N° 2804
Donderdag 19 Augustus 1914,
278t# Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Gemengd Nieuws.
Van week tof week.
Dit blad verschfjut Woensdag:- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door go-
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
hnden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 nnr op den dag: der uitgave
Prijs dei- Advertentiën.
Van 1 tot 5 rogels 30 Cts. Iodero regol moor 8 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimto
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. por nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Tk
X Eb.
S—15 Aug.
De oorlog! Nog altijd neemt hij
schier al onze gedachten in beslag, van den
vroegen morgen tot den laten avond. En
hij zal het nog blijven doen, wie weet
hoeveel weken, bange droeve weken nog.
Als ge gaat door lachende velden vanwaar
de landman het gouden graan met volge
laden wagens rijdt naar do schuur, als ge
wandelt langs de groene weiden waarin
het veulen dartelt met het joDge vee
ik wed, ge denkt aan het arme land van
het Belgenvolk waar de oorlog all6s neer
geslagen en verwoest heeft, waar het vee
dood neerligt in de vertreden weiden,
waar het gouden graan vertrapt is, waar
rondom de blik rookende puinhoopen ont
waart en de grond met bloed is gedrenkt.
Ea als ge u in triest gepeins neerzet om te
rusten na den arbeid, wijl de avond vrede
almt, de eerste bleeke sterren verschijnen,
het avondwindje met zjjn zachte viDgeren
de bladeren der boomen streelt en heel in
de verte nog een late vogel eenzaam fluit,
als alles tot u spreekt van rust en vrede,
- dwalen uw gedachten dan niet naar het
zuiden en gevoelt ge dan niet als een
schrijnende pijn iets van het leed, dat
menschenhanden brengen op aarde?
De oorlog 1 Er is niets droevigers
denkbaar. Als dat ooit zoo gevoeld is, dan
zeker wel in de laatste dagen, waarin het
leed en de verschrikkingen van den oorlog
naderden tot aan de grenzen van ons land.
Men moge eerbied hebben voor den leeuwen
moed waarmede de kleine Belgische David
zich verdedigt tegen den grooten Duitschen
Goliath, men moge bewondering koesteren
voor de doodsverachting waarmee de
Duitschers storm liepen tegen schier on
neembare versterkingen, voor hen, die
die weten dat de roepiDg der menschheid
een andere is, een geheel andere, heeft dat
alles zijn bekoring verloren.
En niet het miDst nu. Een oorlog is
losgebarsten zoo groot als nooit te voren.
Heel Europa wordt in lichte laaie gezet.
En waarom en waarvoor Gaat het om het
bezit van de geestelijke goederen die de
volken zich in den loop der tijden ver
worven hebben Was de groote oorlog
onvermijdelijk omdat de volken zelf den
strijd wilden Niets van dat al. In geen
enkel land was de zucht naar den oorlog
•bij het volk en ook thans nog ziet men
heel sporadisch slechts geestdrift voor den
oorlog.
Maar de brandstof lag opgehoopt, bergen
hoog. Het kruithuis van Europa was tot
hen nok gevuld. Jarenlang was er een
holle wedren geweest om de legers en vloten
te versterken. En dat alles was het werk
Tan de paar dozijnen diplomaten die het
henkbeeld van den gewapenden vrede had
hen uitgevonden en die de Statenbonden
ia het leven hadden geroepen, die thans
oen ramp zijn geworden voor Europa. Het
schot van een ontoerekenbaren kwajongen
te Serajewo was voldende om de vlammen
'an den oorlog te doen uitslaan naar allen
bant. En dat in onzen tijd, waarin de
volken zelf geestdrift toonden voor de ver
broedering der menschheid, waarin niemand
hen oorlog weDschte dan een kleine groep
warhoofden. Wat in lange jaren moeizaam
is opgebouwd wordt in weinige dagen met
ruwe hand verwoest, de zegen zal in vloek
rerkeeren en dieper dan ooit wordt er een
klove geslagen tusschen menschen en
®enschen.
Er is niets droevigers denkbaar dan de
thans ontketende Europeesche oorlog
o o—o—
De sombere tweede oorlogsweek ligt thans
achter ons. Een week van strijd en onbe
schrijfelijke ellende, van schier ongekende
spanning. De nieuwstijdingen van de
terreinen kwamen zonder tal haast. Be
richten over gevechten en schermutselingen,
en de voorbereidingen daartoe. En toch was
het alles nog „klein nieuws" Straks zullen
er andere tijdingen komen, die het hart
van afgrijzen zullen doen sidderen. Want
de tot nog toe geleverde gevechten, hoe
hevig ze ook mochten zijn, waren nog slechts
het voorspel van het ontzaggelijke oorlogs
drama dat nog opgevoerd moet worden en
waarbij de legers van vele honderdduizenden
op elkaar zullen botsen met een kracht
dat heel Europa er van zal dreunen.
Zeker, in het noorden van Belgie is
hevig gevochten en als men de berichten
uit Brussel gelooven mag met groot succes
voor do Belgische wapenen. Doch meer
dan voorpostengevechten waren het niet.
Hard schieten de Duitschers in Belgie niet
op do tegenstand der Belgen is taai en
volhardend maar toch vorderen ze. De
Luiksche forten mogen nog in het bezit
der Belgen zijn, de Duitschers zitten in
Luik en hebben zich den weg naar het
Westen weten te openen, zij het ook ten
koste van groote verliezen. Het bombar
dement van de vestingen van Namen is
begonnen. Het oponthoud dat de Duitschers
in Noord-Belgie hebben door den tegenstand
der Belgen is mogelijk een leelijke streep
door de rekening die het Duitsche leger-
commando heeft opgemaakt. De bewering
echter, dat op verzet in het geheel niet
gerekend was, zal wel minder juist zijn.
Het Duitsche veldtochtplan lag natuurlijk
al lang gereed, óók wat betreft de opmarsch
dwars door België en het zou al van gren-
zelooze lichtzinnigheid getuigen als het
Duitsche legercommando in 't geheel geen
rekening had gehouden met de mogelijkheid
dat de Belgen niet goedschiks de deur zouden
openen.
De 23 Duitsche legercorpsen die, naar
luid der berekeningen/ tegen de Fransche
en Belgische legers saamgetrokken zijn
strekken zich uit van de grens van Zwitser
land tot die van ons land. Ze tellen 6amen
meer dan een millioen soldaten in eerste
linie. Daar achter bevinden zich de reserves.
De niet minder sterk6 legers van Frankrijk
en België, versterkt met Engelsche troepen,
staan daar tegenover. De legers hebben
reeds voeling met elkander en de voor
postengevechten zijn in vollen gang. Ge
heel zonder beteekenis zijn deze weliswaar
niet, maar omtrent den uitslag van den
grooten strijd geven ze absoluut geen en
kele aanwijzing, 't Is te verwachten dat de
groote slagen in het zuiden niet heel lang
op zich zullen laten wachten. Duitschland
heeft belang bij een snelle afdoening van
zabeD, omdat het pas later met Rusland
aan den slag kan komen. Vóór dien moet
het klaar zijn met Frankrijk en Belgie.
Er is bovendien nog een andere reden,
die er wellicht toe zal medewerken, dat op
een spoedige eindbeslissing zal worden
aangestuurd. De oorlog verslindt dagelijks
groote schaiten gelds en over eenige maan
den zullen de schatkisten in alle oorlog
voerende landen den bodem laten zieD. Het
geld is ook nu nog de zenuw van den oorlog.
De strijd zal er des te bitterder om zijn,
dat staat wel vast. Vooral waar het nu
alleen gaat om de machtspositie in Europa.
In de afgeloopen week is het aantal
oorlogsverklaringen nog met een viertal
vermeerderd. Engoland en Frankrijk ver
klaarden Oostenrijk den oorlog en Monte
negro en Japan zonden Duitschland e6n
oorlogsverklaring. De eerste drie waren
verwacht. Nu Frankrijk en Engeland met
Duitschland in oorlog zijn kon Duitsch-
lands bondgenoot op geen genade rekenen.
En waar Montenegro verbondon is met
Servië was het van zelf sprekend dat het
volk der Zwarte bergen meo ten strijde op
trekt tegen Duitschland. Dit geeft intusschen
op den Balkan nieuwe beroering. De Mon-
tenegrijnen hebben alvastSkoetari bezeten
dit heeft tengevolge gehad dak de Alba-
neezen, de opstandelingen zoowel als de
regeeringstroepen tegen Montenegro .en
Servië ten strijde zijn uitgetrokken.
De reden echter, dat ook Japan zich in
den strijd mengt, ligt minder voor de hand.
Er liepen in de laatste dagen wel allerlei
geruchten, die er op wezen dat het dien
kant zou opgaan, maar van eenige grief
van de Japansehe regeering tegen Duitsch
land, van eenige eisch aan de Duitsche
regeering gesteld, nog veel minder van een
ultimatum, hoorde men niet. DoregeeriDg
te Tokio schijnt in troebel water te willen
visschen. Japan is zoo half en half een
bondgenoot van Engeland en nu er op
koloniaal gebied wat te halen is moet Japan
er bij zijn. Engeland is althans alvast be
gonnen de hand te leggen op de Duitsche
koloniën. Het oogenblik is thans wel gun
stig om wat buit binnen te halen.
De Japansehe vloot heeft reeds zee ge
kozen en we zullen er binnenkort wel meer
vaD hooren.
Over den zeeoorlog viel er in de afge
loopen week weinig to kronieken, Wel
kwamen er aanvankelijk verschillende be
richten omtrent geleverde zeegevechten
doch naderhand bleek, dat ze zoo goed als
alle uit de lucht waren gegrepen. Alleen
in de Adriatiscbe Zee hebben Engelsche en
Fransche schepen gevochten met de Duit
sche kruisers „Goeben" en „Breslau", die
daarop de vlucht hebben genomen in de
Turksche wateren. Ze zullen daar nu wel
moeten worden opgeborgen, tenzij Turkije
de dwaasheid mocht begaan om de zijde
van Duitschland te kiezen, waarvan inder
daad sprake schijnt te zijn. Ook is gemeld,
dat Rusland Turkije wil betrekken in den
strijd door het stellen van den eisch, de
Dardanellen open te stellen voor de Rus
sische vloot. Een bericht, dat echter nog
niet is bevestigd.
Met dat al is het niet onmogelijk dat uit
den Europeeschen oorlog nog allerlei andere
crisissen zullen voortvloeien. Er valt dan
ook nog niet het minste te voorspellen.»
TEXEL, 19 Augustus 1914.
Aan het Rott. Nieuwsblad ontleenen
wij het volgende omtrent het
Zilveren priesterfeest van pastoor
J. Tl». Lager wei].
Het was Zaterdag de dag van het
zilveren priesterfeest van pastoor J. Th.
Lagerweij, van de St. Lambertuskerk
aan de Hoflaan.
Het feest werd, met het oog op de
treurige tijdsomstandigheden, in stilte
herdacht.
Toch waren vele geloovigen Zaterdag
morgen om halfelf in de kerk saamge-
komen, ter bijwoning van do plechtige
Hoogmis, opgedragen door den beminden
jubilaris, die geassisteerd werd door de
kapelaans der kerk.
Hoofd- en zij-altaren waren zeer
smaakvol, maar sober met bloemen
versierd.
Reeds meldden we dat do parochianen
hun hooggeachten herder huldigden door
het schenken van een nieuw ijzeren hek
rond het kerkgebouw.
Hieraan zijn als geschenken oa. nog
toegevoegd kostbare Smyrnakleeden voor
het altaarlinks van het patronaat, voor
het hoofdaltaar van de vrouwencongrega
tie en rechts van de mannencongregatie.
Het middelste tapijt is getooid mot de
daarin gewerkte wapens van Schiedam
en Rotterdam (de jubilaris is uit Schie
dam geboortig.)
Tal van gelukwenschen zijn den be
minden pastoor Zaterdag geworden aan
de pastorie hield bij 's middags receptie,
waar velen hem de hand hartelijk zjjn
komen drukken.
Vcreenig'iiig tot verbetering van de
Schapenfokkerij in AI.-II.
De premiekeuring, welke door bov.
gen. ver. alhier op 26 Aug. a.s. zou
worden gehouden, gaat niet door.
Oosterend, 18 Aug.
Ook de visschers kunnen door de
tijdsomstandigheden hun gewone bedrijf
niet uitoefenen. Ze werken nu grooten-
deels bij den Eierlandscheu bouwboer,
zoodat op deze wijze voor eenigen tijd
landbouwer en visscher beiden geholpen
zijn.
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer
.T. J. Bouma, thans onderwijzer te
Scheveningen, behaalde te 's-Gravenbage
acte Engelsch l.o.
Vlieland.
Mejuffr. A. de Vries, onderwijzeres
alhier is geslaagd voor de acte Fransch
L.O.
Tot nader order zal de postboot
Min. Kraus, slechts vier maal 's weeks
de dagelijkscho reis naar Harlingen en
terug doen, op Maandag, Dinsdag, Don
derdag en Zaterdag.
Korte metten.
De Haarl. Ct. vertelt, dat een drogist
te Haarlem 23 vaatjes verf in voorkoop
had, doch de fabrikant leverde die niet af.
Op herhaald aandringen kwam einde
lijk als antwoord, dat het contract als
verbroken werd beschouwd en deleveriDg
alleen zou plaats hebben, wanneer 20
pCt. meer werd betaald.
Do drogist zond zijn koopbrief aan den
minister van Nijverheid en reeds twee
dagen later had de fabrikant een schrij
ven thuis waarin hem werd bericht, dat,
kan bij de geëischt'e prijs verhooging Diet
behoorlijk motiveereD, de burgemeester
gemachtigd was, beslag te leggen op zjjn
geheelen voorraad.
Steenkolen.
Maandag zijn te IJmuiden nog twee
schepen, de „Beierland" en de „Nicolaas"
aangekomen met een lading Engelsche
steenkool.
Voorloopig zullen het wel de laatste
zijn. N.v.d.D.
Een flinke daad.
De vorige week reed een jongetje van
tien of twaalf jaar, doordat het achter
wiel van zijn flets in de tramrails be
klemd raakte, pardoes in het Heldersche
kanaal. Hoewel veel menschen direct
aanwezig waren, begaf zich niemand te
water. Eensklaps kwam de mil.-soldaat
Van der Voorde, van de pantserf.-art.,
aanloopen, bedacht zich geen oogenblik,
sprong geheel gekleed den drenkeling na
en mocht het genoegen smaken het
ventje te redden.
ÏÏRANT.