N°. 2809
bondag 6 September 1914,
Nieuws- en
Advertentieblad.
DE OORLOG
Binnenland,
Gemengd Nieuws.
27ste jaargang%
Dit blad verschijnt Woensdag:- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor ben Borg 30 Cta. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Niuir Amerika on andere
l'.nden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 uur op den dag der uitgave
Pry's der Adverlentièn.
Van 1 tot 5 rogola 30 Cts. Iodore regol moor S Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 3 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Tsx el.
De voorgeschiedenis.
Ramsay Macdonalcl over den oorlog.
Ia het Engelsche weekblad de „Labour
Leader" heeft Ramsay Macdonald, de be
kende arbeidersleider, in een artikel zijn
meening gegeven over den oorlog en over
de houdiDg van de Engelsche regeering,
waarover hij zijn afkeuring uitspreekt.
Aan een uittreksel daarvan in de „N.R.Ct".
is hot volgende ontleend
Macdonald begint met het Engelsche
Blauwboek over de onderhandelingen voor
den oorlog kort samen te vatten.
1. Sir E. Grey trachtte tot het laatst een
Europeeschen oorlog te voorkomen.
2. Duitschland deed nagenoeg niels voor
den vrede, maar het is niet duidelijk of het
bepaaldelijk Oostenrijk in zijn Servische
politiek aanmoedigde. De mobilisatie van
Rusland dreef Duitschland tot den oorlog.
3. Rusland en Frankrijk trachten, zoowel
door openlijken druk als met list, Engeland
er toe te krpgen zich te verbinden hen in
den oorlog bp te staan.
4. Ofschoon Grey hun geen belofte wou
doen, gaf hij den Duitschen gezant te
Londen te verstaan, dat Engeland zich
misschien niet buiten den strijd zou houden.
5. Gedurende de onderhandelingen
trachtte Duitschland, teneinde Engeland's
onzijdigheid te verzekeren, Engeland's
wenschen op sommige punten tegemoet te
komen Soms waren zijn voorstellen plomp,
maar Engeland deed geen poging om
diplomatiek te onderhandelen, teneinde ze
te verbeteren. Grey wees ze alle kort af.
Eindelijk vroeg de Duitsche gezant
zoozeer was Duitschland er op gesteld den
omvang van den oorlog te beperken
aan Grey om zijn eigen voorwaarden voor
Engeland's onzijdigheid te noemen, maar
Grey weigerde over deze zaak te spreken,
Dit laatste hebben Grey en Asquith in hun
redevoeringen in het Parlement verzwegen.
6. Toen Grey er niet in slaagde, tusschen
Duitschland en Rusland vrede te houden,
werkte hij opzettelijk om Engeland inden
oorlog te betrekken, waarbij hij België als
zpn voornaamste verontschuldiging ge
bruikt.
>Dit is, zegt Macdonald, de kern van
het Blauwboek. Dat Grey eerst voor den
vrede en ten slotte voor Eugelands deel
neming aan den oorlog werkte, is slechts
schijnbaar met elkaar in tegenstelling. De
verklaring geeft hen gelijk, die in de
laatste acht jaar Grey een bedreiging voor
den Europeescben vrede hebben geacht en
zijn politiek een ongeluk voor Engeland.
Er is voor Engeland tweeërlei politiek
mogelijk. De eene is met alle Europeesche
landen in het algemeen vriendschappelijk
om te gaan en zoo noodig met elk hunner
op punten van gemeenschappelijk belang
samen te werken. Hiertoe moet Engeland
de handen zuiver houden en stoutweg zijn
steun geven aan elke beweging ten bate
van de vrijheid. Dat is een politiek, die
groot geloof, groot geduld en giooten moed
vereischt. De grondslag er voor is gelegd
door onze Internationale, meent Macdonald,
en had de liberale regeering sedert 1905
die politiek gevolgd, dan had ze de militaire
autocratieën, die ons nu in den oorlog
hebben gebracht verpletterd.
De tweede politiek schijnt gemakkelijker.
Dat is de politiek van het evenwicht van
macht. Europa werd er door verdeeld in
twee groote vijandelijke kampen. Ze bracht
wantrouwen en wapeningen voort en haar
besluit is oorlog en verstoring van het
evenwicht, dat ze moest handhaven. Kwam
er oorlog, dan werd hij algemeen, want
de staten waren aan elkaar verbonden.
De ervaring heeft bovendiengeleerd.dat
de entente de slechtste vorm van een ver
bond is. Een verbond is duidelijk. Ieder
kent de verplichtingen, die er aan vastzitten.
Een entente is misleidend. Toen Asquith
en Grey het Lagerhuis verzekerden, dat
Engeland door zijn entente met Frankrijk
geeu verplichtingen was aangegaan, zeiden
ze iets, dat letterlijk waar was, maar in
het wezen onwaar. Hadden we een bepaald
verbond met Frankrijk en Rusland gehad,
dan was het eenige verschil geweest, dat
iedereen had geweten, waartoe wij ons had
den verplicht; de oorlog was er misschien
door voorkomen.
Uit Grey's rede van 3 Augustus en het
Blauwboek kan men opmaken, hoe de eu-
tente Engeland volslagen verstrikt had. Van
19U6 af is er „gedachtenwisseling" geweest
tusschen Fransche en Engelsche marine-
en legervakmannen. Daaruit kwamen
plannen voor samenwerking te land en
ter zee voort. In overeenstemming met
die plannen liet de Fransche vloot Frank-
rijks Noordkust onbeschermd.
Die plannen waren bovendien gegrond
op de onderstelling, dat bij een algemeenen
oorlog België,s onzijdigheid zou worden
geschonden.
Zoo hulpeloos bad Engeland zich ge
bonden, voor Frankrijk en Ruslaud te
vechten, dat Sir E. Grey elk voorstel van
Duitschland om ons er buiten te houden,
kortaf moest weigeren Daarom kon hij,
het Lagerhuis de onderhandelingen mede-
deelende, onmogelijk de geheelo waarheid
zeggen. Hij hekelde Duitschlands waarborg
aangaande België, omdat er alleen do
„onschendbaarheid" van het land in werd ge
waarborgd, maar niet zijn onafhankelijkheid;
uit de stukken bleek dat de onafhankelijk
heid evenzeer gewaarborgd werd. En dat
is het ergste niet. Het ergste is, dat de
Duitsche gezant op 1 Augustus naar Grey's
eigen mededeeling in het Blauwboek, er bij
Grey op aandiong, dat hij voorwaarden zou
formuleeren waarop Engeland onzijdig kon
blijven, en dat hij zelfs opwierp dat de
onschendbaarheid van Frankrijk en zijn
koloniën (door Duitschland) gewaarborgd
zou worden, maar dat Grey weigerde de
onzijdigheid van Engeland op welken
grondslag in overweging te nemen, en dat
hij dat gesprek Diet aan het Lagerhuis
mededeelde, Eu waarom niet? Het was
het belangrijkste voorstel van Duitschland.
Omdat, had Grey het verteld, hij geen
oorlogszuchtigen geest had kunnen bewer
ken. De zaak was, dat Grey buiten mede
weten der natie, Engeland's eer zoozeer
had verpand om voor Frankrijk en Rusland
te vechten, dat hij niet in staat was om
over onzijdigheid te onderhandelen.
De oogenschijnlijke tegenspraak wordt
dus aldus verklaard Grey deed zijn best
om het gevolg van zijn politiek te onkomen
en den EuropeescbeD vrede to bewaren
maar toen hem dat niet gelukte was hij
gebonden om zijn land in den oorlog te
laten betrekken.
Maar ook Duitschland's schuld aan den
oorlog is groot. In engen zin zijn vooral
Duitschland en Rusland aansprakelijk voor
den oorlog; in ruimen zin is Engeland er
evenzeer aansprakelijk voor. De bolsing
tusschen entente en verbond moest komen
en twee dingen slechts bepaald den tijd.
Ten eerste de vraag hoe lang de verschil
lende landen den last van don gewapenden
vrede konden dragen. In de meeste landen
naderde dat de grens.
Ten tweede, de vraag in hoeverre de
veranderingen, die de tijd meebracht na-
deelig werkten op de krijgsmacht van de
partijen. Het verbond zou een zwaren
slag krijgen bij den dood "an keizer Frans
JozefRusland legde een net van strate
gische sporen aan naar de Duitsche grens,
en dat zou in 1916 klaar komen, tegen
welken tijd zijn leger aanzienlijk versterkt
zou zijn. De entente dwong dus Duitsch
land om over twee jaar te vechten.
Macdonald acht dus bewezen, dat de oorlog
een gevolg is van het bestaan van verbond
en entente, en dat Engelands meedoen een
gevolg is van Grey's politiek.
De rechtvaardiging die er voor wordt
gegeven, gaat hij voort, zijn niets anders
dan de verontschuldigingen die ministers
altijd voor hun misslagen gereed hebben.
In 1870 heeft Gladstone gezegd, dat in
een algemeenen oorlog formeele neutraliteit
geschonden zou kunnen worden.
Gladstone zou Duitschlands waarborgen
ten opzichte van België hebben aanvaard.
Indien Frankrijk besloten was, Duitschland
door België aan te vallen, zou Grey er
zich niet tegen hebben verzet, maar zich
gerechtvaardigd hebben met Gladstone's
oordeel.
Macdonald besluit, dat men te doen heeft
met een oorlog van diplomaten, door een
half dozijn mannen gemaakt,
Dagblad v. Helder,
TEXEL, 5 September 1914.
Blijkens mededeeling, ontvangen
van de afdeeling Handel van het Do-
partement van Landbouw, Nijverheid en
Handel is thans verschenen bet verslag
der Staatscommissie inzake Electrici-
teitsvoorziening.
Het verslag is voor het publiek bij
den boekhandel verkrijgbaar gesteld
tegen den prijs van f2,—per exemplaar.
Blijkens telegrafische berichten uit
Rome, is den 3den September tot paus
verkozen, kardinaal Delia Chiesa, Aarts
bisschop van Boulogne.
De gekozene "heeft den naam aange
nomen van Beuedictus XV.
Oudeschild, 3 Sept.
Door de jongedames J. Dros, A. Vos,
M. v. d. Wiele, Ha. Smit, N. Hoedemak&r,
,T. Vlas en A. Kroon is ten behoeve van
't Roode Kruis, bij de ingezetenen f42,70
gecollecteerd.
Langzamerhand wordt de kust-
visscherij weder door meerdere visschers
van hier uitgeoefend. Waren er in de
vorige week maar een paar schuiten op
uitgezeild, thans zijn bij aa alle visschers
die gewoonlijk de kustvisscherij uitoefe
nen naar zee vertrokken.
In de laatste dagen dreven er
groote hoeveelheden wier langs de steen-
glooingen. Daar de glooing bijna overal
vol lag en er zoo goed als geen vraag
naar wier is, werd er betrekkelijk wei
nig opgevischt. De havenmeester had
dikwijls een moeilijke taak de haven
vrij van wier te houden. Soms moest
er bijna dag en nacht gewerkt worden.
Vlieland, 1 Sept.
De heer K. R Visser, wethouder dezer
gemeente, is als zoodanig heden door
den raad herbenoemd.
Een kaasfabriek, die slecht werkt.
Wanneer er een onderzoek wordtin-
gesteld naar de omstandigheden, waar
onder een in technische moeieiijkheden
verkeerend zuivelbedrijf werkt, valt er
in het algemeen heel wat te vei beteren.
Het bedrijfswater, het gereedschap, de
behandeling der avondmelk, de zorg,
waarmede het zuursel bereid wordt, de
bereiding der kaas, al deze en nog meer
zaken moeten worden nagegaan. Maar
dan blijft nog over de zeer belangrijke
factor „hoe is de kwaliteit der door de
veehouders aan de fabriek geleverde
melk Het goed werken eener kaas-
fabriek hangt voor een zeer 'groot deel
af van de boeren zelve. Waar de om
standigheden, wat de levering van goede
melk betreft, gunstig zijn, bestaat de
meeste kans op het geregeld maken
van een goed product. Een dergelijke
fabriek verkeert bovendien in de gunstige
conditie, dat zij een begeerlijke plaats
is voor de kaasmakers en men dus een
beste kan benoemen.
Om nu de directeuren en bestuurs
leden der fabrieken behulpzaam te zijn
bij de uitvoering der niet gemakkelijke
taak, verbetering te brengen in de be
handeling der melk op de boerderijen,
beeft het bestuur van den Bond ,van
Zuivelfabrieken cartons laten vervaar
digen waarop eenige voorschriften in
zake de behandeling der melk zijn af
gedrukt. Deze zijn voor de aangesloten
fabrieken tegen den prijs van 7 cent
per stuk verkrijgbaar gesteld. De bedoe
ling is, dat de fabrieken aan ieder dei-
leveranciers gratis een exemplaar uit
reiken met het verzoek, het carton op
een geschikte plaats in de boerderij op
te hangen. Moge thans blijken, dat het
waar is, hetgeen ik zoo graag wil ge-
looven, dat de melkverzurgers op de
boerderijen zoo dikwijls zondigen tegen
de eischen van het vak uit onwetend
heid en niet uit gemakzucht en onver
schilligheid, dan zal de Bond een nuttig
werk hebben gedaan.
't Is jammer, dat er nog zoovele fa
brieken zijn, die niet aangesloten zjjn.
Een tijd als deze, waarin hot bestuur
en inzonderheid de secretaris G. Nubel
zooveel nuttig werk in het belaDg der
leden verricht, (men denke b.v. aan de
verschaffing van steenkool, zout, strem
sel enz.) zal mogelijk bij de niet aan
geslotenen, die eveneens mee profltee-
ren van dat werk, de gedachte doen
ontstaan, „moeten wij ook niet in die
organisatie medewerken aan onze ge
meenschappelijke belangen
Hoorn, September 1914.
L. T, C, SCHEY.
De inhoud van het carton luidt als
volgt
Bond van zuivelfabrieken in Noordholliind.
Werkt allen mede tot de levering van
deugdelijke melk aan uwe kaasfabriek.
Dit is beslist de eerste voorwaarde tot
het geregeld maken van beste zuivel
producten en tot een goede uitbetaling
voor uwe melk. Schiet in het doen van
uw plicht tegenover uwe medeleveran
ciers niet te kort en doet het volgende:
1. Houdt verkeerde en verdachte melk
streng afzonderlijk.
2. Zorgt voor een reine winning der
melk.
3. Gebruikt alleen solied blikken melk-
gereedschap (emmers, teems, bussen,
melkschotels, Swaitz'sche vaten), dat
gemakkelijk goed is te reinigen.
4. Gebruikt uwe melkemmers niet voor
andere doeleinden.
5. Boent het gereedschap direct na het
gebruik met heet sodawater en spoelt
met beslist goed water nabij gemis
aan betrouwbaar boen water met
kokend water. Bederft uw blikken ge
reedschap niet, door er met zand of
klei het tinlaagje af te schurenimmers
dit juist moet het tegen roesten vrij
waren. Maakt het gereedschap ten
slotte niet weer vuil door het met een
niet volkomen schoone droge doek of
lap af te drogen.
6. Teemst de molk zoo spoedig mogelijk.
7. Laat de melk goed uitluchten. Sluit
de melkbus zoo laat mogelijk af.
8. Koelt de melk zooveel mogelijk af,
voordat gij ze aflevert.
9. Indien de avondmelk op de boerderij
blijft zorgt dan voor spoedige afdoende
koeling en plaatsing in een frissche
ruimte.
Controleert uw werk met den ther
mometer.
Maakt de roombakken van binnen
niet weer vochtig.
De Rijkszuivelconsulent
Dr. L. T. C. Schey.
Het Bestuur
W. Tz. Jonöejans, Yoorz.
G. Nobel, Secretaris.
Geen jenever aan militairen.
Naar aanleiding van een adres, door
het hoofdbestuur der Nederlandsche
Vereeniging' tot Afschaffing van Alcohol
houdende Dranken ingediend, is bij
«Koninklijk besluit van 22 Augustus 1.1.
no. 66 ingetrokken de bepaling dat in
bijzondere gevallen op bijzonderen last
van de betrokken commandearonda offi
eieren aan onderofficieren en soldaten
jenevei zrl worden verstrekt.
