N°. 2803,
Zondag 16 Augustus 1914s
278t* Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
DE OORLOG
Binnenland.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentie» vóór 9 nar op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uiig. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Tëx el.
STREMMING PASSAGE.
De Burgemeester der gemeente Texel
brengt ter keDnis van belanghebbenden,
dat de passage over den weg tusschen
de Waal en de Haven te Oudeschila
van 18 tot en met 22 Augustus e. k.
voor rij- en voertuigen gestremd zal zijn.
Texel, 11 Augustus 1914.
Qe Burgemeester voornoemd,
Gaarlandt.
Handhaving Neutraliteit.
De Burgemeester der gemeente Texel
brengt, ten verzoeke van den Commis
saris der Koningin in deze provincie, het
volgende ter kennis van de ingezetenen.
Nu Nederland omringd is door oorlog
voerende mogendheden met elk waarvan
het goede betrekkingen onderhoudt, is
het van het hoogste belang dat de door
de Regeering afgekondigde onzijdigheid
niet alleen door de Regeering zelve, maar
ook door elk Nederlander in het bijzonder
wordt in acht genomen.
Daartoe is het niet voldoende dat men
zich onthoude van inbreuken op de on
zijdigheid, die strafrechtelijk vervolgbaar
zijnook uitingen van partijdigheid in
het openbaar, bij monde of bij geschrifte,
behooren achterwege te blijven.
De houding van elk Nederlander zij
inderdaad onzijdig, naar de regelen van
eerlijkheid en goede trouw.
Bij zoodanige houding bestaat de
meeste kans dat de onzijdigheid van ons
land door de oorlogvoerenden wordt ge
ëerbiedigd.
Zekerheid daaromtrent kan echter
uiteraard nimmer worden gegeven. Het
is uit dien hoofde dat de Regeering zich
verplicht acht de navolgende wenken en
aanbevelingen te geven, voor het geval
dat onze onzijdigheid mocht worden ge
schonden, met name wanneer troepen
der oorlogvoerenden wederrechtelijk ons
grondgebied mochten binnendringen.
In de allereerste plaats zij er dan op
gewezen dat het keeren van vreemde
troepen uitsluitend de taak is van de
militatre macht. Wordt die taak aan
haar overgelaten dan is de vijand ver
plicht de eer, de familierechten, het leven
en den privaat eigendom der bewoners
te eerbiedigen.
Door ingezetenen, niet tot de militaire
macht behoorende, hoe groot en hoe billijk
ook hunne verontwaardiging moge zijn,
mag geen enkele daad van geweld oi
tegenweer worden verricht. Deden zij
dit wel dan zouden zij niet alleen zich
zelf, maar ook familie, vrienden, landge-
nooten blootstellen aan maatregelen van
wedervergelding. De voordeelen, welke
de burger door eigengerechtigd optreden
zou kunnen bereiken, zinken in het niet
tegenover de schade en het leed dat hij
zich en anderen daarmede berokkent.
Elke uiting van wraak lokt onvermijde
lijk geduchte weerwraak uit. Zucht tot
zelfbehoud zal den indringer dwingen tot
het verspreiden van schrik onder de
bevolking, wanneer deze zich niet geheel
onzijdig weet houden.
Wanneer daarentegen de bevolking
met kalmte en waardigheid een eventu
eels bezetting ondergaat, dan behoeft
men voor veiligheid van persoon en goed
Diet beducht te zijn. Het volkenrecht,
dat door het leger van elke beschaafde
natie woidt geëerbiedigd, verbiedt moord,
plundering of roof. De indringer, die
Vreemd gebied bezet, is verplicht alle
maatregelen te nemen, die kunnen
strekken om de openbare orde en bet
openbare leven te herstellen en te ver
zekeren, zooveel mogelijk onder eerbie
diging van de in het bezette land gel
dende wetten.
Onze bestuursorganen behooren daarbij
in het belang der bevolking hun mede
werking te verleenen, door, wanneer
hun dit niet bepaald onmogelijk wordt
gemaakt, hun post te blijven bekleeden
en den goeden gang van zaken te bljjven
bevorderen. Zij behooren zich in ver
binding te stellen met de vreemde mili
taire autoriteit, ten einde als tusschen-
personen tusschen haar en de bevolking
op te treden. Op hed ook berust de plicht
een krachtig protest te doen hooren,
wanneer de bij internationale tractaten
gewaarborgde, of op de volkenrechtelijke
gebruiken steunende rechten der bevol
king worden aangerand.
Het doel van vorenstaande mededeeling
is geenszins om eenige ongerustheid te
wekken.
Maar wel acht de Regeering het noodig
elke mogelijkheid tijdig onder de oogen
te zien en er voor te zorgen dat, mocht
een zoo zware ramp over ons komen,
deze niet door eigen onwaardig of ge-
weldadig optreden der ingezetenen nog
zwaarder zou worden gemaakt, dan zij
op zichzelve reeds zou zijn.
Texel, 14 Augustus 1914.
GAARLANDT.
Het Belgische volk, we meldden zulks
zulks reeds eerder, verweet onze natie
te heulen met Duitschland, het ver
strekken van voedsel en dak aan Duit-
sche uitgewekenen werd ons kwalijk
genomen en er dreigde in België een anti
pathie tegen Holland en z'n bewoners
te ontstaan.
De Belgische pers heeft haar plicht
in deze begrepen en zoo prijken in
Vlaamsche en Waalsche bladen thans
keur van artikelen, om te betoogen, dat
zoo Belgie's grondgebied niet geschonden
ware, ook België dezelfde houding tegen
over Duitschland zou hebben aangenomen,
als Holland thans doet.
Ze betoogen uit den treure, dat Hol
land doet en zal blijven doen, wat de
eischen der neutraliteit dat land opleggen
en wijzen er op dat de op Hollands grond
gebied aangelande Duitsche soldaten
naar de regelen van het recht worden
ontwapend en geinterneerd, d.i. in het
binnenste des lands een verblijfplaats
aangewezen.
De „Nieuwe Gazet," die zich het eerst
voor de ondankbare, op zeker moment
zelfs niet ongevaarlijke taak had ge
spannen, zegt de correspondent van de
Telegraaf, beleeft nu echter genoegen
oveihoop van haar tijdig optreden.
Iedereen begrijpt hier thans, vervolgt
hij, dat wij alle belang hebben bij een
onzijdig blijven van Nederland en er is
nu ook geen blad meer Fransch of
Nederlandsch, dat niet met een hartelijk
woord voor Nederland, het publiek terug
in het rechte spoor heeft helpen brengen.
We zijn door de Belgen als natie
weer volkomen in onze goede naam
hersteld en wanneer wij waarde mogen
hechten aan verklaringen van vorsten
en regeeringen, loopt onze neutraliteit
minder dan ooit gevaar.
Aan het Rott. Nieuwsblad ontleenen
wij het volgende
Reeds werd melding gemaakt van den
stap der Engelsche regeering, die aan de
regeeringen van Noorwegen, Nederland
en België heeft te kennen gegeven, dat
wanneer pogingen aangewend werden om
deze landen over te halen de neutraliteit
piijs te geven, Eogeland bereid is met
de wapenen hen të steunen, die met
alle middelen, die haar ten dienste staan
zal trachten de schending van hun grond
gebied tegen te gaan.
Daarbij werd de verzekering gevoegd,
dat na het eindigen van den oorlog het
grondgebiend dier staten zou worden
gewaarborgd.
De mededeeling, dat zoowel Frankrijk
als Rusland zich daarbij zouden aansluiten
is bevestigd geworden de gezanten van
die mogendheden hebben ieder voor zich
een gelijkluidende verklaring tegenover
onzen Minister van Buitenlandsche Zaken
afgelegd.
Dat is dus ook in orde en hoe staat
het met den binnenlandschen toestand.
Onder de volwassenen, zoowel de
zakenmenschen als het overige deel
onzer burgers, is, dank zij de maatregelen
van de kapitaal krachtigsten onder ons
en vooral die van de regeering, de kalmte
teruggekeerd.
We schikken ods in het onvermijde
lijke en wachten af de dingen die komen
zullen.
Eu de jeugd
In de eerste dagen, toen ieder z'n hoofd
scheen verloren te hebben, is de jeugd
de emotie van den oorlogstoestand niet
gespaard. Dat is niet zooals het hoort
en de waarschuwenden stem van den
opvoedkundige laat zich dan ook en
terecht, hooren.
De heer R. C(asimir) schrijft in School
en Leven
Er is een dringen om werk. Ik zou
meenen, dat wij opvoeders [nu vooral
twee dingen te doen hebben. Ten eerste
moeten wij in huis zorgen, dat de zenu
wen onzer kinderen gespaard blijven.
Herhaalde en opwindende gesprekken
over don oorlog, over de duurte, en wat
dies meer zij, moeten aan de jonge kin
deren bespaard blijven en niet in hun
tegenwoordigheid woiden gevoerd. Zoo
veel mogelijk haodhave men de vroolijk-
heid in huis. Men achte deze waar
schuwing niet gering. Nu zijn er nog in
Duitschland menschen, die hun neuras
thenie toeschrijven aan de geweldige
ontroeringen van 1870. En alles is nu
veel ernstiger 1
Verder late men de scholen als het
maar eenigszins kan, zoo spoedig moge
lijk weer beginnen. Echte vacantiestem-
ming is er toch niet. De kinderen hangen
om op straat en vermeerderen de drukte,
de spanning, de opwinding. Of zij zijn
thuis, geven last aan de moeder, die ze
niet weet bezig te houden. En de stem
ming, toch al aan zooveel schokkende
invloeden onderhevig, slaat gauw om.
Dit zijn nu wel bijzonder eenvoudige,
nuchtere dingen tegenover de ontzettende
feiten, waarvoor wij staan. Maar laat
ons niet vergeten, dat wij steeds onze
opvoedkundige taak behouden en het op
onzen weg ligt, alles te doen, wat strekt
om de kalmte terug te doen keeren. Die
hebben wij ook noodig, om straks met
waardigen ernst de slagen en moeiten
gelaten te dragen.
De school vervult nu eenmaal een be
langrijke functie in den regelmatigen loop
onzer samenleving. Laten wij tot het
bitter eind toe, als dat komen moet, de
regelmaat in ons leven houden, daarmee
een factor van kalmte en kracht be
houdend.
Moeten wij aan het woord van den
deskundige nog iets toevoegen
We meenen van ja, en dat is, vooral
verre van de kinderen te houden, de
bladen die in ijzige bizonderheden ver
halen geven van geleverde gevechten,
want al zijn ze minder gevaarlijk dan
detective-romans en soortgelijken, in het
algemeen gesproken, is krantenlectuur
geen lectuur voor kinderen.
„Maar hoe staat het met de oorlog"
hooren wij vragen.
Om maar weinig woorden te gebruiken
„wij kunnen U dat niet zeggen."
De toestand is sedert het begin dezer
week niet veranderd, de bladen borduren
voort op hetzelfde stramien, de grenzen
zijn nog strenger gesloten dan toen en
er worden alleen officieele berichten of
wel partijdige berichten de wereld
ingezonden.
De berichten uit Berlijn gewagen van
winst aan Duitsche zijde, die uit Parijs,
Brussel of Londen vertellen ons van
verliezen der Duitschers of minstens van
een terugtrekken der Duitsche troepen.
Terecht zegt de Nieuwe jRott. Ct.
or is oorlog, met de wapenen niet alleen,
maar ook met de pen. De strijdende
partijen beoorlogen elkander met berich
ten zoo goed als met geweerkogels en
granaat-kartetsen
Wordt zoo'n berichten-oorlog ver weg
geleverd en werken de communicatie
middelen in de overige wereld normaal,
dan is het dikwijls zoo moeilijk niet te
onderscheiden, welke overwinningsberich-
ten wel, welke geen vertrouwen ver
dienen. Wij noemen slechts de over-
winningsberichten van de Italianen in
Tripoli en Barka, die van de Turken iu
den eersten Balkanoorlog, die van de
Bulgaren in den tweeden. Van den
aanvang af was te doorzien, dat deze
berichten onbetrouwbaar waren, waar
men ze kon toetsen aan die van de
tegenstanders, aan die vau neutrale zijde
vooral, die ons toen mede in overvloed
bereikten.
Nu de oorlog zoo dicht bij de grenzen
woedt, is het laatste niet meer het geval
Ons bereiken slechts berichten van oor
logvoerende partijen, uit den aard der
zaak eenzijdig en gekleurd, en dom -ie
omstandigheden komt soms een zond
vloed berichten van de ééne zijde, terwijl
die van den anderen kant schaars vloeien,
De onderling oorlogvoerende partijen
zijn alle metNederland bevriende mogend
heden. Vele Nederlanders hebben in de
onderscheiden landen, die nu zoo verbit
terd strijden gastvrijheid genoten, velon
spreken de talen dezer landen, weten
te genieten van hun voortbrengselen
van kunst en wetenschap. Wanneer wij
nu een objectieve houding aannemen
tegenover de vele tegenstrijdige berichten
niet voorbarig zijn met onze oordeelvel
lingen, dm steunen wij, bewoners van
het land, waar het middelpunt van alle
vrienden van den vrede is, betreurend
de rampen, .die met ons bevriende natiën
over elkander uitstorten, dan steunen
wij eerst recht de neutrale houding van
onze regeSHng, dan dienen wij ons vader
land, zoo goed als de nu strijdende volken
het hunne, op een wijze, die wel minder
gerucht maakt, maar die niet minder tot
de algemeene zaak dienstig is.
TEXEL, 15 Augustus 1914.
Wij zijn gemachtigd mede te dee*
len, dat tot de landstorm in deze ge
meente alleen behooren di navjlgende
personen
Jb. Boon, Wijk B
E. S. Boeket
Jb. Borgman
C. Eel man
M. Gorter
K. Lips
C. Riemens
F. J. v. Sambeek
R. Vermeulen
L. Wetsteen
A. de Visser
J. P. Zegers
A. Jonker H
K
E
E
w
E
H
E
P. C. van Exel
E
Abonnementsprijs per 8 maanden.
Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
RAN
Prijs der Adverlentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel moor S Ct.
Qroote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 8 Cts. per nummor.
K
B
B
