N#. f2d60.
Donderdag 3 April 1913.
26Bte Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Land- cn Tuinbouwbrievcn.
Bin nenland.
Van week tot week
Het bespuiten van appel- en pereboomen.
Hit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
l'.nden met verhooging der porto's.
URANT.
Adverteutiën vóór 9 uur op den dug der uitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel moer 5 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimto
berokend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIÈN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burö opTexki.
Aan onze abonneé's buiten
Texel woonachtig zij bericht,
dat wij de kwitanties voor ab.-geld 4e
kwartaal 1913 en le kwart. 1913, aan de
post ter incasseeiing hebben toevertrouwd.
Beleefd verzoeken wij bij aanbieding
derzelve voldoening, opdat wij niet
onnoodig tot verdere kosten worden ge-
uoodzaakt.
De IJitg.
INRICHTINGEN,
welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Texel brengen ter openbare
kennis dat het verzoek vanEGBERTUS
SIMON BOEKEL, koopman alhier om
op het perceel, kadastraal bekend in
Sectie D, No. 1438 een benzine-bergplaats
te mogen oprichten door hen is ingewil
ligd.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
volgens de bestaande jurisprudentie
eventueel NIET tot beroep van de beschik
king bevoegd zijn zij, die indertijd niet
voor het Gemeentebestuur zijn verschenen
om hun bezwaren mondeling toe te lichten.
Texel, den 27 Maart 1913.
Burgemeester en Wethouders vnd.
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. GAARLANDT.
IX.
Een van de lastigste ziekten, waaraan
onze appels en peren heel vaak lijden, is
wel de schurftziekto, wölke zich kenbaar
maakt door de volgende verschijnselen.
Aan de bladeren is de ziekte het eerst
zichtbaar door het verschijnen van onregel
matig gevormde, bruinzwarte plekken, die
zich steeds verder over de bladoppervlakte
uitbreiden. Aangezien de zieke plekken in
het geheel niet meer groeien, krijgt door
den voortgezetten groei der niet aangetaste
deelen vooral het jonge blad een gekroesd
uiterlyk. Bij sterk optreden der scburft
vallen de bladen reeds middenzomer af.
Wanneer men nu weet, dat de bladeren
de producenten zijn van de grootste hoe
veelheid Voedsel van onze groene planten,
dan valt licht in te zien, dat vernietiging
van al of van een gedeelte van het blad
gepaard moet gaan met een zeer schadelijke
stagnatie in den groei, welke zich in ons
geval uit in een vermindering soms zelfs
algeheele vernietiging van de hout- on
bloemenvorming.
Ook het jonge hout, vooral bij peren,
wordt aangetast en weder alleen aan de
oppervlakte. Hierdoor begint de opperhuid
in bruine, droge schilfers los te laten,
waardoor de schöuten geheel of althans
aan de topeinden afsterven.
Ook de vruchten vallen vaak ten offer
aan de ziekte. Bij appels ontstaan aan de
oppervlakte langzaam uitbreidende zwarte
vlekken. Het aldus aangetaste deel dei-
vrucht groeit niet, het gezonde deel echter
wel, waardoor de appel een misvormd voor
komen krijgt, bijv, met een kneep of met
een hollen of platten kant.
Schurftige peren krijgen eveneens bruine
of zwarte plekk6n, maar bovendien uit zich
de misvorming hier in het ontstaan van
talrijke, meer of minder diepe barsten,
welke ontstaan doordat de buitenlagen der
vrucht weinig of niet, de daaronder liggende
echter wel aan den groei deelnemen.
De ziekte wordt veroorzaakt door een
zwam, Fusicladium geheeten. Men spreekt
daarom ook wel van de Fusicladiumziekte
der vruchtboomen.
Van de zeer vatbare perensoorten noemen
weLouise bonne détoranches Bonne
Louise), Beurré Diel, Juttepear en Conseiller
de la Cour.
Minder vatbaar zijn o.a. Beurré d' Amoulis,
Bon Chretien Williams en zeer weinig
vatbaar Beurré Clairgeau, Beurré Hardy,
Clapp's Favoute en Souvenir du Congres.
Zeer vatbare appelsoorten zijn o. a. Keizer
Alexander,WitteWintercal ville, Cox Pomona
Engelsche winter gold Pearmain, minder
vatbare Celline, Codlin Keswick, Lord
Grosvenor, weinig vatbare Peasgood
Nousuch, The Q ueen, Brabantsche Bellefeur.
Bij den aankoop van joDge boomen kon
bij de soorten keuze met deze opgave, die
echter geenszins volledig is, rekening wor
den gehouden. Overigens hebben bodem en
klimaat veel invloed op het optreden dei-
schurft.
Van veel belang is de bestrijding der
ziekte. In de eerste plaats verzamele meu
de afgevallen bladeren en vernietigen deze
het best door verbranden.
In de tweede plaats echter is een doel
matig uitgevoerde besproeiing met Bor-
deausche pap met behulp van eenrugpul-
verisator met laDge sproeibuis of van een
handsbeproeier, bijv. het merk „Muratori",
het beste directe bestrijdingsmiddel.
De pap moet een sterkte hebben van 1
1,5% kopervitriool. Men kan ook gebruik
maken van pappoeder, welke inen moet
koopen als „normaal pappoeder", omdat
dit moet voldoen aan de eischen, die door
het plantenziektenkundig instituut te
Wageningen voor de richtige samenstelling
zijn gesteld. De hiervan gemaakte pap
wordt Bourgondische pap genoemd en is
veel gemakkelijker te bereiden dan de
Bordeausche pap. Men gebruike hiervoor
ongeveer 2 tot 2,5 K.G. normaal pappoeder
per 1U0 L. water.
Minstens ééD besproeiing moet worden
toegepast en wel als de vruchten juist ge
zet zijn. Beter is het echter, vooraf nog
eens te sproeien en wel op het tijdstip, dat
de knoppen zich beginnen te ontplooien.
De bloemknoppen mogen zich echter nog
niet hebben geopend, daar de bloesem anders
beschadigd zou worden. De pap moet bij
de eerste besproeiing het sterkst zijn, ter
wijl voor de tweede besproeiing een sterkte
van 1% kopervitriool (of 2 pappoeder)
verkieselijker is.
H. v. S.
33-39 Maart.
Evenals in vorige jaren brachten de
Paaschdagen ook dit jaar weder een aantal
meer of minder belangrijke vergaderingen.
Van deze stond in belangrijkheid wel boven
aan, het 19e congres der Sociaal-Democra-
tischo Arbeiderspartij dat Zondag, Maandag
en Dinsdag in de oude bisschopsstad
Utiecht gehouden werd. Als gewoonlijk
was aan het congres^Zaterdag weder een
feestavond voorafgegaan, waarin door het
Kamerlid Duijs de feestrede gehouden was.
W6 kunnen over de verschillende rede
voeringen niet in bijzonderheden treden en
moeten ons alleen tot de voorstellen en
enkele partijaangelegeuheden bepalen. Na
eene geestdriftige openingsrede van den
voorzitter, den heer Vliegen, waarin deze
gewaagde van den vooruitgang der S.D.A.P.
voerde de afgevaardigde van de Duitsche
sociaal-democraten, het Rijksdaglid Scheide-
mann, het woord, waarna het jaarverslag
aan de orde kwam en vastgesteld werd.
Daaraan valt te ontleenen dat het aantal
afdeelingen in 1912 met 31 vermeerderde
en het aantal leden der afdeelingen steeg
van 12,592 tot 15,667 w.o. 2047 vrouwen.
De financieel© toestand werd gunstig ge
noemd.
Medegedeeld werd, dat van de 263 afdee
lingen 393 op het congres vertegenwoordigd
waren, terwijl onder de ingekomen tele
grammen er een was van den heer Van
Kol uit Indië, die seinde: „Emmer voor
waarts!" en een van het Belgische sociaal
democratische congres meldende dat beslo
ten was tot de algemeene werkstaking in
België op 14 April a.s.
Over de Kamerfractie en redactie van het
partijorgaan werden weer heel wat woorden
gewisseld, doch de bespreking droeg over
't algemeen een waardeerend karakter.
Belangrijker waren de besprekingen die
vervolgens plaats hadden over de door het
partijbestuur ingediende resoluties inzake
de komende verkiezingen en de politieke
actie. Daarin werd o.m. gezegd
dat het eerste doel dezer verkiezingen
moet zijn de verkrijging van het onver-
valschte algemeen kiesrecht voor mannen
en vrouwon, zonder verzwakking dei-
Tweede en versterking der Eerste Ivamer
dat verder het vrijhandelstélsel 6n do
positie der openbare volksschool tegen alle
aanvallen moeten worden verdedigd en dat
er naar gestreefd dient te worden, reeds op
1 Jan 1914, met de uitbreiding van het
door de Tweede Kamer bereids aangenomen
begin van ouderdomspensioen en met
intrekking van het ontwerp-Talma, als
noodmaatregel een staatspensioen voor de
ouden, die het noodig hebben, in te voeren.
Het congres acht overigens, met hand
having van het strijdprogram en onder
voortzetting met name van de actie voor
den wettelijken tienurendag, geen enkele
regeering en Kamer bevoegd nu eenmaal
de aanhangige grondwetsherziening
met het kiesrechtvraagstuk aan de orde
is gesteld, vóór de oplossing daarvan be
langrijke wetten te behandelen,
In overeenstemming hiermede besluit
het congres, bij de herstemmingen aan
geene burgelijke canrlidaten steun te ver-
leenen, dan die
lo. als eisch van urgentie invoering bij
de Grondwet van het algemeen kiesrecht
voor mannen en opheffing van de grond
wettelijke uitsluiting van de vrouw van
het kiesrecht aanvaarden, onder bepaling,
dat ook bij de kieswet geen vrouw op
grond van minderen maatschappelijken
welstand mag worden uitgesloten
2o zich tegen elke versterking van de
positie der Eerste Kamer door regresrecht
of op andere wijze, zullen verzetten en
3o. zich homogeen verklaren met boven-
gestelden eisch in zake staatspensioen.
Verder werd in de resolutie aan het
partijbestuur opgedragen het bovenstaande
besluit uit te voeren op zoodanige wijze
als het in het belang der partij noodig zal
achten.
De bespreking over deze resolutie werd
ingeleid door mr. P. J. Troelstra met een
lange redevoering, waarin enkele gedeelten
zeer de aandacht verdienen. Zoo, wat
betreft de demonstratie voor het kiesrecht.
De leider der S.D.A.P. verklaarde, dat het
partijbestuur dit jaar niet meteen voorstel
zal komen, om een derden rooden Dinsdag
te houden. Er moet wat anders gebeuren.
Geen roode Dinsdag, doch de arbeiders
behooren dit jaar eens bun groote econo-
sche beteekenis in het voortbrengings-
proces te toonen. Dit zal hierin moeten
bestaan, dat in de steden Amsterdam en
Rotterdam op den Maandag voor de can-
didaatstelling, 2 Juni, de arbeiders voor
eenige uren het werk zullen neerleggen.
Een korte politieke werkstaking dus. Voor
het platte land, zou met het houden van
avondvergaderingen op dien dag volstaan
kunnen wordeD.
Voorts verdient vermelding, de verklaring
van den heer Troelstra, dat voor het
partijbestuur tusscben concentratie en
coalitie, gezien de hooge belangen, die op
het spel staan, geen keuze kan zijn. Het
staat hier zonder eenige aarzeling aan de
zijde der concentratie. Het coalitie-program
is geheel in strijd, met wat de S.D.A.P.
wil, terwijl op het concentratieprogram
punten voorkomen, die de S. D. A. P.
kan gebruiken. Spr. voorzag bij de her
stemmingen het gevaar, dat d6 concentratie
dan met de met de Cbr. historischen
gemeene zaak zou maken. Wanneer het
echter mocht blijken, dat dit het geval
zou worden, dan zullen de soc. democraten
desnoods met man en macht naar het
clericalisme o vergaaD om dat te beletten. De
concentratie moet dus kiezen de zweep
van Troelstra of de karwats van Lohman.
Na breedvoerige besprekingen werden
ten slotte de door bet partijbestuur voor
gestelde resoluties aangenomen en zulks
met algemeene stemmen en onder geest
driftig gejuich. Ook werd aangenomen
het voorstel om geen rooden Dinsdag te
organiseeren, doch in plaats daarvan de
voorgestelde kiesrechtdemonstraties op
Maandag voor de algemeene car.didaat-
stelling.
De S.D.A.P. hoeft met een en ander dus
haar houding voor de komondo veikiezingen
vastgesteld.
o—o o
Er kwamen in de laatste dagen belang
rijke berichten van den Balkan. Do Bulgaren
zpn er eindelijk in geslaagd Adrianopel te
veroveren. Na een maandenlange heldhaftige
verdediging heeft Sjakri pasja eindelijk het
onderspit moeten delven. Er is om hot
bezit van de versterkte stad tot hot einde
toe verschrikkelijk moeten worden gevoch
ten en als de feestvreugde te 'Sofia, die op
het overwinpingsbericht volgde, getemperd
is geworden zooals de berichten meldden,
dan is dat een gevolg geweest van de
wetenschap, dat de verovering van Adria
nopel aan de Bulgaren groote offers heeft
gekost. Doch het Bulgaarsche leger heeft
het dool bereikt en een schitterende over
winning behaald, al liet de Turksche bevel
hebber voor zich over te geven, ook alle
forten, militaire gobouwen en magazijnen
in de lucht vliegen.
Toen de Bulgaren na uronlangen stryd
eendelijk de Oostelijke forten veroverd
hadden, was het lot van Adrianopel beslist.
Sjakri-pasja moest zich met zjjn leger over
geven. De Bulgaren maakten 51000 man
krijgsgevangen, waaronder een aantal
generaals en 1200 officieren. Voorts werden
buitgemaakt 54000 geweren en 620 kanon
nen. De Bulgaren hebben bovendien een
groot leger vry gekregen, waarmede do
troepen in de Tchataljalinie versterkt zul
len worden, die in de laatste, dagen do
Turken uit hun voorste stellingen verdreven
hebben.
Een ander belangrijk bericht was, dat do
mogendheden het eens geworden zijn over
de grenzen van Albanië. Ze hebben Servië
en Montenegro daarvan kennis gegeven,
met verzoek hun troepen uit Albanië terug
te trekken. En daar Skoetarië bij Albanië
is gevoegd is aan Koning Nicolaas van
Montenegro de eisch gesteld, dat hij het
beleg dezer vesting zal opheffen. Zal deze
daaraan voldoen
Wat de verdere bemoeiingen der mogend
heden betreft kan gemeld worden, dat
Bulgarije geantwoord heeft op de vredes
nota dat het bereid is met het voorstel
accoord te gaan, behalve wat de regeling
der grenzen en de schadevergoeding betreft.
Nu Adrianopel gevallen is, zal het in zyn
eischen wel niet gematigder zijn geworden.
TEXEL, 2 April 1913.
Te laat om in ons vorig nummer
te vermelden, vernamen wij dat C. A.
Reij, leerlinge van den lieer H. Groene-
woid alhier, de vorige week met gunstigon
uitslag toelatingsexamen heeft afgelegd
voor de Kweekschool voor onderwijze
ressen te Bergen N.H.
Vijfmaal is 7
Wat kan een schaap al niet opbrengen
Een schaap van den heer J. J. Roeper
te de Veen alhier, bracht hedenmorgen
vijf levende lammeren ter wereld.
Be Cocks dorp.
Vi ij lag strandde ïd de Eierlandsche
gronden het met lijnzaad, guta percha
en glaswerk geladen Duitsche stoomschip
Alfeld, komende van Buenos Ayres en
bestemd naar Hamburg De sleep'oooten
Titan, Hercules en Texel verleenden
assistentie en mochten er in slagen het
schip in vlot water te brengen. .Oogen-
scbijnlijk zonder schade zette het de reis
voort.
Visseherlieden van hier waren nog
vóór do sleepbooten bij het gestrande
schip en namen aan het werk deel.
Oudeschild, 1 April.
Zaterdagavond j.l. gaf de Rederijkers
kamer T.A.V.E.N.U. eene uitvoeru g
voor «le getrouwden. Op veel pubui k
had men niet gerekend, doch dat de
onkomst zoo buitengewoon gering zou
wezen had men stellig ook niet verwacht.
