Nö. 2725, Donderdag 20 November 1913. 27ste Jaargang Nieuws- en Advertentieblad. Van week tot week. Dit blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagarond Abonnementsprijs per 3 maanden. Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge heel Nederland 45 Cts. Na/ir Amerika en andere l inden met verhooging der porto's. Advertentiën vóór 9 uur op den dag der uitgave Pr\js der Advertentiën. Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iodore regel moer 3 Ct. Grooto loiters on Vignotten worden naar plaatsruimte berekend. Bewijsnummers 9 Cts. por nummor. ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij do üitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Tex el. Tcr-visie-ligging opgaven van Candidaten. De Burgemeester der Gemeente Texel maakt bekend dat de bij hem ingeleverde opgaven van Candidaten voor de op heden gehouden verkiezing ter vervulling van één plaats in den Gemeenteraad evenals het door hem opgemaakte procesverbaal van slui ting der candidatenlijst, ter gemeente secretarie voor een ieder ter inzage liggen dat afschriften dier stukken aange plakt en tegen b6taling der kosten ver krijgbaar zijn. Texel, den 15 November 1913. De Burgemeester voornoemd, J. S. DIJT, L.-B. INRICHTINGEN, welke gevaar, schade of hinder kunnen veroorzaken. Burgemeester en Wethouders der Ge meente Texel brengen ter openbare kennis dat het verzoek van Abr. Steen- dijk te Eierland, om op het perceel, ka dastraal bekend in Sectie A, no. 1957, een watergemaal te mogen oprichten, door hen is toegestaan. De aandacht wordt er op gevestigd, dat volgens de bestaande jurisprudentie eventueel NIET tot beroep van de beschik king bevoegd zijn zij, die indertijd niet voor bet Gemeentebestuur zijn verschenen om hun bezwaren mondeling toe te lichten. Texel, den 15 November 1913. Burgemeester en Wethouders vnd. De Secretaris, De Loco-Burgem. JONKER. J. S. DIJT. INRICHTINGEN welke gevaar, schade of hinder kunnen veroorzaken. Burgemeester en Wethouders der ge meente Texel brengen ter openbare kennis, dat het verzoek van Adriaan Mosk, slager te den Burg, om in het perceel, kadastraal bekend in Sectie K., No. 1959 een slagerij te mogen oprichten door hen is toegestaan. De aandacht wordt er op gevestigd, dat volgens de bestaande jurisprudentie eventueel NIET tot beroep van de be schikking bevoegd zijn zij, die indertijd niet voor het Gemeentebestuur zijn ver schenen, om hunne bezwaren mondeling toe te lichten. Texel, den 15 November. Burgem. en Wetn. voornoemd, De Secretaris, De Loco-Burgem. JONKER. J. S. DIJT. S T E51 MI N G voor den Gemeenteraad. De Burgemeester der gemeente Texel brengt ter openbare kennis, dat op Woensdag den 26 November aanstaande, van des morgens acht tot des namiddags vijf uren, de stemming zal geschieden ter vervulling van één plaats in den Gemeenteraad, ter voorziening in de vacature ontstaan door het vertrek van den heer H. Over. De candidaten, in alpbabetiscbe volg orde, zijn BAKKER, J. Bz. BOON, Abr. ROEPER, Jb. Jbz. SCHARENBURG, VAN, C. L. Tevens wórdt de aandacht gevestigd op artikel 128 van het Wetboek van Strafrecht, luidende „Hij die opzettelijk zich voor een ander uitgevende, aan eene krachtens wette lijk voorschrift uitgeschreven verkiezing deelneemt, wordt gestraft met gevange nisstraf van ten hoogste EEN JAAR." Texel, den 17 November 1913. De Burgemeester vnd., GAARLANDT. 9—16 November. De eerste week der openbare begrootings- debatten is achter den rug. Dealgemeene beschouwingen over de Indische Begrooting zijn aangevangen en zoowel leden der rechter- als «der linkerzijde hebben het woord gevoerd zonder nu juist zeer veel belangwekkends ter tafel te brengen. Hoofd schotel was wel de „kerstening-politiek" der vorige regeering waarover bij de ver kiezingen in Juni nogal wat woorden ge wisseld zijn. De linker- en de rechterzijde stonden ook nu in hun beschouwingen lijnrepht tegen over elkander en meer dan eens was er een felle toon in het debat. Ook over de Sarikat Islam en de Indische Partij werd nogal het een en ander gezegd. Traden zoowat alle sprekers de eerste met sympathie tegemoet, over de Indische Partij was bijna niemand goed te spreken. Alleen door de sociaal-democraten werd ze in bescherming genomen. Deze kwamen ook op tegen de interneering van den heer Douwes Dekker en diens beide Indische lotgenooten. Bij al de andere sprekers vond dat interneeringsbesluit echter instemming in meerdere of mindere mate, al werd ook door sommigen alsnog voor de beide in landers de clementie van don minister in geroepen. De heer Vliegen dreigde met een motie als de minister niet een einde wilde maken aan de interneering van de leiders der Iudische Partij. De minister heeft intusschen nog niet het woord ge voerd. Met belangstelling mag afgewacht worden wat hij omtrent enkele punten te antwoorden heeft. Moeilijk zal zyn taak echter niet zijn en bet laat zich aanzien, dat hij zijn begrooting vlot binnen zal krijgen. Hiermede, zouden we ons binnenlandsch overzicht kunnen besluiten als er nog niet van een merkwaardig feit melding viel te maken. We bedoelen n.l. de overwinning die de concentratie Dinsdag in het roode Amsterdam III heeft behaald. Troelstra's sterke burcht is gevallen en zijn val is groot geweest. De nederlaag in Amsterdam III is wel 'n zeer harde slag voor de S.D.A.P. Waarschijnlijk zal bij voor een deel moeten worden toegeschreven aan de minder ge lukkige candidaatskeuze van de sociaal democraten, de heer Oudegeest bleek al niet zeer bemind te zijn maar ook valt niet te ontkennen, dat in den val van Amsterdam III gezien moet worden de na werking van de portefeuille weigering door S.D.A.P, Het spreekt van zelf dat in het vrijzinnige kamp de overwinningsvreugde groot is. o—o—o De Engelsche bladen hielden zich in de laatste dagen voornamelijk bezig met de kwestie-Larkin. Eenigen tijd geleden werd Larkin, de leider der arbeidersbeweging te Dublin gevangengenomen wegens opruiing tot gewelddadig verzet tegen de overheid, die met zooveel kracht optrad tegen de woelig6 stakingsbeweging in die stad. Larkin werd tot 7 maanden gevangenisstraf veroordeeld, maar al dadelijk werd tegen zijn veroordeeling fel geprotesteerd. Bij dat protest sloten zich in de laatste dagen ook de liberale bladen aan. Larkin was wel wat vergegaan, doch hij had zich door de ellendige toestanden in Ierland laten meesleepen. En bovendien, lord Carson de aanvoerder der oproerige Ulstermannen had zich reeds meermalen en in veel ergere mate aan opruiing schuldig gemaakt, doch hem liet de politie ongemoeid, Dat was willekeur en partijdigheid en daartegen weid geprotesteerd. De parlementsleden der Arbeiderspartij deden do regeering een protest toekomen, waarin het een schandaal genoemd werd, dat Larkin nu in de gevangenis zuchtte en Car3on maar vrij bleef rondloopen. En ook op andere wijze werd aan de regeering duidelijk gemaakt, dat er over do veroordeeling van Larkin in breeds kringen ontstemming heerschte. Bij een tweetal tussehentyJsche verkie zingen voor het parlement kregen de re volutionaire socialietischo candidaten een opvallend groot aantal stemmen. De regeering zng in dat de veroordeeling van den heethoofdigen arbeidersleider ver- koerde gevolgen na zich zou sleepon en het gevolg was dat er een afzonderlijke Kabinetsraad gehouden werd om de kwestie- Larkin te bespreken. Het resultaat dier besprekingen was, dat het Kabinet besloot den Koning te verzoeken aan Larkin gratie te verleenon. Dit is geschied en Larkin werd reeds op vrije voeten gesteld. Zijn vrienden zorgden voor een geestdriftige ontvangst en Larkin liet niet onduidelijk blijken dat h\j voortaan met nog meer kracht tegen de overheid zal optreden. II y voorspelde zelfs dat binnen korten tijd in Engeland een algemeene werkstaking zal uitbreken. Het straffen van den arbeiders leider voor feiten die de unionistische leiders in Ulster al zoo lang ongestraft gepleegd hebben is een fout geweest waarvan de overheid nog wel veel onaangenaamheden beleven kan. —o—o—o— Het tweetal geruchtmakende processen die in de laatste weken de aandacht in niet geringe mate tot zich trokken is geëindigd. Zoowel toch het Duitsche Krupp-proces als het Russische Beilis, proces werd met span ning gevolgd. Wy kunnen volstaan door slechts met enkele woorden in herinnering te brengen waarom b6t bij deze processen ging. By het Krupp-proces waren het niet de beide beklaagden maar de firma Krupp. Of Brandt en Dr Eccius in meerdere of mindere mate, langs ongeoorloofde of geoorloofde wegen zich in het bezit hebben weten te stellen van een aantal militaire gegevens, die niet voor openbaarmaking geschikt waren, was eigeniyk een vraag van minder belang. Of de firma Kiupp van die verkeerde practy ken geweten heeft of zij die handelstrucjes van verdacht allooi goedkeurde,aanmoedigde, uitlokte, daarvoor opdrachten en geldelyke belooningen gaf, dét was eigenlijk de groote vraag. En het moet gezegd, dat de groote firma, die zich verheugen mag in de byzondere ge negenheid vau niemand minder dan den Keizer, de firma die Duitschlands trots ge noemd wordt, niet geheel vry uitgegaan is. Brandt en dr. Eccius werden veroor deeld, de eerste tot zoolang gevangenisstraf als hy in voorarrest doorgebracht had met aftrek daarvan, zoodat bij ontslagen kon worden, de ander tot een geldboete, maar de eigeulyke schuldigen waren niet zy. In meer of mindere mate mogen zij verkeerd gehandeld hebben, do schuldige was het systeem van de firmaKrupp, het verklikkers systeem, een zoo gevierde firma gandsch onwaardig. Bij het andere geruchtmakende proces, dat tegeD den Russiscben jood Beilis, ging het eigenlijk ook niet om een bepaalden persoon maar wel om een zaak, die voor het jodendom in het algemeen en dat van Rusland in het bizondcr van groote betee- kenis was. Het ging om de vraag of de joodsche godsdienst ritueele moorden uit lokt, een vraag die in alle beschaafde landen al lang niet meer gehoord woord, doch in het acbterlyke rijk van den Czaar met de daar nog zoo onverzwakt heer- scbende haat tegen het jodendom bij het Beilisproces opnieuw tot uiting kwam. Beilis is vrij gesproken van den hem ten laste gelegden moord en het Russische jodendom mag zich daarover verheugen. Doch onvermengd kan die vreugde niet zijn, want de uitspraak is geen forsche ont kenning geweest van wat het O.M. in zijn requisitoir op den voorgrond stelde, n.l. de beschuldiging dat in den joodschen godsdienst plaats zou zijn voor de ritueelen moord. Toch mag uit den loop van het proces geconcludeerd worden, dat het sprookje van den ritueelen moord ook in het don kere Czarenrijk niet onvoorwaardelijk en algemeen geloof meer vindt. De protesten uit Rusland zelf tegen het Beilis-proces hebben ook daarvan blyk gegeven. Maar ook heeft het onsympathieke proces en vooral ook de wijze waarop bet gevoerd werd, doen zien hoe groot er de haat tegen het Jodendom is, zelfs bij velon vnn hen, die door ontwikkeling vor uitstoken boven hot domme dweepzieke Russisoho volk. —o—o—o Koning Ferdinand van Bulgarije is op bezoek geweest te Sohönbrunn bij Keizer Frans Jozef en don aartshertog-troonopvol ger, met wie hij besprekingen heeft gevoerd. Het ligt voor do bund te verondersrellen, dat hoofdzakeiyk do Balkannangelegen- hoden hot ondorwerp der bespreking zijn geweest. Van meer dan één zydeisechtor ook do meening verkondigd dat do Bul gaarsche koning naar Weenen gotogon is om zyn persoonlijke aangelegenheden mot den Oost6nrijkschen monarch te bespreken. Het valt tooh niot te ontkennon, dat de positie van Koning Ferdinand sedert den jongsten Balkanoorlog zeer geschokt is. Bulgarye heeft in den tweeden Balkan oorlog nederlaag op nederlaag geleden en een deel van de Turscbe buit aan do bond- genooten moeten afstaan. Zware offers aan men8chenlevens on geld heelt die oorlog van Bulgarye gevraagd. Bulgarije is dien oorlog zelf bogODnon, nogwel op verrader lijke wyze, doch waren er inplaats van nederlugen overwinningen gevolgd, de ver antwoordelijke personen zouden met hulde en roem overladen zyn gewordon. Nu de oorlog echter misgeloopen is moot er een zondebok zyn en het lijkt er naar dat dit de Koning zal worden. Eerst kreeg wel de legeraanvoerder de schuld van den ongo- lukkigen krijg en werd daarna Dr. Danef, de minister-president in staat van beschul diging gesteld, maar beidon sloegen dapper van zich af en thans schijnt men in Koning Ferdiand den bewerker van het kwaad te zien. Naar luid der berichten heeft do koning met het oog daarop reeds overwogen om ten behoeve van zyn zoon afstand van de regeering te doen en men veronderstelt dat over een en ander door den koning met den Keizer van Oostenrijk overleg ge pleegd is. Als een bewys, dat er een strooming is tegen den Koning, kan dienen dat voor enkele dagen 's morgens een plakkaat ge vonden werd, gehecht aan hot koninkiyk paleis, met de woerden „Te Huur." o—o—o— Van de Balkan kwam overigens in de laatste dagen goed nieuws. Donderdag middag is de vrede tusscben Turkyo en Griekenlandgeteekend. 'tl-Ieeft lang geduurd voor de beide partyen tot overeenstemming gekomen waren en misschien zou het resultaat nog niet verkregen zyn indien de Roemeensche minister van binnenlandsche zaken. Take Jonescu, niet bemiddelend tusschenbeide gekomen was. In een paar dagen tyds wist deze Roemeensche staats man al de hinderpalen uit den weg te ruimen en een beide partyen bevredigende overeenkomst tot stand te brengen. Bij het vredesverdrag is o. m. bepaald, dat Cavala aan Griekenland zal blyven en dat de overeenkomsten die er tusschen beide rijken voor het uitbreken van den oorlog beston den opnieuw van kracht zullen worden. De onderteekening van het vredesverdrag is overal met instemming ontvangen. Ook in Griekenland en Koning Constantijn, die Vrydag de Kamerzittingen met een Troon rede opende, sprak zyn voldoening uit over de overeenkomst. De vrede is nu hersteld en naar het gevoelen van den Koning is thans het oogenblik voor Griekenland aan gebroken om zich met alle krachten toe te leggen op de ontwikkeling en den vooruitgang van het vergrootte Griekenland. Ook in Turkye zal thans de hand aan de ploeg kunnen worden geslagen. De vrede is nu met al zyn tegenstanders geteekend en de Jong Turken die thans het roer in handen hebben zullen gelegenheid te over hebben om te toonen of het hun er om te doen is een nieuw Turkye te scheppen. Het ryk heeft een groot stuk verloren, maar het was ook het gedeelte waarin de bevolking aan de Porte steeds handen vol werk gaf, als de terugslag van het Turksche wanbeheer. Het verlies van het Europeesch gebied beteekent ontegenzeggelyk verlich ting van de taak der Turksche regeering. Doch ze heeft elders nog werk genoeg overgehouden, temeer waar in Azië ernstig gewaakt moet worden tegen het nog ver der binnendringen van den vreemdeling. Alleen door hervormingen in te voeren, TESELSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1913 | | pagina 1