^1078
Woensdag 18 April 1917,
3Ost0 Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
week tof week
n de
ez°nde^ ijs
ichijnsdi^
[»it blad versctafjnt Woensdag;- en Zaterdagmorgen
f 15,~. Abonnementsprijs per 3 maanden.
voofcyoor DEIf Bcao 30 Ct«. Franco per post door ge-
nieel! Nedbsland 15 CU. Niuir Amerika en andere
k (]cn t onden met rerhooging der porto's.
idrcrtentlën vóór ftclit^uur op den dag; der nltgave
Prijs der Advaienlitn.
V*n 1 tot 5 rogols 30 Cts. Iodoro rogol moor 6 Ot
Qroote lotton en Vignetton worden nsnr pliutUrulmto
berekend. Bewijsnummers 3 CU. por nummer.
%MENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD& DE R O O IJ, Parkstraat, BursopTkxki.
7—14 april.
Kamer heeft zich in de afge-
beziggehouden met de behan-
C C, de Staatsbegroting 1917. De
"ien zeker begrepen, dat het voor-
*T «.weede Kamer, die de Staatsbe
zit z'n elf-en-dertiget afdeed, geen
TT£i|verdient en dat het eindelijk
-®-^l eens tijd woidt met de begroo-
te komen, voor het jaar dat al
IC Hj/. deel om is. Zoo werden er
inge algemeene beschouwingen
Ook leverden de besprekingen
reel nieuws op. We zouden
rubriek dan ook over gezwegen
OSOdSfre het niet, datde beschouwin-
(oWpzen minister-president gehouden
aandacht vastgrepen. Minister
jr Linden heeft n.l. het een en
;d over de positie van ons land
er'oorlogvoerenden. Hoe langer
duurt aldus de spreker
arder wordt de positie van ons
/olkerenrecht brokkelt met den
ie plaats waarop wij staan wordt
flnpfkleiner. Door den verscherpten
rlog en de blokkadepolitiek der
ordt het ons al moeilijker ge-
,-pjtartegen echter handhaven wy
'©lU'-aiiteitspolitiek en zyn bereid
-.lk%-dedigen t6gen wie ook. Door
•TB aliteitspolitiek schaden we echter
J ';n der belligerenten en het is
dat deze ze niet aangenaam
ij zullen evenwel vervolgde
'r by die politiek biyven vol-
rr i noch aan de eene, noch aan de
i. Llrtjj'gunsten geven, dooh enkel
ons als recht voorkomt. Wij
aebf4 8°ed) dat WU door die P°btiek
B worden in de wereld en niet de
j-iouden van de oorlogvoerende
mar we zullen behouden iets wat
is: de achting. En dat niet
dens den oorlogstijd, maar ook Da
g, want Nederlands standpunt
ibij den wederopbouw van het
icht, goede diensten kunnen be
er het woord van onzen minister
een woord, dat ook in het buiten-
■orden gelezen. Trou w aan onze
itspolitiek, dat biyft het devies
regeering en we mogen haar
dankbaar zyn.
o—o—o—
Wilhelm heeft een Paaschbood-
ncht tot zijn onderdanen, die in
tstrevende kringen met blydschap
Ot geworden. De Keizer droeg aan
Lujimann. Holweg op, een ontwerp
i maken tot verbetering van het
e Kiesrecht en democratiseering
(jj„fleerenhuis. Pruisen zal volgens
|J/ivan zyn Koning het geheime en
ciesrecht verkrijgen, terwyl het
lis, in het vervolg zal worden
iteld uit de verschillende kringen
volk.
;t hieruit, dat de Keizer de teekenen
JT? heeft verstaan. De oorlog heeft
jiüd van het volk bewezen, maar in
tsten tijd werd ook gaandeweg
de aandrang naar binnenlandsche
ingen, want het volk dat goed en
'ert voor de algemeene zaak, voelde
gestaag toenemen der offers, te
e*r het onrecht van een 3-klassen
3], dat reeds door Von Bulow als
itste van Europa werd bestempeld,
is het te begrepen, dat de voor
uitstrevende pers in Duitschland de bood
schap van den Keizor met instemming
heeft begroet. De conservatieve bladen
houden^zich zeer gereserveerd. Misschien
zullen de Pruisische jonkers zich onder
den drang der omstandigheden neerloggen
bij de zaak, al zal dan ook de Paasch-
hoodschap van den Keizer voor hen nu
niet een zeer biydo zijn geweest. Intusschen
kan de aankondiging van een verbeterd
kiesrecht nog slechts aangemerkt worden
als een eerste stap en zal er nog heel wat
water door den Ryn stroomen, eer do
Pruisisohe kiezers de nieuwe rechten zulkn
hebben verkregen. Maar tegen te houden
zullen ze niet meer zijn. De tijden zyn
veranderd en de stroom van evolutie en
vooruitgang zal niet meer te keeren zyn.
„Das Alte stürzt, es ilodert sich der Zeit"
in Rusland bracht de oorlog het einde
der autocratie in Pruisen is het einde
van de jonkeroverbeerbching aanstaande.
o-o—o—
De geallieerden hebben echter ook voor
eenPaasch verrassing gezorgd,waarover onze
oostelijke buren minder goed te spreken
zijn. Paascbmaandagmorgen gaf generaal
Haig bevel op het 70 K.M. lange froDt,
van Lens tot St. Quentin, de algemeene
aanval te openen, waarmee, als men de
Engelsche bladen gelooven mag, het aan
gekondigde voorjaarsoffensief een aanvang
heeft genomen. Aan den aanval ging een
trommelvuur vooraf, zoo verschrikkeiyk
als nog nimmer in dezen oorlog werd be
leefd en waardoor de ontzaggelijk vorsterkte
Duitsche linies geheel in elkander werden
geschoten. Vooral in de omgeving van
Atrecht concentreerde Haig de kracht van
zijn aanval en bereikte hy belangry.ke
resultaten. De Duitscöe linies werden
veroverd en daarby ongeveer 12000 gevan
genen gemaakt, terwyl meer dan 100 ka
nonnen en 180 machine geweren veroverd
werden, Dat geschiedde Paascbmaandag
en sedert dien werd de stryd by Atrecht
nog steeds krachtig voortgezet, vermeer
derde het aantal gevangenen en nam de
buit in omvang toe.
De Ententepers is met dit belangryke
succes in de wolken en zi6t er een pro
fetie in voor het welslagen van bet groote
offensief der geallieerden, dat thans waar-
schijuiyk een aanvang heeft genomen. De
Duitsche generale staf erkende de neder
laag, maar troost zich met de gedachte,
dat de geallieerden ook nu niet een door
braak van het Duitsche front hebben kuDnen
bereiken.
Ongetwyfeld maakt Haig zich al weer
gereed voor een nieuwe aanvallende be
weging en met groote belangstelling mag
de blik dan ook gericht blijvèn naar het
westelyk front.
—o—o—o
Lloyd George heeft weer eens een groote
redevoering gehouden. Ditmaal by een noen
maal, dat de Amerikaansche „Luncheon
Club" te Londen hem had aangeboden en
waarby de Amerikaansche gezant aan het
hoofd van de tafel zat. Deze stelde een
dronk in op den Koning en hield vervolgens
een toespraak, welke door Lloyd George
beantwoord werd. Toen de Eerste Minister
begon te spreken werd er gejuicht en met
zakdoeken gewuifd.
Lloyd George's rede vloeide over van
hulde aan Amerika, dat nog nooit in den
oorlog is gegaan, behalve voor de vrijheid
en dat ook nu de grootste strijd voor de
vryheid die het ooit gevoerd heeft, begon
nen is. Ds beslissing der Vereen. Staten,
moet het, naar Lloyd George meent, aan
de wereld duideiyk maken, dat de oorlog
thans is een grootsobe worsteling voor
's menschen vrijheid en tegen de Pruisische
militaire kaste. Pruisen was niet een demo
cratie, het was niet eens een staat, het wns
een leger. Groote industiiön had het tot
ontwikkeling gebracht, het had een uitge
breid onderwysstelsel, het had zijn hooge-
scbolen en ontwikkelde zyn wetenschap.
Maar dat alles werd dienstbaar gemaakt
aan het ééae groote doel, van een alles
overwinnend leger, dat de wereld schrik
zou aanjagen. Dat leger was de punt van
de speer van Pruisen, de rest was slechts
de steel. Daarmee hadden wij in de oudo
wereld te makon, vervolgde Lloyd George.
Euiopa werd er zenuwachtig van. Het was
een leger, dat in don jongsten tyd drie
maal op verovering was uitgetrokken en
het voortdurend dreunen van zyn legioenen
door de straten van Pruisen, was in het
Pruisische hoofd van den Keizer gedrongen,
toen hij verklaarde, dronken te zijn gewor
den van het geluid ervan. De Keizer wilde
aan de wereld de wet geven, alsof Potsdam
een Sinaï was geworden en uit een donder
wolk verkondigde by de wet. En Europa
was angstig en bevreesd. Onder die be
dreiging en druk heeft Europa geleden een
halve eeuw laog. Het verlamde do wel
dadige werkzaamheden van alle staten en
vooral Frankryk heeft er onder geleden.
Dat was de „Hindenburg-linie", die Duitsch
land overal trok. Ten laatste ook langs
de Amerikaansche kust, maar Amerika
heeft geantwoord: De plaats van de Duit
sche linie is niet de Atlantische Oceaan,
maar de Ryn en wij zullen meehelpen die
linie op te rollen.
Dat de stryd tegen Duitschland een etryd
om de vryheid is, zag,Lloyd George ook
uit de Russische revolutie. De Russen zyn
thans op weg inderdaad vrye menschen
te worden.
Sprekende over Hindenburgs interview,
wees de minister er op, dat in Hinden
burgs oog de toetreding van Amerika geen
gewicht in do schaal legt. Maar hij kent
Amerika niet en zijn berekening zal even
zeer fout zijn, als die omtrent zijn beroem
de linie, die de Engelschen thans door
broken hebben. De weg ter overwinning is
in de eer'ste plaats: schepen in de tweede
plaats schepen 1 en in de derde plaats
schepen Amerika heeft reeds maatregelen
getroffen om 10Ü0 te bouwen van 3001) ton
elk, voor de vaart op Europa. De Ameri
kaansche kanonnen hebben reeds meege
holpen om den slag bij Atrecht te winnen.
Het was een slechte dag voorde militaire
autocratie in Pruisen, toen ze de groote
republiek in het westen uitdaagde. Wij
weten waartoe Amerika in staat is. Wij
zullen een overwinnenden oorlog voeren
en wat nog meer is, daaruit zal een wel
dadige vrede voortvloeien en Amerika zal
mee aanzitten aan de tafel, wanneer over
den vrede wordt onderhandeld. Door die
conferentie zal het lot der naties worden
gericht, zoomede de loop van het me^isch-
dom, God weet voor hoe lang.
Lluyd George verklaarde den vrede te
kunnen zien naderen, De oude wereld had
nooit vrede, was steeds in deining als een
Oceaan, Europa heeft steeds geleefd onder
de bedreiging van het zwaard. Maar thans
begint de morgen van een nieuwen dag te
genaken. Zoo verklaarde Lloyd George en
zijn rede werd berbaaldelyk door toejuichin
gen onderbroken. Vooral toen hij de over
winning bij Atrecht aanmerkte als bet be
gin van het einde, dat overwinning zal zijn.
—o—o—o—
Terwyl in hot verre wosten yverig ge
werkt wordt aan do voorbereiding van do
oorlogsmaatregelen, wordt in het oosten
onvermoeid gearbeid aan de voorbereiding
Tan don vrede. In Duitschland geeft men
blykbaar de hoop nog niet op, dat de toe
stand in Rusland zich ton gunste van oen
afzonderlijken vrede zal ontwikkelen. Van
uit Stockholm wordt thans blykbaarin die
richting hard gewerkt. Scboidomann, do
leider der Duitsche sociaal democraten, is
daarheen getogen en ook Dr. Adler on een
paar andere socialistische staatslieden uit
Oostenrijk-Hongarye bovindon zich daar
thans en do Duitsche pers steekt hot Diet
onder stoelen of banken, dat eon en ander
in vorband staat mot belnngryke bespre
kingen. Er wordt thans waarschyniyk al
het mogelijke beproefd om do stemming In
Rusland ten gunste van don vrede te doen
overslaan.
Het is niet preoles tö zoggen, hoe de
partijen en de regeering in Rusland tegen
over deze beweging staan. Natuurlijk laat
do Entente zich in Petersburg ook niet on
betuigd en in Londen en Parijs maakt men
zich niet ernstig ongerust. Althans van
ernstige ongerustheid merkt men niet.
Toch valt er over de ontwikkeling van
don toestand in Rusland nog niet veel te
zeggen en zelfs verkeert men nog in het
onzekere omtrent de gevoelens die er in
den kring der voorloopige regeering beer-
schen. Men zag in de afgeloopen week het
zonderlinge feit zich afspelen, dat minister
Miljoekof een vorklaring publiceerde, waarin
den eisch van allerlei annexaties naar voren
werd gebracht, terwyl een dag later een
ander minister kwam verklaren, dat de
regeoring van geen veroveringspolitiek wil
weten. En onmiddellijk daarop publiceerde
de invloedryke Raad van arbeiders en
militairen, dat wel de oorlog zou worden
voortgezet, maar onmiddellijk onderhande
lingen over den vrede dienden te worden
geopend en dat voor dat doel de Raad een
comité te Stockholm zou vestigeD. Daar
entegen proclameerde de democratische
bond, dat de oorlog niet gestaakt kan wor
den, zoolang de anderen niet het zwaard
neerleggen.
Wat zullon de komende dagen brengen?
TEXEL, 18 April 1917.
Dc Zomertijd.
Tevergeefs zagen wy, en zeker velen
met ons, uit naar eenige offlcieele kennis
geving betreffende het tijdstip van in
voering van den zomertyd.
Thans is ons gebleken, dat dit niet
wel mogelijk was, aangezien de wet
eerst Vrijdag in de Eerste Kamer is
aangenomen.
De invoering heeft niettemin in den
nacht van Zondag op Maandag plaats
gehad en bij het gebrek aan petroleum
en de schaart chte van gas prijzen wij
ons er gelukkig mee.
Kamerverkiezing Helder.
Door de districts-federatie der S.D.A.P.
is besloten, bij de vacature in de Tweede
Kamer, ontstaan door de benoeming
van den heer De Meester, tot lid van
den Raad van State, den zetel niet over
te laten aan de liberaleD, maar den ver
kiezingsstrijd te aanvaarden. Aanleiding
biertoe is het wassende stemmenaantal
in 1913, bij vergeiykiDg met 1909, ver
kregen, teiwyl ook de Statenverkiezing
in >96 aan de socialisten goede boop
geeft.
CtndiJaat is gesteld de heer Too
rn tsseu.
IgüDf I
