voorgoed bedorven. En nu ook nog de
Canadeesche teleurstelling.
De Engelsche pers met name den
conservatieve is over den uitslag van
de verkiezingen in Canada, zeer verheugd.
En dat is te begrijpen.
TEXEL, 27 Sept. 1911.
Een jnbilé.
Naar wij vernemen zal 1 Oct. a. s. de
heer D. J. Bakker alhier, het feit ber
denken, dat bij gedurende 25 jaren het
Penningmeesterschap van het Water
schap de 30 Gem. polders vervulde.
Beecham's Oracles.
Onze lezers herinneren zich de
Beecham's pillen en zullen vragen, waar
voor dient nu weer die medicijn
Mis geraden dat is geen medicijn. Of
het moest zijn om de verveling te ver
drijven, Beecham's Oracles zijn die ge
heimzinnige papiertjes, die gevouwen
naar voorschrift en op een bepaalde plaats
met vuur in aanraking gebracht, ons de
beeltenis van de Koningin, van Prins
Hendrik, van Dr. Kuijper of van Mr.
Troelstra voor de oogen tooveren.
Op franco aanvrage aan den heer A.
Gauthey, Overtoom 341 Amsterdam,
worden ze ieder gratis eu franco toege
zonden.
Dienstregeling: T. E. S.O.
Wij herinneren onze lezers er hierbij
aan dat met inging 1 October a. s. de
laatste dienst, vertrek van Texel 6 ure
en van Helder 7.30 ure n.m. vervalt.
