2607.
Donderdag 26 September 1912.
26ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Buks 30 Cts. Franco per- post door ge-
he Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verliooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 nar op den dag der nitgare
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Texel.
1431 Sept.
De laatste periode van het vierjarig par
lementair tijdperk is thans begonnen. Op
de gebruikelijke plechtige wijze heeft H M.
de Koningin de Staten Generaal geopend
en als steeds werd Zo op haar tocht van
het paleis naar de .ridderzaal warm toege
juicht, door de drommen van menscheD,
die dikwijls een paar uren lang op de komst
van de Koninklijke stoet op hetzelfde
plekje, gedrukt en gedrongen van alle
kanten, hadden staan wachten. Gelukkig
was het weder zeer mooi en de stemming
der menigte zeer opgewekt. En ook, niet
minder gelukkig, hadden de leiders van de
groote kiesrechtbetooging, die zoo rustig
verliep, hun duizende volgelingen getrokken
naar Houtrust ver van het centrum der
stad waar de Koningin haar tocht door
de ftraten zou doen. Zoo werd de
Koninklijke stoet niet het minst gehinderd
en kon de opening der Kamers ongestoord
en zonder de minste stoornis plaats hebben,
op het zelfdp uur dat op Houtrust de
vaandels en de banieren ontrold waren en
tal van sprekers de noodzakelijkheid van
het algemeen kiesrecht bepleiten.
De troonrede, waarmede H.M. de KoniDgin
de Staten-Generaal opende, kan nu juist
niet zeer belangwekkend worden genoemd,
Mea had echter ook moeilyk iets anders
kunnen verwachten, 't Was de laatste
van het vierjarig tijdperk, waarin de
agenda behoorlijk overladen werd en nog
wel veel onafgedaan zal blijven. De weinige
belangstelling die dan ook vooraf opgemerkt
werd omtrent de vraag wat de troonrede
dit jaar brengen zou, was ook daardoor zeer
goed te verklaren. Zoo was de troonrede
dan zeer kort en weinig belangrijk en
bracht ze al weinig nieuws. Het belang
rijkste is al dat waarschijnlijk nog in dit
kalenderjaar de regeeringsvoorstellen inzake
de Grondwetsherziening de Kamer zullen
bereiken. Van een behandeling zal
natuurlijk iu dit zittingsjaar niets meer
terecht komen, zoodat er alleszins reden
bestaat om aan te nemen dat de Grond-
wets herziening bij de komende verkiezingen
van 1913 de inzet voor de'rechterzijde zal
zyn. Verder valt er de aandacht op te
vestigen dat volgens de troonrede
het in de bedoeling der regeering ligt in
de eerste plaats deInvaliditeits-,Ouderdoms-
en Ziekteverzekering aan de orde te stellen.
Men kan zeggen dat dit geheel overeenkomt
met het werkprogram der Kamer. Ver
wacht mag worden, dat nog voor het uit
eengaan der Kamer de verzekeringswetten
tot stand zullen komen. En dan waar
schijnlijk ook de herziening der Tariefwet,
want het heet in de troonrede dat ook het
voorstel tot dekking van de uit de
verzekeringsont werpen voortvloeiende
kosten allereerst om de aandacht zal vragen.
Ook valt er ten slotte nog op te wijzen
dat in de troonrede thans officieel afge
kondigd is de vereeniging van de departe
menten van oorlog en marine onder één
minister.
Met deze beknopte nalezing van hot
belangrijkste van 'den inhoud der troonrede
meonen we te kunnen volstaan, temeer
waar onze lezers dit staatsstuk reeds in
extenso hebben kunnen lezen.
o o o
Te Chemnitz kwam de Duitsche sociaal
democratische partijdag bijeen. Uit ver
schillende landen kwamen afgevaardigdsn
om de Duitsche „Genossen" de groeten te
brengen van de arbeiders bjj hun bonden
aangesloten.
Blijkens de verslagen heerscht er op het
congres een optimistische geest. Wat geen
wonder is, als in aanmerking wordt genomen
de groote stembusoverwinning waardoor
110 sociaal-democraten in den Rijksdag
gebracht werden, En ook als gelet wordt
op den voortgaanden blo6i der socialitische
beweging in hetrpk van Keizer Wilhelm.
Blijkens het jaarverslag steeg het ledental
in het laatste jaar van 840,000 tot 970,000
w.o. 130,000 vrouwen. De partij geeft 89
couranten uit, waarvan do „Vorwilrts"
alleen reeds 165,000 abonnés telt. Ook
bleek Dog uit het verslag dat in 470
gemeenteraden 2531 socialisten zitting
hebben.
Het congres behandelde verschillende
urgente kwesties w.o. ook de vieeschnood
en de duurte der levensmiddelen. Een
resolutie werd aangenomen, waarin
geêischt werd de onmiddellijke bijeenroeping
van den rijksdag en het opgeven van het
stelsel van beschermende rechten, invoer-
biljetten, opheffing van de rechten op graan
en veevoeder, openstelling van de grenzen
voor vee en vleesch, benevens invoer van
versch en bevroren vleesch.
Ook werd een telegram gezonden aan de
Nederlandsche sociaal-democraten ter
gelegenheid van de kiesrechtbetooging op
rooden Dinsdag.
—o—o—o—
Het Hongaarsche parlement is Dinsdag
geopend. Heerschte er buiten de Kamer
zeer goede orde en rust in het parlements
gebouw is het alles behalve stichtelijk
toegegaan. Wat gevreesd weid zooals
we reeds eerder mededeelden is geschied
de oppositie heeft dadelijk met kracht weer
de obstructie ter hand genomen. Toen de
voorzitter, graaf Tisza op de tribune ver
scheen brak er al dadelijk een helsch
lawaai los. De oppositie begon te fluiten,
en te trappelen, blies op trompetten, in 't
kort maakte zooveel geweld, dat Graaf
Tisza geen woord kon zeggen. Toen
daarop de minister-president Lukasz ten
tooneele verscheen werd het nog niet
beter. Men riep hem toeLaffe schurk
Tisza waagt het tenminste nog hier te
verschijnen, maar gij verbergt u laf achter
de bank. Kom uit de bank schurk
Trachtte graaf Tisza te spreken, onmid
dellijk werd hij met helsch lawaai in de
rede gevallen. Een oogenblik leek het
zelfs tot een bloedig gevecht te zullen
komen. Een der oppositieleden pakte een
lid van de regeeringsmeerderheid beet en
begon een gevecht, dat met groote moeite
door meer kalmere leden beëindigd werd
daarbij in de hand gebeten. Graaf Tisza
werd gewaarschuwd dat de oppositie het
plan gesmeed had hem te dooden, waartoe
de afgevaardigde Juslh reeds een reus van
een kerel zou hebben gehuurd.
Be voorzitter hield zich intusschen heel
kalm en bleef onbevreesd het tooneel van
wanorde gade staaD, de namen noteerend
van de oppositieleden die aan het lawaai
deelnamen.
Tenslotte moest de vergadering wel op
geheven worden. In deze pauze liet de
oppositie nieuw krijgsmateriaal aanrukken,
waarvoor autotoeters, wekkerklokken en
koeklokken goede diensten bewezen. Toen
de zitting dan ook heropend werd begon
het lieve leventje van voren af aan. Zoodra
Tisza maar de bel luidde, brak een oor-
verdoovend getoeter en gebengel los. Zelfs
sprongen een paar der grootste lawaai
makers op hun banken en gaven solo-
voordrachteD, cabaretliederen etc. ten beste.
De voorzitter bleef onder dat alles kalm en
schorste opnieuw de zitting. Na heropening
weer hetzelfde lawaai. Ook de vice-president
die de leiding overgenomen had, trachtte
tevergeefs zich verstaanbaar te maken. En
zoo bleef het maar doorgaan totdat graaf
Tisza en de regeering ingreep.
De politie werd ontboden en onder een
onbeschrijflijk tumult werden de oproerige
leden der oppositie uit het parlements
gebouw gezet. Daarmee is het conflict echter
niet geëindigd en er zal in den eersten tijd
nog wel het een en ander geschreven wor
den over de Hongaarsche crisis.
o-o—o-
Er is in de laatste dagen heel wat ge
schreven over het besluit van de Fransche
regeering om de slagvloot in de Middel-
landsche Zee samen te trekken. Men meende
daarin te zien een aanwijzing, dat de Triple
Entente tusschen Engeland, Frankrijk en
Rusland bezig was omgezet te worden in
een werkelijke alliantie. Frankrijk zou dan
in 't vervolg de rol van schildwacht spelen
in de Middellandsche Zee, terwijl de be
veiliging van de Fransche noord- en west
kust overgelaten zou worden aan Engeland
en de Fransche torpedobooten. Door zijn
zware slagschepen samen te trekken in do
Middellandsche Zee zou Frankrijk in staat
zyn met de hulp van het Eugelsche Middel
landsche Zee-eskader de Middellandsche
Zee volkomen te beheerscbeu. In geval van
oorlog tusschen de Ütaton van den Driebond
met die van de Entente zou de Oosten-
rijksche en Italiaansche vloot dan schaakmat
gezet zijn, terwijl de Russische en Engel-
sche vloot samen dan met de Duitsche
zouden kunnen afrekenen. Zoo werd er ge
redeneerd. Ook was deze en gene van
meening dat het de Entente te doen was
om Italië tot aansluiting bij haar te bewegen.
Dat het besluit van de Fransche regeering
een gevolg is van de reis van den minister
president Poincaré Daar Rusland acht men
als van zelf sprekend. En de veronder
stelling, dat de Triple Entente thans zoover
gekomen is, dat ze in een werkelijke alli
antie omgezet zal worden, krijgt alle ken-
teekenen van juistheid. Men kan de drie
verbonden mogendheden geen ongelijk
geven. In werkelijkheid zou bij oorlog de
Entente toch verplichten de aangevallen
bondgenoot bij te springen en bet getuigt
van een goed inzicht in de strategie, als de
drie verbonden mogendheden hun maritieme
stellingen zoo aanbrengen dat ze elkander
in geval van nood het vlugste en beste
kunnen bijstaan.
De Fransche regeering doet het intusschen
voorkomen alsof de genoemde beweegreden
eigenlijk niet aan het besluit ten grondslag
ligt on ze enkel den tijd gekomen achtte
om de geheele vloot onder één bevelhebber
te vereenigen. Zoodoende krijgt Frankrijk
één hoogzeevloot evenals Engeland,Duitsch-
land en Italië. En de Fransche regeering
acht het tijdstip thans zoo gunstig met
het oog op de politieke constellaties, dat
het meent dat geen enkele mogendheid
aanstoot aan de voorgenomen maatregel
zal nemen.
Er ls daarover in de laatste dagen nogal
het een en ander geschreven. De Duitsche
en Oostenrijksehe pers toont zich alles
behalve met het geval ingenomen, wat zoo
eenigszins te begrijpen is.
Ook ligt het voor de hand dat de regee
ringen, die bij den Driebond aangesloten
zijn, zich niet onbetuigd zullen laten en
men te eeniger tijd wel zal hooren van
maatregelen om het „Middellandsche Zee
gevaar" te keeren. Vlootuitbrciding zal wel
weer het antwoord zijn dat Duitschland en
zijn bondgenooten geven op het besluit
van de Fransche regeering.
—o—o—o—
De Russische minister-president Sassonof
brengt een bezoek aan Engeland. Niet enkel
voor zijn genoegen, doch inzonderheid om
„zaken" te doen. Hij houdt besprekingen
met de Engelsche regeeriDg over de gemeen
schappelijke belangen en men mag aan
nemen, dat zijn bezoek, na dat, hetwelk
door Poincaré aan Rusland gebracht werd,
van niet geringe beteekenis is. Niet alleen
voor de politieke constellatie in Europa,
doch niet rniDder ook voor den toestand
buiten Europa waar Engelsche en Russische
belangen paralel loopen.
Op het oogenblik dat we dit schrijven
houdt Sassonof samensprekicgen met den
Engelschen minister van buitenlandsche
zaken, Sir Edward Grey, en zal hij ook
door Engelands Koning worden ontvangen.
Verondersteld wordt algemeen, dat in de
eerste en voornaamste plaats Perzië het
onderwerp zal zijn waaraan de aandacht
zal worden gewijd. Men weet dat de toestand
in Perzië thans nog allesbehalve zeker is.
De Perzische regeering kan zich alleen
handhaven met hulp van de mogendheden,
waarvan Rusland en Engeland hun diensten
aangeboden hebben. Rusland is daarbij nogal
vrijpostig opgetreden en heeft heel wat
troepen in Perzië samengetrokken. Wel
werd door de beide beschermers een regeling
vastgesteld waarbij aan Rusland het noor
delijke en aan Engeland het zuidelijke deel
van Perzië in bescherming werd gegeven,
doch de Russen trokken steeds verder en
vestigden zich steeds vaster op Perzisch
gebied. Wat weer ten nadeele van de
Engelsche belangen was.
Er zal nu over Perzië opnieuw beraad
slaagd worden en mag men een groot deel
der Engelsche pers gelooven, dan zal het
de bedoeling wezen om Perzié nu maar
te verdeelen. Het kan toch zelf niet zijn
zaken voor elkaar houden. In*de liberale
pers van Engeland is echter raeds een luid
protest opgegaan tegen een dergelijk ver-
deeliugsplau. Dat het echter veel zal baten
gelooft men niet. Het oogenblik om een
flinke buit binnen te halen is te gunstig.
Verwacht wordt, dat Sassonof ook nog
over andere aangelegenheden met Gieyzal
onderhandelen, met name over de Balkan
kwestie. Er is derhalve weer gelegenheid
voor allerlei beschouwingen en veronder
stellingen.
TEXEL, 25 September 1912.
Voetbalmatch.
Begunstigd door heerlijk weder had
Zondag de uitgeschreven Voetbalmatch
plaats tusschen N.N.V.V. I van Nieuwe
Niedorp en Texel I van hier.
Er werd met groote toewijding ge
speeld de einduitslag was dat Texel I
won met 4 tegen 3 voor N.N.V.V. I.
Vele belangstellenden woonden deze
Voetbalmatch bij.
Oosterend, 24 September.
Nu de zeemosvisscherij geen resultaat
gegeven heefc en de Noordzeevisscherij
in verscheidene weken niet loonend was,
ziet men weer met verlangen uit naar
de oester- en wulkenvisscherij, die met
1 October mag aanvangen.
Tegenwoordig zijn hier eenige visschers
zonder knechten, die landwerk verrichten
zoodat ze zelf ook maar den boer opgaan.
In de vorige week kon men op een stuk
land 24 visschers en oud-visschers zien
aardappelen rooien.
Door de aanhoudende Oostenwinden
is er achter Oost zeer weinig water,
zoodat de visschers er gebrek door hebben.
Ook het stoomschip „Texel" zit er
reeds eenige dagen vast.
T)e Cocksdorp.
Dank zij het droge weder der laatste
weken is de oogst, welke in Eierland
weken aaneen door den regen niet
binnengehaald kon worden, thans gebor
gen en zijn de stoomdorscbmachines
druk iu werking.
Waren de verwachtingen slecht, thans
kan geconstateerd worden, dat het nog
meevalt. De producten zijn wel niet van
beste kwaliteit, doch de prijzen zijn
betrekkelijk hoog. De erwten hebben
echter zooveel geleden, dat deze oogst
grootendeels mislukt is. Ook de tarwe
ts tegengevallen en het stroo van alle
gewassen heeft veel van zijn waarde
verloren.
Door het heerschen van de mazelen
is de school alhier grootendeels ontvolkt:
61 van de schooljeugd ontbreekt.
Met goud bekroond.
De inzending der Maatschappij „Nu-
tricia" te Zoetermeer, bestaande uit
Zuigelingenvoeding, VoediDgvoor lijders
aan suikerziekte, Therapeutische- en
Huishoudelijke melkproducten, werd op
de Tentoonsteiling te Dordrecht met
goud bekroond.
Of 't hem zal baten
De loteling J. Kaaij Jz. te Winkel,
die moest worden ingelijfd, heeft aan zijn
oproeping niet voldaan.
Reeds eerder had hij te kennen ge
geven alle militaire diensten te zullen
weigeren.
Dat is nogal erg.
Bewijs dat het kwaad op het eiland
IJselmonde in de aardappelen zich sterk
uitbreidt: iemand kocht voor 14 dagen
2 H.L. aardappelen. Omdat ze nat
waren liet hij ze liggen. Toen hij gisteren
een maal schoon wilde maken, was er
niet een goede meer bij.
TEXELSCHE COURANT.
