N° 2806.
Donderdag 27 Augustus 1914.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Gemengd Nieuws.
27st8 Jaargang
Van meek tot meek.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 9 unr op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, Bobo op Texbl.
KENNISGEVING.
Kohier vau den Hoofdelijken Omslag.
Burgemeester en Wethouders der
Gemeente Texel maken bekend, dat een
afschrift van het aanvullingskohier van
den Hoofdelijken Omslag voor het dienst
jaar 1914, gedurende vijf maanden, van
den 22sten Augustus 1914 tot en met
den 21sten Januari 1915, ter Gemeente-
Secretarie voor een ieder ter lezing ligt.
Texel, 21 Augustus 1914.
Burgemeester en Wethouders voornmd.
De Burgemeester GAARLANDT.
De Secretaris JONKER.
15—22 Aug.
De derde oorlogsweek ligt thans achter
ons, maar nog altijd niet is er een belang
rijke verandering gekomen in den alge
meenen toestand. Dag aan dag bracht de
telegraaf ons lange rijen berichten over den
oorlog, uit het zuiden en uit het oosten,
doch een beslissend treffen tusschen de
bijeengebrachte reusachtige legers, had nog
niet plaats. Alleen in Belgie nam de strijd
eea voor de Belgen ongunstigen keer. Na
ton taaie, volhardende verdediging heeft het
Belgische leger voor de overmacht der
Duitschers moeten bukken. Het heeft zijn
en dapper verdedigde stellingen in
Boord-Belgie moeten ontruimen en is in
goede orde op zijn centraal reduit Ant
werpen teruggetrokken. Brussel, de Bel
gische hoofdstad, heeft thans een Duitsche
bezetting.
Voor ons land doet zich thans de belang-
ke vraag voor, of de Duitschers zich
enkel zullen bepalen tot het vasthouden
der Belgen in Antwerpen, dan wel of ze
een finale afrekening wenschen met het
Belgische leger en dè vesting zullen aan
vallen. Gebeurt dit laatste dan zal onze
grenswacht in Brabant en Zeeland bijzonder
op haar qui vive moeten zijn. De ruimte
tusschen de Antwerpensche fortenketen en
onze grenzen is al te beperkt voor de ont
plooiing van een aanvalsleger vaD eenigen
omvang. Allicht zou bij een aanval daar ter
plaatse onze onzijdigheid in gevaar kunnen
tomen. Temeer, waar de totale insluiting
Ier vesting bemoeilijkt wordt door de
Westerschelde, die voor een deel Neder-
landsch territoir is. Tot nog toe echter hebben
ie Duitschers zich strikt buiten onze grenzen
gehouden en we willen hopen dat ze dit
ook in het vervolg blijven doen. Bovendien
is de mogelijkheid groot, dat de Duitschers
van een aanval op Antwerpen afzien.
Antwerpen is zeer versterkt, de Belgen
noemen de vesting onneembaar. Voor een
aanval zal derhalve een groot leger noodig
zijn. En voorioopig zullen de Duitschers
voor den verderen opmarsch in Belgie hun
troepen wel kunnen gebruiken. Uit de
ie laatste berichten blijkt althans, dat
Fransche legerafdeelingen naar het noorden
opdringen.
Meer dan eens is in de laatste dagen ge
waagd, waar de Franschen toch bleven.
Waarom snelden ze de Belgen niet tjjdig
ter hulp, om den stormloop der Duitschers
'ot staan te brengen Mag men de Engel-
*1,1 sche en Fransche berichtgevers gelooven,
werd er gewerkt volgens een vast plan
'olgens hetwelk de Belgen tot taak hadden
opmarsch der Duitschers zoo lang moge-
lijk tegen te houden om zich vervolgens
in Antwerpen te nestelen en daardoor te
worden een voortdurend gevaar in de
rechterflank van het Duitsche leger. Uit
het verdere verloop der krijgsoperaties zal
moeten blijken of deze lezing overeen
komstig de waarheid is.
Ook in verbaDd met de andere gebeurte
nissen werd meer dan eens de vraag ge
hoord, waar de Franschen toch bleven. Tot
nog toe hoorde men niet veel van de actie
van het Fransche leger. Alleen aan de
Fransch Duitsche grens, bij Mülhausen en
in de Vogezen hadden ontmoetingen van
eenige beteekenis tusschen de vijandelijke
legermachten plaats. Er schijnt daar met
afwisselend geluk te zijn gestreden, doch
de laatste berichten spreken van een ern
stige Dederlaag der Franschen voor Metz.
De Duitsche Keizer heeft de overwinning
der Duitschers zelf bevestigd en het Duit
sche volk tot dankgebed opgeroepen. De
Franschen zouden 10000 krijgsgevangenen
50 kanonnen hebben verloren Dat klinkt
heel wat en in Berlijn, München en andere
Duitsche steden, heeft men geestdriftig de
overwinning gevierd. Maar toch is dat alles
nog slechts een begin. Meerdere bloedige
veldslagen zullen nu eerstdaags moeten
volgen tusschen de fortenreeksen, die de
oorlogvoerende landen scheiden. En daarna
komen de fortengordels zelf
In Duitscbland heeft men intusschen
kunnen juichen over het succes der troepen
in België en aan de Vogezen. En over
misschien een andere reeks overwinningen
nog wel. want de Duitsche pers, waarover
van hooger hand vaderlijk gewaakt wordt,
meldt alleen overwinningen. De togenspoed
in België vindt bij geen Duitscher geloof.
Het moet intusschen gezegd, dat de afge-
loopen week er een van succes was voor
de Duitsche wapenen. De Duitschers leggen
een.bewonderenswaardige activiteit aan den
dag. Ware het niet, dat de Belgen een zoo
hardnekkigen tegenstand hadden geboden,
de Duitsche troepen zouden allang de
Fransche noordelijke grens bereikt hebben,
dank zij hun doortastendheid, hun snelle
opmarsch, de dapperheid der troepen en de
juistheid waarmee de Duitsche oorlogs
machine werkt. Het Duitsche leger was
gereed toen de aanval geblazen werd en
aan de legerorganisatie schijnt niets te
ontbreken. En wie zal zeggeD, of dit met
het Fransche ook het geval was? flet felle
waarschuwende woord van den Franschen
senator Clemenceau en de erkenning van
den Franschen oorlogsminister dat er aan
het leger nog wel iets ODtbrak, liggen nog
versch in het geheugen.
Dat de Duitschers vertrouwen stellen in
de kracht van hun leger, daarvan is in de
laatste dagen meer dan eens gebleken.
Daarvan getuigden de oorlogsverklaringen
die de Duitsche regeering Daar rechts en
links zond of uitlokte. En ook de Duitsche
bladen getuigen er van, zooals ons uit
sommige, die na heel wat lotgevallen den
weg naar Holland hadden gevonden, bleek.
Het Duitsche volk verzekert u dat zijn leger
strijdt voor een rechtvaardige zaak, zelfs
dat België Duitschland den oorlog heeft
verklaard, dat ze de „Franzosen" zullen
dorschen, de Engelschen op hun gezicht
zullen slaan, dat „papa Czaar" gevangen
genomen en naar Wilhelmshöhe te rente
nieren zal worden gezonden enz, enz.
De tijd zal leeren of die Duitsche droomen
werkelijkheid zullen worden. Vooralsnog
valt er niet het minste te voerspellen. De
dagen der beslissende ontmoetingen naderen
dat staat vast. De groote ontzaggelijke
botsingen, die over het lot van volkeren
zullen beslissen, komen.
En met sidderend hart vragen we, wat
de nieuwe week, de vierde oorlogsweek zal
brengen. Oorlog, oorlog zal hot zjjn)
De vrede is nog ver af, onzichtbaar
ver.
En temidden van het geweldigo rumoer
der volkeren ligt ons landje, waakzaam
en werkzaam. Nog zijn de gevaren niet
geweken, nog moeten we op alles voor
bereid zijn. 't Is goed het elkander nog
eens ter herinneren. De opwinding dei-
eerste oorlogsdagen is geweken en er is
een weldadige kalmte gekomen. Dooh het
gevaar bestaat dat die kalmte ontaarden
zal in lauwheid ea zorgeloosheid. En dat
zou verderfelijk kunnen zijn, waar do tijden
toch nog zoo uitermate ernstig zijn. Niet
alleen, omdat het oorlogsgevaar nog geens-
z!ns geheel en al is geweken, maar ook,
omdat groote gevaren ons economisch leven
bedreigen, 't Is ongetwijfeld verblijdend
dat onze handel op het buitenland zich be
gint te herstellen al zijn er ook nog heel
wat bezwaren te overwinnen, het stemt tot
verheuging, dat regeering en invloedrijke
corporaties samenwerken om ons bedrijfs
leven weer in het oude spoor terug te
brengen. Maar we zijn er op het oogenblik
nog lang niet. Onze volkskracht dient
thans niet te verslappen maar sterker te
worden. Thans te zeggen, dat alles wel
weer terecht zal komen, zou roekeloos zijn.
Er moet worden aangepakt, er moet worden
gesteund en geleid, er moet worden gewerkt
met inspanning van alle krachten. Eén
voor allen en allen voor één. Ook al
blijven we bewaard voor de rampen van
den oorlog, toch zal de mobilisatie toestand
in ons land nog lang moeten voortduren.
Wat veel zal vragen van onze schatkist.
Werkloosheid en armoede laten zich tban3
reeds ernstig gevoelen, vooral in de groote
steden. Eu zoo is er meer, dat waken en
werken noodzakelijk doet zijn. Kalm zijn
in deze bewogen tijden is een zegen, maar
zorgeloosheid zou een vloek kunnen worden!
—o—o—o—
Temidden van oorlogsellende en rumoer
der volkeren kwam in de afgeloopen week
het bericht van het heengaan van het Opper
hoofd der Katholieke kerk. Vrij onverwacht
kwam het overlijdensbericht van Paus Pius
X. Weliswaar wist men, dat de gezond
heidstoestand van den H. Vader te Rome
in den iaatsten tijd veel te wenschen over
liet, doch dat de Paus reeds zoo spoedig
den herderstaf uit de handen zou leggen,
hadden weinigen gedacht. Zonder twijfel
hebben de ontzettende wereldgebeurtenissen
van de laatste dagen de gezondheid van
den Paus een al te zwaren schok gegeven,
zooals ook uit de berichten uit Rome blijkt
Na al het mogelijke te hebben gedaan, orr
het uitbreken van den grooten oorlog nog
te voorkomen was de H. Vader, toen de
oorlogsbrand uitgebroken was, in een zeer
neerslachtige stemming geraakt. Aldus
zeggen de berichten.
Even langer clan een 11-tal jaren heeft
Paus Pius X op het Vaticaan mogen zetelen
Den 4 Aug. 1903 werd bjj door het Heilig
College als opvolger van Leo XIII aange
wezen.
Zijn verkiezing was destijds een verras
sing, daar er twee andere invloedrijke can-
didaten waren. De eenvoudige patriarch
van Venetië del Sarto was door zijn ver
kiezing tot opperhoofd der Kerk zoo aan
gedaan, dat hij bij het vernemen daarvan
in zwijm viel. Zoo, althans vermeldt de
geschiedenis. Even bekend als zijn eenvoud
was, even bekend was zijn godsvrucht,
deugdzaamheid en groote geleerdheid, en
toen dan ook het Iloilig College hem als
Paus had gekozen, wist men, dat de Heilige
Stoel zou worden ingenomen, door iemand
die dezen, door persoonlijke eigenschappen
en deugden tot roem zoude strekken.
Met groote kracht heeft Paus Pius X(
geijverd voor de plichtsbetrachting van de
geestelijkheid en het onbesmot bewaren van
de heilswaarheden der Kerk. De modernis
tische stroomingen vonden in hem een
tegenstander.
Het Heilig College zal binnonkort in
conclave bijeenkomen om een opvolger van
Pius X te kiezen. Waar de kardinalen uit
alle deelen der wereld zullen moeten komen
en de oorlogstoestand aan het reizen groote
bezwaron in den weg logt, kan het wel
eenigen tyd duren, voor tot do keuze van
een nieuwen kerkvorst kan worden over
gegaan.
Onder de kardinalen, die als candidaton
worden genoemd, is ook de Nederlander,
kardinaal van Rossum.
Nederlanders in Engeland gevan
gen genomen.
Naar aanleiding van het bericht be
treffende door de Engelschen gevangen
genomen Nederlandsche zeelieden ver
zoekt de Engelscbe legatie ons te melden,
dat hier sprake is van Nederlandsche
zeelieden, yarende op Duitsche schepen.
De kapitein van het Nederl. stoom
schip „St. Nicholas" vernam te Keith,
dat er nabij Edinburgh een aantal Ne
derlanders in gevangenschap vertoefden.
Met een anderen kapitein vroeg en
verkreeg hij vergunning deze iandge-
nooten te bezoeken en nadat verschil
lende formaliteiten vervuld waren, kreeg
hij vergunning de lieden naar Nederland
over te brongen. Ze waren gevangen
genomen tegelijk met Duitschers van de
Duitscho visschersschepeD. Deze schepen
waren gezonken. De lieden klaagden
over slechte behandeling, doch waren
waarschijnlijk niet gewend aan hot
Engelscbo voedsel, en daar de Neder
landsche consul te Edinburgh (of Leith)
geen Nederlandsch kon spreken, kon hij
zeer weinig voor hen doen.
De „St. Nicholas" werd in het geheel
niet lastig gevallen.
Het verdient de aandacht, dat deze
Nederlanders van Duitsche schepen
kwamen en vermoedelijk niet van de
Duitschers waren te onderscheiden.
Oorlog tusschen Duitschland en Japan.
Uit Berlijn wordt geseiDd, dat in ant
woord op het door Japan gestelde ulti
matum den Japaoschen gezaat aldaar
mondeling werd meegedeeld, dat de
Duitsche regeering niets te antwoorden
heeft op de door Japan gestelde eischen.
Zij roept dus haar gezant terug en geeft
den Japanschen zaakgelastigde zijn pas
poort. Reuter vernam daarna van het
Japansche gezantschap te Londen, dat
Japan aan Duitschland den oorlog heeft
verklaard.
Zondagmiddag is de Nederl. torpe
doboot Gil in het zeegat' van Tessel
aan den grond gevaren en kort daarop
weer vlot gekomen. Door een stortzee
is de opvarende P. de Jong, kok, over
boord geslagen en verdronken.
Menigeen heeft in zijn leven onder
vonden, dat op een houten bank in zijn
jeugd prettiger zat, dan op hetfluwoelen
kussen op lateren leeftijd.
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederiand 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prys der Advertcnli/m.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel moer 5 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
