N° 2789
ondag 28 Juni 1914.
27ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Land- en Tuinbouwbrieven.
Binnen land,
Dit blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 9 uur op den dag der nitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Ui tg. Firma LANGtEVELD DE ROOIJ, FaWcsfraai, Burg op Texel.
JACHT.
De Burgemeester der gemeente Texel
maakt bek^d, dat de volgende publi
catie is aangeplakt,
De Commissaris der Koningin in de
provincie Noordholland,
Gelezen het besluit van Gedeputeerde
Staten dier provincie dd. 11 Juni 1914,
no 136
Gelet op art. 11 der „Jagtwet."
Brengt ter kennis van belanghebben
den:
dat de jacht op waterwild in dit gewest
il worden geopend als volgt
op het eiland Texel, met uitzondering
van den polder Eijerland en den Prins
lendrikpolder, op Zaterdag 1 Augustus
1914, met zonsopgang, en
in de overige deelen der provincie, dus
ook in den polder Eijerland en in den
Prins Hendrikpolder op Texel, Woensdag
15 Juli 1914, met zonsopgang.
En zal deze in het Provinciaal Blad
worden geplaatst en voorts in elke
gemeente van Noordholland worden aam
plakt.
Haarlem, 15 Juni 1914.
De Commissaris der Koningin in de
provincie Noordholland,
VAN LEEUWEN.
Texel, den 25 Juni 1914.
De Burgemeester voornoemd,
GAARLANDT.
XXXVIII.
Havcrzickte.
Er is misschien geen enkel landbouwge
was, dat zoo gevoelig is voor allerlei om
standigheden als de haver. Verschillende
plantaardige en dierlijke parasieten tasten
öf alleen öf mede de haver aan. Daar zijn
ziekten, zooals de gewone stuifbrand van
haver, die wel algemeen voorkomen,
maar doorgaans geen groote schade veroor
zaken, Andere tasten naast de haver ook
andere granen aan, doch beschadigen meestal
haver het ergst. Dit is bjjv. het geval
met de fritvliegen en graanblaaspooten, die
oorzaak zijn van de z.g.n. igelde" haver
j telling blijkt soms wel meer dan een
vierde deel der haverpakjes onontwikkeld
Ie blijven.
Daarnaast bestaan echter schadelijke ver
schijnselen in haver, die meer speciaal met
naam „haverziekte" worden aangeduid.
Tot voor weinige jaren was er maar één
zoo'n speciale haverziekte, die trouwens
log het meest wordt aangetroffen.
In het voorjaar blijft de zieke haver achter
bij de gezonde. De bladen blijven smal
en krijgen een roode tint, vooral aan de
top. Gewoonlijk komt de pluim niet te
voorschijn of levert zoo goed als geen
korrels, Dikwijls ook sterven vele planten
af. De ziekte begiDt steeds pleksgewijze
1 den akker, maar kan ten slotte het ge
heels gewas aantasten. De oorzaak van
deze haverziekte is spoedig te vioden bij
nauwkeurige beschouwing van de
wortels, waaraan men talrijke dofwitte
Pontjes opmerkt. Dit zijn de oitrocnvormige
wijfjes van het bietenaaltje (Heterodera
Schachtiï,) die elk weer 300-400 eieren
loggen en de besmetting van den bodem
met aaltjes steeds verergeren.
Het is te begrijpen, dat in streken, waar
lo teelt van haver zeer sterk wordt gedre
in, het gevaar voor het bietenaaltje het
grootst is. Het valt eveneens gemakkelijk
io te zieD, dat men door de teelt van ge
wassen waarin dit aaltje zich gaarne vestigt
men het kwaad zoo niet in de hand werkt
daa toch gelegenheid geeft zich te hand
haven, Vruchtwisseling is dus het aan
gewezen bestrijdingsmiddel Men rekene
er echter op, dat men niet één jaar, maar
helst vele jaren zich op „haverziek" land
moet onthouden van de cultuur van haver
te liefst ook van aodere gewassen, waarin
het bietenaaltje zich gaarne ophoudt Dit
zÜn vooral bieten en kruisbloemige planten,
zooals mosterd en kuolzaad. Ook erwten
hebben soms van het bietenaaltje te lijden,
terwijl op sterk baverziek land ook tarwe
te gerst eenigszins beschadigd kuimen
worden. Tegenwoordig zijn velen de meening
toegedaan, dat het bietenaaltje, dat de
haver ziek maakt, niet op bieten overgaat
en derhalve „haveraaltje" zonder meer
moest heeten, maar 't lijkt ons voorzichtig
waar dit zonder groote stoornissen in het
bedrijf kan geschieden, zich maar naar do
oude opvattingen te gedragen. In het
andere geval mjjde men althans minstens
gedurende 4 jaren de cultuur van haver.
Een andere haverziekte, doch meer van
den laatsten tijd, is naar de plaats, waar
ze voor het eerst hier waargenomen en
bestudeerd is, Veenkoloniale haverziekte
genoemd. De ziekte vertoont zich echter
ook reeds op andere, meestal lichtere gronden
en tast, hoewel in mindere mate ook tarwe
en gerst aan, Pleksgewijs wordt 't gewas vrij
plotseling geel. Het eerste blad blijft ge
woonlijk groeD, de volgende krijgen doode
plekken, die spoedig ineen loopen. Dikwijls
knikt het zieke blad juist op het midden
door. Na ongeveer 3 weken schijnt de
ziekte uitgewoed, tenminste de latere deelen
der plant zijn weer gezond. De opbrengst
valt echter zeer tegen.
Op land, waar Veenkoloniale haverziekte
voorkomt, bemeste men met zure mest
stoffen, dus met super iDplaats van
slakkenmeel en met zwavelzure ammoniak
iuplaats van chilisalpeter. Kalk mag vol
strekt niet worden aangewend. Zóó kan
men langzamerhand den grond weer ge
zond maken. Als middel voor één jaar geldt
nog de aanwending van 50— 1U0 K.G.
mangaansulfaat per H.A. op het oogen
blik dat de ziekte verschijnt. Men strooie
het voor een regenbui, zoodat het in den
grond wordt gespoeld.
H. v. S.
TEXEL, 27 Juni 1914.
Dinsdag j. 1. promoveerde aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht tot doctor
in de godgeleerdheid, op proefschrift
„Adolf Stoecker en zijn sociaal-etisch
streven" onze plaatsgenoot de WelEenv.
Heer Ds. O. Norel.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot
heemraad van den Prins Hendrik Polder
op Texel de heer E. E. Stoel te Alkmaar.
In verband met het berichtje van
onzen correspondent te Oosterend in ons
vorig nummer opgenomen, ontvingen
wij van den WelEJ. Heer R. Luyïen te
Haarlem een schrijven van ouderstaanden
inhoud, waarvoor wij hierbij onzen wel-
gemeenden dank brengen.
„Uw Spaansch bericht is vermoedelijk
een mop, of wellicht een verdraaid ge
zegde van den vroogeren Spaanschen
minister Canalejas. Bovendien is het
verminkt: pueblau, moet zijn pueb'an,
en mundi mundo. Yembajadores is wel
licht een nieuw woord.
De vertaling isPantoffelhelden zijn
al de Duitschers de Keizer inbegrepen,
lui van niets zijn alle Franschen Ik
neem afscheid van alle zotten, die de
aarde bewonen tot een andere wereld.
Canalejas."
Witte Kruis.
Donderdagavond vergaderde de afdee-
ling Texel van het Witte Kruis in alge-
meene vergadering in hotel „de Zwaan".
De vergadering was heel zuinig be
zocht, het bestuur inbegrepen waren
slechts 22 personen aanwezig, waaronder
een 4-tal van de andere dorpen.
Na opening van de vergadering door
den voorz de heer G. D. Kikkert, werden
de notulen gelezen die onveranderd
werden vastgesteld.
Voor een keurig jaarverslag daarop
door den secretaris, de heer L. J. Kikkert
gelezen, ontving deze den dank van den
voorzitter.
De rekening over 1913, bereids door
hoeren Joh Kikkert en A LangeveldAz.
nagezien en in orde bovonden weid bij
acclamatie goedgekeurd.
Aan contributie was ontvangen f 753,
aan vrijwillige bijdrage enz. f65 80, voor
bestrijding tuberculose f 178,76. Uitge
geven was voor huishoudelijk beheer
f 208,826 voor ontsmetting, verplegings-
materieel, enz. f 413,185 en voor bestrij
ding tuberculose f95.16.
De rekening sloot in ontvangst en uit
gaaf tot een bedrag van f 1857,50, met
een batig saldo groot f 452,65, waar
tegenover staat een hypothecaire schuld
groot f2570.-.
Hierop volgde verslag van de commissaris
van materieel.
In 1913 werden 447 verplegingsartikelen
uitgereikt. Ahd mej. Boogaard werd lof
gebracht voor de uitstekende verzorging
van het materieel, dat zich vooral dienten
gevolge in 'n uitstekenden toestand bevindt
Jammer genoeg, moest ook dit jaar weer
in het verslag vermeld worden, dat de leden
niet zoo goed hunne verplichting kennen
tegenover de vereeniging.
Herhaaldelijk komt het voor, dat het
bestuur tot aanschaffing van materieel moet
overgaan, omdat personen die de verplegings
artikelen niet meer noodig hebben, die niet
tijdig doen terugbrengen, verder laat de hoog
geroemde Noordhollandsche zindelijkheid
ten opzichte van de veip'egingsnrtikelen
bij terugbezorging nogal iets te wenschen
over, en eindelijk is de houding van som
mige personen tegenover de mngazijnhou-
derof diens echtgenoote van dien aard, dat er
door het bestuur op moet worden gewezen,
dat het magazijn is een gesloten huis, waar
men heeft aan te nemen, wat in verband met
't door den geneeskundige afgegeven volg
briefje door deu magazijnmeester of diens
echtgenoote verstrekt wordt.
De heer P. Lieu wen bracht als afge
vaardigde verslag uit van de algemeene
vergadering. De door het hoofdbestuur
voorgestelde wjjzingen, meest redactiewij
zigingen, werden op voorstel van den heer
A. Langeveld Az. bij acclamatie goed
gekeurd.
Tot leden van het bestuur der afdeeling
werden, in plaats van de heeren Reij en
Lieuwen, aftredend en niet direct herkies
baar, gekozen bjj eerste stemming de heeren
Wagemaker en Pisart, die beiden de benoe
ming aannameD.
In de vacature Over werd voorzien door
verkiezing bij eerste stemming van den
heer P. J. Zoetelief, niet ter vergadering
tegenwoordig.
Voor onderzoek rekening 1914 werden
door het bestuur aangezocht de heeren Jac-
Dekker en Jn. Keijser Augz. die zich daar.
toe bereid verklaarde.
Inmiddels kwam ook bericht in van aan
neming der benoemiDg van den heer
Zoetelief.
Het bestuur deelde mede, dat boewei oor
spronkelijk niet was besloten tot aanschaf
fing van een brancard op wielen, men daar
toe genoodzaakt was geworden, door de
omstandigheid, dat geen geschikte wagens
beschikbaar waren, lang genoeg om een
brancard te vervoeren.
De brancard heeft reeds uitstekende
diensten gedaan, de heer Wagemaker kan
niet nalaten e n veer op den h ied te steken
van den heer v. d, Poll die steeds met
aandraDg voor de aanschaffing van een
brandcard heeft gepleit.
Bij de rondvrag wijst de heer v. d. Poll
op den onhoudbaren toestand van de sloot
aan den weg naar het Witte Kruisgebouw.
De heer Wagemaker licht toe, dat door het
afdeelingsbestuur een voorstel aan het
Gemeentebestuur is gedaan, spr, twijfelt
niet of dat voorstel zal binnenkort in
b6bandeling komen.
De heei Broekkamp acht niet goed, dat
aftredende leden niet herkiesbaar zijn,
noemt zulks een verouderd systeem. De
beer Wagemaker antwoordt dat het al of
niet herkiesbaar zijn by de oprichting een
ernstig punt van overweging is geweest en
toen met groote meerderheid is besloten
alleen de secretaris herkiesbaar te stellen.
't Is een goede gelegenheid om personen,
die niet zije de rechte man op cfe rechte
plaats, te loozen.
Een vraag van den be6r Koppen naar
aanleiding van een onderhoud, dal spr.btd.n
had mot een kerkeraadslid, n 1. of verpleeg
den in een kerkolijke instelling van lief
dadigheid recht op verplegingsartikelen
hebben wanneer dat kerkgenootschap aan de
vereeniging bijdraagt als zedeljjk lichaam,
wordt toestemmend beantwoord.
Een voorstel namens iemand teOudeschild
door den heer Pisart ter tafel gebracht,
om ook aan de haven te Oudeschild een
verbandtrommcl beschikbaar te stellen
bleek niet voor inwilliging vatbaar, omdat
slechts bjj bestuursleden verbandtrommels
worden gedeponeerd en in hoogst dringende
gevallen toch niet op de aangewezen hulp
middelen dient te worden gewacht.
Niemand meer het woord verlangend,
sluit de voorzitter met dank aan de af
tredende, gel uk wensc.hen aan de benoemde
bestuursleden, dank aan den Secretaris en
aan den heer Pisart voor hunne extia-
bemoeiingen, en verder aan allen die den
jarc 1913 de voreeniging finantieel steunden.
net voorspel
Muziek Muziek
De zaak wordt morgen, Zondig 28
Juni ingezet.
Ons fanfarecorps geeft in de tent aan
den Koogerweg, aanvang 4 uur, de aan
gekondigde muziekuitvoering, waarvan
wij het programma bieronder laten
volgen
1. Marsch.
2. Lotus Bleu, Ouverture.
3. Une Soirée au Village, Faotaisie.
4. Lucretia Borgia.
5. Brunette, Wals.
6. La Petite Duchesse.
7. Dame de Coeur.
8. Voix Roumaines, Valse de Concert.
9. Marsch.
Op het sportterrein zullen de aange
kondigde wedstrijden plaats hebben.
De kermis.
Oudeschill, 2j Juni.
Van 19 tot en met 25 Juni zijn van
hier verzonden 1114 lammeren, 14 scha
pen, 9 kalveren, 1 koe, 1 piard en 15
varkens.
Naar men on3 mededeelt is onze
vroegere plaa'sgemot de heer C. Schaap
Cz commies aan het pos!- en telegraaf
kantoor te Rotterdam in gelijke b trek
king overgeplaatst naar Amsterdam.
Oos ter end, 26 Juni.
Men stelt pogingen in het work, om
alhier in plaats van eene vroedvrouw
een geneesheer benoem 1 te krijgen. Eea
adres zal ter teekening worden aange
boden.
Be Cocksdorp.
BANT,
Abonnementsprijs per 3 maanden-
Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
Landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iodore rogel moor 8 Ct.
Grooto letters en Vignetton worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummors 2 Cts. por nummer.
Wat hebben onze jongens (en meisjes) weer
geloopen en gedraafd, eerst naar het Scbildercind,
later naar het kermisterrein.
Wat hebben zcu moeder een last bezorgd, de
regelen van het buis herhanldelijk veronacht
zamend, zoowe] die voor de maaltijden, rils die
voor bedtijd.
En wat had Meester niet met zo Ie stellen,
eerst om zo binnen de muren te krijgen, en dan
om bun aandacht bij de les te houden.
Maar met dat al, de kermis is er, dc draai
molen is opgetuigd, de biograaf staat gereed om
de bezoekers te ontvangen, Maandagavond
openingsvoorstelling, en blijkens draadloos tele
gram is (zie advertentie) is ook Karei van
Kampen weer te verwachten,
Verder verwijzen wij naar de advertentie in
dit nummer, betreffende de door het zoo gunstig
bekende gezelschap Delmonte te geven uitvoe
ringen, vier in geial, in de Vergulde Kikkert.
Aan de Opr. Ilaarl. Ct. van 25 Juni j.l.
ontleer.en wij het volgende bericht
Jubilenm d r. J.Tim mor.
Morgen is het 25 jaar geleden dat het raadslid
dr. J. Timmer te Utrecht (cum laude) promoveerde
tot doctor in de geneeskunde op oen proefschrift
handelende over Een- geval van gedeeltelijke
atropbie van de linker bermispheer der groote
hersenen
Sedert eenigen tijd zijn niet ver van hier bij
le '/Slcenplaatf twee stoomschclpenzuigers werk-
am, n.l. de Tijd en de Trio. Melde fjalk-
c'iepen, welke voor het ver-oer der schelpen uf
_u iiftu varen, geeft dit een heele bedr.jvigheid.
