3088
Woensdag 23 Mei 1917.
30s" Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tof week
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en Andore
landen met yerhooging dor porto's.
Advertentiön daags voor de uitgave vóór 0 uur naiu.
Prijs der Advertentiin.
Ven 1 tot 5 regols 30 Cts. Iedere rogol moer 0 Ct
Groote letters en Vignetten wordon near pUatsruimte
berekond, Bewijsnummers 8 Cts. per nummer.
ONNEMENTEN en ADVSRTENTIEN worden aangenomen bij do Uiig. Firma LANHEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, BoaaopTsxn.
13-19 Mei.
Is in politiek opzicht een belangrijke
k geweest, de achterliggende. Omtrent
rondwetsherziening toch werd in eerste
ntie beslist. Met algemeene stemmen
t de Eerste Kamer, na een betrekkelijk
t en onbelangrijk debat, althans in ver-
yking met de belangrijkheid der zaak,
voorstellen tot het brengen van ver-
eriügen in bet 2e, 3e en 4e hoofdstuk
groDdwet en in de additioneels artike-
aaDgenomen. Het ontbrak wel niet
bezwaren, maar iedere spreker eindigde
toch met de verklaring, dat hij maar
r zou stemmen.
'en mag zeggen, dat thans de Grond-
tshevziening vrijwel beslist is. De beide
-ers bebben unaniem de herziening
dgekeurd, op de heer Lieftinck pa, die
de Tweede Kamer tegenstemde. En
neming in tweede instantie mag ver-
erd worden geacht. Daaraan zal ook
agitatie van 'n groep personen in het
d onder aanvoering van Mr. Sam van
uteD, wel niets meer kunnen veranderen
]f8.al is de tegenstand van Van Houten
k nog zoo vurig, dat hy op zijn ouden
g nog den katheder zal bestijgen om een
eidooi tegen de Grondwetsherziening af
steken.
Ook de Kiesrechtvrouwen hebben dat al
gezien. Toen de Tweede Kamer ver
derde stonden de met sjerpen getooide
orvechters van het Vrouwenkiesrecht
het gelid op het Binnenhof om voor
r6 rechten te demoDStreereD, thans was
et alleen een man met een bord, die de
enschen der vrouwen vertolkte.
Over eDkele dagen reeds wordt het onl-
indiagsbesluit der Kamer verwacht.
De Tweede Kamer beeft in de afgeloopen
eek ook vergaderd, teneinde verschillende
etsontwerpen van meer of minder alge
een belang af te doen. Zoo werden de
onderwijzers „blij gemaakt" door de
oneming van het wetsontwerp-Marchant,
a^r de Minister van Financiën liet niet
nduidelyk merken, dat de f 100 verhooging,
ie de Kamer de onderwijzers toewil staan,
i te zware eischen aan de schatkist zal
tellen. De oorlogsomtandigheden vragen
ooveel miljoenen en 't is niet onmogelijk
"at in deze kwestie het spreekwoord van
et blij maken met een doode musch toe-
asselijk is.
Datzelfde schijnt ook gezegd te kunnen
orden aan het adres van de landstorm-
'aarklasse 1908. De kamer nam de motie-
Marcbant aan, om vóór de oudere land-
stormers, de militielichting 1918 op te
roepen en minister Bosboom zag zich
daardoor genoodzaakt af te treden. De
landstormers, die zich over dat alles ver
heugd mogen hebben, kregen al dadelijk
den volgenden dag een koud douche door
het bericht, dat in hunne oproe
ping geen wijziging zou worden gebracht.
Minister Rambonnet, die tijdelijk depotte-
feuille van oorlog overgenomen heeft,
wenscht van het plan van zijn voorganger
uiet af te wijken.' Hij zal nu door Mr.
Marchant, zlja zwager nog wel, ter verant
woording worden geroepen. In vredestijd
zouden dergelijke strubbelingen niet moge
lijk zijn, maar we leven onder buitenge
wone omstandigheden.
Aan dat laatste worden we eiken dag
herinnerd en op verre van aangename
wijze, 't Is daardoor echter ook dubbel
aangenaam te mogen mededeeleu, dat er
'd de afgeloopen week weer een groot
aantal schepen met graan, stukgoed, etc.
van uit Engeland onze havens hebben kun
nen binnenloopeD.
o—o—o—
Von Betbmann Holweg heoft gesproken
De interpellaties bij den Duitschen Rijks
dag door conservatieven en sociaal-demo
craten ingediend, hebben hem uit zijn tent
gelokt. Met groote belangstelling, ja, met
spanning werd naar de" rede van den
Duitschen kanselier uitgezien. De vragen
van conservatieven en sociaal-democraten
waren zóó pertinent geformuleerd, dat men
een belangrijke verklaring verwachten
kon. Beide interpellanten wilden weten
of de regeeriDg bereid is tot een vrede
zonder annexaties en schadeloosstellingen.
Welnu de Rijkskanselier heeft in een
lange, krachtige redevoering de interpella
ties beantwoord. En hij beeft zich bij
geen van beide aangesloten. Hij zette
uiteen, dat hjj in het openbaar de hoofd
lijnen aangegeven heeft en dat deze in het
vredesaanbod der Centralen naar voren zjjn
gebracht. Wel begreep bij volkomen de
hartstochtelijke belangstelling van het volk
inzake het oorlogsdoel, maar bij het be
spreken daarvan kan voor hem de eenige
richtsnoer slechts zijn, een spoedig en
tegelijk een gelukkig einde van den oorlog.
Meer mocht "hij niet zeggen, meer mocht
hij niet doen.
Tevens wees Von Betbman Holweg er
op, dat in Engeland en Frankrijk nog niets
gezien werd van eenige bereidwilligheid
tot vrede, nog niets van het prijsgeven
van hun overdreven veroveringsdoeleinden
De laatste stem uit Londen vernomen,
was dat men daar nog altijd vasthoudt
aan het oorlogsdoel van voor twee jaar.
Met alle beslistheid wees de kanselier
het verzoek, om zich nader omtrent hst
oorlogsdoel te verklaren, van de band.
Alleen ten opzichte van Rusland was bij
wat minder gesloten. Rusland kan den
vrede krijgen als het dien wenscht, een
vrede bestaande in een voor beide par
tijen bevredigende overeenkomst, die elke
gedachte van geweld uitsluit en geen angel,
geen ontstemming, achterlaat.
—o—o—o—
Bracht de rede van Von Bethmann Hol
weg in den Rijksdag gehouden geen op
heldering, omtrent het Duitsche oorlogs
doel, zooals de Duitsche regeeriDg zich dat
denkt, in het Eugelscb lagerhuis is dezer
dagen wat duidelijker taal gesproken. Ook
daar werd geïnterpelleerd over het oorlogs
doel, n.l. over dat der geallieerden en
evenzeer met het oog op den toestand in
Rusland. Minister Cecil heeft de interpel
laties beantwoord, waarbij hy gelegenheid
bad te zeggen, dat het bondgenootschap
lusschen Rusland ea do geallieerden nog
steeds van kracht is en ook niet gewijzigd
zal worden, teuzy Rusland dat wenscht.
Omtrent een vrede zonder annexaties en
schadeloosstelling had bij zijn eigen op
vatting. De Russische regeering moge
daartoe wel bereid zijn, maar volgens Cecil
moet onder annexatie worden verstaan het
terugnemen vaD onrechtmatig in beslag
genomen gebied." Ais Cecil de meening
der geallieerden vertolkt heeft, dan houdt
men te Londen en Parijs nog steeds vast
aan hot denkbeeld van dergelijke annexaties
Turkije moet Arabië, ArmeDië, Syrië en
Palestina missen. Frankrijk moet Elzas-
Lotbaringen hebben, Italië, heeft recht op
een stuk van Oostenrijk. Eu geen schade
loosstellingen Moet Belgie en Servie niet
schadeloos gesteld worden En 't verwoeste
Frankrijk
Het antwoord door Ceoil op de inter
pellaties omtrent het oorlogsdoel gegeven,
is duidelijker geweest dan dat van den
Duitschen Kanselier. De oude annexatie-
eischen worden nog gehandhaafd,
—o—o—o—
Zullen de geallieerden ze kunnen blijven
handhaven Ziedaar de vraag, die vooral
gesteld dient te worden als gelet wordt op
den toestand in Rusland. Daar hebben in
de laatste dagen beteekenisvolle gebeurte
nissen plaats gehad. Wat verwacht was is
gebeurd. Miljoekof, de vriend der Entente,
de man van het oude Russische oorlogs
doel, is uit het Kabinet getreden, nadat
zijn geestverwant Goetsjokof als minister
van oorlog ontslag genomen had. In over
leg met den Raad van Afgevaardigden van
arbeiders en soldateD, is bet Kabinet ge
reconstrueerd. Daarbij hebben zes socialisten
zitting gekregen, en werd Kerenski de
portefeuille van oorlog toevertrouwd. Men
kan zeggen dat het Russische Kabinet
thans een vrede zonder annexaties en
schadeloosstellingen voorstaat. Van de
kant der Centralen wordt nu gehoopt op
een afzonderlijken vrede met de Russen
en de tot Rusland gerichte woorden van
Von Bethmann Holweg z\jn in dat verband
beschouwd niet zonder beteekenis. Rusland
kan den vrede terug krijgen, als het dien
wenscht.
Maar aan den anderen kant staan de
bondgenooten. Kerenski*is een voorstander
van een algemeenen vrede, maar is van
meening, dat Rusland de bondgeoonten
niet in den steek m^g laten en de stem
ming onder do geallieerden laat zich zoó
eenigszins bèourdeelen uit de rede van
Robert Cecil. Amerika heeft Rusland een
milliard beloofd en nog meer, maar dan
moet het geld gebruikt worden om den
oorlog voort te zetten togen Duitscbland.
En Rusland heefc vooral geld noodig, even
noodig als vrede.
Er zijn verschillende teekenen, die er op
wijzen, dat de zaak voor de geallieerden
te Petersburg erg op losse schroeven staat.
Van wat daar in de komende dagen ge
beurt, zal wellicht afhangen hoe lang nog
deze verschrikkelijke oorlog zal voort
woeden.
o—o—o
Do berichten omtrent de krijgsbedrijven
werden in de laatste dagen op den achter
grond gedrongen door die omtrent de poli
tieke gebeurtenissen. En toch werd er ook
in de laatste dagen nog steeds verbitterd
gestreden.
Ook op het westelijk front, vanwaar
iederen dag opnieuw de berichten van
bloedige botsingen gewaagden.
Op het Itaüaansch-Oostenrijksch oorlogs
terrein was de stryd nog heviger. De Itali
anen opende aan delsonzoeen niéuw groot
offensief,- dat tbaDs nog voortduurt. Nog
kan niet van belangrijke resultaten worden
gesproken, maar de Italiaansche pers ver
zekert ons dat die nog zullen komen en
dat de aanvallende beweging nog maar pas
begonnen is.
Van de .overige fronten werd zoo goed
als niets van belang gemeld.
VaD de zeezijde het gewone nieuws. D6
duikbootoorlog houdt aan en ook onze
scheepvaart heeft daaronder nog zeer te
lijden. Weer werden er in de afgeloopen
week een paar ODzer visschersscbepen in
den 'grond geboord.
Ook had weer eens een zeegevecht plaats
van eenige beteekeDis. Thans" in de Adri-
atische Zee waar de Oostenrjjksche vloot
een uitval deed icgen do blokkadevloot der
geallieerden. Beide partijen eisohen voor
zich de zege op, maar beide leden ook
verliezen,
TEXEL, 23 Mei 1917.
- Aan den heer E. Rahder te Helder,
schoolopziener in hot arrondissement
Texel, is als zoodanig eervol ontslag ver
leend, wegens zijne bonoemiDg tot school
opziener in het arrondissement Helder.
Van do voorbije dagen.
De laatste dagen van de vorige weok
kenmerkten zich door een heerlijke weers
gesteldheid.
Dat kwam vooral ten goede de schare
van vreemdelingen die ons eiland be
zochten voor een tweedaagsche excursie
vanwege de „vereeniging tot bescherming
van vogels".
Onder leiding van den secretaris van
die vereeniging, den heer J. Drijver,
diens echtgenoote, mevr. Drijver-Dijt
en dan heer N. Drijver, benevens de
leden uit onko gemeente de dames v. d.
Vegt en Keijser en de heer en Daalder j
v. d. Craats en Epe werd in groepen be
zoek gebracht aan de bekende vogel
broedplaatsen op ons eiland.
Men bezocht de Mui, Hoornder-Nieuw-
land, de duinen achter de Westen, de
Bol en Waalenburg, uitgezonderd de
broedplaats „de Staart".
Het prachtige weer werkte de excursie
zeer in de hand en in do meest opge
wekte stemming verliet het gezelschap
Zondagmiddag ons eiland, een heerlijke
indruk medenemend van het natuur
schoon van ons gouden boltje.
Onderwijl zaten wij nog te midden
van den verkiezingsstrijd en beijverden
de kiosvereeDigiogen zich om hunne
respectieve candidaten de zege te bezor
gen.
In hoeverre ze daarin geslaagd zijn,
zal de uitslag der verkiezing, in dit num
mer opgenomen, uitwijzen.
Van een verslag van de vergadering
te de Cocksdorp, van den openbaren land
dag in het Boschje en de openlucht-
meeting nabij den Burg kunnen wij ons
gevoegelijk onthouden, het komt thans
„als mosterd na den maaltijd".
Wij hebben vernomen, dat aan het
een zoowel als het ander nogal eenige
belangstelling ten deel is gevallen.
De strijd is beslist en de gemoederen
kunnen weer tot kalmte komen. Trou
wens het kwam ons voor, dit er van
opgewondenheid zooals wjj die vroeger
hier gekend hebben, thans geen sprake
was.
Echter, ons bereikten berichten, dat
bij de algemeene verkiezingen na 5 Juni
hier de strijd weer ontketend zal wordeD,
door dat de heer Staalman alsdan op
nieuw zal worden candidaat gesteld.
Het weer liet Maandag bij gelegenheid
van de eerste lammerenmarkt, vrij wat
te wenschen over. Een schrale oosten
wind woei over onze vlakke landschap
en temperde in niet gerioge mate de
hoopvolle verwachtingen door het milde
weer van de voorgaande dagen gewekt.
Mochten al de verwachtingen omtrent
de prijzen niet hoog gespannen zijn ge
weest, het schrale weer heeft ongetwij
feld de stemming nog gedrukt en de
prjjzen, waarmede de markt werd inge
zet, bleven niet gehandhaafd, zoodat
menigeen de ervaring opdeed, te hebben
„vermarkt", of zooals dat in den volks
mond bij voorkeur heet, „voor de broek
gehad".
Evenwel bet klimaat is sedert al weer
