N° 3031
Woensdag 1 November 1916,
30ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Attentie s. v. p.
Van week tof week
Gemeenteraad van Texel.
I)
zï
■stii
lelij
w
1 ci
ene
RAN
Dit blad verschjjnt Woensdag;- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
binden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór acht uur op den dag der uitgave
Prijs der Advertcntiïn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedero regel meer 8 Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer. >^y<
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELDDE ROOIJ, Parkstraat, Bdrq op Tkx ei.
Op verzoek van abonnees, die ten dien
opzichte in minder gunstige conditie ver-
keereu, zullen wij, door de welwillendheid
ran de postadministratie daartoe in staat
gesteld, met ingang van I NOVEMBER
zorgdragen, dat de Texelsche Courant, op
een kleine uitzondering na, over geheel
Texel aan het adres wordt besteld.
Daarvoor is evenwel noodig, d-t met
het afdrukken eerder wordt aangevangen.
Advertentiëu dienen dus van nu aan
den avond te voren in ons bezit te zijn,
fumilie-advertentien uiterlijk op den dag
ran verschijnen 's morgens 8 uur.
De Uitg.
TARWEMEEL.
Burgemeester en Wethouders brengen ter
openbare kennis, dat ingaande M a a n da g 6
November a.s. voor den prijs 14 c t. per kilo
gram verkrijgbaar zal zijn on ge bui ld
tarwemeel van Texelsche tarwe.
Dit meel wordt enkel afgeleverd op meel-
J kaarten, welke aangevraagd kunnen worden ten
I gemeentehuize en bij de alhier gevesügde
1 meelhandelaren.
Het meel mag enkel dienen voor menschehjk
voedsel en voor het gezin van den houder der
Belanghebbenden wordt, in hnn eigen
J belang aangeraden de kaarten zoo spoedig
I doenlijk aan te vragen.
Texel, 27 October 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
De Secretaris, JONKER.
TARWEBROOD.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Texel maken bekend, dat bruinbröod door
bakkers niet Anders mag worden afgeleverd
dan op broodkaarten.
De broodkaarten kunnen worden aangevraagd
zoowel ten gemeentehuize als bij den bakker,
van wien men het brood wenscht te betrekken.
Het brood zal zooveel mogelijk worden ge
bakken van Texelsche tarwe en wordt
verkrijgbaar gesteld voor den prijs van 6
cents per half kilogram, thuisbezorgd.
Het mag enkel dienen voor menschehjk voed-
1 en voor het gezin van den houder der kaart.
Het ligt in de bedoeling de regeling in werT
king te doen treden met ingang van
Maandna 6 November e. k.
Belanghebbenden wordt in hun eigen belang
aangeraden, de broodkaarten zoo spoedig
doenlijk aan te vragen, opdat de kaarten
ben voor dien datum kunnen bereiken.
Wijders wordt onder de aandacht gebracht
dat het den bakkers tevens verboden is grof
tarwebrood, gebakken gedeeltelijk van onge-
build, gedeeltelijk van gebuild tarwemeel,
verkrijgbaar te stellen.
Ingaande 6 November zal op dit verbod
streng worden toegezien.
Texel, 27 October 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
De Secretaris, JONKER.
vor
mai
oge
wrc
do
Jon
i h
ïi b'
>nd<
ijjne
3 va
erto
3Z0<
bro
Ris
d b
teel
>n
rol
31-38 Oct.
Do Tweede Kamer heeft nu reeds twee
weken debat over de Grondwetsherziening
achter, den rug, en nog is het einde er met.
De redevoeringen in eerste instantie zijn
nog niet geëindigd, er staan nog eenige
sprekers ingeschreven en als deze hun beurt
hebben gehad kan de Minister aan het
woord komen, waarna dan nog de replieken
en duplieken moeten volgen voordat de
eigenlijke behandeling der artikelen een
aanvang kan nemeo. Zoo gaat het daar op
ons Binnenhof weer op de ouwerwetsch
Hollandsche maDier, de eene lange rede
voering na de andere wordt afgedraaid en
ter afwisseling vliegen er af en toe wat
vinnige interrumpties door de vergaderzaal.
Dat hooit er alles zoo bij. Nu het on
derwerp uiterst belangrijk en de beslissing
die de Kamer moet nemen van bijzonder
tewicht en er zijn ook een aantal zeer
belangwekkende redevoeringen gehoudeD,
doch "menige lede had gerust achterwege
kunnen blyvon.
Het maakt wel een ietwat eigenaardigen
indruk, dat terwijl om ons heen degewel-
digde gebeurtenissen zich afspelen, de ver
tegenwoordigers van het Nederlandsche
volk op de aloude maDier elkander iu de
haren zitten, aan den tand voelen, en allerlei
politiek oorlogstuig voor den dag wordt
gehaald voor den grondwetstrijd.
De kalmto en rust, die de eerste debat-
week kenmerkte was in de tweede vrijwel
zoek en vrij scherp kwamen de meening-
verschillen naar voren. Daarbij verdient
aanteekening, dat de strijd omtrent art. 192,
het onderwijs betreffende, niet zoo vinnig
was tusschen rechterzijde en linkerzijde,
maar meest tusschen de soc. dein. en 'n
groep der vrijzinnigen. DeSoc.-democraten
zijn gloeiende voorstanders van de voorge
stelde regeling wat echter niet gezegd kan
worden van de heeren Tydeman, Eerdmans,
Otto en andere vrijzinnigen. En tusschen
beide groepen kwam het tot een vrij scherp
debat.
In de tweede debat week liepen de beraad
slagingen dus niet zoo van een leien
dakje.
Nu de woordvoeders der verschillende
politieke partijen het hunne van de voor
stellen hebben gezegd, kan worden vastge
steld, dat oyer geen enkel puntalgemeene
overeenstemming bestaat. Wel wil de ge-
heele linkerzijde het algemeen mannen-
kiesrecht aanvaarden, doch van vrouwen
kiesrecht wil een deel niet weten, hoogstens
zullen ze met het regeeriDgsvoorstel mee
gaan, dat de grondwettelijke bezwaren wil
wegruimen. De rechterzijde is evenmin
homogeen een deel zal het algemeen
kiesrecht aanvaarden, het andere deel zal
zich er 'tegen verzetten en voorai het
vrouwenkiesrecht ontmoet daar veel tegen
stand, zelfs het passief kiesrecht. In geen
enkele partij bestaat eenstemmigheid over
de evenredige vertegenwoordiging en het
nu kort -.geleden nog ingediende voorstel
om de lecten behalve f3000 vergoeding ook
nog f5 presentiegeld te geven per zitting,
vindt tegenstanders in alle partijen.
Zoo loopen de meeningen zeer uiteen en
dat is mede oorzaak van den langen duur
van het algemeen debat. Er zullen nog
wel heel wat woordenmassa's door de sluizen
der welsprekendheid moeten vloeien eer de
Grondwetsherziening haar beslag heeft.
o—o—o—
De krijgsbedrijven der laatste dagen brach
ten een tweetal verrassingen. We bedoelen
het succes dat de Franschen hadden bij
Verdun en d6 Dederlaag die de Roemeniers
in de Dobroedzja leden.
Vrij onverwacht hebben de Fransche
troepen bij Verdun een hevjgen stoot toe
gebracht aaD het Duitscbe front oostelijk
van de vesting met het gevolg, dat zij
daarin een flinke deuk hebben geslagen, 7
K.M. lang, 3 K.M. diep. Het fort Doaumont
de steengroeve van Haudromont en de weg
van Sas naar Doaumont werd daarbij door
door hen veroverd, eenige duizende gevan
genen werden gemaakt en veel materiaal
buitgemaakt.
De Duitscbers hebben verschillende tegen
aanvallen ondernomen om de verloren stel
lingen te heroveren, doch dezebleven zonder
resultaat. Intusscben hebben de Franschen
het offensief nog niet hervat, zoodat bet
behaalde voordeel waarschijnlijk geen
andere dan plaatselijke beteekenis zal heb
ben en niet als de inzet van een nieuwe
groote operatie mag worden aangemerkt.
£)e nederlaag der Roemeniers en Russen
in de Dobroedzja was niet minder een ver
rassing.- De vorige week Dog bad de
Engeische pers het als om strijd verzekerd,
dat" men zich over den toestand in Zeven
burgen en de Dobroedzja niet bezorgd be
hoefde te maken. Doch de inkt waarmee
deze verzekeringen neergeschreven werden
was Dog nauwelijks droog of daar komt
het bericht, dat de Roemeensche en Rus
sische troepen in de Dobroedzja verslagen
en op de vlucht zijn en al dadelijk daarop
de Jobstijding dat Constanza, de belangrijke
Roemeensche havenstad, door de Centralen
is veroverd, Thans staan de troepen van
generaal Mackenzen al een aantal kilometers
teD noorden van Constanza.
De val van deze vesting is om meer dan
een reden een gebeurtenis van belang. Zoo
als boven gezegd is Constanza eeD belang
rijke havenstad, men mag wel zeggen de
eenige haven van beteekenis die Roemenie
bezit. Het is de stapelplaats van den
Roemeenschen handel, de basis van de Roe
meenschen vloot en 't eindpunt van de
belangrijke spoorweg naar de hoofdstad van
het land. Roemenie is thans vrijwel van
de zeezijde af gesneden.
Daarbij komt dan nog de moreele indruk
die de val van Constanza in Roemenie en
elders moet te weeg hebben gebracht. Het
feit moet in Boekarest wel een buitenge
woon diépen indruk hebben gemaakt om
dat er uit blijkt, dat de vereenigde Roemeen
sche en Russische troepen niet Machtig
genoeg zjjn om den voor Roemenie zoo ge
vaarlijken opmarsch van generaal Mackenzen
tot staan te brengen.
't Kan geeu verwondering baren, dat men
zich in Parijs en Londen erg ODgerust be
gint te maken over het dreigende lot van
Roemenië. Hervé schreet dezer dagen in
zjjn blad „Victoire" dat Rusland onmid
dellijk zijn offensief iu Galiciê en Wolbynië
behoorde te staken om de Roemeniers ter
hulp te snellen. En in het Engeische Lager
huis is reeds over den toestand geïnter
pelleerd. Carson vroeg wat er voor Roemenië
gedaan werd, waarop Asquith antwoordde
dat Roemenië de nauwlettende aaDdacht
der geallieerden bezit. Zij hebben stappen
ondernomen de Roemeniers in bun sirijd
te steunen. In Frankrijk, Rusland, EDgeland
en Italië worden er in onderliDg verband
maatregelen genomen, waarbjj door allen
alles wordt gedaan om Roemenie te helpen.
Met belangstelling mag men afwachten
waarin die maatregelen zullen bestaan en
of ze misschien ook, zooals reeds zoo vaak
gebeurdete laat zullen komen.
De toestand in Roemenie is hoogst ern
stig, dat staat wel vast.
■Eenige verwondering moet het baren dat
generaal Sarrail in Macedonië thaDS niet
wat krachttger optreedt om de Roemeniers
wat verlichting te brengen. Een krachtig
offensief zou de Bulgaren op ditoogenblik
niet gelegen komen. Maar Sarrail talmt,
voelt, tast, doch pakt niet door.
Of is het bericht, dat er thans bij Moua-
stir hevig gevochten wordt 6en voorbode
van een algemeen offensief in Macedonië P
o—o—o—
Een flottilje van 10 Duïtsche torpedo
booten heeft het stoute stuk bestaan de
veilige haven te verlaten, het Nauw van
Calais t6 passeeren en een aanval te onder
nemen op de wachtschepen en torpedo
vernielers die de Engeische transporten
welke geregeld vanuit Folkestone naar
Frankrijk oversteken, moeten beveiligen.
Volgens de Duitsche lezing werden 11 voor
postvaartuigen in den grond geboord, als
mede -twee Engeische torpedobooten en een
postboot en keerde het flottilje zonder
eenig verlies te hebben geleden id de haven
terug. Volgens het offlcieele Engeische be
richt weiden twee Duitscne torpedobooten
in den grond geboord, terwijl erkend wordt
dat twee Engeische verloren zyn gegaan.
De Duitscbers hebben weer eens een
staaltje van hun driest optreden te zien
gegeven, doch overigens zal de verrassing
die ze de Engelscben hebben bereid wel
geen gevolgen van beteekenis hebben. De
geregelde scheepvaartverbinding tusschen
EDgeland en Frankrijk zal er wel niet door
verstoord worden.
De Duitsche duikbooten traden in de
laatste dagen ook weer zeer actief op. tiet
aantal Engeische en neutrale schepen, dat
in den grond geboord -werd was in de
beide laatste weken buitengewoon groot.
In 't bijzonder trok het de aandacht dat
zooveel Noorscbe koopvaardijscbepen naar
den kelder werden gezonden. Waarschijn
lijk komt dat mede omdat Noorwegen een
zeer groote koopvaardijvloot bezit en veel
handel op Fmgeland drijft. Maar men breDgt
het feit toch ook in verband metde strub
belingen die zich thaDS tusschen de Noor
scbe en Duitsche regeeringen voordoen,
doordat Noorwegen geen Duitsche duik
booten iu zijn wateren wil dulden. Daar
tegen heeft de Duitsche regeering Jaten
protesteeren en nu wordt verondersteld,
dat getracht wordt aan uit protest kracht
bij te zetten door wel gerichte torpedo-
schoten,
Gehouden Zaterdag, 28 October 1916,
's morgens 10,30 uur.
Voorzitter, de heer Buysing Damsté, Burgem.
Secretaris, de heer Jonker,
Tegenwoordig li leden, afwezig de
heeren Eelman en Langeveld, met ken
nisgeving.
Na opening van de vergadering'door
den voorz., worden de notulen gelezen
en onveranderd vastgesteld.
1. /Vlededeelingen. Ingekomen stukken.
a. Adres van het Hoofdbestuur van de
schippersvereeniging Schuttevaer, betref
fende opruiming van een ondiepte bi)
den steiger aan den Noorderdijk in de
haven te Oudeschild.
De voorz. merkt op, dat bij het hoofd
bestuur voornoemd schijnbaar verwar
ring heersebt en de toevoeging in de
haven te Oudeschild zeker op een mis
verstand berustspr. zegt onderzoek toe.
Nadat de heer Koning heeft beaamd,
dat het een ondiepte betreft in de vaar
geul naar den Noorderdijk en de heer
Dros op spoedige opruiming heeft aan
gedrongen, wordt besloten b en w te
machtigen maatregelen te nemen.
b. schrijven van den heer P. Groot,
leeraar Zeevaartschool, houdende aan
neming benoeming.
c. idem van den heer Tiessen, ge
meente-opzichter houdende dankbetui
ging verhooging jaarwedde.
d. idem van den heer v. d. Waals, 2e
ambt. ter^secretarie, dankbetuiging ver
hooging jaarwedde, waarbij de voorz.
mededeelt dat de heer v.d. Waals inmid-
naar Dokkum is vertrokken.
Sub b, c en d worden voor kennis
geving aangenomen.
2. Aanbieding gemeentebegrooting uoor
1917.
Wordt gesteld in handen van de com
missie, die met het onderzoek der ge-
meenterekeniüg is belast geweest, be
staande uit de beereh Langeveld, Beum-
kes en de Graaf, terwijl besloten wordt
de begrooting in afschrrft bij de leden
van den Ratfd te doen circuleereD.
3. Goedkeuring begrooting en Subsidie-
uerleening Algemeen Armbestuur
uoor 1917.
Wordt op advies van de commissie
van onderzoek goedgekeurd en besloten
de gevraagde subsidie ad f5000,- voor
1917 te verleenen.
4. Vaststelling kohieren uan schoolgeld
4e kwartaal '16.
De kohieren worden vastgesteld zooals
ze werden aangeboden, te weten voor
de school m. u. J,o. tot een bedrag van
f 3bo,70, voor de overige scholen od
f619,57.
5. Voorstel tof verhuring uan een vertrek
in het Raadhuis.
Het voorstql behelst: aan den staat
der Nederlanden, voor den tijd van 10
jaar als kantoor der registratie en domei
nen te verhuren een vertrek, thans
enkel in gebruik als kostelooze trouw
kamer, voor een som van f200,— per
jaar en te besluiten yoor schoonhouden
öd bewaken van het kantoor aau den
gemeentebode Montó een vaste belooniag
van f 100, per jaar toe te kennen, zoo
dat diens pensioensgrondslag wordt ver
hoogd tot f 875,
Hoewel de leden van den Raad bij
rondschrijven reeds omtrent, deze zaak
zijn gepolst en door niet déa daarop is
geantwoord, ontspint zich over het voor
stel toch nogal eenige discussie.
Zonder stemming wordt echter bet
voorstel aangenomen, nadat bepaaldelijk
wat betroti het storende gestommel
tijdons de raadszitting, aan den h»er
Bakker is verzekerd, dat een cocoskinéii;
dat op den vioer zal worden aangebracht
