N°« 2680,
Donderdag 12 Juni 1913.
26ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Land- en Tuinbouwbrieven.
Bericht.
Van week tof week
i
Oit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Adverteutiën vóór 9 uur op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANG E VELD DE ROOIJ, Parkstraat, Borg op Texel
Wij berichten door deze dat de Uitg.
der beide Teielsche Couranten zijn over
eengekomen om de uitslag van de stem
ming van een lid voor de Prov. Staten en
voor de Tweede Kamer niet ieder afzon
derlijk bekend te maken, doch telkenmale
gezamenlijk.
Aan den Burg zullen bulletins worden
uitgegeven en op de dorpen zal door
aanplakking van een biljet (telegram) de
nitslag ten spoedigste worden bekend
gemaakt.
in het nummer der Courant welke
Zaterdag en Woensdag d a.v. wordt uit
gegeven zal verder de uitslag worden
opgenomen.
Indien per post toezending van een
bulletin wordt gewcnscht, gelieve men
daarvoor tijdige aanvrage te doen.
Verkiezing Gemeenteraad.
Tijd van maaien.
Om verschillende redenen is het lang
niet onverschillig, wanneer het maaien van
grassen of klavers voor hooibereidiDg ge
schiedt. De bedoeling is toch niet alleen een
zoo groot mogelijke massa per H.A. te
oogsten, doch eveneens, dat die massa een
zoo groot mogelijke waarde per 10Ü K.G.
heeft.
Lette men alleen op de eerste' omstan
digheid, dan was de regel zeer eenvoudig
en had men het gras of de klavers maar
te maaien, als ze geheel uitgegroeid waren.
De tweede eisch laat dit echter niet toe.
Bovendien zijn als van meer bijkomstigen
aard, alhoewel op zich zelf belangrijk ge
noeg, de toestand van het etgroeu en de
bestrijding van weideonkruiden, factoren,
die invloed kunnen hebben bij de bepaling
van den maaitijd.
De waarde van 100 K. G. hooi wordt niet
alleen bepaald door het daarin aanwezige
eiwit, vet, zetmeelacbtige stoffen, enz., doch
in hooge mate eveneens door de verteer-
baarheid dier voedingsstoffen. Deze laatste
iactor nu is erg afhankelijk van het stadium
waarin de plant werd geoogst.
Om dit te verklaren het volgendeDe
opgenoemde voedingsstoffen liggen niet zoo
maar los door elkaar geroerd door het
plantenlichaam verspreid, doch zijn alle
opgesloten in de microscopisch kleine hok
jes, cellen genaamd, waaruit alle planten
bestaan. In jonge planten en plantendeelen
bestaat de wand der cellen uit een gemak
kelijk verteerbare stof, die in voedings
waarde gelijk staat met zetmeel en suiker.
Hoe ouder de cel echter wordt, hoe meer
de wand begiDt te vei houten en hoe moeie-
lijker het voor de verteringsvochten zal zijn
die wanden te verbreken. Hoe fijn toch
het voedsel wordt gekauwd, toch blijft een
groote massa der cellen heel en komt de
inhoud alleen dan aan het dier ten goede
als de celwand geheel of gedeeltelijk wordt
opgelost.
B(j het scheikundig onderzoek van plant
aardige voedermiddelen worden die ver-
houte celwanden op bepaalde wijze afge
zonderd en als voederbestanddeel aangeduid
met den naam „ruwvezel". In de heden-
daagsche voederleer speelt dat ruw vezel een
hoogst belangrijke rol.
Uit bovenstaande zal nu blijken, dat tot
op zekere hoogte de hoeveelheid voedings
stoffen met den leeftijd toeneemt, doch dat
dit ook zeer zeker en in sterke mate het
geval is met het ^uwvezel.
Het komt er dus op aan de planten te
maaien op het oogenblik, dat men de grootst
mogelijke hoeveelheid verteerbare voedings
stoffen per H. A. kan oog6ten.
Voor roode klaver en lucerne is duttyd-
stip proefondervindelijk bepaald als bij het
begin van den bloei. V^or grasland, waar
men altijd een grooter of kleiner getal
verschillende grassen met ongelijke ont
wikkeling aantrelt, is dat niet zoo een
voudig. Hierbij lette men dus op de ont
wikkeling van die grassen, welke de meeste
waarde bezitten. Het is hier altijd beter
eerder iets te vroeg dan te laat te maaien.
Onder die vroeg bloeiende grassen 6n
weidekruiden toch zijn eDkele zeer lastige
of zeer minderwaardige. Als zoodanig is
onder de grassen voornamelijk bekend de
zachte dravik, die op kale plekken en over
het algemeen in land, dat veel en laat ge
maaid wordt, zich sterk ontwikkelt. De
zachte dravik is n.l. e6n eenjarig gras,
't weik zich door zelf uitzaaiing steeds
staande houdt.
Ook van boterbloemen, zuring en ratelaars
(„schaters") kan hetzelfde voor een goed
deel gezegd worden. Vroeg maaien is ook
voor deze voederonkruiden een krachtig
bestrijdingsmiddel. Als we nu nog melden,
dat vroeg maaien den groei van de onder
grassen sterk bevordert en dien de meer
stengelige bovengrassen tempert, waardoor
de goede „boom" beter bewaard blijftdat
verder door vroeg maaien het etgroen zich
beter en vlugger ontwikkelt, dan gelooven
we, dat er voldoende motieven zijn aan
gevoerd om h6t laat maaien te veroordeelen
en ieder aan te sporen naar en binnen de
omstandigheden de maaitijd zooveel moge
lijk te vervroegen. H. v. S.
31 Mei—7 Juni.
De candidaten zijn gesteld en in enkele
katholieke districten werden de afgevaar
digden reeds bij eerste candidaatstelling
gekozen. De laatste voorbereidingen voor
den grooten slag worden getroffen en het
gansche land is thans vol politiek wapen
gekletter. De krijgsklaroen wordt dag op
dag gestoken en in drommen scharen de
kiezers zich achter de aanvoerders.
Men kan zeggen, dat de strijd zuiver gaat
tusschen rechts en links. Wel zullen de
sociaal democraten, die de uiterste linker
zijde vormen, niet iu bondgenootschap met
de vrijzinngen optrekken, doch bij de her
stemmingen zullen deze waarschijnlijk hun
steun aan de vrijzinnige candidaten niet
onthouden. De kansen voor de linker
partijen staan by deze verkiezingen oogen
schijnlijk niet slecht, al valt er ook nog
zoo goed als niets te voorspellen. Het
democratische programma der vrijzinnigen
zal waarschijnlijk niet nalaten indruk te
maken op een deel dor kiezers, die gerekend
moeten worden te behooren tot wat men
noemt de groote middenstof, die zich meer
door de omstandigheden van het oogenblik
laat leiden dan door politieke beginsels.
Ook de strijd tegen de voorgestelde tariefs
herziening zal de vrijzinnige partyen ten
goede komen. Tegenover deze twee be
langrijke factoren iu dezen verkiezingsstryd
staat er echter ook een van beteckenis
voor de rechterzijde. Door het naar voren
brengen van de schoolkwestie zullen allen
die ook maar iets gevoelen voor de gelijk
stelling van het bijzonder nmt het openbaar
onderwijs zich waarschijnlijk scharen om
het rechtsche vaandel met opzyzetting van
sommige bezwaren, zoo die mochten bestaan.
In boever voorts de houding van een
deel der christelijk historischen van invloed
op den uitslag zal zijn valt nog niet te
zeggen; evenmin als voorspeld kan worden of
de nieuwe anti coalitie gezinde Bond van
Protestanten merkbaren invloed op den loop
der verkiezingen zal uitoefenen. Het zjju
intusschen met de reeds genoemde, waar
schuwende teekenen voor de rechterzijde,
teekenen, die er niet alleen op wijzen dat
de strijd om het regeeringskasteel hevig zal
zijn, maar die ook de veronderstelling
wettigen, dat de rechterzijde een harde
dobber zal hebben.
Het gansche land is vol politiek wapen
gekletter en met rassche schreden nadert
weer het oogenblik dat twee groote rich
tingen elkander den zege zullen betwisten.
Te midden van al die drukke verkiezings-
voorbereidiDgen heeft de Eerste Kamer,
in al de kalmte die men van dit achtbaar
college verwachten mag, de laatste hand
gelegd aan de verzekeringswetten van
minister Talma. Ook hierbij was de strijd
zuiver tusschen rechts en links en het
succes, dat minister Talma had was nog
grooter dan men aanvankelijk had verwacht.
De geheele rechterzijde schaarde zich om
den minister, ook de leden, die nogal be
zwaren hadden. Met rechts tegen links
werden de drie belangrijke ontwerpen, de
Radenwet, Ziektewet en Invaliditeits- en
Ouderdomswet ten slotte aangenomen.
Daarmee is het belangrijkste deel van de
taak van de Kamer voor de vacantie afge
daan. De kustverdediging zal nog ouder
handen worden genomen, eveneens een
belangrijk wetsontwerp, doch omtrent het
lot daarvan behoeft ook al niet den minsten
twijfel worden gekoesterd.
—o—o—o
Het militaire vraagstuk is tegenwoordig
niet alleen aan de orde in do groote staten
doch ook in de kleine. We hebben daarvan
kort geleder, nog het bewijs kunnen zien
in ons eigen land. De grooten gaan in
dezen voor en de kleinen volgen. Daaraan
schijnt voorloopig nog geen ontkoming, hoe
onaangenaam zulks dan ook moge zijn.
Ook in België, waar de militaire kwestie
in de laatste dagen aan de orde was, heeft
men die noodzakelijkheid moeten aanvaar
den. België is goed beschouwd nog gevaar
lijker gelegen dan Nederland. Een stuk
van het land ligt als tusschen Frankrijk
en Duitschland geklemd en bij een mogelijk
conflict tusschen deze beide groote Euro-
peesche machten komt België daardoor in
een moeielijke positie. Het zal hebben te
zorgen dat bij een uitbreken der vijande
lijkheden de beide partijen niet den kortsten
weg, dien op Belgisch gebied, nemen. Het
moet in staat zijn de neutraliteit van het
Belgische grondgebied te doen eerbiedigen
en zal dat niet kunnen zonder een flinke
weermacht van levende en doode weer
middelen.
In de laatste jaren hebben Frankrijk en
Duitschland voortdurend gearbeid aan de
uitbreiding en versterking van bun legers
en het natuurlijk gevolg daarvan is
geworden, dat ook Belgie in dat opzicht
niet werkeloos kan blijven.
De regeering diende dan ook een wetsont
werp in, waardoor de sterkte van het leger
aanmerkelijk zou worden uitgebreid, zoodat
als de organisatie doorgevoerd is België een
leger van tusschen de 350,000 en 400,000
man op de been kan brengen. Met groote
meerderheid van stemmen heeft de Kamer
dit wetsontwerp aangenomen. De regeering
werd niet alleen door haar geestverwanten,
doch ook door de meerderheid der liberalen
gesteund,ofschoon deze wel het een en ander
haddeu aan te merken.
De grooten gaan voor en de kleinen
moeten volgen. België heeft dat iu de
laatste dagen weer bewezen.
—o—o—o
De buitenlandscho pers, voornameniyk
de Duitsche en Oostenrykscho houdt ziob
al eenige dagen bezig met een weergaloos
ernstige spionagekwestie, die eigenlyk eerst
pas goed aan het licht gekomen is by de
plotselinge dood door zelfmoord van den
Oostenrijksche kolonel Redl.
By den Oostenrykscho generalen staf
heerschte al eenigen tijd groote ongerust
heid. En geen wonder, iu de dagen, dat
Oostenryk zijn troepen naar de Russische
grens zond, bleek meer dan eens, dat de
Russische buurman heel goed met. de
legerzakeu vun Oostenryk op do hoogte
was. Verplaatste de generale staf een
troepenafdeeling om die met andere op een
bepaald punt samen te trekken steeds bleek
het dan later, dat de ltussou onmiddellijk
inet de nieuwe situatie bekend waren. Er
moest spionage in bet spel zijn, het werd
met den dag duidelijker. En toen dan ook
een aantal officieren gevangen genomen
werd onder verdeukiug van landverraad te
hebben gepleegd, werd door dezen niemand
minder dan een der hoogstgeplaatsten en
meest vertrouwden officier als de spion
aangewezen. Het was Diemand anders dan
kolonel Redl, die tot den generalen staf
behoorde, met de 'geheimste geheimenissen
van de legerorganisatie op do hoogte en
naar het heette zelfs met de Duitsche
legorplannen bekend was. Men wilde
aanvankelijk geen geloof slaan aan de
beschuldiging, maar besloot ten slotte Redl
op de proef testellen. En daarby liep deze
als spion tegen de lamp. Door de hand
aa i eigen leven te slaun onttrok hij zich
aan de hand der wrekende gerechlighidd.
In Oostenrijk heeft dit voorval een pijn-
ïykon, om niet te zeggen een verpletterenden
indruk gemaakt. Dat een der eerste officieren
landverraad pleegt is dan ook wel zeer
ernstig. En als dan bedacht moet worden,
dat zoo iemand een aantal handlangers gehad
heeft en de geheimste dingen aan den
vijand voor geld verkocht heeft, dan wordt 't
nog erger. Var. hoe groote beteekenis en hoe
zeer de omvang van bet gepleegde misdryf
is valt nog niet te zeggen. Men vreest in
Oostenrijk zeer maar hoopt nog bet beste.
Generaal Hoetzendorff, de staatssecretaris
van Oorlog, heeft in verband met het
feit ontslag aangevraagd en in de Oosten-
ryksche Kamer is de zaak druk besproken
waartoe een interpellatie de aanleiding gaf.
Ook in de Duitsche militaire kringen
heeft de zaak opzien gewekt, omdat maar
al te zeer gevreesd wordt, dat Redl ook
Duitsche plannen in handen der Russen
gespeeld beeft. Nog niet lang geleden,
tydens de dreigende Balkandagen, was Redl
te Berlijn, waar hij de besprekingen van
de Duitsche en Oostenrijksche generaals
bijwoonde, die in verband met de moge
lijkheid van een oorlog gehouden werden.
Redl. die by die gelegenheid van keizer
Wilhelm een Kroonorde en van keizer
Frans Jozef het yzeren kruis verkreeg,
was met de plannen van een gezamenlyk
optreden van Oostenrijk en Duitschland
volkomen op de hoogte en nu wordt
gevreesd dat hij het plan van den opmarsch
verraden heeft.
—o-o-o—
Over de Balkanaangelegenheden viel in
de laatste dagen weinig bijzonders te
vermelden. De spanning tusschen Bulgarije
en Servië is wat afgenomen na de samen
komst, die de ministerpresidenten van beide
Staten gehad hebben. Het is echter nog
zeer de vraag of de verbetering van de
verstandhouding duurzaam zal zijn. Aan
vankelijk scheen men in Servië te gelooven,
dat de Bulgaarsche regeering wel bereid
zal worden bevonden tot een verandering
in de overeenkomst tusschen beide regee
ringen omtrent de Turksche buit getroffen,
doch meer en meer begint de Servische
pers daar weer aan te twijfelen. Van zekere
zijde wordt ook beweerd, dat Bulgarije
slechts in schijn toenadering toont, om
daardoor tyd te winnen teneinde rustig
TESELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
l .nden met verhooging der porto's.
Prijs der Advoionlièn.
Van 1 tot 5 rogels 30 CU. Iedere regol moor 8 Ct.
Crooto letters en Vignetton worden naar plaatsruimto
borekend. Bewijsnummers 2 CU. por nummor.
De Burgemeester der Gemeente Texel brengt
hiermede ter openbare kennis, dat op Dinsdag
den 24 Juni aanstaande, zal plaats hebben de
verkiezing van vier leden van den Gemeen
teraad, wegens periodieke aftreding van de
Heeren W. Bakker Kz C. Zijm Tz., Joh. KoningSz.
eD H. Over.
dat op dien dag, van des voormiddags negen
tot- des namiddags vier uur, ter Secretarie der
Gemeente bij den Burgemeester kunnen worden
ingeleverd
opgaven van Candidaten,
als bedoeld in artikel 51 der Kieswet en artikel
10 der Gemeentewet, welke opgaven moeten in
houden den naam, de voorletters en de woon
plaats van den candidaat.
Formulieren voor de opgaven zi|n van 9 Juni
1913, tot en met den dag der verkiezing ter
Secretarie kosteloos verkrijgbaar. Op die formu
lieren is vermeld het voor de candidaatstelling
vereischte aantal handteekeningen van kiezers,
bevoegd tot deelneming aan deze verkiezing.
De inlevering der opgaven moet geschieden
persoonlijk door één of meer der personen, die
de opgave hebben q^derteekend. De candidaat
kan daarbij tegenwoordig zijn. Van de inlevering
wordt een bewijs van ontvangst afgegeven.
De Burgemeester brengt hierbij in herinnering
artikel 151 der Kieswet, luidende als volgt
//Hij, die eene opgave, als bedoeld in artikel
51 inlevert, wetende dat zij is voorzien van hand
teekeningen van personen, die niet bevoegd zijn
tot deelneming aan de verkiezing, waarvoor de
inlevering geschiedt, terwijl zonder die hand
teekeningen geen voldoend aantal voor eene
wettige opgave zou overblijven, wordt gestraft
met gevangenisstraf van ten hoogste drie maan
den of eene geldboete van ten hoogste honderd
twintig gulden.//
//Met gelijke straf wordt gestraft hij, die wetende
dat hij niet bevoegd is tot. deelneming aan de
verkiezing, eene voor die verkiezing ter inlevering
bestemde opgave, als bedoeld bij artikel 51, heeft
onderteekend.//
Texel, den 7 Juni 1913.
De Burgemeester voornoemd,
GAAllLANDT.
XIV.
