N° 2826
Donderdag 5 November 1914.
28st* Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Bin n en land,
Gemengd Nieuws.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Tex el.
Van week tot week
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentie» vóór 9 nnr op den dag der uitguve
24—81 Oct.
November is in h6t land als deze regels
onder de oogen der lezers komen en we
voelen dat de winter nadert. In de laatste
dagen floot meer dan eens een kille Ooste-
wind over de dorre landen en door de
twijgen der ontbladerde boomen en als de
regen niet neerdruilde of in wilde vlagen
neersloeg, dan hing een sombere nevel zwaar
neer. En heel, heel zelden slechts kwam
nu en dan nog even de najaarszon met
haar vriendelijk licht.
November is er en daarmede ook do
sombere tijd, die zoo tot weemoed kan
stemmen en die het onder de gegeven tijds
omstandigheden wel dubbel doet. Ook ten
onzent, al verkeert ons land ook nog onder
zoo gelukkige omstandigheden vergeleken
bij de landen die ons omringen en die zoo
zwaar gedrukt en geslagen worden door
de ijzeren vuisten van den oorlogsdemon.
Ook bij ons, want ons denken gaat onwil
lekeurig uit naar de duizenden harten in
Duitschland en Frankrijk, die op dagen als
>Allerzielen" te bitterder het leed gevoelen
over dierbaren, die door den grooten oorlogs
maaier werden weggemaaid uit het hoop
volle, jonge en blije leven. Hoe vervult
ni6t in deze donkere dagen diepe deernis
het hart van alle ernstigen onder ons met
de duizenden en nog eens duizenden moeders
vaders, zusters en broeders in oost en west,
die een stuk van hun levensvreugde hebben
moeten brengen op het altaar van het
Vaderland en die het hebben gebracht met
wonderlijke overgave, maar wier hart toch
met rouw vervuld is geworden.
En we voelen opnieuw hoe ontzettend,
hoe vreeselyk, die onzalige oorlog toch is.
o—o—o—
Het begint koud te worden. Velen onzer
wellicht merken het ook binnenkamers,
waar de lamp 's avonds nog gezellig brandt
en de kachel weer gezet is. Ze merken
het aan de zorg waarmede de moeder of
de zusters van zoon of broer die onder de
wapens is bezig zijn, Heel het land is
thans een militair-moffen-fabriek, hoorden
we dezer dagen iemand schertsen en de man
had niet geheel ongelijk. Het vrouwelijk
Nederland wijdt zoo op practische wijze
zijn lieve zorgen aan het jonge krachtige
mannelijke Nederland, dat uitgetrokken is
om zich rondom het vaandel te scharen
ter bescherming van het erf der vaderen.
En voor andere zorgt onze regeering
een zorg die. zich heel wat verder uitstrekt
en die zware lasten medebrengt, maar die
aan wakkere handen is toevertrouwd.
Onder de rustige, koersvaste leiding van
onze regeering kan ons land den winter
zonder al te groote zorgen tegemoet zien.
De taak der regeering is niet gering te
achten het heengaan van minister
Bertling heeft ook daarvan een bewijs ge
geven doch een nieuwe bewindsman is
reeds aangewezen, minister Posthuma is in
de kringen van land- en tuinbouw geen
onbekende en stellig als minister niet
minder op zijn plaats dan een bekwaam man
als Dr. Bos wellicht zou geweest zijn achter
de ministertafel en hoe zwaar de taak
overigens ook zij, onze regeeriDg kent haar
weg
Van dit laatste gaf ze dezer dagen nog
een nieuw bewijs, door de beslistheid, zjj
het ook onder de hoffelijkste vormen, waar
mede zij de ponden sterling terugwees, die
de Engelsche regeering wel zoo vriendelijk
was aan te bieden, ter tegemoetkoming in
de kosten van het onderhoud der ongeluk
kige Belgen. Nederland heeft dat onder
houd als een vrijwillige plicht op zich ge
nomen, heette het 6n er had bijgevoegd
kunnen worden dat naastenliefde niet om
loon beoefend wordt. EnNederland
wil ook niemand naar de oogen behoeven
te zien maar te midden van al de schokkende
gebeurtenissen en moeilijke verhoudingen
in deze tijden zijn eigen weloverwogen weg
gaan.
Toch zouden we wat geld heel best kunnen
gebruiken. Onze nieuwe minister vau
financiën, Mr. Treub, confereerde in de
afgeloopen week niet voor niemendal met
de vertegenwoordigers van den geld- en
effectenhandel en - met de directeuren der
groote verzekeringsmaatschappijen. De
tegenwoordigen toestand vraagt dagelijks
enorme offers van 's Rijksschatkist en wie
weet hoelang nog die toestand kan voort
duren. De regeering schijnt met het oog
daarop het aangaan van een oorlogsleeniDg
te overwegen, Geen verplichte oorlogs-
leening of een oorlogsbelasting voor de
hoogstaangeslagenen, zooals eerst wel
gemeld werd. 't Resultaat van minister
Treubs bemoeiingen in dezen zal zich ter
gelegener tijd wel in den een of anderen
vorm uiten. De zaak is wel in goede
handen.
—o—o—o—
Niet minder dan bij ons begint men ook
in de oorlogvoerende landen rekening te
houden met de komst van den winter en
de harten gaan er ongetwijfeld onder
zwaarder zorgen gebukt dan bjj ons. Men
begint rekening te houden met de bezwaren
aan een winterveldtocht verbonden en men
weet dat die niet gering ziju. Zij die aan
vankelijk gedacht en misschien wel voor
speld h6bben dat de groote oorlog nooit
heel lang zou kunnen duren, weten thans
al wel beter. Weken aan weken duurt de
ontzaggelijke worsteling nu reeds voorten
het einde lijkt nog even ver als bij den
aanvang. Op het westelijk oorlogsterrein
heeft men reeds terdege van de herfststormen
geprofiteerd en in het oosten in nog ergere
mate. Men maakt daar reeds kennis met
den scherpen kouden vorstwind, die den
feilen Russischen winter voorafgaat. Is het
wonder dat duizenden moederharten angstig
kloppen bij de gedachte aan al de ellende,
die een winterveldtocht voor haar zonen
medebrengt, ook al weten ze dat leger-
commando's hun maatregelen met ijver
nemen
De gedachte ook, dat de oorlog nog wie
weet hoelang kan duren, begint overal een
neerdrukkenden invloed te laten gevoelen.
Zoowel voor Oost als West geldt nog de
vraagWaar is nog het einde niet
tegenstaande er dag aan dag met groote
hevigheid wordt gevochten.
Ook in de laatste dagen is dit laatste
weer het geval geweest. De bijzonderheden
die men leest over de verschrikkelijke veld
slagen in noord-west-Frankrijk en het
laatste stukje van België geleverd met
name tusschen Nienwpoort en Dixmuiöen
vervullen ieders hart met afschuw. De
oorlog is daar een menscbenslacbting op
groote schaal, dagen aaneen nu reeds
en nog steeds is er geen belangrijke beslis
sing gevallen. En op de andere gedeelten
van het 300 K.M. lange front in Frankrijk,
waar ook hevig gestredeu werd, is do
worsteling nog even onbeslist. Legt men
de officieele berichten der beide partijen
naast elkander dan raakt men de kluts
gewoon kwijt. De berichtgevers van beide
zijden zien de toekomst hoopvol tegemoet
en beide vertellen ons van allerlei voor-
deelen die werden behaald. Beide zeggen
vorderingen te maken op hetzelfde terrein
gedeelte. Worden er vandaag in het Argon-
newoud door de Duitschers loopgraven ge
nomen, morgen doen de FraDscben er het
zelfdemaken de geallieerden vorderingen
bij Verdun, morgen weten de Duitschers
precies hetzelfde te vertellen.
Op het Oostelijk oorlogsterrein giDg het
in den laatsten tijd al net zoo. Behalve
dan in de afgeloopen week, waarin het
Duitsche Hoofdkwartier heeft moeten erken
nen, dat het Duitsche-Oostenrijksche leger,
dat op Warschau aanrukte, voor de Rus
sische overmacht heeft moeten wijken.
Ongetwijfeld hebben de Russen daar een
beduidende overwinning behaald, zóó zelfs
dat de Duitschers en Oostenrijkers die terug
geslagen zijn, zich nog niet opnieuw hebben
kunnen concentreeren en door de Russen
nog steeds vervolgd worden. Overigens
schenen ook in het Oosten de schommelin
gen" in de gevechtslinie die maar even
450 K.M. lang is aan te houden. Zoo
weet men eigenlijk heel weinig van den
waren toestand af. Alleen, dit staat wel
vast, dat de groote ontzaggelijke worsteling
voortduurt en het einde nog ver, heel ver
weg lijkt. En de winter komt
—o—o-o—
De winter komt en meteen is er
een nieuwe oorlog begonnen. Een oorlog,
die ook in zijn gevolgen nog vérstrekkend
kan zijn. Het is tusschen Rusland en Turkije
tot vijandelijkheden gekomen. In Petersburg
verklaart men dat Turkjje begon, in Koc-
stantinopel zegt men daarentegen, dat de
Russen do vijandelijkheden openden. De
toestand was al langen tijd dreigend, maar
ernstige gebeurtenissen komen ten slotte
altijd nog onverwacht. Rusland of Turkije
hoe het ook zij, heeft in den modernen
vorm van een oorlogsdaad, den ander den
oorlog verklaard. En in Berlijn heeft men
de oorlogstijding met geestdrift begroet.
Duitschland en Oostenrijk toch hebben er
in Turkije een nieuwen bondgenoot bijge-
kregen.
Geheel onverwacht komt het optreden
van Turkije niet, we merkten het boven
reeds op. De sympathie van den Turk gaat
uit naar Duitschland, omdat men er den
Rus en den Engelschman haat. Duitschland
heeft den Turk nog wel eens een vriendelijk
woordje gegeven, als hij in lijden was,
maar Rusland beschouwt hij als degene die
al het lijden over hem heeft gebracht,
omdat het de Balkanvolken tegen Konstan-
tinopel in het harnas joeg en ze steunde
waar het maar kon, wijl Rusland de Dar-
danellen wil en de vrije uitvaart voorzQn
Zwarte Zeegebied. En in Engeland ziet de
Turk degene, die op buit uittrok in Azië
en Egypte en overal, w&ar de glans van
de Halve Maan begon te verbleeken.
In zeer sterke mate is in den laatsten
tijd wel gebleken hoezeer de sympathie der
Porte uitging naar Duitschland. Men her
innert zich hoe de „Goeben" en de iBreslau"
de beide Duiteche oorlogsschepen, die uit
de Adriatische Zee in de veilige Turksche
wateren hadden moeten vluchten, teKon-
stantinopel ontvangen werden. Ja, de Porte
ging in baar sympathie voor Duitschland
zóóver, dat ze de beide Duitsche kruisers
„kocht", opdat deze veilig zouden zijn en
te pas konden komen. En de Duit
schers stelden die vriendschap op prijs en
van hun standpunt hadden ze geen ongelijk.
Thans heeft de Turksche regeering wel
op de meest krasse, maar tevens ook meest
bedenkelijke wijze, uiting gegeven aan haar
vriendschappelijke gevoelensjegensDuitsch
land en de Zwarte Zee, mag thans als
nieuw oorlogsterrein worden aangemerkt.
En tevens kan de vraag worden gesteld
wat er de naaste gevolgen van zullen zijn.
Speelt Boelgarije misschien met Turkije
ODder één hoedje. Men weet, in Sofia koestert
men vurige haat tegen Servië en Grieken
land. En Servië is thans lam geslagen. En
wat zal Griekenland doen Het heeft nog
altijd een appeltje met Turkije te schillen
over de eilandeDkwestie in de Egeïsche zee.
Misschien zal het de kans schoon achten
om de eilanden te bezetten, nu de Turksche
vloot zich wel niet buiten de Dardanellen
zal wagen.
Het optreden van Turkije kan daarom,
behalve oen oorlog met RuslaDd ook betee-
kenen een nieuwe Balkankrjjg, metal den
aankleve van dien.
o—o o
En in Zuid Afrika hebben Christiaan de
Wet en generaal Beijers de vaan van den
opstand ontplooid en is Botha zelf uitge
trokken om zijn vroegere vrienden te be
vechten. Engelsche berichten vertellen, dat
de opstand op niets uitloopt, dat Beijers al
gevlucht is. We moeten nadere bijzon
derheden afwachten.
TEXEL, 4 November 1914.
Bij de Maandag en Dinsdag j.l. te
Utrecht gehouden examens voor assistent
apotheker slaagde o. m. onze plaatsge-
noote mej. C. Pisart.
Waal3 Nov.
De eerste bijeenkomst in dit seizoen
'van „Nut en Genoegen", gisteravond in
het café Eelman gehouden, was goed
bezocht.
De voorzitter, de heer De Jongh, wees
er op in zijn openingswoord, dat het
bestuur gemeend had, ook in dezen winter
maandelijks een gezellige bijeenkomst te
organiseeren en er den moed maar flink
in te houden Spr. hoopte, dat na afloop
van het laatste Nut in Feb. '15, de
eerste dans mocht zijnde Vredewals!
De heer De Jongh hield de aanwezigen
den geheelen avond aangenaam bezig
met een drietal voordrachten, en wel 1
„Een bloemenstrijd", door dr. E. Lauril-
lard 2 „Een man, die den weg niet wist
in zijn eigen huis 1" door P. Louwerse
en 3 „Waarom er te Knollendam geen
banken staan op de singels!" een mono
loog van Holtrop. Spr. had zoowel met
ernst als met luim veel succes en oogstte
na elke voordracht luide bijvalsbetui
gingen.
Met een „tot weerziens" in Dec. werd
de goedgeslaagde bijeenkomst gesloten.
Een 101-jarige.
De beer J. v. Ekeren te Apeldoorn,
herdacht in volmaakte gezondheid zijn
101 en verjaardag.
Dit krasse oude baasje wandelt nog
dagelijks in zijn omgeving rond, gaat
dan buurpraatjes houden, waarbij hij
goed op dreef komt als hij van den
Belgischen Opstand gaat vertellen. Met
de kinderen uit zijn buurt, weet bjj nog
heel leuk om te gaan.
Een heldin.
Dezer dagen kwam bij de „groote
vlucht" in een onzer grensplaatsen, ook
een groepje kinderen binnen. Het oudste
ervan, een knaap van een jaar of dertien,
droeg zorgzaam 'n pakje tusschen de
plooien van zijn blousehij hield het
teeder vast en sloeg er beschermend de
handen omheen. Wat was het, dat bij
bewaarde als een schat? Een gered
huisdier wellicht?
Toen men hem opnam onder gastvrij
dak en zijn schatten tonnen moest,
kwam er te voorschijn een kindje
van drie dagen, Door alle ellende heen,
door koude en gevaar, had hij het veilig
gebracht naar Holland. En hij vertelde:
Vader was aan 't front en moeder, te
bed, zag den dood komen. Toen had ze
haren oudsten gezegdNeem mee en
vlucht 1 En zoo had ze baar kinderen
zien gaan, de oudste en de jongeren en
ook het allerjongste, en zij wist Diet wat
er van hen worden zou, maar aan den
knaap van dertien jaren had ze hen
toeveitrouwd Het kindje leeft en
maakt het goed.
Ds. Vermeer te 's Gravenhage deelde
bet verbaal Zondag mee, in zijn predikiDg
in de Willemskerk. Terecht sprak hij
van die moeder als eene heldin.
Eau de Pologne.
In heel Parij3 is geen enkel fleschje
Eau de Cologne meer. (Cologne is de
Fransche naam voor de Duitsche stad
Keulen). Reeds bij 't begin van den
oorlog, zegt de correspondent van de
Italiaaoscbe Tribuna, veranderden de
kappers den naam van Eau de Cologne
in Eau de Pologne. Zij behoefden op
hun kaarten dan slechts één letter te
veranderen om er Poolsch water van te
maken. Aan 't water zelf behoefden
zij niets te veranderen.
Een logger op een mijn geloopen.
Men meldt uit IJmuiden
De kapitein van den stoomtrawler
Otono IJ.M. 155 rapporteert 40 mijlen
N.W. van IJmuiden een logger te hebben
zien zinken. Hij zag den waterstraal
omboog spuiten en in zeer korten tijd
was de logger weg. De Otono stoomde
naar de plaats des onhails. Daar trof hij
nog aan de logger K.W. 152, die mee
deelde, dat in zijn nabijheid op een mijn
w is gestooten de logger VL. 40 Maria
Christina. Deze was Da enkele seconden
gezonken. De geheele bemanning, be
staande uit 13 koppen, verdronk.
TEXELSGHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
l'.nden met verhooging der porto's.
Prys der Adverlenlién.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 8 Ct.
Groote letters en Vignotten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers S Cts. per nummer.
