N° 3025.
Donderdag 12 October 1916.
30ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tof week
RAW
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maandeH.
Voor den Borg 30 Cta. Franco per post door go-
heel Nederland 45 Cta. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Adrertentlën vóór half negen op den dag der uitgave
Prijs der Adverlenlitn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cta. Iedere regel meer C Ct.
Groote lettors en Vignetton worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 3 Cta. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD& DE R O O I.T, Parkstraat, BuboopTbxki.
Verstrekking van pluimveevoeder.
Burgemeester en Wethouders van Texel
maken bekend, dat de houders van niet meer
dan 50 stuks pluimvee, die tevens geen ander
ree houden, volgender wijze met ingang van de
maand November 1916 maandelijks in de ge
legenheid zullen worden gesteld maïs en/of
gerst van de Regeering te betrekken.
Bedoelde pluimveehouders behooren zich tot
het verkrijgen van een bon, geldig voor ééne
maand, vóór of op dén 12den van elke vorige
maand te richten tot het Gemeentebestuur onder
schriftelijke opgave van het aantal stuks pluim
vee dat in hun bezit is. Voor de eerste maal
dient de aangifte dus te geschieden voor 12
October et.k. Aanbeveling verdient het tevens op
geven bij welken winkelier, handelaar of
organisatie men het voeder bij voorkeur wenscht
betrekken.
De juistheid der gedane opgave wordt ge
controleerd en bij gebleken onjuiste opgave
wordt de bon waardeloos verklaard en inge
trokken, terwijl den houder in volgende maan
den geen b'ons meer worden uitgereikt, alles
onverminderd de strafrechterlijke vervolging,
welke ter zake zal kunnen worden ingesteld.
Winkeliers, handelaren en organisaties, die
met den verkoop van bovenbedoeld voeder
wenschen te worden belast, worden uitgenoo-
digd hiervan mededeelingtedoenten gemeente
huize voor 12 October e.k.
Zij die met den verkoop worden belast,
moeten het voeder, met inbegrip van alle kos
ten en in verpakking, afleveren tegen een prijs,
afgehaald aan winkel of (magazijn, gelijk aan
hun door de Regeering berekende prijzen,
vermeerdert met hoogstens 3'/, cent per K.G.
Zij, die meer dan 50 stuks pluimvee hebben,
alsmede zij, die tevens ander vee dan pluimvee
houden, kunnen voeder betrekken door bemid
deling van een aankoopvereemgmg of een han
delaar in die artikelen. Bestelbiljetten hiervoor
rijn bij de aankoopvereenigingen en handelaren
verkrijgbaar.
Texel, 6 October 1916.
Burgemeester cn Wethouders voornoemd,-
BUYSING DAMSTE.
De Secretaris, JONKER.
30 Sept.-7 Oct.
In Puitschland is de vijfde groote aan
val op brandkast en spaarpot weer geëindigd
met een succes. De staatssecretaris der
schatkist ban tevreden zjjn over de resul
taten die hij met zijn zeer drukke reclame
voor deze oorlogsleening heeft verkregen.
Bi is letterlijk nietB onbeproefd gelaten om
den aanval te doen gelukken, zelfs het
aanmoedigend woord van den grooten
Hindenburg kon niet worden gemist en de
opwekking van den Keulschen kerkvorst,
svenmin als eenige wel wat heel erg op
geschroefde overwinnigs-telegrammen. Zon
der geld geen overwinning- Wie geld
heeft en niet inteekent verdient den naam
van Duitscher niet 1 Door in te teekenen
milt ge meehelpen om den oorlog te bekor
tenBeter in armoede leveD, dan onder
het juk der Engelschen! Deze en der
gelijke uitspraken en opwekkingen trof
men in bijna alle Duitsche bladen aan. Er
werd voor de 5e oorlogsleening op schier
Amerikaansche wijze reclame gemaakt.
Het resultaat is geweest dat, volgens
sen voorloopige mededeeling, op deze vijfde
wilogsleening ingeschreven werd door een
bedrag van IQ milliard BOO millioen Mark.
In het geheel hebben de vijf Duitsche
oorlogsleeningen thans opgebracht 46Vo
Billiard.
Voorloopig is het geroep om meer geld
thans weer verstomd. Het millioenen ver
slindende oorlogsmonster kan eerst weer
tanige maanden verzadigd worden. Eenige
Baanden, meer niet, Dan zal wel weer
ten 6e oorlogsleening moeten worden uit
geschreven, want het lijkt er in bet geheel
op, dat het binnen enkele maanden
vrede zal zijn. Vredesgedachten worden
niet meer geuit, door enkele der leidende
personen niet eens geduld. In de oogen
van epn Briand of een Lloyd George is het
haast een misdaad om over vrede te spreken
yordat die door de geallieerden kan worden
gedecreteerd. Het oogenblik ljjfet nog ver
waarop de door den oorlog meegesleurde
Europeesche staatslieden tot elkander het
verlossend woord zullen sprekenLaat
het bloedbad eindigen, laten we overleggen
of er geen einde kan komen aan deze
verschrikkingen.
o-o—o—
Duitschland heeft thans weer het geld
om den oorlog voort te zetten. Maar heeft
het ook de manschappen Als ge het vraagt
aan de geallieerden dan verzekeren ze U,
dat de Duitschers zeer stellig beginnen te
lijden aan soldatengebreb. De een weet
te vertellen, dat over enkele dagen de 17-
jarige jongelingen onde;j* de wapens zullen
worden geroepen, een "ander dat de 18-
jaiigen al mee in de loopgraven liggen
enz. Met „besliste zekerheid" meldde de
Engelsche pers dezer dagen dat de Duitsche
reserves uitgeput zijn, zoodat Hindenburg
thans genoodzaakt is voortdurend zijn ver
sterkingen van het eene front naar het
andere „te sleepen". Er zitten voortdurend
een aaütal divisies op de trein om nu hier
dan daar heen gebracht te worden waar
de nood op het hoogst is. Daardoor zou
het moreel der troepen noodwendig zeer
moeten lijden. Zoo redeneert de Entente-
pers. Over dat heen en weer zenden der
troepen heeft de Duitsche Kroonprins ook
het een en ander gezegd. Dat is juist het
groote voordeel der Centralen zeide de
Kroonprins. Zjj kunnen snel hun reserves
van het eene naar het aDdere front ver
plaatsen, een voordeel dat de geallieerden
missen omdat deze steeds een grooten om
weg moeten maken om elkander te bereiken.
Of Duitschland werkelijk zoo groot gebrek
aan soldaten heeft als men in Parijs en
Londen aanneemt, moet nader blijken. In-
tusschen verdient het opmerkzaamheid, dat
in Engeland thans luider dan ooit geroepen
wordt om meer manschappen. De leger-
versterking is er thans het onderwerp van
den dag.
Door de Engelsche regeering is een com
missie ingesteld, d9 Man Power Distribution
B oard, welke tot taak heeft het leger met
nieuwe manschappen te versterken. En
in een nota aan de bladen heeft deze werf-
commissie er den nadruk opgelegd, dat er
voor het leger en voor de munitiefabrieken
meer mannen noodig zijn, zal het leger
te velde op de tegenwoordige sterkte blijven
en zal in de aanmaak der rnunite voldoende
kunnen worden voorzien. Alvast beveelt
de commissie aan Diet meer vrijstellingen
te verleeneo dan strikt noodzakelijk is en
tevens doet ze een beroep op de fabrikanten
om alle ervaren werklui die ze kunnen
missen af te staan aan de munitiefabrieken.
Ook de Engelsche bladen helpen een
haDdj6 mee. Zelfs bepleit de „Times" om
de leeftijdgrens voor de dienstplichtigen in
Engeland te verhoogen, tenzij.... Ierland
wat beter gaat helpen. In Ierland werkt
de dienstplicht niet.
Wel vechten er een aantal Ieren mee
maar dat is vrijwillig. Nu er meer sol
daten moeten komen, is dan ook de vraag
weer zeer naar voren getreden of ook de
dienstplicht niet tot Ierland zal worden
uitgebreid. De regeering moet in dezen
zeer voorzichtig zijn. Invoering van den
dienstplicht in Ierland zou wel eeDS met
een opstand kunnen worden beantwoord.
Toch blijven bladen als de „Times" e.a.
er op hamereD, dat Ierland wat meer sol
daten zal leveren. Van de 650,000 weer
bare Iersche manDen hebben slechts 100-
a 120,000 dienst in' het Engelsche leger
genomen en dat is niet voldoende. En er
gaan zelfs stemmen op om als het niet
goedschiks gaat dan maar kwaadschiks
Ierland tot meer hulp te verplichten.
Redmond de Iersche leider zal intusschen
nogeens de Iersche jonge mannen op wekken
vrijwillig dienst te nemen. Misschien dat
dit wat helpt.
Voor Duitschland nieuwe milliarden, voor
Engeland nieuwe legerafdeelingen 1 De zaak
zal op den ouden voet worden voortgezet,
zoolang er nog geld en kauonnenvleesch
t6 krijgen is.
—o—o—o
In Duitschland zal over enkele dagen de
Rijksdag bijeenkomen om „den huidigen
toestand en de politiek der regeering onder
de oogen te zien. Het laat zich aanzien,
dat er wel eens harde noton kunnen wor
den gekraakt, dat er wel heel wat over de
regeeringspolitiek zal worden gezegd.
Er heerscht in breede kringen ernstige
ontstemming over de levensmiddelenvoor
ziening en verschillende economische maat
regelen. Maar ook de politiek van Von
Bethmann Hollweg in het algemeen zal aan
felle kritiek bloot staan. Het gaat vooral
om de vraag of zijn politiek inzake den
duikbooten-oorlog wel krachtig genoeg is
geweest en het zjjn inzonderheid de con
servatieven die daarop een ontkennend ant
woord geven. Een aaDtal conservatieve én
nationaal liberale Rijksdagleden zjjn thans
reeds zoover gegaan, dat ze aan de Rijks
dagafgevaardigden een vertrouwelijk schrij
ven zonden, waarin ze geen heel zoDden-
register van den Rijkskanselier .opnamen,
en zoDder meer aandringen om het ontslag
van Von Bethmann Hollweg. Zij willen de
duikbootenoorlog iu al zijn felheid opnieuw
ontketenen, waarbij tegenover de neutrale
staten nog slechts de wet der „Rücksicht-
losigkeit" zal gelden en zouden het liefst
von Tirpitz, den afgetreden marine-minister
op de plaats van Von Bethmann zien. De
wijze waarop deze Duitschers zich over
hun kanselier en diens door den Keizei
goedgekeurde politiek uitlaten is al bizonder
kras. Von Bethmann heet volkomen onbe
kwaam om het aanzien van het Duitsche
rijk hoog te houden, zijn politiek getuigt
van zwakke toegeeflijkheid, hij is niet in
staat verder een leidende positie in te
nemen, hij heeft de eene fout na de andere
begaan, in 't kort: Von Bethmann moet
hoe eer hoe liever ophoepelen.
De kanselier kan zich troosten met de*
gedachte, dat de conservatieven en natio-
naal-liberalen niet de baas zijn in het par
lement en dat bij niet regeert bij de genade
van deze „Schwarzseher", maar bij die van
zijn keizer.
o—oo
Over de krijgsbedrijven der afgeloopen
week valt niet veel belangrijks mede te
deelen.
Op het westelijk front bleven de gealli
eerden hun offensiebèoortzetten, dat echter
door het slechte weder zeer belemmerd
werd. Belangrijke vorderingen werden dan
ook niet gemaakt.
Hetzelfde was het'geval op het Oostelijk
front. De Russen openden opnieuw hun
offensief in Wolbynië en Gilieië, blijkbaar
met het doel door te dringen tot Wladimir
WolbyUski eo Lemberg, doch hoe verbitterd
ook hun aanvallen waren, een beslissend
resultaat bereikten ze nog niet. Wel brengt
thans een telegram uit Potersburg het be
richt, dat het Oostenrijksch-Duitsche front
tegenover Wladimir Wolhynski doorbroken
werd, maar bevestiging daaromtrent dient
te worden afgewacht. De strijd is er ver
bitterder en bloediger dan ooit en volgons
de berichten uit Weenen en Berlijn waren
de verliezen der Russen aan menschon-
levens nooit zoo zwaar als in de laatste
dagen.
Op het zuidelijk front trad eeniger mate
stilstand iD. De aanvallen der Italianen ver
flauwden merkbaar en nog steeds staan zij
een heel eind van Triest af.
Op het front in Macedonië maakten de
geallieerden eenige vorderingen, doch van
beslissenden aard kunnen ze nog niet ge
noemd worden. De Bulgaren kunnen zich
evenwel slechts met moeite staande houden.
Daarentegen is de toestand op hot front
in Zevenburgen nog zeer onzeker. Op het
noordelijk deel rukken de Roemeniërs nog
vooruit, doch meer naar het zuideD, bij de
Vulkanpas moesten ze terug.
Onzeker is ook de toestand in de Do-
broedsja. Beide partyen maken melding
vau behaalde voordeelen, doch de militaire
toestand is blijkbaar nog niet veranderd.
Een pogiDg der Roemeniërs om iu den rug
van het leger van Mackenzen te komen, is
tijdig verijdeld, De Roemeensche troepen
die over de Donau waren getrokken wer
den teruggeworpen.
De onzekerheid en de verwarring is nog
het grootst in GriekeDlamd. Na nauwelijks
drie weken het bewind in handen te heb
ben gehad legde minister-president Kaloge-
ropoetos het misterieele bijltje er bij neer.
Met hem is tevens het g6beele Kabinet
afgetreden. De oorzaak was, dat de regee
ring tot, deelname aan den oorlog besloten
had, doch de Koning weigeren bleef.
TEXEL, 11 October 1916.
„I)c IVeutrale"
Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht,
daarbuiten loeide de stormwind,
maar daar binnen (in hotel Texel) zag
het er gezellig uit, vele vrouwen hadden
aan den oproep gehoor gegeven, ook een
beteekenend getal leden van het sterke
geslacht.
In keurig gekozen woorden heette mej.
Minnema Vrijdagavond de opgekomenen
welkom, in het bijzonder mevr. Drucker,
zoomede de dames die zich bereid had
den verklaard eenige zaDgnummertjes
ten beste te geven, nu mevrouw Het
Lam de Bruijn verhinderd was, er aan
herinnerend hoe mevrouw Drucker voor
20 jaar aen zoo werkzaam aandeel m de
oprichting van de „Vereerriging voor
Vrouwenkiesrecht" had, die fnans groot,
krachfllfe en bloeiend door partijpolitiek
verwoest is.
Na dit inleidend woord van mej.
Minnema en een paar zangnummers yan
de dames N. Mets en Chr. LangevelA
beklom mevr. Drucker het spreekgestoelte.
Onze ruimte laat niet toe de spreek
ster op den voet te volgen en wvj moeten
ons dus tot een samenvatting bepalen
Waarom wordt de grondwet herzien
vraagt spr. en ze komt tot de conclusie,
dat het de concentratie daarbij alle«n te
doen is om het algemeen mannen-
kiesrecht in de grondwet vast te leggen,
opdat elke staatsburger bij zijn geboorte
burgerrecht krijgt.
De mogelijkheid daarbij voor de vrou
wen geopend, acht spr. een misleiding,
een op de lange baan schuiven, zooals
da Eogelsche liberalen dat al 40 jaar
hebben gedaau.
