%j U JEbM»M JL
Zaterdag 3
Maart 1917,
30ste Jaargang.
m m- Tl "'tr t
Nieuws- en
>m
II
Advertentieblad.
NI
iunenlaud.
Gemengd Nieuws.
int
en
J.U
"we.
UWsUlt blad verschijnt Woeosday- en Zaterdagmorgen
>Ud 1
ÏORlheel
rack-;
EMENTEN en
Adveitmitiëu vóór acht uur op den da? der uitgave
ADVERTENTIEN worden aangenomen
Uitq. Firma LANGEVELD& DE R O O IJ, Parkstraat, BurgofTkxki.
en
iV»
te
Hem
ueelerbouw van gewassen.
•i^ieraeester der gemeeDte Texel
a 'ende, dat de Minister van
l®, Nijverheid en Handel nader
Adj,ald:
.e oppervlakte, dit jaar in het
t geel mosterzaad, bruin mos-
;arwijzaad, kanariezaad, blauw-
spinaziezaad en zaaiuien te
iet giooter mag zijn dan 70
'p ,an het gemiddelde der opper-
pVeike in het betrokken bedrijf,
;erin i«ji3, 19:4 en 1915 met
D gewassen zijn beteeid en
de oppervlakte, dit jaar mot
«Suikerbieten te betelen, Diet
zijn: voor vlas dan het ge-
en voor suikerbieten dan 80
an het gemiddelde der opper-
elke in het betrokken bedrijf,
n 1913, 1914 en 1915 met elk
'assen zij a beteeid;
erkennis van belanghebbenden;
alle door hem verleende ver
tot het verbouwen van een
der bovengenoemde gewassen
|erd vlas) zijn vervallen;
de afgegeven vergunDingsbe-
spoedigste ten gemeentehuize
;e worden ingeleverd, in ieder
10 Maart as en
e nieuwe vergunningsbewijzen
.ig doenlijk na de inlevering
Srervallen bewijs zuilen worden
J27 Februari 1917.
e Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
eilRustelooze Vaccinatie.
>vec
t vreester en Wethouders der Ge-
la J>sel maken bekend, dat de
„e"id zal zijn opengesteld tot lios-
piting en herinenting van de
en, die zich daartoe aanmelden:
l-Eierlandin de O. L. School,
®n dag 15 Maart, namidd 3'/, uur.
lden-Eierland, in de O L School,
,r K 10 Maart, Damidd. 37» uur;
bifflgksdorp, ten huize van den
ar F. H. Keidel op Zaterdag 17
et, namiddags 3'/s uur.
'meden 3 Maart 1917.
ester en Wethouders vooi noemd,
a eI:retaris, De Burgemeester,
:wo.3R_ BUYSING uAMSTE.
ckls
'eS XEL, 3 Maart 1917.
ben Wijkverpleging.
rrgadeiing op Dinsdag iD hotel
ie'as al hoe! zuinig bezocht en de
ge.r de heer J VV. Roeloffs, kon
e agaten daarop te wijzen tuen hij
acht ure opende, toch hoopte
nap de besprekingen zouden bijdra-
n, den bloei der zoo nuttige ver-
Editf
igjitulen van.de vorige algemeene
ring werden gelezen en onver-
10 ra&tgestela, waarna de secretaris-
n "meester, de heer W.H. Willem-
1 uitgebreid en zaakrijk verslag
llk6 hot afgeloopen jaar.
rl) l6 heeft de vereeniging 20 leden
door bedanken cf weigering om
e^ii'oütie te voldoen, toch is het
irimst. 150 toegenome» en telt ze
114 gewone leden en 15 buiten
leden, vereecigingen ot corpo-
Van de diaconie vod Oosterend kwam
een gift van f30,— in.
Er werd in liet afgeloopen jaar weer
veel werk van de zusters geeischt, door
zuster Mets werden 1815 bezoeken af
gelegd, 1661 betaalde en 154 gratis
bezoekeD, voor. zuster Mulder waren die
getallen 1702 bezoeken, jllSl betaalde
en 521 gratis bezoeken of teczameu 3517
bezoekers, die te samen f 261,40 in de
kas deden vloeien.
Met lof werd gewag gemaakt van de
collecte bij gelegehheid van het St. Nico-
laasfeest door eenige joDgelui van Ooste
rend ouder het zingen van een lied op
verschillende plaatsen op Texel gehouden-
Bovenal werd lof gebracht voor de
wijze, waarop de beide wijkzusters zich
ook in het afgeloopen jaar van hunne
laak hadden gekweten.
De voorz. bracht dank aan den secr.
voor zijn verslag en vestigde mede de
aandacht op hetgeen de zusters pres
teerden, de zaak van de wijkverpleging
blijkt vooral daaruit een onontbeerlijke
te zijn. Spr. bejammert het dat de finan
ciën niet toelaten een derd9 zuster aan
te stejlen, want waarlijk het arbeidsveld
is te uitgebreid. In verband daarmede
brengt spr. ter ^sprake een verhooging
van de inkomsten kder vereeniging, in
bestuursvergadering ook reeds besproken.
Waar de verplegingskosten door de
leden bijgedragen slechts f261,40 hebben
beloopen en het ideaal der vereeniging
is kostelooze verpleging voor ieder,
meende men algemeen het niet in ver-
hoogiug van het verplegiogstarief te
moeten zoeken, maar, de inkomsten
dienen booger t9 worden, dat staat vast.
Want zooveel als thaDS van de twee
zusters gevraagd wordt, kan, naar het
oordeel van den voorz. door hen op den
dunr niet worden volgehouden en het
oordeel van de vergadering was dan ook,
dat een opwekkiDg daartoe aan du bur
gerij di-iude te worden gericht, waaitoe
een beroep werd gidaan op de plaatse
lijke pers.
Het fioar cieel varslag dat volgde, wees
aan dat de inkomsten in totaal hadden
bedragen f2534,45 de uitgaven f 2346,256
het saldo met verrekening van het nog
te ontvangen en betalen over 19:6
f 3.-02,54', zoodat na aftrek van bet kas
saldo op Januari 1916 ad. f214 20, de
vereeniging is vooruitgegaan f 178,34'.
De staat van inkomsten en uitgaven
met de bescheiden nagezien door de
heeren L J. Kikkert eu J. G. Ph. Piëart,
werd de- rekening over 1916 op advies
van die hoeren goedgekeurd.
Aan de orde was daarop wijziging van
de Statuten.
Het ontwerp vaD de hand Van den
oud-voorzitter, den heer J G. van Kelck-
hoven, werd artikelsgewijze behandeld
en na eeD enkele aanvulling eu wijziging
met algeraeeDa stammen vastgesteld.
Besloten werd den oud-voorzitter voor
het ontwerpen der statuten schriltelijk
den dank der vergadering te doen toe
komen en de Statuten voor goedkeuring
aan H. M. de Koniug in te zenden.
Bij de verkiezing van bestuuisleden,
Doodig wegens petiodiek aftreden" van
mevr. Wagemaker en de heeren J. Mak
en F. A. Visser, weiden de aftredend-m
met groote meerderheid herkozende
heer Mak ter vergadering aanwezig nam
de benoeming aan.
Als leden van eene commissie tot
nazien van de rekening over 1917 wer
den daarop benoemd de heeren M Spreeuw
A. Langeveld Az. en J. G. Kooiman.
De secretaris-penningmeester deeit nog
mede, dat de linnenkast vau de ver-
eeoigiDg. dank zij de inzameling vau
mevr. Wagemaker, die f 451 75 heeft
opgebracht, thans ruim voorzien is.
Bij de rondvraag meent een der aan
wezigen, dat er dient vastgesteld binnen
welken tijd na vestiging of huwelijk men
zich als lid kan opgeven, voordat de
boete woidt toegepast. Die mooning wordt
algemeen bestreden, de billijkheid wordt
bij de toepassing nooit uit het oog ver
loren, dus voor het vaststellen van een
termijn is, vindt men geen reden.
Niets meer te behandelen zijnde wordt
de vergadering daarop door den voorz.
■gesloten.
Naschrift.
In don korten tijd van het bestaan
der Texelscbe wijkverpleging, dit dient
algemeen erkend, is hare onmisbaarheid
gebleken. Honderden lijders od lijderessen
hebbeD de zegeu der oordeelkundige ver
pleging aan den lijve ondervonden. Ieder
zal moeien toegeven, dat de uitgestrekt
heid van bet gebied der vereeniging, in
de ongunstige jaargetijden, wanneer de
wogen algemeen in een min gunstigen
staat zijn en het aautal zieken veelal
het hoogst is, te voel vraagt van de
twee zusters. Aanstelling van een derde
zuster is das dringend noodzakelijk.
VerhoogiDg van het verplegingstarief
ligt niet in de lijn der vereeniging, om
dat de gelden dan gehaald worden van
de reeds zwaar bezochten en toch de
inkomsten der vereeniging moeteQ be
langrijk verhoogd, om de aanstelling van
een derde verplegicgskracht mogelijk te
maken.
Wie geeft een voorbeeld? Door ver
hooging van zijne of hare contributie,
door een gift in eeDS, de secretaris-pen?
niDgmeester houdt zich voor mededeelin-
gen in dezen geest ten zeerste aanbe
volen en de plaatselijke pers zal gaarne
met dank de resultaten van den oproep
vet melden.
Dc behandeling van zaaitarwe tegen
schimmels die de kiem aantasten.
Voor den Middenstand.
Wij verwijzen de middenstanders naar
de in dit nummer voorkomende adver
tentie betreffende het Centraal Bureau
van advies te Alkmaar.
Genoemd bureau, een door het Rijk in
het leven geroepen instelling, door het
Rijk gesubsidieerd, belast zich met het
geven van adviezen op administratief,
commerciëel, technisch, juridisch en alge
meen sociaal gebied.
De directie berust bij den heer Mr.
A. J. M. Leesberg, die alle adviezen ver
strekt, behalve die van administratie ven
en boekboudkundigen aard, met het geven
waarvan de heer S. J. A. Keesom, leeraar
boekhouden M. O. is belast.
Verlioogiug postturief.
Met ingang van 1 Maart 1917 bedraagt
het tarief voor postpakketten in hut
binuenlaudsch vorkeer
tot 1 K G. 20 cent.
1—3 25
3-5 30
Vlieland.
Tot onderwijzeres aan de school voor
M. U. L. O. alnier is benoemd mej. A.
Poortstra, tijdel. onderwijzeres teMidluin.
hol-landers op de „Yarroiodale"
Wolff seint uit Berlijn:
Ir. de Hollandsche pers werd de mee
ning geuit, dat de Hollandsche onder
danen, die aan boord van de „Yarrow-
dale" naar Duitschland werden gebracht
in tegenstelling met Amerikanen niet
vrijgelaten zouden zijn. Dit is niet juist.
Tot de vrijlating van Hollandsche onder
danen werd evenals tot die van Ametika
en andere neutrale slaton besloten. Een
verschillende behandeling vindt niet
plaats.
Vrouwelijke Candida ten.
Naar het „Vaderl." verneemt, heeft
de Vereeniging voor Vrouwonkiesrecüt
aan de polithke partijen verzocht in
1918 vrouwelijke ciodidaten te stellen
en haar een plaats op de kieslijst in te
ruimen.
Een zoontje der familie R. R., Ie
Haarlem, speelde op bet terrein dei-
voor haar in aanbouw zijnde villa te
Overveen in cementen riDgen voor riool-
putten. De ring ging aan het rollen,
hotste tegen een anderen en brak. Dooi
de stukken werd het elfjarige knaip.ie
zoodanig gewond, dat hoi binnen woiuigo
0 'geuoükken bezweek.
Abonnementsprijs per S maanden.
Voor des Bobo 30 Cti. Franco per post door ge-
Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
g landen met verhooging. der porto's.
3 aai
Prijs der Advertentitn.
Van l tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel moer G Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plsAtsruimte
borokend. Bow\janummers 3 Cts. per nummer.
Tin»
eer
>rs
Door Z. E. den Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel is, in verband met de moge
lijkheid, dat een meer of minder groot gedeelte
van dc wintergranen door de vorst geleden
kan hebben, en zaaizaad van zomertarwe slechts
in beperkte hoeveelheid voorhanden is, ter alge
meene kennis gebracht, dat het zeer wel mogelijk
is tot in het begin der maand Maart sommige
soorten wintertarwe,met name Wilhelmina-tarwc
te zaaien. De Minister beveelt voorts aan het
zaaikoren met ontsmettende middelen te behan
delen volgens deskundige aanwijzing, reden
waarom in dit vlugschrift de daarvoor in aan
merking komende middelen in 't kort worden
besproken.
Bij winter- zoowel als bij zomertarwe is zeer
dikwijls opgemerkt, dat de jonge kiemplantjes
door schimmels (vooral Fusarium) worden aan
getast. Door een honderdtal korrels uit te poten
op 17, c.M. diepte in een bakje met matig
vochtigen grond kan men zicli van den graad
van aantasting een denkbeeld vormen. Komt
kort 11a elkander een groot percentage kiem-
planten in gezonden toestand aan de oppervlakte
dan is behandeling tegen kiemschimmels niet
noodig. Anders is het wanneer de kiemen
langzaam achter elkander in onvoldoend aantal
aan" de oppervlakte komen en een gedeelte
ervan een vuil gele kleur heeft of beschimmeld
is. In zulke gevallen kan men de opkomst
van het zaad door een behandeling veel ver
beteren.
Nog dient als algemeene opmerking vooraf
te gaan dat partijen, die aan een of andere be
handeling met scheikundige middelen worden
onderworpen, van te voren met de gebruikelijke
machines zoo zuiver mogelijk moeten zijn gé-
maakt, want als er zich b.v. vele holle korrels,
brandkorrels e.d. in bevinden, dan is de behan
deling veel minder werkzaam en zou men de
tarwe eerst door wasschen daarvan moeten
zuiverendan komen de brandkorrels boven
drijven. Is een partij, blijkens aan het Rijks
landbouwproefstations voor Zaadcontrole ver
richt onderzoek van dien aard dat vele korrels
geen kiemkracht meer hebben, dan kan natuur
lijk van een zaadbehandeling niets verwacht
worden, aangezien daardoor van dood zaad
-gc-en levend zaad kan worden gemaakt.
Kopervitriool is oorspronkelijk tegen
steenbrand van tarwe gebruikt (1 H.L. om
scheppen met een oplossing van 200 gram
kopervitriool in 27. L. water). Later heeft men
ontdekt, dat het ook kiemaantastende schimmels
eenigszins tegengaat. Dit doet het echter lang
niet voldoende en bovendien is het niet geheel
onschadelijk voor tarwe. Van niet geheel rijpe
korrels, die in een drogen nazomer geoogst en
machinaal gedorschj zijn, en van eenigszins ge
schoten korrels wordt de kiem door kopervitriool
beschadigd, zoodat men in sommige jaren (b.v.
1912 en 1913) waarneemt, dat het gevitrioolde
graan minder goed opkomt dan het niet behan
delde. Dat in de praktijk over het achteruitgaan
in de kiemkracht na de behandeling zoo weinig
geklaagd wordt, is daaraan toe te schrijven
dat in den regel wel zoo dik gezaaid wordt,
dat een verlies van eenige procenten niets te
beteekenen heeft. In het oorlogsjaar 1917 Is
een bezuiniging op de zaaitarwe echter wel
degelijk van belang en daar er nu zeker ook
partijen voor den zaai zullen worden gebruikt
van minder goede kwaliteit dus gevoeliger, is
het gewenscht bij de behandeling zoo voor
zichtig mogelijk te zijn en niet meer per H.L.
te gebruiken dan l'/i L. water, waarin 150 gram
kopervitriool is opgelost.
Welke middelen kunnen dan even goed als
of beter dan kopervitriool en zonder schade
voor de kiem de schimmelsporen op de zaaitarwe
dooden Door den Heer Oortwijn Botjes en
Dr. Quanjer zijn tal van proeven genomen 0111
deze vraag te bean woorden, zoodat kan worden
aangegeven wat In dit opzicht kan verwacht
worden van heet water, formaline,
sublimaat en u s p u 1 u 11.
De wijze van behandeling is uitvoerig be
schreven in een vlugschrift uitgegeven door
het Instituut voor Phytopatologie te Wageningen.