I
N\ 2740.
Donderdag 8 Januari 1914.
27** Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week.
Dit blad verschijut Woensdag:- en Zaterdagavond
Abonnementsp)-ys per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Nfuir Amerika en nadere
I-inden met verhooging der porto's.
Adverteutiën vóór 9 nar op den dag: der uitgave
Prijs der Advertentiin.
Ven 1 lot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer t Ct.
Groote lotters en Vignetten worden naar pl*«tsruimt#
berokend. Bewijsnummers S Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Buro op Tbx bi.
INRICHTINGEN
welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Texel brengen ter openbare
kennis, dat het verzoek van de fa. Van
der Kloot Co te de Cocksdorp om in
het perceel, kadastraal bekend in Sectie
A. no. 488 een motor van 6 P. K. te
mogen plaatsen door hen is ingewilligd.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat volgens de bestaaude jurisprudentie
eventueel NIET tot beroep van de be
schikking bevoegd zijn zij, die indertijd
niet voor het Gemeentebestuur zijn ver
schenen, om hunne bezwaren mondeling
toe te lichten.
Texel,'den 3 Januari 1914.
Burgem. en Weth. voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. GAARLANDT.
27 Dec.—3 Jan.
Het nieuwe jaar heeft zijn intrede gedaan,
van alle kanten hebben ons weder de
beste wenschen tegengeklonken, een
oogenblikje hebben we ons mogen terug
trekken uit het drukke, woelige leven om
den afgelegen weg te overdenken en wel
licht onze berekeningen te maken voorde
toekomst en thans gaat ons leven al
weder zijn gewonen gang. Waareronwil-
lekeurig zooveel persoonlijke dingen waren,
die in de laatste dagen onze gedachten
bezighielden, was uit den aard der zaak
onze aandacht niet groot voor het gebeuren
rondom ons. Kn toch ging dat zijn gewonen
gang, al werd het politieke leven, zoowel
hier als elders, ook eenigerrrate gedrukt
door Kerstmis en Kerstvacantie.
Toch viel er in de laatste dagen nog
wel het een en ander voor, dat onze aan
dacht zeer wel waard was. We zouden
o.a. kvonen wijzen op de instelling van de
Staatscommissie voor de onderwijskwestie.
Nog voordat het oude jaar verstreken was,
heeft minister-president Cort van der Linden
zijn denkbeeld, dat zoo zeer getuigt van
een oprecht streven om de partijen tot
elkander te brengen, kunnen uitvoeren.
De nieuwe Staatscommissie is er en men
mag zeggen, dat de samenstelling ervan
getuigt van een goed inzicht en een juist
beleid van den leider van het Kabinet,
dat tot nog toe zoo schitterend uit de
begrootingsdebatten is te voorschijn geko
men. Aan het hoold der commissie staat
Dr. D Bos, de man, wiens woord op
onderwijsgebied beteekenis heeft en die in
zake de onderwijskwestie steeds een politiek
van verzoening heeft voorgestaan. Met hem
hebben zitting de leiders der verschillende
politieke fracties en bovendien van iedere
fractie nog een lid, dat geacht kan worden
op onderwijsgebied geen vreemdeling te
zijn in Jeruzalem.
Of het aan deze politieke Vredesconfe
rentie "gelukken zal een overeenkomst te
ontwerpen, die alle partijen zal kunnen
bevredigen, moet worden afgewacht. Gelukt
het niet, aan de samenstelling der commis
sie zal het stellig wel niet geweten kunnen
worden ongetwijfeld ook niet aan gebrek
aan ernst. Gemakkelijk is de taak der
Commissie niet. Er zullen groote bezwaren
moeten worden overwonnen, maar met
ernst zal naar een vergelijk worden ge
zocht. Een vergelijk, dat in breeden kriDg
zoozeer gewenscht wordt omdat de school
strijd al te lang reeds het politieke atmosfeer
ten onzent bedorven heeft. De commissie zij
wijsl eid en voorspoed in iuime mate toe-
gewi-r.scht. Door schier de geheele pers
is ze met ingenomenheid begroet en vele
welgemeende wenschen vergezellen haar
bij i;.ir omvangrijk werk. Minister Cort
van der Linden heeft in de Kamer de
richting aangewezen. Niet op overwinning
dienen de leden uit te gaan maar op vrede.
Als dat bij de beraadslaging der commissie
domineert dan is de kans op een bevredi
gende overeenkomst stellig niet gering.
Dat zou een groote voldoening zy n voor
den grijzeu StaatsmaD, die op het oogen-
blik aan het hoofd der regeering staat en
die zuike ontzaggelijk moeilijke dagen door
worsteld heeft in den laatsten tijd. Het
leed heeft een diepe wonde geslagen in zijn
vaderhart en het gaan achter de lijkbaar
van zijn veelbelovenden zoon, die zoo plot
seling weggerukt werd, zal voor den grijzen
vader een van de zwaarste gangen zijns
levens geweest zijn. En toch heeft hy
zich niet door het harde lot laten neerslaan.
Een hoog gevoel van plicht houdt hem
staande, plicht jegens de vorstin die hem
tot de regeering riöp en ook jegeus de
volksvertegenwoordiging die hem zoo alge
meen steun beloofde in het volbrengen van
zijn zware taak. Reeds den dag nadat hij ge
staan had aan de groeve van zijn kind, zag
men hem weer bezig in de Kamer, waar
de plicht hem als hoofd der regeering
riep.
De Eerste Kamer houdt zich bezig met
den begrootingsarbeid, maar zy zal de
regeering daarbij wel geen groote moeilijk
heden in den weg leggen. En na de schit
terende wijze waarop minister Cort van der
Linden in de Tweede Kamer het standpunt
van zijn Kabinet uiteenzette en verdedigde,
zal hij bij den Senaat op steun en mede
werking mogen rekenen.
Het algemeen debat over de Indische
begrooting, die thans in de Eerste Kamer
aan de orde is, leverde in zoover iets bij
zonders op, dat weer eens de stem gehoord
werd van een koloniale specialiteit, die in
de laatste jaren had gezwegen en waarnaar
anders steeds met zooveel belangstelling
werd geluisterd. We bedoelen de stem
van den heer Van Kol, die zich thans weer
in ons parlement kan laten hooren. Men
heeft ook nu weer met veel belangstelling
geluisterd naar wat deze sociaal-democra
tische spreker te zeggen had. Men weet
dat hij Indië en de Indische toestanden door
en door kent en voor velen is zijn woord
met gezag bekleed. 't Is dan ook te
begrijpen dat de rechterzijde zich verheugd
gevoelde over het vleiend getuigenis dat
deze soc. dem. afgevaardigde gaf over de
wijze waarop gouverneur-generaal Idenburg
zijn taak verricht en over de politiek die
deze volgt. De hoer Van Kol heeft de
rechterzijde wel aan zich verplicht.
De rechterzijde had in de afgeloopen week
nog een ander6 reden om zich verheugd
te toonen. Zij behaalde bij de tusscben-
tijdsche Statenverkiezing in het district
Gouda de overwinning op de linkerzijde.
Een zetel die den vorigen zomer door de
vrijzinnigen veroverd werd, moest thans
weer aan de anti-revolutionairen afgestaan
worden. Met een meerderheid van 10
stemmen behaalde hun candidaat de over
winning. De rechtsche pers toont zich
verheugd over dezen uitslag, omdat ze
daarin meent te zien een profetie voor de
toekomst en een bewijs dat de kiezers er
thans al weer anders over denken dan in
de dagen der algemeene verkiezingen,
—o o—o
Nieuwjaarsdag is in den regel voor heel
wat van onze Engelsche buren een aange
name dag, voor sommige ijdeltuiten een
dag van zaligheid. Het is de dag der
Koninklijke onderscheidingen, waardoor
tal van Engelschen met ridderorden ver
sierd of in den adelstand verheven worden.
Ook dit jaar zijn er weder een aantal ge
lukkig gemaakt en zij mogen zich thans
verheugen in veel belangstelling van de
zijde van het Engelsche publiek, dat voor
zooiets nog al wat gevoelt.
Er waren echter ook andere dingen die
in de laatste dagen de aandacht trokken.
Niet het minst de rede van minister Lloyd
George, die zooals men weet nogal gaarne
oreert over den vrede en de noodzakelijk
heid van beperking der uitgaven voor leger
en vloot. Over dat onderwerp heeft Lloyd
George ook thans weer een boom opgezet
en het;heeft zijn redevoering niet ontbro
ken aan een goed gehoor eD een welwil
lende beoordeeling. Op verschillende
meerendeels zeer bekende gronden, ver-
dedigde de minister het denkbeeld om een
einde te maken aan de concurrentie op
leger cn vlootgebied. Hij oordeelde thans
het oogenblik gekomen om over te gaan
tot beperking op dit gebied Onder de
redenen die hij daarvoor aanvoerde noemde
bij in de eerste plaats de verbetering in
de verstandhouding tusschen Engeland en
Duitschland. De betrekkingen tusschen
beide landen zyn thans oneindig veel
vriendschappelijker dan voorheen. In beide
landen hebben de regeoringon leeren inzien,
dat door een strijd niets te winnen is, doch
dat daarentegen in esn terugkeeren tot de
oude vriendschap alles te winnen en niets
te verliezen is. Als een andere belangrijke
reden noemde spr. ook do steeds sterker
wordende strooming tegen het voortdurend
opdrijven van de uitgaven voor de bewa
pening. Vooral in West Europa, in Duitsch
land, Frankrijk en Engeland neemt het
verzet toe tegen het militarisme, speciaal
tegen het verzwaren der militaire lasten.
Met die veranderende volksstemming zullen
de regeeringen rekening moeten houden,
hoe eer, hoe liever. Lloyd George achtte
dan ook thans de tijd rijp om in de richting
van beperking der bewapening stappen te
doen.
'tWas niet de eerste maal, dat deze
Engelsche minister in dien geest sprak.
Ook thans is er met belangstelling kennis
van genomen. Maar daar zal het wel weer
bij blijven en zonder nu bepaald pessimis
tisch aangelegd te zijn, zouden we durven
voorspellen, dat het in dezen ook nu wel
weer bij mooie woorden en vrome wenschen
zal blijven.
—o—o—o
Koningin Elisabeth van Roemenië heeft
dezer dagen haar 7üen verjaardag gevierd
en is op schitterende wijze gehuldigd ge
worden. Niet alleen als Koningin, maar
inzonderheid ook als Carmen Sylva. Wie
kent haar niet als zoodanig. Zij moge zich
in haar land een plaats veroverd hebben
in de harten harer onderdanen, door het
vele goede, dat zij als vorstin deed en doet,
buiten haar land eert men haar als Carmen
Sylva, de vorstelijke dichteres en schrijfster,
die door haar litterairen arbeid geworden
is een der merkwaardigste gekroonde
vrouwen van dezen tijd. Ook ons land is
in huldebetoon jegens deze begaafde vrouw
niet achterwege gebleven.
We meenen, dat even in herinnering te
mogen brengen, nu we iets willen mede-
deelen over een der laatste pennevruchten
van deze begaafde schrijfster, gewijd aan
een persoonlijkheid, wiens naam in de
laatste dagen meermalen is genoemd en
die ons eenigermate belang kan inboezemen
omdat hij een afstammeling is van Willem
den Zwijger. We bedoelen den prins
Von Wied, die thans gereed staat den
Albaneescben troon te bestijgen. In een
Oostenrijksch tijdschrift wijdde Carmen
Sylva een artikel aan dezen prins, die
straks koning zal zijn van het Sprookjes
land, zooals de schrijfster Albanië noemt.
De Weensche correspondent der N R. C.
vertaalde voor zijn blad een deel van dut
artikel, waarin Carmen Sylva verielt wie
prins Von Wied is.
Een man van studie en sport, bedeeld
met groote lichaamskracht. Groot en slank
cn een voortreffelijk ruiter noemde men
hem in Roemenië Lohengrin, toen hij er
in zijn witte lijfgarde-uniform met den
zilveren helm op verscheen. Zjjn jonge
vrouw verheugde hem met twee kinderen,
een dochter on een zoon. ZH, prinses Sophie
is buitengewoon begaafd. Z(j speelt op de
harp, op de mandoline en de guitar, zij
zingt, zij dicht en schildertZjj is
een goede moeder en verstaat de kunst
van opvoeden.
Zoo teekent Carmen Sylva h6t vorstelijk
paar van Albanië om daarna de lof der
Albaneezen te bezingen en dezen toe te
roepen„Dat is uw man. Die zal u vrede
brengen en uwe prachtige landstreken ge
lukkig en rijk maken. Geen strijd meer,
geen moorden en rookende puinhoopen.
De zonnige zee zal uw uitvoer dragen en
welvaart zal uw deel 'worden na langen
stryd en nood."
Zoo bezingt Carmen Sylva de toekomst
van Albanië. Zal haar profetie vervuld
worden Wie geeft het antwoord
De taak van prins Von Wied zal even
zwaar als schoon zijn, dat weten we allen.
TEXEL, 7 Januari 1914.
Plaatselijke keuze.
Onlangs werd ook hier, zooals reeds
in bijna alle gemeenten van ons land
geschied is, een Comité voor Plaatselijke
Keuze opgericht. Het bestuur daarvan
werd gevormd door de heeren E. G.
Gaarlandt, eere-voorz., O. Norel, voorz.
M. Zantema secr. en C. Dros, penningm.
allen te den Burg. Door het vertrek
van den heer Zantema ontstond een
vacature, die vervuld werd door Mej.
v. Achterbergh. Voider hebben zitting
genomen in het comité de dames E.
Langeveld en A. Duinker te den Burg
en de heeren A. Boon te Oudeschild,
H. S. Overduijn te de Cocksdorp, J. L.
van Grasstek, B. Elzer en J. Eelman te
Oosterend, Steutel te de Waal, C. L.
van Schaarenburg te de Koog en C. en
T. Dogger P.H. Polder.
Welhaast zal het comité met de werk
zaamheden een aanvang maken. Deze
zullen bestaan in het verzamelen van
de handteekeningen van alle Texelaars,
mannen en vrouwen boven de 23 jaar,
die voor Plaatselijke Keuze zijn. Reeds
vroeger schreven we dat het streven
naar verkrijging van het recht der
Plaatselijke Keuze, alleen dit beoogt:
hot mogelijk te maken, dat de inwoners
van elke gemeente zelf beslissen, of, iu
de plaats hunner inwoning, de drank
verkoop op den bestaanden voet zal
doorgaan of wel worden beperkt, of ge
heel verboden.
TEXELSCHE COURANT.
