V* 2573.
Donderdag 30 Mei 19X2.
25ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland-
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Tex e l
Van week tof week.
I
TEXELSCHE COURANT.
llit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge-
he Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
1 .nden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 nnr op den dag der uitgave
Prijs der Advertentiën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 5 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
BLIJVEND GEDEELTE
by de onbereden korpsen.
De Burgemeester van Texel brengt bij
deze ter openbare kennis, dat de hierouder
genoemde verlofgangers der lichtingen,
korpeen en korpsonderdeelen, achter hunne
namen vermeld, krachtens art. 114 der
Militiewet (Staatsblad 1912, No. 21) worden
opgeroepen om zich op den achter hunnen
naam gestelden datum bij hun korps in
werkelyken dienst te begeven tot
het verrichten van den dienst voor het
blijvend gedeelte, waartoe zij gehouden zijn.
10e Reg. Infanterie, 2e bataljon, Helder.
Lichting 1911, Witte, Jacobus. 17 Juni 1912
De opgeroepen verlofgangers zullen zorg dragen
dat zij zich, op den achter hunnen naam aangegeven
dag, in uniform gekleed en yoorzien van hun ver
lofpas (zakboekje), alsmede van al de bij hun ver
trek met groot verlof medegenomen voorwerpen
van kleeding en uitrusting, bij hun korps aan
melden, en wel des namiddags voor 4 uur of,
indien dit niet doenlijk is, zoo spoedig mugelijk
daarna. Zij, die binnen het ltijk woonplaats
hebben, behoeven hun reis niet eerder aan te
vangen dan op den dag voor de opkomst bepaald.
Ingeval ziekte of gebreken de opkomst van een
verlofganger mochten verhinderen, moet hiervan
zoodra doenlijk ter gemeentesecretarie worden
overgelegd eene gelegaliseerde geneeskundige
verklariug, welke op ongezegeld papier kan worden
gesteld. Na zijn herstel vervoegt hij zich onver
wijld bij zijn korps.
Hij, die zonder geldige reden niet voldoet aan
deze oproeping, wordt, na daartoe verstrekten
last van den Minister van Oorlog als deserteur
afgevoerd.
Hij, die zonder geldige reden zich te laat bij
het korps aanmeldt, maakt zich strafschuldig.
Het niet-ontvaugen van een afzonderlijken
oproepingsbrief ontheft een verlofganger, zoo deze
althans binnen bet Rijk verblijf houdt,geenszins
van zijne verplichting tot opkomst in werkelijken
dienst, daar de openbare kennisgeving EENIG
en ALLEEN als BEWIJS geldt, dat bij behoorlijk
is opgeroepen.
Texel, den 24 Mei 1012.
üe Burgemeester voornoemd,
GAARLANDT.
18—35 Mei.
De behandeling van Minister Talma's
Ziekteverzekering is aangevangen. De
algemeene beschouwingen over dit ontwerp
het eerste van het complex ontwerpen
op het gebied der sociale verzekering
zijn op bet oogenblik dat we dit schrij ven,
ia vollen gang. Niet ten onrechte is er
door sommige bladen op gewezen dat het
stuk arböid dat het parlement thans ver
richt, hoogst belangrijk is, algezien zelfs
van wat de resultaten ervan mogen wezeD.
't Is ongetwijfeld niet ondienstig in deze
rubriek in korte woorden te memoreeren
wat Minister Talma wenscht. De ontwerpen
die thans in behandeling genomen zjjn,
wijken op sommige punten af, wat de
inhoud betreft, van de oorspronkelijke
ingediende. Door 't gemeen overleg tusschen
de commissie van voorbereiding en den
Minister is hier en daar nogal iets gewijzigd.
Wat de Minister thans aanbiedt komt in
hoofdzaak op het volgende neer
Het ontwerp-Ziekte verzekering bepaalt
zich in 't algemeen tot alle vaste arbeiders
(d.w.z. die voor langer dan 4 dagen in
dienstbetrekking zijn) en die beneden een
zeker loon blijven. Losse arbeiders vallen
er niet onder en tot deze worden ook
gerekend de dienstboden. Kleine baasjes,
ofschoon tot de z.g. arbeidersklasse behoo-
rend, vallen eveneens niet onder de
bepalingen van het ontwerp. De verzekerde
arbeiders zullen ingeval van ziekte zieken
geld ontvangen normaal 70 pet. van het
loon. In het eerste ontwerp had de
Minister dat op 50 pet. bepaalt. Deze
uitkeering wordt verleend gedurende
hoogstens 6 maanden, doeh in bijzondere
govallen kan die termijn tot een jaar
verlengd worden, Geneeskundige hulp en
verpleging wordt echter niet toegekend,
daarvoor moet de betrokken verzekerde
zelf zorgen.
De verzekeringspremie wordt betaald
door den werkgever, die haar voor de helft
van de werklieden terug kan vorderen,
Deze premièn worden geïnt en beheerd
door in te stellen „Raden van Arbeid", die
bovendien voor andere arbeidersverzeke
ringen dienstbaar zullen worden gesteld.
De "leden van deze Raden worden gekozen
door de werkgevers en arbeiders, en wel
ieder voor de helft. Aan het hoofd ervan
staat een regeeringsambtenaar. Deze Raden
van Arbeid worden gecontroleerd door
Verzekeringsraden, bestaande uit hoogere
ambtenaren en vrijwillers.
Het ontwerp laat de mogelijkheid, open
voor de verzekeringsplichtigen om zich bij
particuliere ziekenfondsen te verzekeren.
Deze mogen echter niet minder premie
heffen dan de Rijksverzekering en evenmin
hare leden restitutie verleenen. Voorts
kunnen personen die niet onder de bepa
lingen van het ontwerp vallen, zich vrijwil
lig bij het Rijk verzekeren.
Ziehier de voornaamste bepalingen van
het ontwerp dat thans in behandeling is.
Een behandeling die echter geruimen tijd
in beslag zal nemen. Of Minister Talma
zooveel succes zal hebben met zijn Ziekte
verzekering als met zjjn Bakkerswet moet
afgewacht worden. Het staat echter te
bezien.
—o—o—o—
Zaterdag en Zondag werd te Scheveningen
de algemeene vergadering gehouden van
den Vnjz, Democratischen Bond welke
geopend werd door den voorzitter den heer
H. Snijders, met een rede die speciaal
gewjjd was aan de kwestie van
samenwerking der verschillende vrijzinnige
partijen in 1913. De heer Snijders deed
zich daarbjj kennen als een tegenstander
van het streven van het Haagsche comité
uitgedrukt in de bekende Haagsche circu
laire, waarvan door ons onlangs melding
is gemaakt. Met Dr. Bos was hij van
oordeel dat geen samenwerking mogelijk is
dan op den bodem van bet algemeen
kiesrecht, onverzwakt en nietgeneutraliseerd
door het amendementsrecht der Eerste
Kamerofmeervoudig kiesrechten dergelijke.
Aan de candidaten moet al bij de eerste
stemming kleur bekennen gevraagd worden
en de tactiek zitten te laten wat zit moet
niet worden toegepast. Hij raadde de
partijgenooten dan ook aan af te zien van
verdere medewerking aan bet onarganisa-
torisch optreden van het Haagsche Comité.
Ook deelde hij nog mede dat het hoofd
bestuur bezig is met pogingen om samen
werking van vrijzinnige te verkrijgen buiten
eigen organisatie, doch het ervaarde reeds
dat de weg niet vrij is eu hier en daar
met oneffenheden en hindernissen als
bezaaid.
Afgaande op deze redevoering, die door
de aanwezigen blijkens het applaus met
instemming begroet werd, mag men
verwachten dat bet Haagsche Comité bij de
Vrijzinnig Democraten geen geopend oor
zal vinden.
Uit het jaarverslag bleek dat de Bond
thans 4348 afdeelingsleden telt benevens
501 peisoneele leden.
Van de verschillende onderwerpen die
ter tafel kwamen stippen we heel kort enkele
bijzonderheden aan. Bjj acclamatie werd
aangenomen een motie waarin de wensch
uitgesproken wordt dat door de regeering
alsnog stappen zullen worden gedaan
teneinde zich de grootst mogelijke zekerheid
te verschaffen omtrent de beteekenis van
het „Motu pvoprio" vooronsland.Ingekomen
en toegelicht was een rapport inzake
den rechtstoestand der ambtenaren, welk
rapport later aan de orde zal komen. En
verder vroeg de verzekeringskwestie nog
eens weer de aandacht. W6 kunnen
hierover niet uitvoerig verslag geven en
bepalen ons alleen tot mededeeling van
de resultaten der besprekingen. Metover-
groote meerderheid dau sprak de vergade
ring uit dat de ouderdomsverzorging in
beginsel alle mannen en vrouwen omvatten
moet, dat een inkonjengrens zal worden
gesteld, waarboven op uitkeering van
ouderdomsrente geen aanspraak kan worden
gemaakt en dat ouderdomsrente niet
afbaukelijk zal mogen zijn van het bedrag
der gestortte bijdrage of gedurende welke
deze betaald is. Voorts dat de bijdrage die
van de belanghebbenden welke een inkomen
genieten boven een door de wet te bepalen
bestaansminimum, behoort te worden
gevraagd, afhankelijk moet worden gesteld
van het inkomen van den belanghebbende.
Verder dat de bijdragen door den staat te
betalen uitsluitend behooren te worden
gevonden uit directe belastingen en
successierecht volgens de bepalingen van
het beginselprogram van den Bond. Ten
slotte werd eveneens uitgesproken dat
gestreefd moet worden naar een regeling
der ouderdomsverzorging als een geheel,
terstond en zonder overgangsregelen.
De inzake de ouderdomsverzorging ge
nomen beslissingen zullen worden opge
nomen in het beginselprogramma van den
Bond.
—o—o—o—
In den Pruisischen Landdag is in de
afgeloopen week weder eens de Pruisische
Kiesrechtkwestie aan de orde geweest. Men
herinnert zich dat nog niet lang geleden,
waarschijnlijk onder den indruk van de
roode overwinningen bij de Rijksdagverkie
zingen, door de Pruisische regeering gezegd
werd dat van haar voorloopig geen voor
stellen tot kiesrechthervorming waren te
wachten. Men verbaasde zich wel ovér die
mededeeling, omdat dezelfde regeering in
de laatste jaren meer dan eens de hervor
ming van het kiesrecht urgent verklaard
had. De conservatieven mochten met de
aangehaalde regeeringsverklariDg tevreden
zijn, de vrijzinnigen, in 't algemeen de
linkerzijde, geenszins. En zoo was het dan
ook dat in de afgeloopen week een voorstel
ter tafel kwam door de vrijzinnigen inge
diend, om voor Pruisen het directe geheime
stemrecht in te voeren.
De regeering liet al dadelijk blijken hoe
ze over het voorstel dacht. Ze bleef n.l.
eenvoudig weg toen hét behandeld werd.
De conservatieven trokken er tegen van
leer, zooals te verwachten was geweest.
Daartegenuver werd door de andere partijen
zonder uitzondering gesproken ten gunste
van een hervorming van het kiesrecht in
den geest van het voorstel. Zelfs net Centrum
liet zich in dezen niet onbetuigd. De linker
zijde had alle hoop dat het voorstel aan
genomen zou worden. Alleen de conser
vatieven zouden tegenstemmen. Toch is
zulks niet het geval gewordeu. Met 188
tegen 158 stemmen werd het voorstel ver
worpen De oorzaak daarvan was dat de
conservatieven als één man opkwamen om
tegen het ontwerp te stemmen, terwijl het
Centrum grootendeels wegbleef. De pers
der linkerzijde is zeer gebelgd over dat
wegblijven, wat ze een moedwillige ma
noeuvre noemt. En door de sociaal-demo
craten zullen overal in Pruisen op 42
plaatsen - protestmeetings worden gehouden.
Dat alles veranderd echter niets aan den
uitslag. En de Pruisische regeering lacht
in haar vuistje. Ze heeft nu de handen vrij
en als er door een of ander groep op
kiesrechihervorming mocht worden aange
drongen, dan zal ze en met eenig recht—
kunnen zeggen dat de Landdag die her
vorming toch niet zal goedkeuren.
—o—o—o—
Uit Boedapest, de Hongaarsche Hoofdstad,
kwamen in de laatste dagen onheilspellende
berichten. Daar brak Woensdag een formeele
opstand uit tegen het gezag. Men weet dat
de politieke hartstochten in Hongarije nogal
spoedig opgewekt kunnen worden. Dat
bleek meermalen reeds in het Huis van
Afgevaardigden als de volksvertegenwoor
digers met elkaar slaags geraakten. Thans
schijnen ook de Boedapester arbeiders een
woordje te hebben willen meespreken in de
politieke aangelegenheden. Zulks op advies
van de leider der sociaal-democraten. Deze
die het al lang niet meer naar den zin is,
dat de hervorming van het Hongaarsche
Kiesrecht nog maar steeds op zich wachten
laat, hadden de arbeiders opgeroepen tot
een manifestatie bij het parlementsgebouw.
De regeering, die geweld voorzag, liet alles
vroegtijdig door de troepen afzetten en
verbood het houden van de beto 'ging. De
menigte stoorde zich er niet aan, wilde
het parlementsgebouw binnep dringen en
het oproer brak «eensklaps in al zijn hevig
heid los. Er werden straatgevechten geleverd
tusschen de menigte en de militairen, roof
en plundering en brandstichting blevea niet
uit. Het gevolg was dat een groot aantal
der deelnemers gevangen genomen werd,
een ander aantal verwondingen opliep en
helaas ook een aantal hun geweldenarijen
met den dood moesten bekoopen.
In het Huis der Afgevaardigden is dadelijk
over de kwestie geïnterpelleerd. De socia
listen deden de regeering de hevigste ver
wijten, doch de minister-president Aukasz
stond ze te woord. Hij verklaarde dat de
politie het houden van publieke vergade
ringen in lokalen toelaat, doch het niet
toelaatbaar acht, dat een bijeenkomst van
50000 personen pressie uitoefent op de
volksvertegenwoordigers. De minister yer-
dedigde voorts zijn optreden en wees de
socialistische leiders op hun verantwoor
delijkheid. Zijn rede werd meer dan eens
geestdriftig door de Kamer toegejuicht,
—o—o—o—
De strijd tusschen Roosevelt en Taft, de
beide liefhebbers voor den presidentszetel
der Vereenigde Staten, wordt met den dag
spannender. En ook onverkwikkelijker, want
als men leest op welke wijze de beide-
politieke kamphanen etc. hun volgelingen
elkander bestrijden, dan krijgt men geen
hoogen dunk van de politieke zeden in
het land van den dollar. Het is niet meer
een strijd tusschen twee beginselen het
meer- en het minder vooruitstrevende
doch een felle personenstrijd waarbij de
beide candidaten zich niet ontzien elkander
allerlei lieflijkheden naar het hoofd te
slingeren. Beide weren zich geducht om
de kiezers op hun haDd te krijgen en dezer
dagen werd zelfs gemeld, dat Roosevelt,
zoowel als Taft zich zoo uitgesloofd hadden
dat hun keel schor was en ze beide de hulp
van den geneesheer moesten inroepen.
Jammer, dat deze de beide candidaten niet
het houden van redevoeringen tot na de
verkiezingen verboden hebbeD. De wereld
was dan den weinig verheffeuden aanblik
bespaard gebleven van het kijven en vechten
van de beide groote, invloedrijkste Ameri
kanen.
De strijd wordt met den dag onverkwik
kelijker, maar niet minder ook spannender.
Roosevelt die nogal een groot eind achter
Talt was, is in de afgeloopen week hard
vooruitgeschoten. In Californië zoowel als
in Ohio heeft hij gezegevierd. De meerder
heid der daar gekozen gedelegeerden waren
aaohangers van Roosevelt. Vooral de uitslag
in Ohio, waar Roosevelt 38 van de 48 zetels
kreeg, was een groote tegenslag voor Taf:.
Ohio toch is het district van Taft. Daarin
is hij geboren en heeft het grootste deel
van zijn leven verkeerd Daar verwierf hij
zijn grooten naam als jurist. En dat de
groote meerderheid hem daar niet meer
wil is een harde slag voor hem en maakt
zijn candidatuur niet zekerder. Er behoeven
nu nog slechts in enkele siaten de voor-
loopige verkiezingen plaats hebben en de
kans voor Roosevelt is zoo gestegen dat
de voorspelling gehoord wordt dat hij de
meerderheid zal halen en de candidaat der
republikeinsche partij zal worden.
■caanPBa—BDBmm—a»u— i
TEXEL, 29 Mei 1912.
Pinksteren.
Texel trekt, schreven wij reeds eerder,
Texel blijft trekkeD, kunnen wij getuigen.
Niettegenstaande het min gunstige weer
waren naar wij vernemen onze hotels
meer dan vol, zoodat# bet is jammer,
want iedere bezoeker van ods eiland
wekt in z'n kring belangstelling op voor
ons mooi eiland, zelfs velen moesten
worden afgewezen.
Een gezellige drukte heerschte er in
ons dorp, reeds vanaf Zaterdag. Af en aan
reden de rijtuigen, de auto's, want vooral
dat middel van vervoer van dezen, tijd,
doet thans opgeld.
Onze gemeente had ook hoog bezoek,
de heer Commissaris der Koningin in
deze provincie, Mr. van LeeuweD, arri
veerde hier Zaterdag vergezeld van zijn
echlgeno ite eu een zijner zoons en bracht
behalve aan de verschillende dorpen, ook