N°. 2802,
Donderdag 13 Augustus 1914.
27st# J aar gang a
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week.
Dit blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 8 maanden.
Voor den Borg 80 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
linden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 uur op den dag; der uitgave
Pryjs der Advertentién.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iodore regel meer 8 Ct.
Groote lettors en Vignetten worden naar plaatsruimte
borekend. Bewijsnummers 3 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD& DE R O O IJ, Parkstraat, Burg op Te x e l
1—8 Aug.
Een week van ontzaggelijke spanning
ligt achter ons. Een spanning, die nog on
verminderd voortduurt. Niet alleen in de
rampzalige landen, die door den geesel van
den goweldigen oorlog geteisterd worden,
maar ook in ons land, al kan ook gezegd
wórden, dat de koortsachtige opgewonden
heid, die de eerste schokkende oorlogs
tijdingen als op den voet volgden, plaats
heeft gemaakt voor een ernstige kalmte.
Niemand zal er zijn, die het oog sluit voor
de ernstige gevaren die ons omringen en
die ons zullen blijven omringen zoolang de
vreeselijke worsteling tusschen de volkeren
voortduurt. Niemand is er, die niet gevoelt
dat de tijden nimmer zoo ernstig waren
als thans, dat de toestand onzekerder is
dan ooit, maar ioder schijnt zich ook meer
bewust te worden, dat een kalm gemoed
en een koel hoofd vóór alles noodig is.
De waakzaamheid onzer regeeriog, de
eensgezindheid in ons parlement, de steeds
talrijker wordende uitingen van saamhoorig-
heid onder ons volk, geven een gevoel van
rust en vertrouwen, zoo noodig in bewogen
dagen als deze.
Er dreigen gevaren om ons heen, we
zouden lichtzinnig zijn als we den spot
er mee dreven en roekeloos als we ze niet
ernstig onder de oogen zagen. We zien
onder de oogen, maar met een kalm
hart en in het bewustzijn van onze kracht
Is een eensgezind volk.
De groote oorlog tusschen de Statenbonden
heeft een aanvang genomen. Ons land ligt
daar tusschen in. Rondom stijgen thans
de vlammen op van den oorlogsbrand en
de vrees is nog niet verdwenen, dat ze ook
naar ons huis en erve zullen overslaan.
Maar toch zie men de zaken niet te donker
in. Er zijn gunstige voorteekens voor ons
:d en een reden om ons in het Euro
neesch conflict te betrekken, moet ver
worden gezocht. Alleen bruut geweld en
roofzucht zouden de drijfveer moeten zijn.
Van de economische gevolgen van den
oorlog zullen we echter geenszins vrij
blijven. Zij laten zich nu reeds hier en
daar gevoelen. Te duurder is daarom de
plicht, die op ieder rust, om naar kracht
en vermogen mede te werken, teneinde
een totale ontwrichting van ons economisch
leven zoo mogelijk te keeren.
In de eerste dagen van hevige opge
wondenheid en groote zorg en angst
het >kalmte 1" geroepen van allen kant.
En het heeft ongetwijfeld gunstig gewerkt.
kalmte keert terug. Moge thans ook
aan alle in ruime mate geschonken worden,
gevoel van saamhoorigheid, dat noodig
om elkander tot steun te zijn, zedelijk
ia den ruimsten algemeenen zin, stoffelijk
tiet minder waar dat noodig is.
Niet als dwazen voorraden levensmiddelen
inslaan, waardoor de prijzen moeten stijgen,
ie economisch zwakkere het meest gedrukt
tullen worden en waartegen de sterke arm
ier wet ten slotte toch zal ingrijpen.
Niet als menschen, die het hoofd verloren
hebben naar de Banken hollen, om die
igs reglementairen weg te plunderen en
ernstige schade daardoor toe te brengen aan
°oze nijverheid.
De dagen die aanstaande zijn, ze zullen
Waarschijnlijk veel vragen van onzen ge
meenschapszin. En het mag een verblijdend
teeken worden genoemd, dat die gemeen
schapszin reeds nu in velerlei vorm tot
uiting komt. Tal van maatregelen in de
ifgeloopen week genomen leggen daarvan
getuigenis af. Plaatselijke vereenigingen tot
steunverleening, arbeidsbeurzen, het ban
kiersconsortium tot steun van de Ned. Bank,
de centrale middenstandscredietbank, we
zouden er meer kunnen noemen.
Dat belangelooze streven, enkel geboren
uit het besef onzer nationale eenheid en
saamhoorigheid, werpt een vriendelijk licht
in d6ze sombere en droeve dagen,
—o—o—o—
De groote oorlog, waarvoor zoo lang
reeds is gevreesd, is thans begonnen. Hoe
verbijsterend vlug is alles in zjjn werk ge
gaan. Een veertiental dagen geleden was
nog alles rustig in West-Europa. Alleen in
het oosten dreigde het tusschen Oostenrijk
en Servië. En thans slaan rondom ons de
vlammen uit aan alle zijden.
De internationale toestand is ernstiger
dan ooit, doordat Duitschland met een durf,
die aan het vermetele grenst, naar links
en rechts zijn oorlogsverklaringen zond.
En al is het nog geen oorlog van Driebond
tegen Triplo Entente, een Europeesche
oorlog is het alleszins reeds. Oostenrijk
vecht tegen Servië en Rusland Duitsch
land tegen Frankrijk, België en Engeland.
Italië houdt zich nog onzijdig en ook is er
nog geen oorlogsverklaring tusschen Oosten
rijk en Frankrijk of Engeland, maar de
groote algemeene worsteling om de machts
positie in Europa is begonnen.
Duitschland begon den aanval en zjjn
eerste daad was er een van onrecht en
geweld door den aan België gestelden
onmenschelijken eisch, die door een inval
in het Belgenland werd gevolgd. De in
breuk op Belgie's onzijdigheid heeft een
oorlogsverklaring van Engeland tengevolge
gehad. Wel heeft de Duitsche regeering
getracht door schandelijke voorstellen
Engelands onzijdigheid te koopen, althans
als de verklaring van minister Asquith
juist is, maar zeisten slotte niet voor een
oorlog met Engeland teruggedeinsd, Het
veldtochtsplan van Duitschland is duidelijk.
Nog geruimen tijd zal het moeten duren
voor Rusland zijn leger voldoende heeft
uitgerust om den strijd tegen den Ger-
maanschen reus aan te vangen. En vóór
het zoover is, wil Duitschland met
Frankrijk afgerekend hebben. Een inval
in Frankrijk zou niet anders dan ten koste
van reusachtige offers aan menschenlevens
kunnen gelukken. Aan Fransche zijde is
langs de Duitsche grens een gordel van
vestingen en forten aangebracht, dio het
„gat der Vogezen" voldoende sluiten en
waar het Duitsche leger zich niet anders
dan met groote inspanning en ontzaggelijke
verliezen zou kunnen doorheen slaan.
Daarom maar dwars door België al moesten
ook een koninklijk woord gebroken en een
plechtige overeenkomst tot scheurpapier
gemaakt worden. En zoo werd België op
nieuw „het slagveld van Europa". Maar het
Belgenvolk is een taai, hardnekkig volk
en met bewonderingswaardigen moed
bestrijden ze de Duitschers eiken voet
gronds. Het volk van het arme land, dat
allerminst schuldig was aan de Europeesche
verwikkelingen, is te wapen gesneld en bij
Luik heeft het Duitsche leger zijn eerste
felle tegenslag ondervonden. Als alle
Belgische versterkingen zoo moeten worden
genomen als Luik, dan kan het nog eenige
dagen duren en zullen er nog honderden
Duitschers vallen eer de Duitsche troepen
den Franschen grond onder hun voeten
hebben. De Belgen strijden met leeuwen
moed en al zullen ze den indringer wellicht
niet kunnen tegen houden, met eere
zullen ze uit den ongelijken strijd te
voorscbjjn komen. En iutusscben maakt
het Fransche leger zich gereed om de
Duitschers te ontvangen. Verschrikkelijk
zal het zijn als die legers van honderd
duizenden op elkander botsen en veel zal
van den uitslag afhangen. Duitschland
zal met alle kracht zijn veldtocht naar
Frankrijk voortzetten. Slaagt het er in de
Franschen te verslaan, dan zal de beurt
aan Rusland zyn. Het Duitsche leger is
klaar, was volkomen voorbereid op den
oorlog. Daaraan valtniet te twijfelen.
Maar kan Duitschland ook zijn kraohten
hebben overschat? Met spanning zal het
verloop van de ontzettende worsteling ge
volgd worden.
Op zee is de strijd eveneens aangevangen.
Naar luid der berichten heeft er reeds een
treffen plaats gehad tusschen de Duitsche
en Engelsche Noordzeevloten, bij het histo
rische Doggersbank. De Duitsche vloot
zou verslagen zijn. Op het oogenblik dat
wij dit schrijven is dit bericht nog niet
bevestigd, maar het kan zeer wel juist zijn.
Engeland is op zee overwegend sterker dan
Duitschland. De Oostenrijksche vloot be-
teekent weinig en Italië scbpnt zich te
zullen onthouden. De Duitsche vloot heeft
dan behalve tegen de Engelsche ook nog
te strijden tegen de vloten van Frankrijk
en Rusland.
De komende dagen zullen oorlogsnieuws
brengen van alle kanten. Lachende lan
douwen zullen verwoest, steden in puin
geschoten en duizenden menschenlevens
in korte dagen afgesneden worden. Rivie
ren van bloed zullen stroomen, voor mil
jarden zal worden vernietigd en het geloof
in de menschheid zal opnieuw een schier
onherstelbare knak krijgen. De tijden der
barbaarschheid keeren terug.
Er komen dagen waarin we zullen leven
als in een boozen droom.
De geesel van den oorlog komt striemend
neer op West-Europa, dat dreunen zal op
zijn grondvesten.
En uit menig hart zullen rijzen als een
vroom gebed voor ons klein geliefd vader
land, de gewijde woorden van ons natio
naal lied
Bescherm o God, bewaak den grond,
Waarop onze adem gaat
TEXEL, 12 Augustus 1914.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Gelijk wij reeds hebben medegedeeld
is 3 Augustus 1.1. een Koninklijk Besluit
genomen, waarin bepaald wordt, dat de
termijn van veertien dagen, bij artikel
16, eerste lid, der wet op de Rijkspost
spaarbank, vastgesteld yoor de terugbe
taling van op Rijkspostspaarbankboekjes
verschuldigde gelden, wordt verlengd tot
zes maanden, met dien verstande even
wel, dat binnen den genoemden termijn
van zes maanden op elk spaarbankboekje
desverlangd terugbetalingen zullen ge
schieden tot een gezamenlijk bedrag van
ten hoogste vijf en twintig gulden in
zeven dagen.
Het is ons bekend, dat er inleggers
bij de Rijkspostspaarbank zijn, die meenen
dat zij voor bedragen boven de f 25,
steeds zes maanden op uitbetaling zullen
moeten wachten. De ze meening is
echter niet juist. Do bedoeling van het
Koninklijk Besluit is eenvoudig, dat de
inleggers terugbetalingen kunnen eischen
tot een bedrag van f 25,—in de 7 dagen.
Hoogere bedragen moeten evenals
tot nog toe nog toe immer boven f50,-
worden aangevraagd aan den Directeur
en deze kan de uitbetaling uitstellen tot
6 maanden hoogstens, maar behoeft zich
aan dien termijn van zes maanden niet
te houden, immers hij is bevoegd om,
als hem gebleken is, dat de terugbeta
ling dringend noodzakelijk is en de tijds
omstandigheden dit toelaten, een kortoren
en zelfs een zeer korten termjjo te
stellen.
Natuurlijk blijft het gewenscht, dat
zoo weinig mogelijk gebruik wordt ge
maakt van de gelegenheid tot het op
vragen van grootere sommen, in de
eerste plaats in het belang van de in
leggers zelf, wier geld bij de Rijkspost
spaarbank volkomen veilig is, terwijl zij
in hun eigen buis moeten vreezen voor
brand en diefstalin de tweede plaats
in het algemeen belang, omdat de op-
vraging van spaargelden en het uittrekken
van baar geld èn de Nederlandsche Bank
èn de Staat èn het geldverkeer in groote
moeilijkheden brengt en ten slotte in
het belang van het personeel der Rijks
postspaarbank, hetwelk door de alge
meene mobilisatie zoo gekrompen is,
dat het slechts met moeite den nu
reeds zeer verzwaarden dienst kan
gaande houden.
Sedert den aanvang van den oorlog
verkeerde men alhier in angstige span
ning omtrent het lot van de ouders,
broers en zuster van Gezusters Smit,
Warmoesstraat alhier.
De laatste berichten omtrent hunne
familie dagteekende van kort voor
het uitbreken van den oorlog en waren
afkomstig uit Luik, waar ze met hun
schip, dat hen tevens tot woning dient
waren aangekomen en waar ze zich
veilig waanden.
Is het wonder, dat bij de wending
die do zaken sedert namen en bij het
uitblijven van eenig bericht, men met
ernstige bezorgdheid dacht aan wat hen
zou kunnen treffen.
Groot was dus zeker de vreugde,
toen ze allen, hier Maandag in goeden
welstand aankwamen.
Na eenige dagen van spanning binnen
de stad Luik te hebben doorgebracht,
hebben ze schip en verdere bezittingen
moeten verlaten, om na een voetreis
van acht uur te Maastricht aan te
komen, vanwaar ze per spoor en boot
naar hier zijn getogen.
oe oorlog maakt slachtoffers op allerlei
gebied.
De Oorlog'.
De oorlog is nog slechts weinige dagen
aangevangen en schijnt nu reeds, als
gevolg van den ontzettenden weerstand
den Duitschers door de Belgen bij Luik
geboden, en misschien vooral door den
inval der Franschen in den hen sympa
thieken Elzas, een nieuw tijdperk te zijn
ingetreden.
Geruchten drongen tot ons door van
diplomatieke onderhandelingen, zeker is,
dat de Duitschers hunne aanvallen bij
Luik gestaakt hebben.
Wat nu
Het komt ons niet mogelijk voor, dat
de vijandelijkheden nu al gestaakt zul
len worden, al is misschien Duitschland
van z'n veroveringsroes genezen.
Duitschland zou moeten verliezen en
daarom is het den oorlog niet begonnea
en Frankrijk zal goedschiks den Elzas
niet weer afstaan.'
In spanning wachten we verder ge
beuren af.
Den Hoorn8 Augustus.
Heden is op het Noordzeestrand al
hier een flesch gevonden, waarin een
briefje met den volgenden inhoud, v> r-
taald„Dit dient om den vindar te
laten woten, dat wij op het oogenblik
erg veel plezier hebben.
3 Juli '14.
Prins van Wabs,
TEXELSCHE COURAHT.
