N° 2822 Donderdag 22 October 1914. 28Jaargang. Nieuws- en Advertentieblad. Binnenland. Van week tof week. Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond Abonnementsprijs per 3 maanden. Voor den Burg 30 Cta. Franco per post door ge heel Nederland 45 Cta. Naar Amerika en andere l'.nden met yerhooging der porto's. Advertentie» vóór 9 nar op den dag der uitgave Prijs der Advertenlièn. - Van 1 tot 5 rogels 30 Cta. Iedere regel moer 8 Ct. Groote letters on Vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Bewijsnummers S Cta. per nummer. ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD DE R O O IJ, Farkstraat, Burg op Te x k r. 10-17 Oct. Carmen SyP>a, de dichterlijke vorstin van Roemenië, naar wie in de laatste dagen vau menigeen gedachten vol medelijden uit zijn gegaan omdat men haar wist in rouw en droefheid neergezeten bjj het stoffe lijk overschot van haren gemaal, den zoo onverwacht afgeroepen koning Carol I, Carmen Sylva dan vertelt in haar „Sprookjes eener Koningin" van haar wouderkaleidos- coop, haar geschonken door een vriendelijke fee en die haar in staat stelde wonderen te verrichten. Eerst waren het prachtige natuurtafereelen en de schoonheden der wereld die zich aan haar verbaasden blik vertoonden, doch boe steeg nog haar ver bazing toen de fee het instrument omkeerde en ze de gedachten der menschen in beeld zag gebracht en haar blik kon afdalen in de diepten van het menschenhart. Maar het bevredigde haar niet want zoo dikwijls ze het instrument voor haar oogen hield en de harten der menschen voor haar ge opend lagen zoo dikwijls zag ze ook een groot verdriet, een ziekte of een mensche- lijke zwakheid. En dan lei ze het wonder- instrument weder met een droevig hart ter zijde. Totdat de fee terugkwam en aan de kaleidoscoop de kracht schonk, een lichter warmer straal te kunnen uitzenden, die blij maakte en warm, zoo dikwijls Carmen Sylva haar op een plaats richtte met den vasten wil goed te doen. En dan vertelt ze hoe ze vreugde en licht bracht ze waar droefheid en donkerheid ont- waardde, hoe ze met haar tooverlicht en tooverwarmte de wonderlijkste en wonder schoonste weldaden bewees aan grooten en kleinen die een zwaren strijd hadden te voeren of in kommer en ellende waren neergezegen. 't Is een sprookje, meer niet. We weten het wel dat zelfs de grootste kunstenaar een dergelijk woDderinstrument niet zal vermogen samen te stellen en dat de feeën of kaboutertjes vooraliijd door de mensche- lijke nieuwsgierigheid uit d6 lage sferen van het ondermaansche verdreven zijn. En tochhoe zou men niet in onze donkere droeve dagen zoo'n wonderinstrument wenschen 1 We zouden er de wereld mee willen doorschouwen, de booze wereld van onze dagen, die vol jammer en ellende is. We zouden onze vrienden en geburen bij een roepen en zij zouden allen moeten zien de lange bange worsteling waarbij de jonge levens als grashalmen worden afgemaaid, lachonde landouwen in woestenijen her schapen worden en de vlammen van haat en verbittering hoog op ten hemel stijgen. We zouden tot allen roepen komt en ziet en weet hoe groot de gruwel van den oorlog isopdat zij het nimmer zouden vergeten. En we zouden ook in de harten der men schen willen blikkén, in de harten van hen die dezen geweldigsten aller oorlogen ont ketenden, van hen die het >schoone devies" hebben uitgevondenzoo gij den vrede wilt, bereid u ten oorlog, van de heerschers dezer wereld, de grootmachten en de gewel digen die het lot der volkeren willen be- heerschen met het zwaard. En na dat alles gezien te hebben zou wellicht te vuriger onze wensch zijn om aan het wonderinstrument het vermogen te schenken licht en warmte, weldaad en vreugde uit te stralen en sterker in ons de wil om goed te doen. Want we weten hoezeer in onze dagen geleden wordt, hoe in breede golven stroomen van ellende uitgestort werden over duizendtallen van menschen als wij. Niet alleen in België waaraan ons de arme uitgewekenen dag aan dag herinneren, maar ook in andere gedeelten van Europa waar de oorlogsgeesel striemend neerkomt. In Doord-Frankrijk heeft de bevolking niet minder ontzettend te lijden. Weken achtereen woedt daar nu reeds over een ontzaggelijke uitgestrektheid een felle strijd tusscben twee reusachtige machten. Dag aan dag, nacht aan nacht donderen er de kanonnen en om het bezit van steden en dorpen wordt met verbittering gestreden. De geheele noordelijke streek van Frankrijk wordt door oorlogsjammer over goten. De bevolking zag zijn steden en dorpen platgeschoten en verwoest, vluchtte naar het zuiden. En de bevolking van het ongeschonden deel der republiek heefteen zware taak te volbrengen, om te helpen waar zoo zwaar geleden wordt. In Oostpruisen, Polen en Galicië, waar de groote legermachten tegen elkander botsen en de oorlogsbrand thans weer op het felst woedt, is de ellende onder de bevolking niet minder groot. En dan t6 denken aan de duizenden jonge levens, die op de slagvelden vallen 1 En te weten, dat deze gruwel nog lang, wellicht nog heel lang zal duren! Een der Engelsche ministers heeft onlangs voorspeld, dat Europa in vrede het Kerst feest zou vieren. Voor Kerstmis zou aan den strijd een einde zijn gekomen. En de Duitsche Keizer zou nog niet langgeleden in een toespraak tot de troepen hebben ge zegd, dat »zijn jongens" vóór de bladeren van de boomen waren gevallen, weder thuis zouden zijn. Het klinkt wel haast als spot, als men let op den werkelijken toestaod. Een 11-tal weken heeft de groote oorlog thans in Europa gewoed en nog nog altijd is het einde niet te zien. Bloedige veldslagen zijn er geleverd, de gezamelijke verliezen aan menscben- levens loopen in de honderdduizenden, voor miljoenen zijn er verwoest en vernietigd, groote kapitalen zfjn reeds opgeslokt door het oorlogsmonster en nog steeds duurd de groote worsteling voort, weet niemand hoe en wanneer het einde zal zijn. Beslist is er in deze oorlog nog niets. Ja toch, het lot van België. Hoe de toe komst voor dit arm geteisterd land ook moge zijn op het oogenblik bestaat er geen Belgie meer. Het is Neu-Deutscbland ge worden. Het leger is verdreven uit zijn laatste versterking, de regeering heeft het land verlaten om zich op Franschen bodem in veiligheid te stellen, en de Duitsche troepen zijn met haast en y ver bozig het land „schoon te maken". Koning Albert is bij zijn soldaten gebleven en naar alle waarschijnlijkheid trekt hij zich met hen naar het zuiden terug. Gent, Biugge, Sel- saete en Ostende werden ontruimd en de Duitsche vlag waait er thans. Over een paar dagen misschien wel als deze regels onder de oogen der lezers komen zal de laatste Belgische soldaat van den Belgischen bodem verdreven zijn. Tenzij de Duitsche rechtervleugel in Noord Fran krijk er eerder in mocht slagen de Franscbe kust te bereiken en het overschot van het Belgische leger in het uiterst zuidwestelijk hoekje van Belgie tusschen twee vuren mocht komen en een slag zal moeten aan vaarden. "Want dat schijnt thans mede het doel der Duitschers te zijn. Er is in de laatste dagen weder hevig gevochten op het westelijk deel van het gevechtsterrein in Noord- Frankrijk en daarbij viel inzonderheid op te merken dat de Duitschers voortdurend de gevechtslinie naar den zeekant verlengen en ze reeds dicht de kust naderen. Dat was ook al het voornaamste oorlogs nieuws van het Westelijk strijdtooueel in de afgeloopen week. Wel werd melding gemaakt van meerdere krijgsoperaties op andace deelen van het front, maar een merkbare wijziging van de posities der beide partjjen hadden deze niet tengevolge. En men zou een wonderinstrument als waar van Carmen Sylva vertelde, moeten hebben om precies te weten hoe de toestand er op het oogenblik eigenlijk uitziet. De worste ling duurt er wonderlijk laDg en ofschoon beide partijen als om strijd plegen te melden, dat ze vorderingen maken, van beteekenis kunnen deze niet zijn. Hoe lang nog —o—o—o— Ook op het Oostelijk oorlogsterrein is de beslissing nog steeds niet gevallen. Er kwamen in de laatste dagen van daar weinig belangrijke berichten. De krijgsoperaties worden er zeer bemoeilijkt door slecht weer. De herfst schijnt er reeds zijn intocht te hebben gedaan met regenvlagen en stormen, waardoor de groote troepenmassa's in hun bewegingen niet weinig belemmerd worden. Gebleken is intusechen, dat het Oosten- rijksche leger zich van de nederlagen heeft hersteld en jin vereeniging met het Duit sche leger rukt het voorwaarts. Er hebben in de afgeloopen week hevige gevechten plaats gehad met voor beide partijen afwis- selend geluk. Meer en meer bljjkt uit de berichten dat een belangrijk treffen voor de deur staat. Do hoofdmachten hebben reeds voeling met elkander gekregen en vermoedelijk zal in de buurt van Warschau in de komende dagen een belangrijke be slissing vallen. De strijd in het Oosten schijnt voor beide partijen al even zwaar te zijn als die in het Westen en ook daar is het einde nog geenszins te voorzien. ooo Nog een belangrijk bericht mag in ons overzicht niet onvermeld blijven, UitZuid- Afrika kwam het bericht, dat de oud boeren aanvoerder generaal Maritz in opstand is gekomen tegen het Engelsch gezag. Zooals men weet wordt een deel van den grooten oorlog der mogendheden ook gevoerd in de koloniën. In Afrika staan thans de Engel sche en Duitsche koloniale troepen tegen over 'elkander in het veld en enkele scher mutselingen hebben reeds plaats gehad. Generaal Botha, de eerste minister der Zuid-Afrikaanscho Unie, heeft het opper bevel der Zuid-Afrikaansche troepen op zich genomen en organiseert thans een veldtocht tegen Duitsch Zuid-West Afrika. Natuurlijk rekenen de Duitschers hem dit als een groote zonde aan en aan het adres van Botba heeft de Duitsche pers in den laatsten tijd heel wat onaangenaamheden gezegd. Dit alles zal hem waarschijnlijk koud laten, maar minder prettig zal het hem z\jn,dat een deel der Zuid-Afrikaners met zjjn politiek niet al t6 zeer ingenomen is, al steunt do groote meerderheid hem dan ook. En be paald pijnlijk moet het voor hem zjjn, dat een der vroegere boerenaanvoerders met wie hij zij aan zij tegen de Engelschen ge streden heeft, zich thans niet bij den nieuwen staat van zaken neer wil leggen, ja wat erger is, openlijke rebellie pleegt tegen het gouvernement. Kolonel Maritz toch is hoofd van het noordwestelijke mili taire district der Kaapkolonie en heeft openlijk de zijde der Duitschers gekozen. De regeering die hem niet al te zeer ver trouwde had Maritz van zijn commando ontheven, maar toen de nieuwe bevelhebber verscheen werd hij eenvoudig door Maritz gevangen genomen en later weer in vrijheid gesteld met de boodschap er bij, dat hij een onderhoud wenschle met de generaal Hert zog, de Wet, Beijers, Kemp 'en Muller. Werd dit niet toegestaan, dan zou hij de Zuid-Afrikaansche troepen aanvallen en de Unie binnendringen. Uit de inlichtingen bleek, dat kolonel Maritz een afdeeling Duitsche troepen tot zjjn beschikking had en dat er tusschen den gouverneur van Duitsch Zuidwest-Afrika en hem een over eenkomst was gesloten. Naar luid der berichten beeft de regeering der Unie krachtige maatregelen genomen en is de krijgswet afgekondigd voor geheel Zuid-Afrika. Wat de gevolgen zullen zijn. van het optreden van kolonel Maritz valt nog niet te zeggen. De Londensche bladen achten de zaak niet heel ernstig en uit Kaapstad komen berichten van betoogingen ten gunste van de politiek van generaal Botha. Toch verdient de opstand van Maritz alle aandacht. De rebelsche kolonel behoort tot een zeer invloedrijke familie, die hear vertakkingen heelt in heel Zuid- Afrika. En de bittere strijd tusschen boer en Brit is nog niet geheel en al vergeten in Zuid-Afrika. TEXEL, 21 October 1914. Nntsbibliotkeek. De gelegenheid tot het halen van boeken uit bovengenoemde instelling is sedert Vrijdag 9 October weer geboden en wij twijfelen niet of er zal dezen winter weer ruim gebruik van gemaakt worden, temeer waar de"bibliotheek, die gedurende een tweetal winters niet tot beschikking van het publiek stond, in dat tijdsverloop duchtig onder handen is geweest. Er is geschift en uitgezocht, geplakt, gebonden en ingenaaid niet alleen, de boekenschat is ook belangrijk aangevuld en uitgebreid en opnieuw in catalogus gebracht. Met de heropening van de bibliotheek is tevens de volgende maatregel inge voerd, dia elders met succes wordt toe gepast en waarvan in de komende dagen ook hier veel heil wordt verwacht. „Voortaan worden slechls aan houders van kaarten op naam en op vertoon daarvan, boeken uitgereikt. Wordt nu door den houder van zoo'n kaart een boek niet in behoorlijken toestand weer ingeleverd, dan wordt op z'n kaart een rood stempel gezet en wanneer die kaart driemaal dat stempel draagt, hem het verder gebruik van de bibliotheek ontzegd." Commissarissen meenen, door strikt de hand aan die bepaliüg te houden, te voorkomen, dat de boeken een minder gewenscht aanzien krijgen. Voor hen die dit niet mochten weten deelen wij hierbij mede, dat de catalogus van do bibliotheek tegen betaling van tien cents verkrijgbaar is, terwijl de boeken telkens voor een week, iedere Vrijdag kosteloos worden verstn kt. Oudeschild, 19 <>ct. Voor de visschers alhier ziet er de toestand alles behalve rooskleurig uit. Nu de tijd van oesterkorren is aange broken zou er wel iets verdiend kunnen worden, als er maar een afzetgebied was. Doch dit is helaas niet het ge va: De wulken, die in andere jaren een niet geringe bijverdienste gaven, zyn zo goed als onverkoopbaar. De groote oesters kunnen nog wel verkocht worden, maar in plaats, dat zij 140 per 1000 opbrengen wordt er niet meer dan f25 besteeden dan heeft men ze nog liever niet dan wel. Met de kleinere, die het grootste aantal vormen weet men in het geheel geen raad. De palingvisscherij op de waarden met garnalennetten, die nog iets opbracht, loopt ten einde en ook de kust- visschorij is gedurende den herfst en den winter van geene of weinig beteekenis. En hoe zal het zijn als over een paar maanden het garnalenvisschen begint? Ook het afzetgebied daarvoor is door den oorlog zoo goed als verloren. Met het ophaleü, drogen enz. van wier wordt nog iets verdiend, doch de prijzen zijn ook veel lager dan voorgaande jaren. Zaterdag 17 October werd in de Zeven Provinciën eene algemeens huis houdelijke vergadering gehouden van het plaatselijk Nut „Neptunus". Met hei oog op de ongunstige tijdsomstandigheden werd besloten voorloopig geene contri butie te heffen. Toch wilde men de bijeenkomsten met dames in dit seizoen niet geheel van de baan schuiven, maar probeeren tegen Kerstmis met eigen krachten eene bijeenkomst lo oraai i- seeren, toegankelijk voor de leden en huone dames tegen een kleine entree. Voor 1 Nov. a. s. kunnen zij die nog lid wenschen te worden, zich bij een dei- bestuursleden aanmelden. Oosterend19 Oct. De vereeniging „Nut en Genoegen" alhier heeft in hare op Zaterdag j.l. ge houden huishoudelijke vergadering beslo ten in dezen winter op dezelfde wijze als steeds de bijeenkomsten te houden. Tot leden van het bestuur zijn herkozen de heeren L. Koning en W. D, Bakker, resp. Ie en 2e secretaris. Besloten is weder boeken aan tekoopen voor de bibliotheek. Te beginnen met 1 Oct. nemen elk jaar verscheidene visschers deel aan het korren van oesters en wulken. Dit jaar gebeurt zulks tot heden nog niet, omdat men geen afzetgebied voor deze week dieren kan vinden. Wel heeft de N. V. „Wilhelmina" het beproefd, doch tot heden zonder resultaat. TEXELSCHE COURANT. —o—o—o—

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1914 | | pagina 1