N° 2936
Donderdag 2 December 1915,
298t# Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Gemengd Nieuws.
Van week (of week
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 9 nor op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, Borg op Tb x b l
20—37 November.
De eerste gunstige resultaten van de
nieuwe Landstormwet zijn in de afgeloopen
week waargenomen kunnen worden. De
oudste landweerlichting, die van 1908, kon
met voorloopig verlof naar huis worden
gezonden. En over een paar weken zal
ook de lichting 1909 kunnen volgen.
0ngetwyf6ld heeft deze regeling in alle
kringen bevrediging gewekt, al zal daarbij
de wensch, dat er spoedig nog een paar der
oudsie landweerlichtingen met voorloopig
verlof naar huis gezonden mogen worden,
algemeen zijn. Het met verlof zenden van
deze manschappen beteekent intusschen
nog geen demobilisatie van het leger. Door
het oproepen en oefeneD van de jonge
landstormlichtingen is het leger, dat mobiel
is, op volle sterkte gebleven en wordt er
meteen een waardevolle reserve gevormd,
die geleidelijk met verlof gezonden kan
worden indien de internationale toestand
zich niet ten ongunste van ons land wijzigt.
Verlichting van de fioancieele lasten is
door deze regeling niet verkregen en de
oorlogstoestand blijft dan ook nog voort
durend in even sterke mate als voorheen
schatten gelds van onze staatskas vrageD.
Een nieuwe aanvrage om een nieuw oor-
logscrediet van f50,000,000 is dan ook al
weder in uitzicht gesteld. Waarschijnlijk
zal deze aanvrage reeds over enkele dagen
de Kamer bereiken en 't is zeer waarschijn
lijk dat er dan ook over een gedeeltelijke
demobilisatie nog wel het een of ander zal
worden ter tafel gebracht.
Op den gang van zaken in 's Lands
vergaderzaal schijnt de oorlogstoestand in
tusschen zoo goed als geen invloed meer
uit te oefenen. Behalve met de melkinter-
pellatie van den heer Sannes, waarmee de
Kamer een dag- en 'n avondzitting vulde en
waarbij de belangstelling van de zijde der
leden zóó gering was, dat er aan het eind
der besprekingen niet eens 'n beslissing kon
worden genomen, hield de Kamer zich
bezig met de Indische begrooting. Of liever
met de oude ruzie over het onderwjjs in
Indie. En daarbij werd minister Pleyte
het leven zoo vergald, dat hij de Kamer
plotseling voor de vertrouwenskwestie
plaatste. Het vertrouwen werd uitgesproken
en minister Pleyte behield dus zijn porte
feuille, maar de aangelegenheid scheen
dezen bewindsman zóó aangegrepen te
hebben, dat hy plotseling ongesteld werd
en de Kamer een paar dagen naar huis
moest worden gezonden. In avondverga
ringen zal nu de scha weer moeten worden
ingehaald, doch het staat al vrij wel vast,
dat de Kamer niet tegen Kerstmis gereed
komt met de begrootingen als ze op de
oude voet blyft voortgaan.
't Is wel teekenend dat in deze tijden,
die nog even ernstig en abnormaal zijn als
een jaar geleden toen men zoo aandoenlijk
kon spreken over den Godsvrede, reeds
dadelijk bij de eerste ontmoeting tusschen
Kamer en minister de portefeuillekwestie
gesteld moet worden.
—o—o—o—
Als men het Balkan-oorlogsterrein uit
schakelt kan men zeggen dat de berichten
over den grooten oorlog in de laatste dagen
even eentonig waren eiken dag. Op het
westelijk oorlogsterrein wordt slechts e6n
sleepend gevecht gevoerd, artillericge-
vechten hier, gevechten met handgranaten
daar. En op het oostelijk front gaat het
al bijna even zoo. Met uitzondering echter
van het noordelijk frontgedeelte waar in
de laatste dagen nog bitter gevochten werd.
Von Hindenburg schijnt de hoop nog niet
te hebben opgegeven, Dunaburg en Riga
bereiken, maar vorderen doet hij niet en de
Russen treden fel aanvallend op. Ook in
Galicie was de strijd tusschen de Russen
en Oostenrijkers nog zeer levendig in de
laatste dagen, zonder dat er verandering
in den toestand kwam.
Dit geldt ook van het Italiaansche front
waar nog altijd verwoed wordt gevochten
iu tegen stelling met de Dardanellen, waar
betrekkelijk rust heerscht.
In Servie daarentegen kan van een
bloedigen krijg gesproken worden.
Heel Noord- en Midden Servie bevindt
zich thans in handen van de Centralen en
Bulgaren. Het laatste terrein dat door de
Servische troepen met verbittering tegen
den opdringenden vijand verdedigd werd,
het Arnsel- of Merelveld moest ook
ten slotte worden prijs gegeven en daarmee
kon worden gezegd, dat de veldtocht in
oud-Servie geëindigd was. Niet echter
beteekent het dat de Duitsche, Oostenrijk-
sche en Bulgaarsche troepen nu wel op hun
lauweren zullen kunnen gaan rusten. In
tegendeel, een deel van het Servische leger
schijnt nog intact gebleven te zijn en boven
dien komen er steeds meer Fransche en
EDgelsche troepen Servisch Macedonië
binnenrukken om den strijd aan te binden
tegen Servie's vijanden.
In Weenen en Berlijn beweert men dat
het met Servië uit is en dat nu de beurt
aan Montenegro is gekomen. Het schijnt
de bedoeling te zijn het land der Zwarte
Bergen met zijn vechtlustig volkje eenvoudig
te omsingelen, zoodat koning Nicita en zjjn
vechtvolk zich vanzelf door gebrek aan
voedsel en krijgsbenoodigheden zal moeten
overgeven.
De tijd moet leeren of dat alleé zoo ge
makkelijk zal gaan. Montenegro is een
schier ontoegankelijk oord en de Montene-
grijnen vormen een heldhaftig volk. Zij
vechten nog buiten de grenzen van hun
gebied en de Oostenrijksche en Duitsche
troepen zullen ongetwijfeld nog wel eenige
offers moeten brengen voordat het volk der
Zwarte bergen tot onderwerping is gebracht.
Ook om die reden reeds kunnende Ver
bondenen er nog niet aaD denken om op
hun lauweren te gaan rust6n doch er zijn
nog belangrijker. De troepenlandingen in
Saloniki duren nog steeds voort en eiken
dag gaan 6r nieuwe troepentransporten
naar Zuid-Servie, waar de linkervleugel der
Bulgaren thans reeds door h6n in bedwang
wordt gehouden. Is het inderdaad waar,
dat er slechts een onbeduidend troepje van
het Servische leger meer over is, dan
zullen de Oostenrijksche en Duitsche troepen
waarschijnlijk wel spoedig de Bulgaarsche
gelederen in Macedonië versterken en
kunnen daar belangrijke krijgsbedrijven
worden verwacht.
Intusschen echter wordt in Servie een
leed geleden, dat schier onbescbrijfelijk is.
Bij de naderiDg van de vijandelijke legers
is de bevolking van steden en dorpen bij
honderdduizenden gevlucht en de ellende
onder deze vluchtelingen moet zoo ont
zettend zijn, dat ze alle beschrijvingen tart.
Iemand die de reis deed te paard van Nisj
naar Monastir verklaarde, dat in Servie 3
millioen menschen van gebrek dreigen om
te komen. Overal langs den weg lagen
vluchtelingen zonder voedsel en uitgeputte
dieren, gedoemd om van honger en uit
putting te sterven. Sommigen die dagenlang
zoo goed als geen voedsel aan de lippen
hadden gehad sleepten zich nog met moeite
voort naar een dorp in de hoop daar voedsel
te vinden, doch om te ervaren dat er niets
meer was. Overal langs de wegen kinder
lijkjes en ook lijken van volwassen per
sonen door gebrek en ontbering gestorven
en hier en daar vechtende op leven
en dood, om een stuk brood te bemachtigen.
oo o
Tusschen Griekenland en de Entente-
mogendheden schijnt het thans koek en ei
te zijn. De Grieksche regeering heelt ten
slotte aan de geallieerden de toezegging
gegeven, dat de Fransche en Eogelsche
troepen niet lastig zullen worden gevallen
indien ze voor een overmacht terug
moeten wijken op Grieksch gebied.
Wat er de gevolgen van zullen zijn indien
dit eens mocht geschieden, is nog niet te
zeggen, maar Griekenland schijnt niet
eerder te hebben toegegeven dan na de
verzekering ontvangen te hebben, dat de
noodige schadevergoeding verleend zal
worden indien Grieksch gebied onder den
oorlog zal hebben te Ijjden.
Er worden intusschen nog voortdurend
drukke besprekingen gevoerd te Athene
tusschen de Grieksche regeering en de
vertegenwoordigers der Entente. Het laat
zich aanzien, dat de geallieerden SaloDiki
en de landstreek tusschen deze haven
stad en de Servische grens tijdelijk in
bezit zullen krijgen en er het volle gezag
zullen uitoefenen. Dit is vooral noodig met
het oog op de spionage. Saloniki en het
Grieksche grondgebied waarlangs de op-
marsch van de Engelsch-Fraqsche troepen
plaats heeft, wemelen van spionen, die
onder de bescherming der Grieksche wet
staan. Daar moet een einde aan komeD,
meent men te Londen en Parjjs.
Ook wordt er nog onderhandeld over de
vraag, of het wenschelijk is, dat Grieken
land demobiliseert. Duarover is men blijk
baar nog niet tot overeenstemming gekomen
terwijl de Grieksche regeering daarentegen
wel geweigerd heeft om het zwaard tegen
de vyanden der Entente op te nemen.
Hoezeer intusschen de bevolking van de
Grieksche hoofdstad de geallieerden gezind
is, bleek opnieuw uit de geestdriftige ont
vangst, die den Franschen minister Cochin
dezer dagen voor de tweede maal te beurt
viel. Het volk juichte hem als een koning
toe de gemeenteraad van Athene be
noemde hem tot eereburgor der stad en
door tal van offlcieele personen werd mini
ster Denijs Cochin met vriendelijkheden als
overladen. In Londen en Parijs, waar men
voor enkele dagen nog zoo dreigend de vuist
tegen de Hellenen ophief, is men thans in
een soort feeststemming over zooveel
hartelijkheid der Atheners. Men scbjjnt
er nog de stille hoop te koesteren, dat
Griekenland ten slotte nog wel de zijde
der Entente zal kiezen.
tr,
i n fx I
TEXEL, 1 December 1915.
Nut.
Kunst aan het Volk.
Waal, 29 Nov.
De Cocksclorp.
Oudeschild, 30 Nov.
Vlieland, 29 Nov.
Indertijd is met veel verwachting
de autobusdienst HaarlemHeemstede
(„Groendaal") geopend. Allerlei omstan
digheden hebben samengewerkt om die
verwachting teleur te stellen en zoo is
de exploiteerende Vennootschap in staat
van faillissement verklaard.
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en Andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertenliin.
Ven 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar pls»tsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
Alleen een bezoek Aan de billartzaal in de
«Vergalde Kikkert/' bad de tocht daarheen reeds
ruimschoots beloond. Daar was uitgestald een
prachtige verzameling vac schelpen, dieren en
planten, alles van toelichtende bij- op opschriften
voorzien het was een genot te midden daarvan
te toeven.
De vergadering mocht goed bezocht heeten en
de heer Leopold, als voorzitter, noemde het zich
terecht een aangename taak, den spreker, Dr.
Heinsius bij zijn gehoor in te leiden, waar, door
de uitstalling, de belangstelling voor het onder
werp reeds was gewekt.
De heer Dr. Heinsius verklaarde met genoegen
de uitnoodiging om hier met dit onderwerp op
te treden, te hebben aangenomen, omdat wii,
als eilandbewoners, allicht daarvan iets weten en
anders zoo gemakkelijk in de gelegenheid zijn
daarmede nader kennis te maken.
Spr. zegt, geen geleerde bijzonderheden te zullen
mededeelen, doch enkel te gewagen van de bui
tengewone rijkdom aan planten en dieren van
onze kust eD daarbij ons een weinig kennis bij
te brengen van wat er aan onze kust aanspoelt.
Een prachtige reeks van lichtbeelden werd
daarop vertoond, alles toegelicht door de
glasheldere, populaire, voor ieder te volgen ver
klaringen van den spreker.
Het zou ons te ver voeren, spr. op den voet
te volgen bij wat hij ons, te beginnen met de
mosselen, oesters en kokkels, over de schelpdieren
vertelde, over de verschillende wiersoorten, legio
in aantal, over de krabben en aanverwanten.
Genoeg zij het te verklaren, dat niemaud zich
de tocht Daar de vergadering zal hebben beklaagd
en rijker aan inzicht in het bestaan vanplaDten
en dieren is teruggekeerd. Hoogst interressant
was al wat spr. ons mededeelde over het bestaan
der verschillende dier- en plantsoorten, merk
waardig vooral wat hij ten beste gaf over de
voortplanting van de kwallen, van polyp tot kwal
en van kwal weer tot polyp, over do voortteling
van het wier aan onze kust, niet te verwarren
met zeegras, dat niet tot de wieren behoort.
Maar genoeg daarvan; zij die om niet-geldige
redenen afwezig waren, moeten het zich beklagen.
De aanwezigen hebben zeker zonder uitzondering
genoten.
AaD het slot van zijn causerie, een lezing was
het niet, sprak spr. den wensch uit dat het hem
gelukt zou mogen zijn, zin voor natuurgenot
bij dè aanwezigen te hebben opgewekt; wij voor
ons trekken dat geen oogenblik in twijfel.
Het woord van dank van den voorz, was meer
dan verdiend.
De vereenigiDg bovengenoemd heeft Zondag
avond haren naam eer aangedaan, ze heeft kunst
gebracht in tweeërlei opzicht, eerstens door het
tooneelstuk «Het Hoogste Recht// ten tooneele
te voeren, tweedens door de wijze waarop het
vertolkt werd.
We hebben het reeds vroeger gezegd en we
herbalen het, de leden van «Kunst aan het Volk//
blijken zich geheel te geven aan hun taak en
het welslagen, ook nu weer, toont, dat «willen//
ook «kunnen// is.
Wat werden die, zonder uitzondering, zware
rollen vlot en zeker en met gevoel weergegeven;
aandoenlijk was de stryd van de moeder die zioh
door haar man en zyn voorname familie in hare
rechten on plichten zag bekort en belommerd,
ontroerend was vooral het laatste tooueel waar
haar recht als «bet hoogste recht// zegeviert.
Do avond is uitstekend geslaagd al had mis
schien de opkomst, met het oog op definanoidn,
iets grooter moeten zijn.
Een gezellig bal besloot, naar wy vernemen
den avond,
Betredende een dezer dagen alhier opge
richte sociëteit vcrneuion wij het volgende
Door Leerlingen der Zeevaartschool alhier
is opgericht, de vereeniging «Vriendschap//(scin-
lctters N. R. M.). De vereeniging heeft tot doel
1. Het verschaffen van een geuoegclijken Zondag
avond aan hare leden. 2 Het bovorderen van
eon aangename onderlinge vorhoudiug. 3. Hot
onderhouden vau een beschaafden omgangstoon.
De bijconkomston zullen worden gohouden op
Zondngavond in Hotel //de Lindeboom//, waar
een deel van den avond zal worden besteed aan
een voordraoht over een of ander wetenschappelijk
onderwerp, gevolgd door een algemeeue gedneb-
tonwisseling. Verder: muziek, zang, declamatie
e.d. In het lokaal zal aanwezig zijn: biljart;
leestafeldiverse spelen inrichting voor Morso-
seinstudie piano. Op het programma komt
verder voor: de beoefening van het Nederl. lied
briefwisseling met oud-leden in het Buitenland
het beoefenen van liefdadigheid op besoheiden
voet: bijv. na strandingen, enz.
Dames en Heeren uit de Burgerij, die uit be
langstelling wenschen toe te treden als Dona-
teur(tricn) tegen een contributie van f 3,per jaar,
worden vriendelijk verzocht hiervan mededecling
te doen aan het voorloopig Bestuur, Huize de
Wijn, Koogereind.
De openiug op Zondagavond 5 Dec. N. M. 7
uur zal een eenigszins feestelijk karakter dragen
waartoe Donateurs met hunne dames zullen worden
uitgenoodigd.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot heemraad
van het Watersobap de 30 Gemeenschappelijke
Polders, de heer K. Bakker Tz. alhier.
Bij de Zaterdag te Amsterdam gehouden
examens slaagde o.m. de heer H. Koning, gcb.
op Texel.
De ijsblub «Waal,/ hield Zaterdagavond in het
café Eelman eene huishoudelijke vergadering die
maar matig bezocht was.
De bijeenkomst werd geopend en geleid door
den waarn. voorzitter J. J. Hakker, omdat van
den Voorz. Wieringa bericht was ingekomendat
hij als president en bestuurslid bedankte en wel
wegens vertrek naar het buitenland.
De notulen der vorige vergadering werden ge
lezen en daarna goedgekeurd.
De penningmeester deelde mede, dat hetaantal
leden 122 bedroeg, en dat de rekening sloot
met een nadeelig saldo.
Als leden van het bestuur werden herkozen
de heer G. Kok en gekozen de heer G. Kejjser,
Beiden namen de benoeming aan.
Bij de rondvraag werd besloten
a. dat marketenters, venters, enz op de ijsclub-
baan alleen waren mogen verkoopen afkomstig
van leden-verkoopers
b. dat voor rekening van de ysclub eene tent
zal worden gemaakt.
Hierna sluiting, met de mededeeling, dat bij
vorst, wedstrijden en vermakelijkheden zuilen
worden gehouden.
Mej. A. J. Kuiper, onderwijzeres alhier, is
met ingang van 1 Deo. benoemd tot tijdelijk
onderwijzeres te De Koog,
Alhier is eene gemengde zangverceniging op
gericht, genaamd «Harmonie// en bestaande uit
50 leden. De heer B. Weersma, hoofd der
school alhier, is directeur. De oefeningen wor
den gehouden in het gebouw voor Christelijke
Belangen.
Met ingang van 1 December is tot helpster
aan de K. W. B. alhier benoemd G. Hoon Jbd.
Op de Vliehors is een Engelsche mijn aange
spoeld, welke gisteren is gedemonteerd.
