2975
Donderdag 20 April 1916.
29'" Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
pk
ite
kill
Van week tot week
nit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor dïs Burg 30 CU. Franco per post door ge
heel Nbdeblanb 46 CU. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto'a.
Advertentiën vóór half negen op den dag der uitgave
DNNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LA N G E V E L D DE R O 0 IJ, Parkstraat, BursopTrxbi.
eer.
8-15 April.
buitengewone omstandigheden blijven
steeds zoo goed als heel ons maat-
peiyk leven beheerschen. Behalve dan
bien in ons Parlement, waar de heeren
k «vertegenwoordigers bezig zijn met de
tftdeling van het wetsontwerp inzake
luderdomsrente en waarbij zü zich de
Ie meenen te kunnen veroorloven
1 op de oude wijze met elkander te
■leien onder den „gezegenden invloed"
nadame Politiek. De dagen van rede-
19) jgen haast zonder einde, van par-
W! itaire scheldpartijtjes, van het uitstal-
au andermans oude plunje, z\jn weer
'J gekeerd. Of zien we misschien
erd en is het juist mede een gevolg
Ie oorlogsomstandigheden dat men in
Stie Lagerhuis zoo van strijdvuur blaakt
kaDder met 't felle wapen van 't woord
lijk bestrijdt
zullen over het parlementaire strijd-
1 der laatste dagen niet in bijzonder
heden. Alleen zy gezegd, dat de
fel was tusschen rechts en links en
lie wel zal worden voortgezet, tenzij
volgende dagen het compromis mocht
d""f en gevonden, dat aan de onverkwik-
;e vertooning een einde maakt en de
toifl tusschen de vereerders van Talma's
ikeringsstelsel en de aanhangers van
b's Staatspensioen herstelt.
Is te hopen dat de eenheid niet her-
zal behoeven te worden door emsti-
ibeurtenissen. Niemand kan nog eigen-
mn®eggea hoe de zaken precies aanliggen.
^jg66riog blijft nog steeds het opschor-
;an de militaire verloven handhaven,
side zelfs de Israelistische Paasch-
ven uit zoodat de gedachte aan
rend of ons in sterkere mate omringend
ir bestaan blijft. Van welke zijde
jevaar het meest dreigt, waarin het
lijk bestaat, welke .gegevens", de
riDg bezit, wat ze in comité-generaal
medegedeeld, het blijft nog steeds
een waas van geheimzinnigheid en
Mfcerheid verborgen.
^Jzekerheid heerscht er ook nog steeds
Imzichte van de Tubantia en Palembang-
fttie. Ofschoon het zoo goed als zeker
Ifetaat, dat beide schepen door een
■boot in den grond zijn geboord ook
uitspraken van den Raad der Scheep-
it stellen dit vast de absolute zeker-
ontbreekt nog. Toch schijnt er ten
hte van de .Tubantia* meer licht te
en. Door een onzer torpedobooten is
.e Noordzee een boot van de Tubantia op-
kt en daarin zijn deelen van 'n Schwarz-
!-torpedo gevonden. En op een der
en was een nummer ingeslagen. Met
hulp van de Scbwarzkopf-fabriek en de
iswerking der Duitsche regeering is het
elijk vast te stellen aan wie de afge-
ten torpedo behoorde. De medewerking
Duitsche iegeering is reeds ingeroepen.
J Is maar te hopen, dat langs dien weg
I noodige klaarheid wordt verkregen,
Deer waar het duikeronderzoek op het
der .Tubantia" niet het minste resul-
it heeft opgeleverd.
(nzekerheid bestaat er ten onzent thans
weer omtrent het voedingsvraagstuk.
olgende week begint weer een nieuwe
10de van oorlogsbrood. En de oogst-
iruitzichteu schijnen wat de rogge be
ft niet bemoedigend te zijn tengevolge
het gebrek aan cbilisalpeter. Engeland
loudt onze schepen op en de tarweaanvoer
H Amerika kon in den laatsten tijd niet
Jjttegeld plaats hebben, De moeilijkheden
■anc
Ier,
«i
nemen voortdurend toe en wie weet of we
straks ook nog ni6t op rantsoen moeten
worden gesteld.
—o—o—o
Na den Duitschen Rijkskanselier heeft
thans ook de Engeische eerste minister het
een en ander gezegd over het doel dat de
geallieerden zich met den oorlog voorstellen.
Asquith zat mede aan bij een feestmaaltijd
ter eere van de Fransche parlementaire
gedelegeerden, die zich thans te Londen
bevinden om met gedelegeerden uit het
Engeische parlement besprekingen te
houden omtrent parlementaire aangelegen
heden beide landen bötreffende. En bij
die gelegenheid nam Asquith de gelegenheid
te baat om een antwoord te geven op de
redevoering door Von Bethmann Holweg
in den Duitschen Rijksdag gehouden, waar
van we de hoofdmhoud in ons vorig over
zicht vermeld hebben. De spreker toonde
aan de hand van de rede van den Rijks
kanselier aan, dat deze wenschte dat de
vredesvoorstellen zouden uitgaan van de
Entente maar dat de beslissing erover aan
hem zou blijveD, wat volgens Asquith wilde
zeggen, dat de Entente de houding had
aan te nemen van een overwonnene.
Wat de vredesvoorwaarden der Entente
betreft verklaarde Asquith, dat zij alleen
bereid is vrede t6 sluiten als de doeleinden
waarvoor zij naar de wapens greep verwe
zenlijkt zijn. Deze doeleinden zette spreker
reeds in Nov. 1914 uiteen in de woorden,
dat de geallieerden niet eerder bet zwaard
in de schede zullen steken, alvorens de
militaire overheersching van Pruisen geheel
en voorgoed vernietigd is, Niet om Duitsch-
land te wurgen, zooals de kanselier het
uitdrukte, of het van kaart te doen ver
dwijnen heeft de Entente naar het zwaard
gegrepen, maar om aan de militaire be
dreiging en overheersching door Pruisen
voor zijn buren voor altijd een einde te
maken. Onder de bedreiging van oorlog
heeft het in de laatste 10 jaren zijn wil
aan Europa trachten op te dringen en door
de schending van Belgie's onzijdigheid heeft
het getoond, dat het zijn overwicht wilde
vestigen zelfs ten koste van een wereld
oorlog en door het aantasten van de grond
slagen van de Europeesche politiek, zooals
die bij verdrag vastgesteld zijn. Het doel
der geallieerden nu is, deze poging te
schande te maken en alzoo den weg te
banen voor invoering van een internatio
naal stelsel, het welk het beginsel van ge
ljjk6 rechten voor alle beschaafde staten
zal vestigen. Als uitvloeisel van dezen
oorlog wenschen de geallieerden het begin
sel in te stellen, dat internationale vraag
stukken moeten worden behandeld door
middel van vrije bespreking op den grond
slag van gelijke voorwaarden tusschen
vrije volkereD en, dat dergelijke besprekin
gen voortaan niet meer gedwarsboomd
zullen worden door een regeering, die
onder de plak van een militaire kaste zit."
Als antwoord op hetgeen de Duitsche
kanselier omtrent Belgie zeide, verklaarde
Asquith dat de geallieerden vast besloten
Belgie in zijn ouden staat hersteld te zien.
Wat afgebroken is moet hersteld en weder
opgebouwd worden.
Tot zoover de rede van minister Asquith
Beide partijen hebben du de lijnen uitge
stippeld waarlangs naar hun meening de
weg naar den vrede moet worden gelegd.
Tusschen beide gapen diepe kloven en net
is te vreezen dat deze niet zullen zijn te
overbiuggen, voordat de vloek van deD
oorlog nog zwaarder is begonnen te rusten
op de volkeren van Europa.
-O—o-o—
Berichten uit New York en Washington
geven den indruk, dat het er weer begint
te spannen tusschen de VereeDigdo Staten
en Duitschland. De Amerikaansche corres
pondenten van Londensche bladen verze
keren zelfs, dat het geduld van president
Wilson eindelijk uitgeput begint te raken
en dat de nieuwe nota welke gereed ligt
om naar Berlijn gezonden te worden vrij
wel het karakter zal hebben van een
ultimatum.
Men herinnert zich, dat de regeering der
Vereen. Staten van de Duitsche regeering
opheldering heeft verzocht Jomtrent het
torpedeeren zonder voorafgaande waar
schuwing van eenige koopvaardijschepen
aan boord waarvan zich Amerikaansche
onderdanen bevonden. Ten opzichte van
een drietal schepen heeft de Duitsche re
geering geantwoord, dat deze aangevallen
werden omdat ze niet voldeden aan het
bevel van den duikbootcommandaDt om te
stoppenomtrent een ander schip konden
nog geen mededeelingen worden gedaan.
En wat de „Sussex" betrof meenden de
Duitsche autoriteiten, dat het schip niet
getorpedeerd werd doch op een mijn liep.
Wel werd op denzelfden dag in het Kanaal
door een duikboot een schip in den grond
geboord doch dit had den vorm van een
Eogelschen mijnenveger en geleek in profiel
niet op de „Sussex". Intusschen verklaarde
de Duitsche regeering zich tot een nader
onderzoek bereid, indien haar daarvoor ge
gevens konden worden verschaft.
Men weet dat inzonderheid het geval met
de .Sussex" van ernstigen aard is geweest.
Het schip, dat 500 passagiers aan boord
had, werd naar luid d6r offlcieele Fransche
berichten getorpedeerd, waarbij e6n 100 tal
opvarenden gedood of gewond werd. Onder
de gewonden waren ook eenige Amerikanen.
Tegenover d6 Duitsche bewering dat de
„Sussex" op een miju is geloopen verklaarde
„Havas" dezer dagen dat er niet den min
sten twijfel bestaat omtrent de oorzaak van
den ondergang van bet schip. Het is ge
torpedeerd en zelfs de naam van den be
trokken duikbootcommandant is aan de
Fransche autoriteiten bekend.
Het antwoord der Duitsche regeering
schijnt de Amerikaansche autoriteiten niet
bevredigd te hebben. Reuter heeft zelfs ge
meld, dat de inhoud vim de Duitsche nota
in regeeringskringen „groote ontstemming"
heeft gewekt. En thans vleit men zich
wellicht in de kringen der geallieerden met
de hoop, dat de Vereen. Staten nu eens
zullen doortasten. In Engeland is die hoop
stellig niet het minst levendig. De geweldige
actie der Duitsche onderzeeërs heeft in de
laatste dagen een zeer groot aantal slacht
offers gemaakt. VolgeDs een offlcieele Duit
sche mededeeling werden er alleen in de
maaDd Maart 80 schepen door Duitsche
duikbooten in den grond geboord en blijkens
een bericht uit Londen heefc de Engeische
ministerraad zich dezer dagen ernstig bezig
gehouden met de vraag wat tegen de actie
der onderzeeërs kan worden gedaan. Het
zou te dwaas zijn zegt het Engeische
bericht om te ontkennen, dat het verlies
van zooveel schepen een ongunstigen in
vloed uitoefent op de Engeische koopvaardij.
Men kan zich derhalve gemakkelijk voor
stellen, dat in Engeland met bijzondere
belangstelling de houding van de Vereen.
Staten wordt nagegaan.
Wat zal president Wilson doen Die
vraag is thans weer aan de orde.
Niet van belang ontbloot schijnt in ver
band met een en ander het feit, dat de
president in een kiezersvergadering de
vraag stelde of men het met hem eens was
dat de Vereen. Staten voor het recht dor
Amerikaansche onderdanen en voor do be
schaving desnoods het zwaard beboordi n
te trekken.
Met belangstelling ma_' de nieuwe nota
van Washington aan Berlijn tegemoet wor
den gezien. Mogelijk, dat er wel reeds
meer daaromtrent bekend is als deze regels
onder de oogen der lezers verschijnen,
—o—o- o
Er is sedert we ons vorig overzicht
schreven op de verschillende oorlogsfronten
zoo goed als niets veran lerd, Overal woedt
de strijd voort, doch aanvallen in grooten
stijl bleven achterwege en nergons onder
ging de toestand merkbare verandering.
Het offensief der Duitsohers bij Verdun
wordt nog steeds voortgezet, nu eens wat
levendiger dan weer wat zwakker. En het
Fransche front brokkelt langzamerhand af,
dat kan niet worden ontkend, 't Valt voor
den buitenstaander niet uit te maken hoe
lang de Duitscb9rs hun aanvalspogingen
die hun zeer zeker op niet geringe offers
komen te staan en betrekkelijk slechts
kleine successon brengen, kunnen voort
zetten, maar fils ze zoo voetje voor voetje
blijven vorderen dan wordt de toestand
voor Verdun stellig gevaarlijk.
Men begint dat ook zoo langzamerhand
in Frankrijk in te zien. Wel blijft „Havas"
voortgaan met kleinacbtiDg te gewagen
van de door de Duitschers behaalde voor-
doelen, maar het is zonder twijfel teeke
nend, dat Clemenceau dezer dagen in zijn
blad kon schrijven hoezeer het zaak wordt
dat er aan dat vooruitdringen van de Duit
schers bij Verdun een einde wordt gemaakt.
Met mooie woorden over bun dapperheid
zijn de Fransche soldaten die om Verdun
als helden strijden niet geholpen, ze moeten
versterkt en gesteund worden. Een derge
lijke noodkreet teekent deD toestand.
TEXEL, 19 April 1916.
De afdeeling „Texel" van het N.O.G.
hield j.l. Zattordag eene vergadering in
„hotel Texel". De opkomst was niet
groot, slechts 9 leden waren aanwezig.
Na opening en behandeling notulen
werden een groot aantal ingekomen
stukken behandeld. Deze hadden be
trekking op reserve-leerkrachten, duurte-
toeslag, propapanda, enz.
Door den heer J. Daalder Dz. werd
gelezen over „Mi-dadige jeugd en het
geneesmiddel daartoe", waarop een
tamelijk langdurige doch aangename
bespreking volgde. Bij de omvrage werd
bepaald, dat de volgende vergadering
gehouden zal worden op 27 Mei 1916,
in „De Oranjeboom." De heer M. J.
Kroon, die afgevaardigde is ter alge-
meene vergadering, te houden in Den
Haag, zal alsdan den beschrijvingsbrief
voor die vergadering inleiden.
Met de beste wenschen rot een der
leden, die onze Gemeente gaat verlaten
en met een „tot weerziens" in de Mei-
vergadering, werd de bijeenkomst ge
sloten.
Naar wij vernemen, gaat de heer
M. Veen, rijksambtenaar bij de Directe
belastingen, enz alhier met ingang van
1 Mei a. s. onze gemeente verlaten,
wegens benoeming in gelyke betrekking
te Med-mblik.
Met ingang van 1 Mei zal de
Militaire bevelbehher H. de Booy, aihier
aftreden en w aden vei vangen doei den
Overste Wickevoort Ciommelin,
TEXELSCHE COURANT.
de
Pr\;s der Adverlentitn.
Van 1 tot 6 regels 30 CU. Iedere regel meer 8 Ct.
Groote letters on Vignetton worden naar plaaUroimte
berekend. Bewijsnummers 2 CU. per nnmmor.
i Di