Nê. 2619. Donderdag 1 November 1912. 268te Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland*
Van week tot week
I
Hit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere'
l'.nden met verhooging der porto's.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIE N worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Te x e l
Advertentiën vóór 9 nnr op den dag der uitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 3 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
Kennisge ving.
De late inzending van adv. tot opname
in onze Courant, veroorzaakt ons voort
durend grooter moeite.
Wij maken daarom bekend, dat, wil
men verzekerd zijn van opname der aan
geboden advertenties, deze vóór 9 uur op
den dag der uitgitte van de Courant
moeten zijn aangeboden. Bij latere aan
bieding kunnen wij de opname niet
verzekeren.
Advertenties, naar abonnementsprijs
berekend, moeten daags vóór de uitgifte
van de Courant in ons bezit zijn wil men
verzekerd zijn van opname.
Adverteerders nemen hiervan nota.
De ïlitg.
RECLAME.
De Burgemeester der gemeente Texel
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat bij Provinciale verordening van 16
Juli 1912 het den eigenaar of gebruiker
van eenig onroerend goed verboden i3
a. daarop of daaraan te hebben muren,
getimmerten, borden of andere voorwer
pen, bestemd en gebezigd tot reclame
b. het onroerende goed op eenige
andere wijze te bezigen tot reclame.
Bovenstaand verbod is niet van toe
passing
le. in zoover het geldt reclame voor
zaken, die worden vervaardigd of ver
handeld, of voor bedrijven, die worden
uitgeoefend, op of in het onroerend goed
2e. in zoover het geldt reclame niet
voorkomende in het landelijke gedeelte
der gemeente
3e. in zoover Gedeputeerde Staten
vrijstelling van het verbod hebben ver
leend, hetgeen echter enkel kan geschie
den, wanneer naar hun oordeel de
schoonheid van het omliggende landschap
niet wordt geschaadt
4e. tot 1 Januari 1914 in zoover het
geldt eene reclame, waarvan blijkt, dat
zij op 10 October 1912 reeds aanwezig
was.
Op de overtreding van het verbod is
geldboete gesteld van ten hoogste f75,
Texel, den 4 November 1912.
De Burgemeester voornoemd,
GAARLANDT.
26 Oct.—2 Nov.
Terwijl de Kamer zich nog maar al door
bezig hield met het houden van algemeene
beschouwingen over minister Talma's
verzekeringswetten, had de pers het druk
over twee niet onbelangrijke onderwerpen.
We bedoelen het concentratie program der
vrijzinnige partijen en den uitslag van de
Kamerverkiezing in het district Ommen.
Wat het eerste, het concentratie program
betreft kan gezegd worden, dat het in de pers
der linkerzijde een gunstig onthaal heeft
gevonden. En ook blijkens de uitlatingen
van de partijleiders in de kamer ter gelegen
heid van het Verzekeringsdebat, mag gezegd
worden dat het er met de samenwerking
der drie vrijzinnige partijen goed voorstaat.
De kiesvereenigingen zullen nu over h6t
plan te beslissen hebben en waar de pers
en de leiders voorgegaan zijn zullen zij
ongetwijfeld wel volgen. Zoo zal er op
een daadwerkelijko samenwerking van alle
vrijzinnigen in 1913 gereend mogen
worden. Nu de partijeu het zoo goed als
eens zijn, zal het met het verdeelen der
districten ook wol losloopen.
Meor nog dan over het concentratie
program werd in de afgeloopen week ge
schreven over de verkiezing in Ommen.
En geen wonder, 't Is wel zeer wonderlijk
geloopen en wat misschien niemand
verwacht had geschieddebaron Mackay
werd gekozen. De zetel van Dr. Kuyper
viel ten deel aan den candidaat der Chr. Hist,
die hoewel hij aanvankelijk pertinent
geweigerd had een candidatuur te aanvaar
den, ten slottezich toch beschikbaar
stelde. Met een meerderheid van bijna
800 stemmen kwam hij uit de bus. Tot
groote ergernis van de anti-revolutionairen
en hun pers. Wat er over den gekozene
geschreven werd was voor dezen alles
behalve vleiend. Dr. Kuyper zelf ging
voor, door in de Standaard een banvloek
over baron Mackay uit te spreken en deze
voor altijd buiten de politieke gemeenschap
der rechterzijde te zetten. De vrijzinnige
bladen toonden zich daarentegen verheugd
over dezen uitslag. Niet om den persoon
van den gekozene, doch omdat zij in de
stembusuitspraak zien het bewijs dat de
coalitie verzwakt en tevens een luid protest
tegen het Tariefontwerp van minister
Kolkman.
Baron Mackay had zich als een tegen
stander van de Tariefsherziening doen
kennen.
Ongetwijfeld heeft de Tariefwet veel
invloed bij deze verkiezing uitgeoefend,
want het mag wel worden aangenomen
dat de liberalen en socialisten de candida
tuur Mackay bij de herstemming gesteund
hebben.
De kamermeerderheid zal bem intusschen
wel geen prettige ontvangst in de Kamer
bereiden. Niet alleen hebben de anti
revolutionairen in woord en geschrift hun
afkeuring uitgesproken over de houding
van buron Mackay, doch ze zijn zelfs
verder gegaan en hebben een felle motie
tegen hem aangenomen. En ze eischen
van hem dat hij zijn zetel in den Haagschen
gemeenteraad en in de Prov. Staten van
Zuid-Holland ter beschikking van zijn kiezers
zal stellen omdat hij door de coalitie
afgevaardigd werd. Voor den gekozene is
de kwestie dus ook nog niet zeer aange
naam en 't is dan ook nog niet zeker dat hij
de benoemiDg wel zal aannemen.
Volgens de laatste berichten zou baron
Mackay voor de benoeming hebben bedankt,
—o—o—o—
Bij onze Oostelijke buren is het politieke
leven thans ook weder uit zijn zomerslaap
ontwaakt. Zoo kwam de Pruisische
I.anddag in de afgeloopen week dan weder
bijeen en hoewel de aandacht tegenwoordig
meer in beslag genomen wordt door de
ernstige gebeurtenissen in het Oosten, dan
door de politieke aangelegenheden van
eenig rjjfe, toch had het eerste bijeenkomen
der Pruisische „Abgeordneten" wel eenige
belangstelling op zich gevestigd. In de
eerste plaats gold die belangstelling de
benoeming van een voorzitter, waarvoor
by acclamatie graaf Von Schwerin Löwitz
gekozen werd. Men had dat anders ver
wacht. Wel is de graaf lid der conservatieve
partij, een vriend der agrariërs, maar tevens
iemand, die ook voor andere partijen wel een
beetje overheeft. En nu verwachtte men
dat de conservatieven, die het heft in
handen hebben in den Landdag de socia
listen een wat lastiger voorzitter op den
hals zouden schuiven. Dat dit niet
gebeurde wekte eenige verwondering en
nog meer, dat de conservatieven niet alleen
aan de liberale partijen, doch ook aan de
socialistische den naam van hun candidaat
medegedeeld hadden. En dat de party die
tot nog toe door de conservatieven buiten
elke parlementaire gemeenschap gesloten
was. Men wist eigeuiyk niet recht, hoe
men het wel met de jonkerpartij had.
Zouden de conservatieven hun staire
houding in 't vervolg willen verloochenen.
Men vroeg zich dit ook af bij de behande
ling van hot debat dat over de vleesch-
duurte en de regeeringsmaatregelen daar
tegen, volgde. Die maatregelen zyn hun
stellig een doorn in het oog, maar toch
gingen ze daarom niet tegen de regeering
te koer. Zelfs Von I-Ieydobrand, die het
wel scherp durft te zetgeu, sloeg thans
een heel kalmen loon aan, al was hij ook
niet ingenomen met het standpunt waarop
de regeeriug zich had geplaatst en de
maatregelen die deze tegen den vleescbnood
had genomen. Ook de andere partijen
waren niet bevredigd doch dan juist in den
tegenovergestelden zin. De liberale woord
voerder beweerde dat de regeering het
te ver had laten komen voor ze ingreep,
terwijl de vrijzinnige spreker nog op
uitbreiding der maatregelen aandrong.
Doch de toon der debatten was steeds heel
kalm en de regeeriDg nam het heel kalm
op. Von Bethman Holweg verdedigde de
maatregelen en verklaarde dat de regeering
in geen geval verder kou gaan, terwijl de
minister van landbouw allerlei raadgevingen
gaf om het vleeschverbruik te doen vermin
deren en dat van aardappelen en groenten
te doen toenemen.
Uit de verklaringen achter de regeerings-
tafel afgelegd is intusschen voldoende
gebleken, dat de regeering er niet aan denkt
meerdere maatregelen tegen den vleesch-
nood te nemen dan thans het geval is.
En toch schijnen deze lang niet voldoende
te zijn en blijft de vleeschnood zeer hoog.
Zoo hoog dat er voor den kleinen man
geen bijkomen aan is. De ontevredenheid
is dan ook nog volstrekt niet geweken,
zooals wel duidelijk dezer dagen te Berlijn
gebleken is, waar in een paar buurten een
heusche vleeschoproer uitbrak waarbij door
een groot aantal opgewonden huismoeders
eenige slagerswinkels werden vernield en
geplunderd, zoodat de politie met wapen
geweld de orde herstellen moest.
Met groote verbittering is er in de laatste
dagen op den Balkan gestreden. En opnieuw
heeft het Turbsche leger nederlaag op neder
laag moeten lijden. Niet alleen behaalden
de verbonden Balkanstaten, die in het
•Zuiden en Westen van Turkije opereeren
voordeel op voordeel, doch ook" zijn de
Bulgaren er opnieuw in geslaagd in het
Oosten de Turksche legerscharen te ver
slaan en terug te werpen. Als men de
berichten uit Bulgaarsche bron gelooven
mag en daarvoor is alleszins reden
dan heeft zich thans de krijgskans voorgoed
tegen Turkije gekeerd. Het reusachtige
leger der Turken, dat tusschen Adrianopel
en Constantinopel den strijd aan bond met
den vyand leed een volkomen nederlaag
die in een volslagen vlucht ontaardde. Wel
schijnt Nazina-pasja het overschot van zijn
leger opnieuw te hebben verzameld en heeft
hij verder achterwaarts naar Constantinopel
sterke stellingen opgeworpen en ingenomen,
maar dat de Turken daar de ontstuimig
voorwaarts dringende Bulgaren zullen kun
nen tegenhouden valt moeilijk aan te nemen.
Bijzonderheden over de groote volkerenslag,
waaraan meer dan een half millioen men-
schen deelgenomen schijnen te hebben, zijn
op het oogenblik dat we dit schrijven nog
niet openbaar gemaakt. Alleen werd gemeld
dat de strijd met groote hardnekkigheid
gestreden werd, deze zeer bloedig was en
dat de Turken over de geheele linie ver
slagen werden.
Het schijnt met Turkije's bestaan in
Europa Werkelijk ten einde te loopen en
van alle zijden wordt dan ook verzekerd,
dat het oogenblik aanstaande is waarop het
Europeesch bezit van de Porte verdeeld zal
worden. De meening, dat de mogendheden
een verdeeling van het Turksche rijk zouden
keereu en dat ze zouden doen blijken dat
het hen ernst geweest is met hun verklaring
aan de Balkanstaten, dat ze elke iD'oreuk
op den status quo zouden tegengaan, kan
g6rust worden losgelaten. De Balkanstaten
hebben reeds onomwonden verklaard dat ze
in Turkije zijn en er blijven, m. a. w. dat
zy zich niet zonder buit laten afwijzen.
En de mogendheden zelf die blijkbaar wel
inzien dat de Balkanstaten de buit die zij
zich met het zwaard jn de vuist veroverd
hebben, niet licht zullen loslaten hebben
er al iets opgevonden om zonder zich te
blameeren den altocht te blazen.
Met bet ernstigste gezicht van de wereld
komen de diplomaten thans verklaren, dat
de mogendheden onder het handhaven van
de status quo eigenlijk bedoeld hebben,
dat hoe de verhouding op den Balkan ook
moge worden, de mogeudhedeu hun rechten
onveranderd zullen handhaven. Zoo is de
weg dus geopend, dat Turkye bet kind van
de rekeniug kan worden en de Balkanstaten
hun laudhouger kunnen stillen. De ver
delingsplannen mooten reeds kant en klaar
zijn. Ieder der vier Balkanstaten krijgt een
deel van het Europeesch Turksche rijk,
terwijl aan Turkije de hoofdstad Constan
tinopel en een daarachter gelegen landstrook
zal worden gelaten. Het overblijvende deel
van Macedonië zal dan een zelfstandig
koningrijk worden en naar luid der berichten
moet er reeds een Europeesche prins aan
gezocht zijn als koniDg van dit Macedonië
op te treden. Als het op die wijze ge
regeld kan worden, zonder dat de Euro
peesche grootmachten elkander er om in
de haren vliegen, kan men er vrede mee
hebben. De Balkanstaten hebben voor hun
buit reeds zware offers moeten brengen.
Naar luid der berichten houden de mogend
heden zich voortdurend bezig met de vraag
hoe aan den oorlog een einde te maken.
Voordat Turkije's macht voorgoed gebroken
is schijnt daaraan evenwel niet gedacht
behoeft te worden. Bulgarije door zyn over
winningen overmoedig geworden moet ver
klaard hebben van plan te zijn zijn leger
voor de poorten van Constantinopel te
voeren en aan de Porte de vredesvoorwaar
den voor te schrijven. Het zou elke tus-
scbeDkomst van de mogendheden thans
beslist afwijzen en zelfs in geen wapen
stilstand willen toestemmen. Het zal
nogmaals de Turken slag moeten leveren
en als het deze dan opnieuw overwint
wat nu vrij zeker het gevolg zal zyn is
het lot van Turkije beslist en ligt de weg
naar Constantinopel open.
In de Turksche hoofdstad, waar men den
waren stand van zaken nog niet kent,
begint echter groote ongerustheid te heer-
schen. En ernstige onlusten worden gevreesd
als straks de noodlottige afloop van de
veldslagen bekend zal zijn. Men vreest dat
de Mohammedanen wraak zullen nemen op
de Christenbevolking van de hoofdstad eD
op de vreemdelingen. De mogendheden
nemen dan ook reeds maatregelen. Vreemde
oorlogsschepen spoeden zich naar Constan
tinopel om aanwezig te zijn als het gevaar
dreigt en de vreemdelingen bescherming te
bieden. Ook onze regeering zond de „Gel
derland" met een dergelijke opdracht naar
de Turksche hoofdstad.
Het zal nog wel enkele dagen duren eer
de Bulgaarsche troepen voor de muren van
d6 Turksche hoofdstad verschijnen. Wel
rukken ze met ontstuimig geweld voor
waarts en schijnen zë met iederen veldslag,
die toch veel van hun krachten vergt, ook
hun krachten te verdubbelen, doch Tuikije
schijnt nog niet van plan het hoofd in de
schoot te leggen. Nazim-pasja stelt opnieuw
zijn leger in slagorde en uit Klein Azië
worden elkeD dag nog weer nieuwe troepen-
afdeelingen aangevoerd. Het Turksche
legerbestuur sohijnt den wanhopigen en
schier hopeloozen strijd tot het einde toe
te willen volhouden. Nazim-pasja zendt nog
hoopvolle telegrammen aan den Sultan
Maar het zal Turkije wel weinig meer
baten. Menschelijkerwijze gesproken is de
oorlog reeds beslist.
TEXEL, 4 November 1912.
Van de markt op Maandag j.l. valt
niets te vermelden. De aanvoer was van
geen beteekenis. Vermoedelijk zal de
dien dag gehouden groote najaarskoe
markt te Alkmaar, daarvan wel een der
oorzaken zijn geweest.
Waal4 Nov.
De voorstelling, door de tooneelver-
eeniging „Aurora" van De Cocksdorp,
gisteravond alhier gegeven, mag goed
geslaagd beeten. De zaal van den heer
Eel man was geheel met toeschouwers
gevuld. De beide stukken„Henri
Burtoü" en „Hard gaat ie" werden vlug
afgespeeld en verwierven luide toe
juiching. De vereeniging, ofschoon nog
zeer jong, beschikt ov9r goede krachten
ODkele leden waren zelfs uitstekende
vertolkers. Bij voortgezette studie, en
bij wat werk maken van eene zuivere
uitspiaak heeft Aurora beslist eene
toekomst.
TEXELSCHE COURANT.
i
—o—o-o—
