N° 3017.
Donderdag 14 September 1916.
29ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week
Dit blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Bdkg 30 Cta. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cta. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór half negen op den dag der uitgave
Prijs der Advertentién.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer tl Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bi) de Uiig. Firma' LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, Burö op Texei.
Zaaigranen.
De Burgemeester der gemeente Texel
brengt het volgende ter kennis van de
landbouwers, in deze gemeente
lo. De landbouwers, die het door hen
geteelde zaad als zaaizaad wenschen te
wrkoopen, moeten opgave doen van de
soorten en de hoeveelheden, die zij daar
voor beschikbaar hebben. Deze opgave
moet door hen worden verstrekt zoowel
aan clen Burgemeester als aan de hol-
landsche Maatschappij van Landbouw;
2o. Landbouwers, die zaaizaad wenschen
te koopen, moeten aan den Burgemeester
opgave doen van de verlangde soort en
hoeveelheid en eventueel ook van den
teeler.
8o. Onder toezicht van den Burge
meester is plaatselijke ruiling van zaai-
id tegen gebruiksgraan met verreke
ning van eventueel prijsverschil toege
laten. Indien de kooper geen zaaizaad
uit eigen oogst heeft gehouden zal met
toestemming van den Burgemeester
zaaizaad mogen worden gekocht zonder
dat eene evengroote hoeveelheid gebruiks
graan aan den verkooper in ruil wordt
geleverd.
4o. voor zaaigraan gelden niet de
vastgestelde maximumprijzen.
5o. Onder zaaigranen wordt verstaan
zaad van gewassen, die vanwege de
Mandsche Maatschappij van Landbouw
te velde als voor den zaai geschikt zijn
goedgekeurdverder ook het zaad van
uitnemende kwaliteit ter beoordeeling
van den Burgemeester.
6o. De gemelde opgaven behooren te
geschieden voor 1 October 1916.
Texel, 11 September 1916;
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
3-9 Sept.
Ook Nederland heeft weer eens het zwaard
moeten trekken. Gelukkig niet om zich te
mengen in het verschrikkelijk wereldcon
flict, maar om zijn gezag te doen eerbiedigen
iu het groote verre Insulipde. In de
residentie Djambi op het eiland Sumatra
zijn ernstige onlusten uitgebroken, die ge-
teel het karakter dragen van openlijk ver
zet tegen het Nederlandsch gezag. De ge
beurtenissen die zich hebben voorgedaan,
zich wellicht nog afspelen,'moeten van te
ernstigen aard worden geacht om te denken
zan een plaatselijk relletje. Men heeft hier
doen met een onder invloed van de
Sarikat Islam staanden georganiseerden
opstand, waardoor een aantal ambtenaren
militairen het leven hebben verloren.
Djambi is lang een oproerig gebied ge-'
"eest en pas in 1908 kon men zeggen dat
bet gepacificeerd was. Hoe alles zich heeft
'«gedragen valt uit de beknopte berichten
'an thans nog niet uit te maken maar wel
%t men den indruk dat de regeerings-
'mbtenaren in Djambi al te veel vertrouwen
de gepacificeerde bevolking hebben ge-
!'eld en wellicht te weinig aandacht hebben
^schonken aan het gevaarlijke van d6
Sarikat Islambeweging. Djambi werd te
zzcr van troepen ontbloot, nadat depacifr-
9'ie volbracht heette te zijn en het burger
's^ gezag de leiding van de zaken in han
't genomen had.
Er 'zijn thans troepen heengezonden om
onlusten te beteugelen, de schuldigen
straffen en de rust te herstellen. De
eerste detachementen zijn reeds aangekomen
en er hebben hevige schermutsolingen
plaats gehad, waarbij de opstandelingen
het loodje moesten leggen.
Laat ons hopeD, dat de onlusten spoedig
bedwongen mogen zyn
o—o—o
Yan veel ernstiger aard en veel gewel
diger van omvang waren de gebeurtenissen,
die zich in de laatste dagen in het veelbe
wogen Europa afspeelden. Heviger haast
dan ooit woedde op de verschillende oor
logsfronten de strijd vol verbittering en
verderf. En inzonderheid wel was het de
Balkan, dat daarbij op den voorgrond trad.
De deelname van Roemenie aan den
oorlog heeft daar een nieuwen toestand,
een „neue Kriegslage"^zooals de Duitscher
het uitdrukt, geschapen. Men kan toch
zeggen dat 6r daar een drie-tal nieuwe
oorlogsfronten bij gekomen zijn. Op een er
van, het grootste, is het nog vrij rustig,
maar op de beide andere hebben in de
laatste dagen belangrijke gebeurtenissen
plaats gehad. Met het rustig front be
doelen we het Donaufront dat vanaf de Ser
vische grens over een lengte van 350 K.M,
zich uitstrekt tot aan de grens van de Do-
broedzja. De Donau vormt hier een na
tuurlijke grensscheiding en biedt door haar
breedte en haar snellen stroom tevens een
buitengewoon krachtige hindernis. Naar
luid der berichten heeft Roemenie belang
rijke troepenafdeelingen langs de rivier
bijeengebracht. Deze schijnen echter slechts
voor defensieve doeleinden te zullen worden
gebruikt.
Op de beide andere Roemeensche fronten
gaat h6t niet zoo rustig toe. De lezer weet
dat zich op het front in Zevenburgen in
den laatsten tjjd belangrijke gebeurtenissen
hebben afgespeeld. Het was onmogelijk,
met het oog op het beperkte troepenaan
tal waarover Roemenie beschikt, op alle
drie fronten offensief op te treden. Daar
om bepaalde het zich aan het Donaufront
met de machtige rivier als een goede be
schermster, enkel tot een defensie houding
Maar ,op het front aan de grens'in Zeven
burgen ontwikkelde het vanaf het eerste
oogenblik een groote offensieve kracht. De
Oostenrijksche troepen moesten wijken
voor de overmacht en zoo kon de Roe
meensche opmarsch in Zevenburgen onder
goede voorteekenen een aanvang nemen
De passen in de Tjransylvaansche Alpen
en de uitloopen der Karpaten konden ge
makkelijk worden genomen en verscheidene
belangrijke grenssteden bevindeh zich thans
in banden der Roemenen. Daar echter de
aanvoer van levensmiddelen en verplegings-
artikelen voor het leger in Zevenburgen
slechts langzaam kan plaats hebben, om
dat alles langs een paar nauwe passen
slechte wegen en smalle spoorwegen, moet
worden aangevoerd kon, de opmarsch in de
laatste dagen nie.t zoo groote vorderingen
maken als in het begin het geval was. Wel
kon het Roemeensche leger zich echter
vereenigen met de Russen, zoodat hét
Russisch front van de Pripjetmoerassen
tot de grens van Zevenburgen met het
front der Roemenen in Zevenburgen één
geheel vormt. In aansluiting met het
offensief der Roemenen ging de bevel
hebber van het Russische leger in de
Karpaten tot een nieuwen aanval over
die geheel het karakter kreeg van een
groote algemeene slag en wabrbij getracht
werd het Oostenrijksche front te doorbreken
en de Karpatenpassen te vermeesteren. Dit
resultaat werd echter nog niet bereikt al
maakten de Russen ook enkele vorderingen.
De strijd duurt daar intusscheu nog voort,
Het derde Roemeensche front vindt men
in de Dobroedzja.
De Dobroedzja is het gebied dat in het
westen begrensd wordt door de Donau,
vanaf het punt vanwaar die zich naar het
noorden buigt, en de Zwarte Zee. Het is
kielvormig, heeft in het noorden een
breedte van 60 K.M. en is aan de Bul-
gaarsche grens 100 K.M. breed. In 1913
liep de zuidelijke grens langs de vesting
Silistria maar de vrede van Boekarest stelde
Roemenie in het bezit van een zuidelijk
daarvan gelegen strook. Dit laatstgenoemde
gebied nu is thans het tooneel van een ver
bitterden strijd.
En hier ook heeft het Roemeensche
leger zjjn eerste harde tegenslag ontvangen.
De Bulgaren en Duitschers hadden een
belangrijke troepenmacht geconcentreerd
aan de grens van de Dobroedzja, toen de
houdiDg van Roemenie een dreigend aanzien
begon te krijgen. Getrouw aan het begin
sel der Duitsche strijdvoering „Der Eilb
ist die beste Parade" wachtte de bevel
hebber der Duitscb-Bulgaarsohe troepen
na de oorlogsverklaring niet den aanval
van het Roemeensche leger af, doch rukte
hij dadelijk de Dobroedzja binnen en opende
den aanval tegen de Roemeensche bezetting
Tegelijkertijd rukte uit het zuiden een
Turksche strijdmacht aan en in vereeniging
met het Duitsch-Bulgaarsche leger viel die
aan de zeezijde de Dobroedzja binnen. Daar
stuitte het op Roemeensch-Russische troe
pen en wellicht wordt daar thans verwoed
gevochten.
Van grooter beteekenis was intusschen
de actie van de Duitsch-Bulgaarsche troepen
die westelijker opereerde. Deze vielen de
Donau-vesting Tutrakan aan. Het gelukte
hun deze vesting stormenderhand te .ver
overen, waarby meer dan 21000 Roemenen,
w.o. twee generaals werden gevangen ge
maakt en 100 kanonnen veroverd werden.
De verovering van deze vesting heeftin
Bulgarije en Duitschland tot groote geest
drift aanleiding gegeven. Keizer Wilhelm
zond een telegram van gelukwensch aan
Koning Ferdinand, overal in de Duitsche
steden werden de vlaggen ontplooid en de
Duitsche pers kwam in een rechte over-
winningS8temmiDg nu „de verrader"
zooals Roemenië bij voorkeur genoemd
wordt, sedert het zijn onzijdigheid niet aaD
de Centraleu maar aan de Entente verkocht
„zijn loon" heeft ontvangen.
De moreele gevolgen van dezen Roe-
meenschen tegenslag moeten niet gering
worden geacht en ook is de in bezitneming
van Tutrakan van belang omdat.dit punt
slechts 70 K.M. verwijderd is van de Roe
meensche hoofdstad Boekarest. Wel is
Boekarest door een gordel van 18 forten
omgeven en zal het de Duitschers en Bul
garen niet zoo gemakkelijk vallen over de
Donau te komeD, die daar zeer snel stroomt
en een breedte heeft van 1000 tot 1200 M.,
maar in dezen oorlog zijo al grooter be
zwaren overwonnen en een ernstige be
dreiging van Boekarest kan allicht van
invloed zyn op het offensief van Roemenië
in Zevenburgen.
't Is ook mogelijk, dat de Centralen Boe
karest links zullen laten liggen, om de
verovering der Dobroedzja voort te zetten
en Roemenië geheel van de Zwarte Zee af
te sluiten.
Intusschen valt te verwachten, dat de
Russisch-Roemeensche troepen die in de
Dobroedzja geconcentreerd worden, zich
heftig tegen de invallers te weer zulleD stel
len en daar het gevechtsterrein er vrij 'vlak is
en ei zich slechts een paar versterkingen
bevinden, is het zeer wel mogelijk dat er
binnen enkele dagen zoodanige beslissingen
worden verkregen, dat de toestand op den
Balkan daardoor een geheel ander aanzien
krijgt.
Er zijn thans nog verschillende vragen
waarop vooralsnog het antwoord schuldig
moet worden gebleven, maar waarvan de
beantwoording van het grootste belang voor
de verdere ontwikkeling der gebeurtenissen
moet worden geacht.
Zoo kan worden gevraagd, waar de
250,000 400,000 Russen zijn die by Reni
gereed gehouden werden om via de Do
broedzja een inval in Bulgarije te doen.
Waar zijn ze en waarom talmen ze zoo
lang En ook, of generaal Sarrail eindelijk
eens toe zal slaan-nu do Bulgaren front
maken naar alle zijden en Roemenië ernstig
bedreigen
Het antwoord zal zeker niet lang op zich
laten wachten. De toestand op den Balkan
is uit militair oogpunt bezien op het oogen
blik buitengewoon belangwekkend. Dat is
dan ook mede de reden, dat we dezen k6er
hoofdzakelijk daaraan ons overzicht hebben
gewijd. We konden dat te eerder doen,
waar op de andere oorlogsfronten de alge
meene toestand niet beteekenend is ge
wijzigd, al bljjven de geallieerden op het
westelijk front ook gestadig vooruitdringen.
TEXEL, 13 September 1916,
Door het Prov. Bestuur van Noord
holland is aan den heer C. Smit te den
Hoorn met ingang 4 Sept. j.l. eervol
ontslag verleend als strandvonder en in
zijne plaats benoemd de heeri W.
Duinker, aldaar.
Het Nut.
De algemeene huishoudelijke vergade
ring op Maandag j.l. 's avonds 8 uur
in café den Burg gehouden, mocht vrij
goed bezocht heeten.
Na opening van de vergadering en
lezing van de notulen, die onveranderd
werden vastgesteld, werd ter vervanging
van den heer Leopold, die binrïenkort
de gemeente gaat verlaten, tot bestuurs
lid gekozen de heer Buysing Damsté.
Hierna volgde een uitvoerige bespre
king van het werk voor de winteravonden.
Over de verschillende sprekers van het
hoofdbestuur werd van gedachten ge
wisseld, terwijl allerlei plannen geopperd
en besproken werden, wat betreft het
toynbeewerk in de komende dagen.
Aan het einde der vergadering bracht
de heer Wagemaker den heer Leopold
dank voor wat deze voor het Nut heeft
gedaan, waarna de heer Leopold dankte
voor de medewerking en waardeering
tijdens zijn voorzitterschap ondervonden.
Oude schild, 10 Sept.
Gisteravond had in de „Zeven Pro
vinciën" de 29ste jaarvergadering van
DorpskriDg „Steunt Elkaar" plaats. In
vergelijking met andere jaren was zij
niet druk bezocht. Te 8 uur uitgeschre-
ven, werd zjj te half negen door den
Voorzitter met een kort woord geopend.
Na voorlezing en goedkeuring der notu
len, werd punt 2 der agenda „afschaf
fing van vrije vertering" aangenomen.
Uit de daaropvolgende rekening van den
penningmeester bleek,-dat er in het af-
geloopen jaar 6 uitkeeringen hadden
plaats gehad, dat er een voordeelig saldo
van f 688,37 was te boeken en dat de
bezittingen thans f 9520,41 bedroegen.
By moeide van den heer J. SchelliDger,
adviseerde de finantieele commissie tot
goedkeuring der rekening. Tot leden d9r
commissie, die'm 1917 met het nazien
der rekening belast zou worden, werden
TEXELSCHE COURANT.
