N° 2902
Donderdag 5 Augustus 1915,
28st# Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Van week tot week.
Dit blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 9 nar op den dag; der uitgave
BONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD& DE R O O IJ, Parkstraat, Burg op Te x e l
INVORDERING
'a Rijks Directe belastingen.
)e Burgemeester der Gemeente Texel
akt bekend, dat het kohier no. 8 der
soneele belasting over het dienstjaar
5, invorderbaar verklaard op den 30
1915, aan den ontvanger ter
ordering is ter hand gesteld en ieder
rop voorkomende belastingschuldige
plicht is zijnen aanslag, op den bij
wet bepaalden voet te voldoen.
'exel, den 2 Augustus 1915.
De Burgemeester,
METS, LoB.
24-31 Juli.
)e jonge landstormers zullen reeds over
paar weken de kazernes binnentrekken
geoefend te worden. De keuringsraden
len d6ze week reeds met hun werk
innen en de oudste landweerlichting
g zich verheugen in het vooruitzicht in
lember as. naar huis gezonden te zullen
rden, tenzij zich dé omstandigheden
chten wijzigen. De Eerste Kamer heeft
iüzake deze aangelegenheid zeer ver-
nstelijk gemaakt, door de onverwijlde
andeling van het wetsontwerp tot uit-
iding van den Landstorm. Reeds in de
eloopen week kon het ontwerp aan de
e worden gesteld in de openbare ver
lering van den Senaat, die het zonder
veel over te praten en zonder hoofde-
e stemming aannam. Alleen oud minister
al was niet geheel en al ingenomen
t het ontwerp. Zijn hoofdgrief was dat
minister de vlag had gestreken voor de
lositie en het ontwerp zoozeer besnoeid
rd aan de andere zijde van het Binnen-
Hy ontkende dat het ontwerp als
)öwet moest worden aanvaard en be-
igde dat niet aangestuurd moet worden
algemeene oefenplicht, omdat we dan
herleving van de schutterij zouden
jgen maar op algemeene dienstplicht. De
lister van oorlog verdedigde zijn gedrags-
en het tijdelijk karakter van het
;werp.
)ok de Minister van Marine kwam nog
i oogenblik aan het woord. Dat was by
andeling van de aanvrage van het
idiet voor het bouwen van 2 kruisers,
onderzeeërs en 6 watervliegtuigen voor
i dienst in onze koloniën. De heer
al had op de kruisers tegen, wilde
aanbouw ervan uitstellen, doch de heer
n WasseDaer van Katwijck bestreed elk
stel en minister Rambonoet wilde er
ans natuurlijk evenmin van weten als
langs in de Tweede Kamer. De gevraagde
llioenen werden daarna zonder hoofdelijke
mining toegestaan.
Ook met de nieuwe credietaanvrage door
regeering, ten bedrage van 90 millioen,
ag het van hetzelfde leien dakje. Er
irden een paar woorden over gezegd en
aar was de zaak.
Ten slotte gingen er nog een heel rijtje
eine wetsontwerpen met een behoorlijk
lartje onder de hamer door en toen was
taak van de heeren Senatoren voor dit
tingsjaar ten einde gebracht. Althans
dien zich geen buitengewone omstandig-
den voordoen.
o-o-o—
Het eerste oorlogsjaar is voorbij, het
tweede is aangevangen. Het heeft dien
tengevolge niet ontbroken aan herdenkings
artikelen in de pers. De droeve en ernstige
feiten zijn weer eens overdacht en door
velen is de balans opgemaakt van de 12
maanden oorlogvoering. In herinnering is
gebracht hoeveel bloed er nu reeds ver
goten is, voor hoeveel millioenen er thans
al vernietigd werd, hoe al dieper en breeder
de stroom is geworden de stroom van
ellende over Europa uitgestort en van
vele zyden is de verzuchting opgevangen
hoe lang nog P En ook zijn wellicht veler
gedachten uitgegaan naar de honderddui
zenden vrouwen ea moeders, voor wie het
afgeloopen jaar er een werd van het grootste
zieleleed.
Doch lang tijd voor herdenking was er
Diet, Want de kanonnen zwegen geen
oogenblik en de ontzaggelijke stryd in het
oosten begon met den dag spannender te
worden. En de toestand op het oostelyk
oorlogsterrein scheen voortdurend ongun
stiger te worden voor de Russen, niettegen
staande hun hardnekkigen tegenstand en
schitterende dapperheid.
Niet von Hindenburg, maar von Falken-
hayn, de chef van den Duitschen generalen
staf, moet het grootsche strategische plan
hebben ontworpeD, dat thans door de ver
bondenen troepen in het oosten wordt uit
gevoerd. Zoo althans verzekeren de
Engelsche bladeD. Doch of aan von Hinden
burg of aan von Falkenhayn in dezen de
eer toekomt, is ten slotte bijzaak. Hoofd
zaak is dat het, zelfs volgens Engelsche
militaire kringen, een schitterend plan is
en de uitvoering voor de Centialen niets
te wenschen overlaat tot nog toe. In ons
vorig overzicht schreven we, dat het oogen
blik gekomen was, dat grootvorst Nicolaas
zich had bezig te houden met de vraag of
hij Warschau bet lot van een belegering
wil laten ondergaan of dat bij de Poolsohe
hoofdstad prijs zal geven. Welnu, de
Russische opperbevelhebber schijDt reeds
gekozen te hebben. Het Russische leger
is niet in staat gebleken om zich tegen de
verbonden Duitsche en Oostenryksche
troepen staaDde te houden. Al nauwer en
nauwer werd de Poolsche vestiDghoek,
waarvan Warschau het middelpunt vormt
ingesloten. En de verdedingswerken aan
de Narew noordelijk van Warschau be
zweken onder de aanvallen der Duitschers
terwyl zuidoostelijk van de vestingen de
Russische tegenstand eveneens gebroken
en Lublin door de Oostenrijksche troepen
bezet werd. De insluiting van Warschau
Iwangorod en Nowo Georgiewsk is tbans
door de Russen niet meer te keeren. Doch
omdat grootvorst Nicolaas niet van plan
is zich aan zijn vestingwerken aan
Weichsel en Narew vast te klemmen, is
de terugtocht der Russen uit den Poolschen
vestinghoek aanstaande. En dat niet alleen
ook op de meer noordelijke en zuidelijke
deelen van het front zal de terugtocht
moeten worden aangenomen. Vooral uit
het noorden dreigen grootvorst Nicolaas de
grootste gevaren. Op het Njemenfront is
door de Duitschers met een overweldigende
troepenmacht een offensief ingezet in de
richting van Kowno en Wilna. Het voor
uitdringen daar zou de Russische verbin
dingen ernstig bedreigen en het grootsche
plan van von Hindenburg of von
Falkenhayn om de geheele Russische
hoofdmacht samen te driugen en te om
vatten, zou een feit kunnen worden. Dat
moet de Russische opperbevelhebber door
een terugtocht voorkomen.
Over enkele dagen zal het Russische front
waarschijnlijk loopen van Kowno over
Grodno, Bielostok en Brest-Litowsk langs
de Boeg naar de grens. Warschau en de
forten reeksen langs de Narew en de Weich
sel zullen dan in handen der Duitschers
zijn.
Do offlcieuse Russische pers bereidt haar
legers reeds op deze diDgen voor en ook
in de Engelsche bladen verschenen corres
pondenties uit Petersburg en Warschau
door den Russischen censor doorgelaten
waarin uiteengezet werd, dat de terugtocht
van het Russische leger aanstaande was,
omdat het doel der Russen moet blijven de
Duitschers en Oostenrijkers diep het land
in te lokken en ze daar vast te houdeD,
totdat d6 nieuwe munitie- en wapenvoor-
raden, aangekomen zijn en een nieuw offen
sief kan worden opgevat.
Of dit laatste niet eeD doekje voor het
bloeden is, zal te zyner tijd blijken, doch
wel mag op het oogenblik gezegd worden
dat de situatie in het Oosten sedert het
begin van den oorlog wel zeer veranderd
is. Toen gewaagde men van de Russische
stoomwals, vielen de Russen als een lawine
in Oostpruisen en Galicië en thans
—o—o—o—
De „Norddeutsche Algemeine Zeitung"
het offlcieuse Duitsche orgaan, heeft het
tweede oorlogsjaar ingezet met 6en publi
catie van een reeks rapporten van de Bel
gische gezanten te Berlijn, Londen en Parys
uit de jaren 1905—1914 aan den minister
van buitenlandsche zaken te Brussel. Deze
rapporten zijn gehaald uit de Belgische
archief en de Norddeutsche publiceert ze
omdat er uit kan blykeo, zooals het blad
zegt, „dat het de door Engeland in 1904
aangevangen 6n tegen Duitschland gerichte
politiek is geweest, die aanleiding heeft
gegeven tot de groote verwijderingen in
Europa, welke ten [slotte tot den tegen-
wóordigen oorlog hebben gevoerd. Ook de
onoprechtheid der Fransche Marokkopolitiek
en het streven van Engeland naar de wereld
heerschappij komen in deze stukken tref
fend uit."
We kunnen hier geen uittreksels uit
deze rapporten overnemen, omdat onze
ruimte dat niet toelaat. Bovendien zal het
ter gelegener tijd wel niet aan de noodige
weerleggingen van de zijde van Engeland
en Frankrijk ontbreken. Het voeren van
een officieele perspolemiek schijnt toch ook
al zoo'n stuk van den oorlog mee te zijn
geworden. De Duitsche en Duitschgezinde
bladen vinden in de onthullingen van de
„Norddeutsche" intusschen ruimschoots
stof om tegen het gehate Albion uit te
pakken. Er zyn evenwel ook andere aan
gelegenheden die driDgend hun aandacht
vragen. Zoo b. v. in de laatste dagen de
kwesüe tusschen de Vereenigde Staten en
Duitschland inzake de „Lusitania". De
jongste Ameiikaansche nota heeft een slecht
onthaal gevonden en't is goed dat president
Wilson niet alles onder de oogen krijgt
wat in de afgeloopen dagen aan zyn adres
in de Duitsche pers werd gezegd. Daarmee
is de kwestie echter niet van de baan en
de vraag hoe het verder zal gaan blyfter
even belangryk om. De regeering der Unie
heeft ernstig gewaarschuwd: een nieuwe
aanval op een neutraal schip, waarbij
Amerikanen om het leven komeD, zal als
een opzettelijk onvriendelijke daad worden
aangemerkt.
De zaak is ernstig, vooral als het waar is,
dat de Duitsche regeering de nota van
Wilson eenvoudig bij zich zal neerleggen,
er niet op zal antwoorden, en dat de duik
bootenoorlog op den ouden voet zal worden
voortgezet. Als dat laatste inderdaad het
geval wordt dan is e6n verscherping van
het confliot iedor oogenblik te verwachten,
—o—o o
Er is bij de intrede van het tweede
oorlogsjaar ook een vredesmanilest ver
schenen. Een belangryk manifest omdat
het kwam van het hoofd der Katholieke
Kerk en in zeer krasse bewoordingen was
gestold. De Paus plaatste het in do „Obser-
vatore Romane", waaruit de Maasbode het
overnam en HU roept allen die den vrede
willen op voor eeD vredesactie. In de vol
gende krachtige bewoordingen richt het
manifest zich tot ben, „die door de God
delijke Voorzienigheid aan het hoofd der
oorlogvoerende naties gesteld zijn"
„Het is het bloed van broeders, dat men
te land en ter zee vergiet.
De schoonste streken van Europa, de
schoonste lusttuinen der wereld, zUn met
lyken en ruïnen bezaaid. Daar, waareeni
gen tijd geleden handel, industrie en land
bouw bloeiden, buldert nu het kanon en
brengt overal in steden en dorpeD en op
de velden dood en vernieling.
Gij, die voor God en voor de menBchen
de verschrikkelyke verantwoordelUkheid
van vred6 en oorlog draagt, luistert naar
Ons smeekenhoort de vaderlijke slem
van den plaatsvervanger van den eeuwigen
en hoogsten Rechter, aan Wien gU reken
schap zult moeten afleggen, zoowel van
uwe openbare als van uw particuliere daden.
De overvloedige rijkdommen, waarmede
God de Schepper uw landstreken begun
stigd heeft, stellen u in staat den strijd
voort te zetten. Maar ten koste van welken
prijs
Daarop mogen de duizenden jonge men-
scbenlevens, die dagelijks op de slagvelden
verbloeden, een antwoord geven. Daarop
mogen antwoorden de ruïnen van zooveel
steden en dorpen, van zoovele monumenten
door de godsvrucht en het genie der voor
vaderen opgericht. Daarop mogen antwoor
den zoovele bittere tranen, in de stille
huiskamer gestort en de gebeden, welke
tot God opgezonden zijn aan den voet der
altaren. Getuigen ook zU niet, dat de prijs
van het voortzetten van den strijd groot,
te groot is?
En men kan niet zeggen, dat aan dit
geweldige conflict geen einde kan gesteld
worden, zonder wapengeweld.
Dat men afstand doe van het besluit om
elkaar te vernietigen dat men wel begrUpe
dat de naties niet vergaan. De verneder
den en verdrukten dragen het hun opge
drongen juk met weerzin en bereiden een
revanche voor, door aan hun nakomelingen
een erfdeel van haat en wraakzucht Da te
laten.
Waarom zou men niet reeds nu met kalm
overleg de rechten en rechtvaardige aspi
raties der verschillende volkeren overwegen?
Waarom kan men niet reeds nu vol goeden
wil een rechtstreeksche of onrechtstreek-
sche gedachtenwisseling beginnen om
zooveel mogelijk rekening te houden met
deze rechten en aspiraties en aldus een
einde te maken aan den verschrikkelyken
strijd, zooals het ook vroeger in gelyke
omstandigheden geschiedde
Gezegend hij, die het eerst den olijftak
des vredes zal opnemeD,'en de rechterhand
zal aanbieden aan den vyand, door dezen
redelijke vredesvoorwaarden in 't vooruit
zicht te stellen
Zal er worden geluisterd naar deze mach
tige stem of zal ook zij straks blijken te
zijn die eens roependen in de woestyn
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Boeg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
l'inden met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
