N°. 2816. Donderdag 1 October 1914. 288t# Jaargang Nieuws- en Advertentieblad. Binnenland. Van week (of week. Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond Abonnementsprijs per 3 maanden. Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere l'.nden met verhooging der porto's. Adrertentiën vóór 9 nur op den dag der uitgave Prijs der Advertentitn. Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meor Ct. Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer. ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uitg. Firva LANGEVELD& DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Tex el. 19-26 Sept. Zelden heeft de afschuwelijkheid-van den modernen oorlog luider gesproken tot menig- hart, dan in de afgeloopen week, toen de bizonderheden bekend werden_van de ramp die de Engelsche j marine in de Noordzee trof. Een ,1700-tal Engelschen, meest joDge mannen, zonen van moeders als onze moeders, mannen van vrouwen als onze vrouwen werden in enkele uren tyds naar de andere wereld gezonden door een klein onderzeebootje, dat in nevel en storm, onzichtbaar haast door de rollende en woelige golven, als een sluipmoordenaar aan kwam gluipen om dood en verderf te brengen. Een 1700-tal jonge mannen ge vallen in den „oorlog zonder dat ze een vijand gezien hebben, onmachtig om zich te verdedigenDat is de afschuwelijk heid van den modernen oorlog. In Duitsch- land wordt kapitein Weddinger, de com mandant van de „U 9" als een held gevierd. De Keizer schonk hem het IJzeren Kruis en de bladen maken zijn daden groot. Kngeland, dat gehate Engeland, verloor drie kruisers, d. w. z. een stuk van zijn macht ter zee, en dat was het werk van kapitein Weddinger van de „U 9", die door zijn met zooveel succes bekroonde tocht ongetwijfeld het bewijs gaf van grooten persoonlijken moed maar wiens „helden daad" tevens feller dan ooit heeft doen zien hoe afschuwelijk en verfoeilijk de moderne oorlog is. Kort voor zijn aanval op de drie Brit- sche kruisers redde de commandant der »U 9* met levensgevaar een matroos, die overboord was geslagen. De edele daad werd beloond met eén reddingsmedaille, een der schoonste eereteekenen die de borst van iemand kan sieren. Naast die reddings medaille komt thans het IJzeren Kruis ter eere van de daad waardoor 1700 jonge menschen de eeuwigheid ingezonden wer den. Is er grooter tegenstelling denkbaar?! Naast de heerlijkheid van de reddende naastenliefde, het verbijsterende en bedroe vende van den alles verdervenden oorlog - den modernen oorlog! Het is niet anders. We weten het wel en er is [niemand, die ook maar iets ten gunste zou willen zeggen van de weerzin wekkende menschenslachtingen. Men slaat het booze bedrijf dat in onze dagen afge speeld wordt gade, met sidderend hart en als het ooit gevoeld is dan is het thans, hoe vreeselijk de macht is van den oorlogs demon, die de nieuwste uitvindingen voor zich en zijn afschuwelijk werk opgeëischt en in toepassing gebracht heeft. Duitsch- land schiet de zwaarste vestiDgen aan pulver met zijn reuzenmortieren van 42 cM., die >een technisch wonder" heeten te zijn. Eén Duitsch onderzeebootje vaart uit om in enkele oogenblikken tijds drie zeekasteelen met bemanning en al naar den kelder te zenden. Op het meer van Constanz worden tegenwoordig bij Dacht proeven genomen door Zeppelins om zee- mijnen bij dozijnen tegelijk te strooien, om straks zoo mogelijk in eenige oogenblikken een geheele Engelsche vloot naar den kelder te zendenDe Franschen beginnen zich te bedienen van een ontplofbare stof die in haar gevolgen aan den aardbeving doet denken. De Fransche aviateurs Btrooien stalen pijlen neer bij vijftigen tegelijk, afgezien van de bommen die al wat uit de mode schijnen te komen. De Fransche uitvinder van het melinietis bezig een granaat te fabriceeren die in haar beweging den zevenklapper nadoet, maar in zijn uitwerking ook zevenmaal verder felijker is dan de reeds zoo gevreesde granaat-kartetsen Zoo zouden we kunnen doorgaan met de opsomming, maar daarin is niets dat ver heugen kan. Zooals er niets verheugends is in dezen grooten Europeeschen oorlogomdat daar aan elk verheffend element ontbreekt. De oorlog is er niet om een einde te maken aan barbaarsehheid of onduldbare gewetens dwang, hij is er niet om de kostelijke goederen van cultuur en beschaving te beschermen of te verdedigende oorlog is er alleen om de machtskwestie, om de vraag wie de meeste zal, zijn onder de koninkrijken der wereld En juist daarom is hij zoo bitter en fel en is het einde nog lang niet te voorzien Europa heeft een 40 tal jaren in vrede geleefd. En in dien tijd is er veel gedaan om den oorlog voorgoed uit de beschaafde wereld te verbannen. Vooral in de laatste jaren toen uit alle lagen der bevolking de wensch Daar een voortdurende vrede tot uiting kwam. Maar bij dat al bleef de kiem van deD oorlog sluimeren. In Frankrijk was het de revanche-gedachte in Duitscbland de gedachte dat men zjjn voorspoed benijdde en belaagde, in Engeland de afgunst jegens den GermaaDSchen concurrent op de wereldmarkt in Rusland de overweging dat de strijd een veiligheidsklep is tegen nihilisme en revolutie.En harder dan er gewerkt werd voor den vrede werd er gearbeid aan de voorbereidingen van den oorlog. Dat die voorbereidingen doel getroffen hebben blijkt volkomen uit bet verloop van den huidigeD krijg. Meer dan acht weken bulderen in het Oosten en Westen reeds de kanonnen nacht en dag en nog steeds kaD niet gezegd worden dat één der oorlogvoerenden overwonnen is. De kansen van Oostenrijk mogen tegen de Russen al heel slecht staan, van een overwonnen Oostenrijk kan nog geenszins worden ge sproken. In Oostpruisen mogen de Russen klop hebben gehad, in Galicie en Polen trekken ze zegevierend vooruit. In het westen botsen nu al meer dan 14 dagen achtereen de reusachtigste legermachten tegen elkander en nog steeds is geen ant woord te geven op de vraag hoe de eind beslissing zal zijn. Ja, wel blijkt de organisatie van leger en vloot bij de Europeesche grootmachten in orde te zijn geweest. Zelfs het kleine Belgie had zijn voorbereidingen zoo goed genomen, dat het in staat was den Duit- schen opmarsch geruimen tijd tegen te houden en daardoor de oorlogsplannen der Duitsche legeraanvoerders duchtig tedwars- boomen. Zoo goed waren de voorbereidingen ge troffen, dat men thans met ontzetting kennis neemt van de ontzaggelijke gevolgen van dat alles en een bij het Duitsche Roode Kruis werkzaam zijnde dokter in afschuw hoorde uitroepen: „De gruwelijke zijde van den oorlog moest eens gezien worden door hen, die den krijg lichtvaardig ontketenden Wij worden omtrent den eigenlijken toestand op het oorlogsterrein al heel weinig gewaar. Af en toe leest men iD de bladen de verhalen van hen, die met eigen oogen de verschrikkingen van den modernen krijg aanschouwden, maar men voelt het, dat onze taal te arm is om aide overstelpende gewaarwordingen en gevoe lens in woorden weer te geven. Van de ont zettende ellende van het slagveld dringt zoo goed als niets tot ons door al kunnen we beseffen, dat die ellende ons voorstellings vermogen to boven moet gaan. Waar is de pen, die beschrijven kan al de ellende die in de laatst6 14 dagen in Noord-Frankrijk over honderd duizenden menschen werd uitgestort Do grootste worsteling van den grooten oorlog wordt daar afgespeeld. De beide vechtende par tijen betwisten elkander elke voets grond en dagen aaneen is er gevochten zonder dat er eenige merkbare wijziging kwam in de positie der beide strijdende partijen. Eiken dag weer werd tevergeefs uit gezien naar een beslissing op het westeljjk oorlogsveld. En nog steeds is die beslissing niet ge vallen. Maar toch schijut thans het oogenblik niet ver meer. Uit de telegrammen der laatste dagen valt af te leiden, dat opeen tweetal gedeelten van het uitgebreide gevechtsfront de situatie belangrijke wijzi ging ondergaat. We bedoelen op den Duitschen rechtervleugel en in het centrum. D6 krijgsoperaties van de bondgenooten wijzen er op, dat deze trachten den Duitschen rechtervleugel om te trekken en dat ze daarin aanvankelijk ook eenigszins geslaagd zijn. Voetje voor voetje hebben zij de Duitschers daar achteruitgedrongen en het is huD geleidelijk gelukt eenige stellingen op hun vijand te veroveren. Zoo kon St. Quentin en Poronne door hen worden be zet. Gelukt het de bondgenooten de om trekkende beweging ten einde te brengen dan zal de Duitsche rechtervleugel terug moeten trekken teneinde omsingeling te voorkomen. En het gevolg zal daarvan zijn dat dan het Duitsche leger in het centrum achteruit moet. De Duitschers zien dat gevaar blijkbaar volkomen in en voerden uit Lotharingen troepen ter ver sterking van den bedreigden rechterflank aan. En heviger dan ooit wordt daar thans gestreden. Met spanning wordt do beslis sing op dit punt tegemoet gezien. Dit geldt evenzeer voor de krijgsoperaties in het centrum, met name bij Verdun is het de Duitschers gelukt de bondgenooten langzamerhand terug te dringen en een der zuidelijkste sperforten van Verdun te ver meesteren, De Fransche berichten zelf geven toe, dat do Duitschers doorgedrongen zijn tot nabij St. Michiel, een plaats ver ten zuiden van Verdun gelegen. De vesting is dus van alle zijden ingesloten en naar luid der berichten hebben de Duitschers hun „42-centimeters" tegen de forten in stelling gebracht. Gelukt het hun Verdun te nemen, dan is er in den Fransch- Engelschen muur een bedenkelijke bres gekomen, Verdun heeft bovendien groote strategische beteekenis. Het beheerscht de spoorlijn naar Metz, Komt het nu in Duitsche handen dan hebben deze zich den kortsten verbindingsweg met hun eigen land geopend. Ook de beslissing die op dit deel van het oorlogsveld spoedig zal moeten vallen, mag met spanning worden verbeid, omdat ze voor het verdere verloop van de krijgsoperaties van groote beteeke nis zal kunnen zijn. We zullen er wel spoedig van hooren Maar we zullen slechts weinig hooren van de ontzettende ellende, die daar thans in stroomen wordt uitgegoten over de worstelende legers. Want het is ook een der kenmerken van den modernen oorlog, dat de oorlogscorrespondenten pas op de slagvelden worden toegelaten als deze „netjes opgeruimd" zijn. TEXEL, 30 September 1914. De brandweer. „Van mij alle Zaterdags brandspuit probeeren," zegt een jong kantoorklerk, ,,'t geeft, mooi een vrijen middag". „Ze kennen wat prakkezeeren" steunt een ander, „en wat bèt dat nou in", voegt hij er aan toe. Maar met dat al, ze waren present en daar ging het om. Het gezag laat niet toe van de weer middelen eenige bijzonderheden mede te deelen, toch kunnen wij er ditmaal niet van buiten; critiek, dit stellen wij voorop, houden wij echter in de pen Een frissche wind woei Zaterdagmid dag over het terrein, de bluschmiddelen waren aanwezig en na klokke half vijf was het personeel van groote, kleinere en kleine spuiten, gestationeerd te den Burg, in de weer om „water te geven." Als altijd was het kleine spuitje het eerst in actie, dat handige kruiwagentje is nog altijd z'n bescheiden plaatsje waard. Dan volgde oudergewoonte de aan jager en toen, tegen den gewonen regel, volgde spuit A, en ten slotte ook spuit B., die door onwil of onmacht van do zuigpomp, ditmaal eerst als allerlaatste van z'n kunnen blijken gaf. De autoriteiten zullen zeker leering hebben opgedaan uit de beproeving onzer weermiddelen en wij twijfelen niet of het zal een aansporing zijn geweest om te zorgen dat, wanneer wij ooit voor den vijand, het alles vernietigend vuur, komen te staan, ons succes verzekerd zal zijn. Het Nut. De algemeene vergadering van bet departement „Texel" van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen, Maandag avond in café „den Burg" gehouden, was beter dan gewoonlijk bezocht. Na een kort openingswoord van den voorz, werden de notulen gelezen en onveranderd goedgekeurd. Een keurig verslag van de algemeene vergadering van de Maatsch., werd door den afgevaardigde, den heer Kuperus, uitgebracht, die daarvoor den dank van den voorz. ODtving. De rekening van den penningmeester sluitende met een klein batig saldo, werd na onderzoek goedgekeurd, de functionaris onder dankzegging gede chargeerd. In plaats van den voorzitter, den heer Gaarland, die als bestuurslid moest af treden en niet herkiesbaar was, werd met bijna algemeene stemmen gekozen de heer J. H. Leopold, die zich de be noeming liet welgevallen. Na eenige besprekingen van onder geschikten aard, bracht de heer Kupei us bij de rondvraag een woord van oank en hulde aan den aftredonden voorz., die gevoelig daarvoor, daarop met weder- keerigen dank de algemeene vergade ring sloot. In de daarna gehouden bestuursver gadering is naar wij nader vernemen tot voorzitter gekozen de heer Kuperus, tot vice-voorzitter de heer Leopold. De afdeeling „Texel" v.h. N.O.G, hield Zaterdag j.l. eene vergadering in hotel Texel. 12 leden waren present, terwijl ook de E.A.Heer Burgemeester eenigen tijd aanwezig was. Bij de opening wees de Voorzitter er op, dat het onderwijs in de Gemeente niet leed onder do .mobilisatie, daar niemand der Texelsche ouderwijzers onder do wapenen behoefde te komen hij heette allen welkom en opende met den wensch, dat men een belangrijke TEXELSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1914 | | pagina 1