'970
Donderdag 30 Maart 1916.
29"° Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
week tot week
TEXELSCHE COURANT.
♦H blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementspiiós per 3 maanden.
oor DB* Bubo 30 CU. Franco per post door ge-
teel Nedeblakd 45 CU. Naar Amerika en andore
aden met verhooging der porto's.
idvertentiën vóór half negen op den dag der uitgave
Pryjs der Advertentién.
Van 1 tot 5 regels 30 CU. Iedere regel meer 6 Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaaUruimte
berekend. Bewijsnummers J CU. per nummer.
CEMENTEN en ADVERTENTIES worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBorg opTixbi.
18-85 Maart,
•pi'deering van de „Tubanti3", die
V Nederlandscbe volk zulk een
ntroermg bracht, blijft nog steeds
lederen bezig houden, inzonderheid
t de zaak een zoo onverwachte
heeft genomen. Zoowel de Duitsche
Engelsche regeering z\jn plechtig
verklaren, dat door geen hunner
de misdaad is gepl> egd. En waar
Ige. dier ontkenningen op de Neder-
Ki regeeriDg de bewijslast rust,
"""lat zy met bewijzen moet aantoonen,
joliuldige is, eD de „Tubantia" in
iep water op den bodem der zee
i we voor het feit, dat er wel Diets
doen zal zijn. De pogingen, om,
den grond geschoten schip door
van duikers te doen onderzoeken,
worden opgegeven en de eDkele
eeltjes die in een der booten ge
en ter onderzoek opgezonden
zullen waarschijnlijk wel Diet een
d I bewijs van schuld kunnen op-
Zoo blijft er Diets andeis over dan
ite te bewareD en naar maatregelen
zien teneinde te voorkomen dat
e vaD onze scbepen als slachtoffers
gluiperige sluipmoordenaars vallen.
regeeriDg blijkt ook in dien geest
im te zijn en beeft met de vertegen-
ers der Stoomvaart-Maatschappijen
aatste dagen vergaderd en maatre
astgesteld om de gevaren aan de
Dor bet KaDaal verbonden, te tem-
Die maatregelen bestaan hierin,
het lichtschip Noordbinder een
j zal worden gestatioueerd voorzien
1 installatie voordraadlooze telegra-
jinde bij mogelijke ongevallen hulp
ieneD. En verder dat eenmaal per
cüepen die zich daarvoor aanmelden
olhet lichtschip de Noordhinder
Sngelsche territoriale watereu door
ichters zullen worden voorafgegaan,
veiantwoordslijkheid kan de regee-
ater niet- op zich nemen eD door de
n'maatregel zullen de gevaren in
dscbe territoriale wateren niet ver
l wordeD. De regeering blijft dan
ibevelen den wel wat lanceren maar
liger weg om het Noord (Schotland)
jn.
idersteld mag worden, dat de regee-
ok inzake de „Tubantia" en de
bang" haar onderzoek zal voort
in dat ze de moeilijkheden die ons
e zeezijde steeds meer omringen
1.ernstig onder de oogen zal blijven
oeiltjkheden zijn niet gering en als
land inderdaad de duikbootenoorlog
uiterste mocht opvoeren, dan zal
iternationale positie nog ellendiger
dan ze reeds is. Niet alleen toch
gevaar voor ODze schepen verdub
orden, doch Engeland zal het ant
iiet schuldig blijven. Waar het nu
nze schepen leeg haalt, permanent
legt op door onze schepen vervoerde
mails en door de blokkademaatre-
m zwaren druk legt op onze industrie
toevoer van allerlei grondstoffen
bemoeilijkt wordt, daar zal het
k wel zjjn vriendelijke zorgen nog
itje verder over ons gaan uitstrekken.
—o—o—o—
litschlai d blijft de duikbootenoorlog
g steels het onderwerp van den dag.
jreden van Von Tirpitz blijkt in ver-
Ie staan met de wijze Waarop de
duikbootenactie in het vervolg zal worden
gevoerd. De Keizer zond een zeer hartelijk
schrijven aan Von Tirpitz, waarschijnlijk
om daardoor een einde te maken aan het
gerucht, dat de vlootvoogd iD ODgenade
zou zijn gevallen. Hetgeen intusschen
niet uitsluit, dat er toch zeer zeker een
diepgaand verschil van meening bestaat
tusschen Von Tirpitz en den Rijkskanselier,
die den Keizer achter zich heeft. Een
verschil van meeuing over de vraag, of de
duikbootenoorlog al of niet tot het uiterste
zal worden doorgevoerd. De Kanselier
wenscht niet tot het uiterste te gaan
zoo althans is de meening die steeds meer
iDgaDg begint te vinden. Hij ziet verder
dan het einde van dezen oorlog eD
stelt voorop, dat het voor de toe
komst van Duitschland noodlottig kan
zijn de neutralen en wel inzonderheid
Amerika nog meer van zich te ver
vreemden. Duitschland vecht nu reeds
tegen „een wereld van vijanden" en als
ook nog de goede betrekkingen niet de
machtige republiek aan de overzijde der
Oceaan worden afgebroken, dan zal de
internationale positie van Duitschland Da
den oorlog nog veel ODgunatiger worden.
Von Bethmann gesteund door den Keizer
wil maar niet zoo in het wilde weg alle
schepen die in de buurt van Engeland
komen, zoo maar zonder waarschuwing of
onderzoek, in den grond laten schieten.
Hij weet wat de neutrale vrienden eens
waard kunnen zijn. En omdat Von Tirpitz
zich daarmee niet vereenig6n koD, ging
hij heen.
Men weet dat diens aftreden een drietal
moties van den Rijksdag tengevolge heeft
gehad. Moties, waarin op verscherping
van den duikbootenoorlog wordt aange
drongen. En de conservatieve pers heeft
den Rijkskanselier aaD het verstand trachten
te brengen, dat het Duitsche volk de meest
scherpe maatregelen tegen Engeland
weDscht. Doch de Kanselier is voor geen
geruchtje vervaard en zijn eerste werk is
geweest zich van die moties te ontdoen.
Id de officieuse regeeringspers werd de
Rijksdagfractie te verstaan gegeven, dat de
regeling van de duikbootenactie alleen door
de regeering vastgesteld wordt en de
Rijksdag zich met die aangelegenheden
niet heeft te bemoeien. De Rijksdag heeft
nu de moties naar de begrotingscommissie
verwezen en die zal wel voor een fatsoen
lijke begrafenis zorgen. Verwacht wordt,
dat geen der moties in het openbaar zal
worden behandeld.
oo—o
Er was nog een andere aangelegenheid
die in Duitschland de aandacht tot zich
trok. We bedoelen de nieu we oorlogsleening
Vrijdag zijn de resultaten daarvan in den
Rijksdag medegedeeld. Er is ingeschreven
voor meer dan 101/,, milliard en verwacht
wordt, dat dit bedrag nog zal oploopen tot
11 milliard. Men is daarover in Duitschland
zeer voldaan en in den Duitschen Rijksdag
heeft minister Helfferich dan ook niet
Dagelaten aan zyn mededeeliDg een woord
van hulde te verbinden voor het Duitsche
volk. Verschillende sprekers sloten zich
daarbij aan doch het was jammer voor de
opgewekte stemming dat de sociaal-demo
craat Haase daarop roet in het eten wierp
Waarschijnlijk onder den indruk van de
mededeeling van minister Helfferich, dat
de oorlogskosten voor het komend halfjaar
gedekt zijn, wees Haase er op, dat het
einde van den oorlog nog niet te voorzien
is, nief.egenstaaude de massa's in alle
landen blijk gegtvco hebben, Daar den
vredi ie haken. Ook Duitschland's vyaDdtn
hebben ingezien, dat de hechte muur van
het Duitsche leger niet te verbreken is,
doch alles wijst er op, dat niettegenstaande
alle behaalde successen er na den oorlog
noch overwinnaars noch overwonnenen
zullen zijn. Er ontstond b(j deze woorden
groote beweging, die nog toenam en in
een tumult ontaarde, toen Haase zeide,
dat de kapitalisten Duitschland tot een
wereldmacht willen maken. Hij werd
herhaaldelijk tot de orde geroepen en
eenigen van zijn partijgenoolen hitld6D
hem voor, dat besloten was niet bij de
voorloopige begrooting het woord te voeren.
Op voorstel van den president werd Haase
het woord ontnomen. Verschillende van
zijn partijgenooten stemden daarvoor. Er
waren er zelfs van zijn partijgenooten die
hem voor landverrader uitmaakten.
Het relletje heeft voor de sociaal-demo
craten onaangename gevolgen gehad, want
de naar aanleidiDg van het incident ge
houden vergadering van de Rijksdagfractie
leidde tot verscherping van het conflict.
De soc. democratische fractie viel uiteen in
twee groepen. Nadat Haase van het lid
maatschap der fractie vervallen was ver
klaard sloten zich 32 anderen bij hem aan.
Zoo beeft de Duitsche Rijksdag thans twee
soc. democratische fracties, waarvan de
eene 58 en de andere 33 leden telt. Een
zeker niet verwacht gevolg van de vierde
Duitsche oorlogsleening.
—o—o—o
De strijd om Verdun is nog steeds niet
geëindigd. Met taaie volharding gaan de
Duitschers voort de Fransche versterkingen
aan te vallen en hier en daar konden ze
in de afgeloopen week eenige vorderingen
maken. De tegenstand, die de FraDschen
bieden is echter geweldig eD als de Duit
schers al eenig voordeel behalen, dan ggat
dat slechts ten koste van groote offers.
Generaal Joffre heeft de Fransche verdedi
gers van Verdun in een legerorder niet
teD onrechte hulde gebracht. „Soldaten van
het leger vaD Verdun!" heet het daariD.
„Sedert drie weken ondergaat gij den ver
vaarlijksten stormloop, dien de vijand nog
tegen ons heeft ondernomen, Duitschland
rekende op een goeden uitslag van deze
pogiug, welke het voor onweerstaanbaar
hield en waarvoor het zijn machtigst ge
schut gebruikte. Maar het had buiten u
gerekeDd, die dag en nacht, ondanks een
ongekend hevige beschieting, alle aanvallen
hebt weerstaan en uw stellingen behouden.
De strijd is nog niet geëindigd, want Duitsch
land heeft een overwinning noodig, doch
gij zult hem weten te ontvangen. Wij heb
ben volop munitie eD groote reserves maar
bovenal rekenen we op uw ontembare moed
en uw vertrouwen in de toekomst van de
republiek. Het land heeft de oogen op u
gevestigd van u zal men zeggen ziet daar
de soldaten, die de Duitschers den weg
naar Verdun hebben versperd"
De hulde is wel verdiend en het ver
trouwen dat generaal Joffre uitspreekt
gerechtvaardigd. Maar toch geven de Duit
schers den strijd nog niet op. Westelijk
van Verdun, tusschen Malancourt en
Avocourt vielen Z6 in de laatste dagen met
verdubbelde woede de Fransche stellingen
aan en voetje voor voetje konden ze vooruit
dringen. Hun plan is blijkbaar de cirkel
van verdediging die Verdun omgeeft te
vernauwen, om daarna een algemeene
aanval te hervatten. Of het huD zal geluk
ken, moet de tijd leereo. De tegenstand
der Franschen is geweldig. Maar als de
Duitschers vooruit kunnen dringen, al gaat
het ook langzaam en ten koste van zwaie
offeis, dan zal de toestand bij Verdun ten
slotte toch zeer zeker critiek kunnen wor
den. Vandaar dat de strijd op uit deel van
het Westelijk front voortdurend de aandacht
gespannen houdt.
Ook op het Oostelijk front is in de laatste
dagen een nieuwe actie gaande. Op heel
bet lange front vallen de Russtn aan.
Vooral hevig was hun offensief tusschen
Dunaburg en Riga. Toch kondeu ze nog
geen belangrijke voordeelen behalen en de
algemeene toestand onderging dan ook geen
wijziging van eenige beteekenis.
Van de andere fronten was er in de
laatste dagen zoo goed als geen nieuws
van eenig belang.
TEXEL, 29 Maart I«i6
•Jubileum ds. C. Plaatsman.
Voor ds. C Plaatsmau, pred. by de
Ned. Herv. Keik te Hooge Zwaluwe, is
de 5de April een beteekenisvolle dag,
wijl het dau 25 jaar geleden is, dat deze
predikant het ambt aanvaardde te Wa
teringen, waar hij is dienende geweest
tot 1893 Van 1893—1896 stoDd hij
vervolgens te Doeveren, terwijl de ge
meente vaD Hooge Zwaluwe hem sinds
27 Sept. 1896 in haar midden heeft.
Ds. Plaatsman is Quaestor van den ring
Geertruidenberg.
Doetinchemsch Weekblad.
Bij de dezer dagen gehouden
examens aan de ambachtsschool te
Alkmaar, deed de leerling Jan Dekker,
zoon van den heer Jac. Dekker alhier met
goed govolg overgangsexamen vaD de
2e naar de 3e klasse.
Vrflz. Kiesvereeniging.
In aanmerking genomen de tegen
woordige drukte in het veehoudersbedrijf
was de vergadering op Maandag j 1. in
café den Burg toch matig bezocht te
heeten een 40 tal belangstellenden wa
ren opgekomen.
Na een inleidend woord van den voorz.
den heer Leopold, waarin deze opwekte
tot aansluiting en eendrachtige samen
werking opdat met vertrouwen de toe
komst tegemoet kan worden gezien, was
het woord aan den spreker, den heer
P. Otto van Amsterdam.
Het is moeielijk, zoo ongeveer viDg
spr. aan, over verkiezingsstrijd te sprekeD
in de dagen van thans, du de wereld
op z'n groodvesten schudt en niet alleen
het economisch leven, maar ook het
moreele leven geheel ondersteboven is
gekeerd, ja zelfs de menschelijke hersenen
dermate zijn ODtwricbl, dat door een deel
der menschen bij alle ellende die wy
rondom ontwareD, nog durft te worden
gesproken van een oorlog tot meerdere
glorie Gods.
We leven ons gewone leven, vervolgt
spr. en dat is goed, maar als wy ons
even indenken, hoe daar staan menschen
tegenover menscbeD, die daar hebben de
taak zich tot het uiterste in te spannen
om elkander te verdelgen, dan is het
moei'yk onsop te maken tot den politieken
strijd.
Spr. komt tot de conclusie dat het
goed is, dat de mensch heeft een beperkt
bevattingsvermogen, wij vermannen ons
en drijven, onder al wat rondom woedt
onze gewone zaken zoowel in het gewone
als in het politieke leven. De tijd is weer
daar, wri wurden gedwongen de politieke
strijd te voeren.
't Is te voorzien zegt spr. dat het weer
zal gaan n ss teg-m recuts Of het goed
of juist is, de natie op grond van politieke
geloof bonj louis in „cm ist - .ijk" en „on
christelijk" te verdeeleu, zou spr. niet
